گروه جهاد و مقاومت مشرق - 27 آذر 58، شهید آیت الله دکتر مفتح هنگام ورود به دانشکده الهیات دانشگاه تهران توسط کمال یاسینی عضو گروهک فرقان با شلیک چندین گلوله ترور شد.
مهم‌ترین شاخصه شخصیت دکتر آیت الله محمد مفتح در میان چهره‌های معاصر ایران، جایگاه و مقبولیت او نزد جامعه دانشگاهی کشور بود. مفتح از جمله روحانیونی بود که از حوزه برآمده اما در دانشگاه جای گرفته است. مفتح نیز مانند دکتر باهنر و شهید مطهری نگرشی فرهنگی اسلامی داشت که همین امر موجبات اثرگذاری آن دو بر قشر روشنفکر و نواندیش جامعه را فراهم می‌کرد. اما گروه‌هایی که از راه امام و انقلاب جدا شده و در رقابت با انقلابیون به دنبال جذب هوادار بودند، دانشگاه و دانشگاهیان به خصوص قشر دانشجو و جوان آن را به عنوان اولین جامعه هدف تلقی کردند. از این رو هیچ چیز برای رقبای نوپا حساس‌تر از آن نبود که عاملان محبوبیت و مقبولیت رقیب در این عرصه را به شکلی حذف کنند. به همین خاطر چندان عجیب نیست که گروهک فرقان در ابتدای ترورهای خود، اشخاصی چون آیت الله مطهری و دکتر مفتح را نشانه رفتند.
منع از سخنرانی و تبلیغ مذهبی
شهید آیت الله دکتر محمد مفتح در سال 1307 ه.ش در خانواده‌ای روحانی در همدان به دنیا آمد. پدرش، حجت الاسلام حاج شیخ محمود مفتح از وعاظ بزرگ همدان بود. مفتح پس از طی مراحل مختلف تحصیل در حوزه همدان در سال 1322 برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه قم مهاجرت کرد.
پس از ورود به قم در حجره‌ای در مدرسه دارالشفاء اقامت گزید و به تحصیل علم پرداخت. از محضر اساتید بزرگی همچون امام خمینی (ره)، آیت الله علامه طباطبایی، آیت الله حجت و برخی دیگر از علما استفاده کرد و دوره کامل خارج علوم مختلف حوزه را گذراند تا اینکه به درجه اجتهاد نائل آمد و خود در حوزه به تدریس مشغول شد، به نحوی که حوزه‌های درسی دکتر مفتح در زمینه‌های مختلف به خصوص فلسفه از رونق خاصی برخودار شد. شهید مفتح در کنار تحصیل در حوزه به تحصیل علوم جدیده پرداخت و مدارج مختلف تحصیلات جدیده را نیز سپری کرد. وی پس از مدت نسبتا کوتاهی موفق به اخذ درجه دکتری در رشته فلسفه شد.
فعالیت‌های شهید مفتح در مسائل اجتماعی و سیاسی و آشنایی نزدیک با حوزه و دانشگاه و مسائل جاری در این دو نهاد علمی موجب شد که از همان سال‌های جوانی به اهمیت وحدت حوزه و دانشگاه پی ببرد. وی این ضرورت را در قالب مقاله‌ای تحت عنوان «وحدت مسجد و دانشگاه» که در سال 1340 در نشریه مکتب اسلام قم چاپ شد، به خوبی تشریح کرده است.
دکتر مفتح با وجود خفقانی که رژیم پهلوی در جامعه ایجاد کرده بود چه در برنامه‌های علمی و پژوهشی و چه در جلسات سخنرانی و تبلیغی اهتمام داشت که نام امام خمینی (ره) را مطرح کند به‌طوری که در مسجد قبای تهران نیز صراحتا نام امام (ره) را به زبان آورد و درباره تفکر و نگرش انقلابی او سخن گفت. مصطفی زمانی نوشته است که نه تنها مفتح خود چنین روشی را به کار می‌بست بلکه در انجمن اسلام شناسی نیز اعضا را تقویت می کرد تا در محافل گوناگون نه تنها مقاصد امام را تقویت کنند بلکه نامش را هم در کتاب‌ها و نوشته‌های خود بیاورند.
شهید مفتح متاثر از آموخته‌های امام (ره) نفی هر گونه سلطه را از مهم‌ترین برنامه‌های خود قرار داد و در سخنرانی‌ها، مقاله‌ها و جلسات درسی، جامعه را نسبت به مساله مهمی که فجایع جهان اسلام می‌نامید آگاهی داده و آن فجایع را ارمغان استعمار می‌خواند. از این رو دکتر مفتح را از سخنرانی و هر گونه تبلیغ مذهبی منع کردند.
با خون خود هدف و راه خود را امضا کرد
مقام معظم رهبری، آیت الله خامنه‌ای درباره شهید مفتح می‌فرمایند: «یاد شهید عزیز مرحوم آیت الله مفتح، آن شمع پر سوز و گداز و روشنی بخش، آن روحانی پر جد و جهد و صبور، آن مبلغ دانا و سخنور آن مبارز شجاع و خستگی‌ناپذیر و آن شخصیت متواضع و محبوب گرامی باد، او که با خون خود هدف و راه خود را امضا کرد و صحت و حقانیت این همه را به ثبت رسانید...»
بیایید و به مردم فکر کنید
امام خمینی (ره) با اشاره به شخصیت شهید دکتر مفتح و روز وحدت حوزه و دانشگاه فرمودند: «روشنفکران متعهد و مسئول، بیایید تفرقه و تشتت را کنار بگذارید و به مردم فکر کنید و برای نجات این قهرمانان شهید داده، خود را از شر «ایسم» و «ایست» شرق و غرب نجات دهید. روی پای خود بایستید و از تکیه به اجانب بپرهیزید».