سرویس سیاست مشرق - درحالی که دولت بدهکار شهرداری تهران است و محمد علی نجفی به عنوان شهردار به جلسه هئیت دولت راه یافته و با رایزنی می‌تواند طلب شهرداری را وصول کند؛ اما اصلاح‌طلبان و مسئولان شهرداری عنوان می‌کنند که برای اداره شهر تهران بایستی هزینه‌ها را افزایش داد و شهر را گران و از این راه برای شهرداری درآمدزایی کرد.
در همین رابطه اخیرا، غلامحسین کرباسچی، شهردار تهران در دوره اصلاحات درباره تلاش برای تأمین درآمد پایدار برای شهرداری گفت:
«درآمد پایدار شهرداری باید مبتنی بر این فلسفه باشد که هرکس از شهر و امکانات شهری بیشتر استفاده می‌کند، باید بار بیشتری از هزینه‌های شهر را بر دوش داشته باشد؛ چراکه قرار نیست سوبسیدی از دولت، درآمد نفت و منابع ملی به سازمان شهرداری داده شود. اگر بخواهیم مدیریت شهری را به یک مجموعه آپارتمانی تشبیه کنیم، شورای شهر نقش هیئت‌مدیره را ایفا می‌کند و شهرداری، مدیر مجموعه ساختمانی‌ای است که ٧٠٠ کیلومتر طول و عرض دارد. طبیعی است که هر کس تعداد واحد و ماشین بیشتری داشته باشد و جای پارک بیشتری بخواهد، باید هزینه بیشتری بپردازد. این خود یکی از درآمدهای پایدار شهرداری و امکان جدید برای تعدیل هزینه‌های آن است».
به گفته کرباسچی «در بسیاری از شهرهای مدرن دنیا، حمل‌ونقل یکی از بزرگ‌ترین منابع درآمد شهرداری است. البته منظور صرفا فروش بلیت اتوبوس یا مترو نیست؛ بلکه عوارض استفاده از اتوبان، پارکینگ‌ها و... از منابع مهم کسب درآمد محسوب می‌شوند. شهرداری باید روی این موضوع برنامه‌ریزی کند که اگر کسی می‌خواهد به‌صورت نامحدود از اتومبیل شخصی‌اش استفاده کند، باید تحمل هزینه رفت‌وآمد آن را هم داشته باشد. این موضوع چیزی نیست که صرفا درباره حمل‌ونقل صدق کند بلکه هرکس از امکاناتی که شهر در اختیارش گذاشته استفاده می‌کند، باید هزینه‌های آن را هم پرداخت کند؛ راه دیگری هم وجود ندارد. محل تأمین درآمد شهرداری گرفتن عوارض از مردم است».
این درحالی است که پیش از این محمد علی نجفی شهردار تهران منابع مالی را یکی از معضلات پروژه‌های شهری دانست و خاطرنشان کرد: «از بهمن ماه سال گذشته، به پروژه‌های شهری هیچ منابع مالی تزریق نشده بود و ما به دنبال برطرف کردن مشکلات در این زمینه هستیم.»
نجفی با بیان اینکه هزینه زندگی شهری در تهران نسبت به سایر پایتخت‌های جهان چندان زیاد نیست، یکی از مشکلات کنونی پایتخت را تردد بی شمار خودروهای شخصی و به ویژه لوکس در شهر دانست و گفت:
«اگر نگاهی به تفاوت‌های هزینه زندگی در تهران با سایر شهرهای دنیا بیاندازیم، در می‌یابیم که زندگی در تهران بسیار کم هزینه است، از همین رو تاکید می‌کنم که لازم است عوارض خودروهای لوکس افزایش یابد تا بیش از این شاهد تحمیل یک زندگی لوکس به شهر نباشیم. باید به قدری هزینه استفاده از خودروی شخصی افزایش یابد که شهروندان استفاده از آن را به صرفه ندانند و به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی سوق یابند.»
زیاد کردن هزینه شهر تهران از جمله طرح‌های دور و دراز اصلاح‌طلبان برای پایتخت است که از زمان محمدحسن ملک مدنی، پنجاه و سومین شهردار تهران که در دوران اصلاحات و شورای شهر اول بر صندلی مدیریت پایتخت تکیه زد مطرح شده است.
وی در این باره می‌گوید:
«یکی اینکه شهروندان هزینه استفاده از خدمات شهری را بپردازند. اگر پدیده‌ای در شهر ایجاد عارضه ایجاد می‌کند، عوارض آن پدیده را باید از شهروندان دریافت کرد و به موضوعی که باعث رفع این عارضه می‌شود تخصیص یابد. یعنی اگر از یک کارخانه یا کارگاه فقط عوارض می گیریم نباید این پول را به اموری مانند فعالیت‌های عمرانی و خیابان‌کشی و نگهداشت شهر اختصاص می‌دادیم. البته من معتقدم که این مسئله یک غفلت استراتژیک در همه شهرهای کشور است. من مدعی هستم که این حرف را نخستین بار من مطرح کردم. یعنی پول عوارض ناشی از استقرار صنایع را برای رفع عوارض آن صنایع اختصاص دهیم. این استراتژی باعث رفع آلودگی‌ها و مزاحمت‌ها و ایجاد محیطی آرام در شهرها می شود. من صلاح نمی‌دانستم که مثلا در منطقه شمیران تهران، تراکم بفروشیم و پول به دست آمده از این راه را به عنوان سوبسید در اختیار شرکت واحد بگذارم. اما این دیدگاه خیلی زود در شهرداری تهران فراموش شد.»
این طرح طرفداران زیادی در دولت روحانی و میان اصلاح‌طلبان دارد و هر گاه که بحث مدیریت تهران مطرح شده اصلاح‌طلبان به افزایش هزینه شهر تهران و اخذ آن از شهروندان این شهر صحبت کرده‌اند.
در حال حاضر که دوباره مدیریت شهری مانند تهران به دست اصلاح‌طلبان افتاده آنان ایده مدیریت طبقاتی و جداسازی مردم از یکدیگر را مطرح می‌کنند که بسیار خطرناک و غیرحقوقی است. جالب اینجاست که این نوع سخنان از زبان کسانی بازگو می‌شود که حامی دولتی هستند که چندی پیش منشور حقوق شهروندی را رونمایی کرد تا به جامعه بگوید به دنبال استیفای حقوق آنان است.
در این خصوص محسن صفایی فراهانی، فعال اصلاح طلب در گفتگو با روزنامه کارگزارانی آرمان گفت: شهرداری‌ها باید به دنبال ایجاد درآمد پایدار باشند، زیرا در غیر این صورت نمی‌توان شهرهای بزرگ را اداره کرد.
وی افزود: هر شهروندی که در شهر بزرگ زندگی می‌کند باید هزینه زندگی در شهر بزرگ را بپذیرد.
صفایی فراهانی اظهار داشت: شورای شهر باید به دنبال اجرای طرح جامع و درآمد پایدار برای شهر بوده و به آن پایبند باشد.
وی ادامه داد: در اکثر کشورهای توسعه‌یافته، مردم با عوارضی که در شهرهای بزرگ بابت زندگی و استفاده از خدمات شهری می‌پردازند درآمد آن شهر را تامین می‌کنند.
صفایی فراهانی گفته فردی که در تهران زندگی می‌کند نسبت به یک شهروند که در یک شهر کوچک زندگی می‌کند، باید دو نوع عوارض به شهرداری بپردازد. بنابراین باید نوع و میزان پرداخت عوارض در شهرهای بزرگ و کوچک تغییر کند.
او تصریح کرد: این مهم سبب می‌شود که جلوی مهاجرت‌های بی‌رویه گرفته شود، زیرا فرد وقتی می‌بیند برای زندگی در شهرهای بزرگ ناگزیر باید هزینه‌های بسیار بیشتری را متقبل شود.
صفایی فراهانی اظهار داشت: بدیهی است که آن‌ها زندگی در همان شهرهای کوچک را به مهاجرت در شهرهای بزرگ ترجیح دهد. بنابراین معتقدم شورای شهر موفق در کشور، شورایی است که بتواند درآمدهای پایدار را برای شهر ایجاد کند و هزینه‌های اداره شهر را از خود مردم بگیرد.
جالب اینجاست که همین سخنان پیشتر از زبان استاندارسابق تهران رسانه‌ای شده بود.
«امکان ایجاد ممنوعیت برای مهاجرت به تهران سخت است و باید همچون سایر کشورهای پیشرفته، هزینه زندگی در شهرهای بزرگ را بالا برد تا از ورود جمعیت کم کرد»؛ این سخنان را سیدحسین هاشمی استاندار تهران به زبان آورد؛ کسی که حل مشکلات ساکنان تهران و تسهیل شرایط زندگی آنان، یکی از کلیدی‌ترین مسئولیت‌های وی است!
با این حال به نظر می‌رسد که اصلاح‌طلبان با این ایده‌ها مصمم به افزایش هزینه‌های شهر تهران هستند و بیشتر تهران را به مثابه یک بازار و محل درآمد می‌نگرند.