به گزارش مشرق، در روزهای پایانی اردیبهشت ماه امسال در مراسم ورود چهار فروند ای تی آر ۷۲ ـ ۶۰۰ از فرانسه به فرودگاه مهرآباد، مدیرعامل سابق هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران از ورود چهار فروند ایرباس ۳۲۰ A تا پایان ۲۰۱۷ خبر داده بود اما به نظر می‌رسد ایرباس تصمیم گرفته در پایان خط تولید محصولات خود، رجیستر هواپیماهای ۳۲۰ A سفارش داده شده از سوی ایران را به شرکت‌های هواپیمایی دیگری تغییر دهد.
با توجه به ناتوانی ایران در تأمین فاینانسور برای خرید هواپیماهای برجامی، ایرباس نیز از چند شرکت هواپیمایی دیگر دنیا برای فروش هواپیماهای ۳۲۰ A بازاریابی کرده و گویا هواپیماهایی را که برای به فروش به ایران کاندیدا کرده بود، به تازگی به کشورهای دیگری فروخته است. شرکت‌های ایر آسیا (مالزی)، ایر ایندیا (هند)، اویانا برازیل (برزیل) و سعودی عربین ایرلاینز (عربستان) از خریداران ایرباس‌های ۳۲۰ ایران هستند که به دلیل عدم تأمین مالی آنها، شرکت فرانسوی ایرباس، رجیسترهای شرکت‌های هواپیمایی غیر ایرانی را روی بدنه هواپیماها ثبت کرده است.
تنزل جایگاه ایران در پسابرجام
برجام پر افتخارترین توافق دولت با کشورهای غربی بود که دستاوردهای زیادی را برای کشور به ارمغان آورده است، موضوع مهمی که با این توافق اتفاق افتاد بستن قرارداد خرید هواپیما بود که سر و صدای زیادی به پا کرد اما به ظاهر ناکامی‌های دولت در تأمین فاینانسور موجب شد تا این فرصت به‌دست آمده از دست برود.
آقای سیدجواد حسینی‌کیا، دبیر دوم کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره این اتفاق می‌گوید: «قاعده اصلی این است کسانی که قرارداد بسته‌اند به الزاماتی که در قرارداد تعیین شده پایبند باشند، در قرارداد باید بندهایی آمده باشد که شرکت هواپیماسازی را موظف به تحویل هواپیماها به کشور ما کند.»
او ادامه داد: «براساس قرارداد ما باید فاینانسور شرکت‌های هواپیمایی طرف قرارداد ایران را برای تحویل هواپیما به کشور تأمین می‌کردیم اما این فاینانسور تأمین نشده و دست طرف ما برای واگذاری هواپیما به شرکت‌های دیگر باز است.» این عضو هیات رییسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی اضافه می‌کند: «اینکه نتوانسته‌ایم فاینانسور را تأمین کنیم، یعنی جایگاه ایران در خارج از کشور به‌ویژه در پسابرجام جایگاه خوبی نخواهد بود، این اتفاق افق‌های خوبی را برای اقتصاد کشور ترسیم نمی‌کند که ما نتوانسته‌ایم هزینه خرید چند هواپیما را تأمین کنیم.»
او می‌گوید: «حتی اگر افرادی برای تأمین هزینه‌ها به‌خاطر فشارهای آمریکا قدرت حضور در صحنه را نیافته باشند، در هر دو صورت کرامت و عزت کشور زیرسوال رفته است.»
های‌جک واقعیت‌ها
یکی از مشکلات جدی که در کشور وجود دارد این است که برخی از مسوولان کشور در گفتن اقداماتی که انجام شده، بزرگ نمایی کرده و در زمانی که به مشکل می‌خورند، سکوت اختیار می‌کنند یا با طرح مسائل حاشیه‌ای قصد دارند تا اذهان را از اتفاق اصلی دور کنند. در پرونده خرید ایرباس نیز این اتفاق افتاده و نبود صداقت در صحبت‌های مسوولان به خوبی دیده می‌شود.
حسینی کیا در پاسخ به این سؤال که چرا شرکت‌های هواپیمایی و نهادهای مسوول واقعیت را درباره قرارداد ایرباس به مردم نمی‌گویند، اینطور پاسخ می‌دهد: «وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی کشوری و نهادهای مسوول باید مستندات خودشان را برای نشان دادن واقعیت‌ها نشان دهند.»
او درباره ورود مجلس به موضوع تحویل هواپیماهای ایرباس به ایران می‌گوید: «کمیسیون امنیت ملی باید به این موضوع ورود و آن را بررسی کند.»
وعده‌های مستعفی!
شاید بد نباشد نگاهی اجمالی به آنچه در قرارداد ایران و ایرباس برای تأمین هواپیما آمده نگاهی داشته باشیم. قرار دادی که میلیون‌ها دلار می‌ارزد اما تا امروز کمک بزرگی به کشور نکرده است. مسوولان هواپیمایی کشور سعی دارند با پنهان کاری و خوب نشان دادن طرف مقابل بگویند که همه‌چیز تحت کنترل است و ایرباس‌ها به باند فرودگاه‌های کشور می‌رسند.
آقای فرهاد پرورش، مدیرعامل سابق شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی درباره جزئیات قرارداد 10.5 میلیارد دلاری خرید 118 فروند هواپیمای ایرباس گفته است: «این مبلغ در طول چند سال باید به نسبت پرداخت شود که بخش اعظم آن از طریق فاینانس تأمین می‌شود. با توجه به اینکه از گذشته مذاکرات خود را با تعدادی از کارخانجات سازنده هواپیما از جمله ایرباس انجام داده بودیم تا بعد از اجرای برجام و لغو تحریم‌ها فرصت زیادی را برای مذاکرات از دست ندهیم و وارد مذاکرات نهایی برای خرید شویم که ایرباس نیز برای فروش هواپیما به ایران اظهار تمایل کرده بود.»
وی ادامه داد: «هواپیماهایی که در قرارداد اولیه منظور شد در مجموع 118فروند هواپیما ایرباس‌اند که 45 فروند هواپیما از خانواده ایرباس 320 (اعم از 320 و 321) هستند که این حق انتخاب با ایران است که چه تعداد از این 45 فروند 320 و چه تعداد نیز ایرباس 321 باشد و تعیین آن با نظر تخصصی کارشناسان شرکت هواپیمایی هما و نیاز بازار مشخص خواهند شد.»
پرورش اضافه کرد: «هواپیماهای ایرباس 320 و 321 بیشتر برای پروازهای داخلی و منطقه‌ای است؛ البته تعدادی از این تایپ هواپیماها در حال حاضر در ناوگان شرکت هواپیمایی هما عملیاتی هستند. همچنین 45 فروند هواپیمای دیگر از نوع ایرباس 330 برای پروازهای میانبرد و هواپیماهای میانبرد نزدیک به دور برد است. 12 فروند از این هواپیماها نیز از تایپ ایرباس 380 برای مسیرهای قاره‌پیما و دوربرد هستند که البته این تعداد بسته به نیاز کشور قابل تغییر است. تحویل هواپیماهای ایرباس 380 طی 4 تا 5 سال آینده پیش‌بینی شده اما تحویل این 12 فروند مشروط به فراهم شدن شرایط بازرگانی و توسعه زیرساخت‌های فرودگاهی کشور برای پذیرش هواپیماهای ایرباس 380 است چراکه این هواپیماها بسیار بزرگ و پهن پیکر هستند.»
تا اینجا مسوول مستقیم امضای قراردادهای خرید هواپیما جزئیاتی معمولی از قرارداد را می‌گوید که مشکلی ندارد اما موضوع مهم همین‌جاست که پرورش گفته است: «طی مذاکرات صورت گرفته و وعده شرکت ایرباس قرار است بین 5 تا 8 فروند از این 118 فروند هواپیما در سال 2016 میلادی (11 ماه مانده تا پایان سال میلادی) به ایران تحویل دهد.» حالا بعد از گذشت یکسال از امضای قرارداد وعده تحویل هواپیماها به پایان سال 2018 موکول شده است.
به راحتی می‌توان فهمید کسی که سال گذشته امضای این قرارداد را به عهده گرفت و حالا به کنار رفته است، مسوولیتی دربرابر امضای خود ندارد و انگار مسوولان جدید هم به جای اینکه بخواهند واقعیت‌هایی را به مردم بگویند، دائماً سعی در انحراف موضوع دارند.
منبع: صبح نو