به گزارش مشرق، عراق در سال 2017، شاهد تحولات سیاسی متعددی بود که مهمترین آن، در عرصه سیاست خارجی، گشایش منطقه‌ای و بین‌المللی در روابط خارجه عراق بویژه ترمیم روابط تیره با عربستان و ترکیه بود.
مهمترین تحولات در عرصه داخلی عراق، درگذشت «جلال طالبانی» رئیس‌جمهور سابق این کشور، برگزاری همه‌پرسی جدایی در سایه مخالفت‌ها و هشدارهای داخلی و خارجی در منطقه کردستان و پیامدهای آتی آن که بحرانی شدن روابط میان اربیل و بغداد از جمله آنهاست و نیز اعلام پیروزی نهایی بر داعش بود.
پایگاه خبری شبکه «السومریه» و روزنامه «القدس العربی» در گزارش‌هایی به تفکیک ماه‌های میلادی، به بررسی مهمترین تحولات سیاسی عراق در سال 2017 پرداخته که در ادامه می‌آید.
ژانویه
7 ژانویه:
- العبادی از توافق با ترکیه بر سر عقب‌نشینی نیروهای این کشور از «بعشیقة» خبر داد
- ائتلاف نیروهای ملی عراقی: از کرکوک و مناطق مورد منازعه دست برنمی‌داریم
- العبادی ضمن تاکید بر ضرورت توقف سخنان نژادپرستانه: پیش از لغو همه‌پرسی، هیچ مذاکره‌ای انجام نمی‌شود
8 ژانویه: سفر «هانی الملقی» نخست‌وزیر اردن به عراق و دیدار با «العبادی» و رایزنی درباره مسائل اقتصادی به ویژه بازگشایی گذرگاه مرزی «طریبیل» میان دو کشور
10 ژانویه:
- «مقتدی صدر» پیش‌نویس طرح اصلاح انتخابات را به پارلمان ارائه کرد
فوریه
9 فوریه:
- شهادت «باسم الصافی» دبیرکل حزب‌الله عراق در استان «بصره» بر اثر شدت جراحات پس از سوء‌قصدی که افراد ناشناس کردند
10 فوریه:
- اهالی ناحیه مرزی «ام قصر» در استان بصره، تظاهراتی مسالمت‌آمیز در مرکز این ناحیه در اعتراض به توافقنامه «خور عبدالله» انجام دادند و از دولت خواستند تا درباره این توافقنامه تجدیدنظر کند و کمیته‌هایی حقوقی در این‌باره تشکیل دهد.
25 فوریه:
- «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان برای نخستین بار پس از 14 سال به عراق سفر کرد
مارس
1 مارس:
- دادگاه فدرال عراق دادخواست علیه «خالد العبیدی» وزیر دفاع سابق عراق را رد کرد
6 مارس:
- شورای استانداری بغداد «عطوان العطوانی» را به عنوان استاندار انتخاب کرد
8 مارس: «خمیس الجهیناوی» وزیر خارجه تونس در سفری رسمی وارد بغداد شد
15 مارس:
«احمد ابوالغیط» دبیر کل اتحادیه عرب نیز در سفری یک روزه به بغداد با مقامات مسئول عراقی درباره مسائل مختلف رایزنی کرد.
22 مارس:
- شورای استانداری کربلا به برکناری «علی المالکی» نائب رئیس این شورا رای داد
28 مارس:
- مناقشه بر سر برافراشتن پرچم منطقه کردستان بر قرار ساختمان‌های دولتی در استان کرکوک
30 مارس:
دبیرکل سازمان ملل در سفری رسمی به بغداد با رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر، رئیس پارلمان و شماری از نمایندگان پارلمانی دیدار و درباره اواضع آوارگان و مبارزه با داعش با آنها گفت‌وگو کرد.
آوریل
1 آوریل:
- پارلمان عراق تصویب کرد که تنها پرچم عراق در استان کرکوک برافراشته شود
11 آوریل:
- پارلمان عراق به برکناری «صفاء الدین» رئیس هیأت اطلاع‌رسانی و ارتباطات پس از استیضاح غیابی از سوی «حنان الفتلاوی» رای داد
16 آوریل:
- ریاست شورای استانداری بصره از گروه‌ها و تشکل‌های زیرمجموعه «الحشد الشعبی» خواست تا دفاتر نظامی خود را به خارج از این استان انتقال دهند
18 آوریل:
- «ایرج مسجدی» سفیر جدید ایران وارد بغداد شد تا رسما فعالیت خود را در عراق آغاز کند
19 آوریل:
- وزیر خارجه آلمان برای بررسی پرونده نبرد با داعش و حمایت از عراق برای بازسازی مناطق آزادشده از دست تکفیری‌ها به عراق سفر کرد.
24 آوریل:
معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه بلژیک، وزیر دفاع و وزیر مهاجرت این کشور در سفر به بغداد درباره پرونده آوارگان و جنگ با داعش با مقامات عراقی رایزنی کردند.
25 آوریل:
- پارلمان عراق اعلام کرد که پاسخ‌های کمیساریای عالی انتخابات به سوالات طرح شده از سوی «ماجدة التمیمی» نماینده عراقی، قانع‌کننده نبوده است.
می
1 می:
- تاسیس اولین حزب سیاسی «ایزدی» با عنوان حزب «آزادی و دموکراسی»
3 می:
- وفات «عدنان الدلیمی» سیاستمدار پیشکسوت و رئیس سابق اوقاف اهل تسنن در سن 85 سالگی
12 می:
- مجادله گسترده پس از دعوت «علاء الموسوی» رئیس اوقاف شیعیان، به جهاد علیه مسیحی‌ها و صابئی‌ها و ضرورت دریافت جزیه از آنها.
19 می:
- درگذشت «نوشیروان مصطفی» رهبر حزب کردی «گوران» در 76 سالگی
22 می:
- «خالد الفالح» وزیر نفت عربستان برای بررسی مسئله تمدید کاهش تولید نفت وارد عراق شد
ژوئن
1 ژوئن:
- «حسین احمد هاشم الموسوی» قاضی بازنشسته عراقی دادخواستی علیه «فواد معصوم» رئیس جمهور عراق ارائه کرد و به وی اتهام زد که سوگندش را شکسته و در قبال مسئله استقلال کردستان، قانون اساسی را نقض کرده است.
12 ژوئن:
- افشای سندی از اقدام قطر مبنی بر اعزام 1800 افراطی برای جنگ در عراق
- صدور دستور بازداشت «صهیب الراوی» استاندار الانبار
19 ژوئن:
- «حیدر العبادی» در سفری رسمی به عربستان، کویت و ایران سفر کرد. این نخستین سفر او به عربستان طی 3 سال گذشته به عنوان نخست‌وزیر عراق بود.
ژوئیه
1 ژوئیه:
-انتخاب «سروة عبدالواحد» به عنوان رئیس فراکسیون پارلمانی حزب «گوران»
5 ژوئیه:
- «صباح البزونی» رئیس شورای استانداری بصره به دادگاه فراخوانده شد و قاضی دادگاه حکم بازداشت وی را به اتهام دریافت رشوه از یک بازرگان لبنانی صادر کرد.
6 ژوئیه:
- «طالب الخربیط» نماینده عراقی در پی کشته شدن یک شهروند الانباری، از پست خود در پارلمان استعفاء کرد و از ملت عراق به طور کلی و ساکنان الانبار به طور خاص، عذرخواهی کرد.
17 ژوئیه:
- صدور دستور بازداشت «احمد عبدالله الجبوری» استاندار صلاح‌الدین به اتهام فساد
18 ژوئیه:
- ائتلاف نیروهای ملی عراقی «احمد المساری» را از ریاست فراکسیون پارلمانی‌اش برکنار کرد.
20 ژوئیه:
- شورای استانداری «الانبار» به برکناری استانداری «صهیب الراوی» رای داد
24 ژوئیه:
- «عمار الحکیم» رئیس حزب مجلس اعلای اسلامی عراق از این حزب خارج شد و حزب جدیدی به نام «جریان ملی حکمت» تاسیس کرد.
25 ژوئیه:
- «عمر سید علی» به عنوان جانشین مرحوم «نوشیروان مصطفی» در راس حزب گوران قرار گرفت.
30 ژوئیه:
- مجلس اعلای اسلامی عراقی «همام حمودی» را به عنوان رئیس خود و «باقر الزبیدی» و «جلال الدین الصغیر» را به ترتیب رئیس دفتر سازمانی و اجرایی معرفی کرد.
آگوست
2 آگوست:
- انتخاب «صلاح الجبوری» به عنوان رئیس فراکسیون ائتلاف نیروهای ملی عراقی
5 آگوست:
- «حیدر العبادی»: «الحشد الشعبی» منحل نخواهد شد
6 آگوست:
- دادگاه تجدیدنظر عراق حکم بازداشت استاندار صلاح‌الدین را نهایی کرد
9 آگوست:
- شورای استانداری «الرمادی» دستور برکناری «ابراهیم العوسج» فرماندار را صادر کرد.
10 آگوست:
- «مسعود بارزانی»: کردستان مستقل است و هیچ گزینه‌ای جز همزیستی مسالمت‌آمیز با عراق به عنوان یک همسایه برای آن وجود ندارد
- «ماجد مهدی النصراوی» استاندار بصره، از پستش تحت فشارهای سیاسی استعفاء کرد
11 آگوست:
- استاندار بصره، عراق را ترک کرد و از تهدید جدید علیه خود خبر داد.
16 آگوست:
- «میران فرید عزیز بک» به عنوان رئیس سازمان هواپیمایی کشوری انتخاب شد
- نخست‌وزیر چک به عراق سفر کرد
17 آگوست:
- استیضاح وزیر برنامه‌ریزی و تجارت در پارلمان و متقاعد شدن نمایندگان به پاسخ‌های وزیر
23 آگوست:
- ترکیه از نماینده حزب اتحادیه میهنی منطقه کردستان خواست تا این کشور را ترک کند
27 آگوست:
- شورای استانداری بصره از انتخاب «اسعد عبدالامیر العیدانی» به عنوان استاندار جدید خبر داد
29 آگوست:
- شورای استانداری الانبار، در پی استعفای «صهیب الراوی»؛ «محمد الحلبوسی» را به عنوان استاندار جدید معرفی کرد
- شورای استانداری کرکوک به مشارکت در همه‌پرسی جدایی منطقه کردستان رای داد
30 آگوست:
- «مسعود بارزانی»: در صورت مخالفت کردها با استقلال، استعفاء می‌کنم... اسرائیل از همه‌پرسی حمایت کرد
سپتامبر
9 سپتامبر: «احمد ابوالغیط» دبیرکل اتحادیه عرب به منظور بررسی پرونده همه‌پرسی جدایی منطقه کردستان وارد بغداد شد و با رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر و رئیس پارلمان رایزنی کرد.
12 سپتامبر:
- شورای استانداری دیالی با برگزاری همه‌پرسی در این استان مخالفت کرد
- پارلمان عراق به رد همه‌پرسی در منطقه کردستان رای داد و «حیدر العبادی» را ملزم کرد که تدابیر لازم برای حفظ وحدت عراق را اتخاذ کند.
- «ابراهیم الجعفری» وزیر خارجه عراق در پی پافشاری بارزانی بر ضرورت برگزاری همه‌پرسی هشدار داد که با دو همتای ترک و ایرانی خود بر سر اتخاذ تصمیماتی علیه منطقه کردستان توافق کرده است.
14 سپتامبر:
- پارلمان عراق به برکناری «نجم الدین کریم» استاندار کرکوک رای داد
18 سپتامبر:
- وزیر دفاع انگلیس به منظور بررسی پرونده مبارزه با داعش، بغداد سفر کرد
25 سپتامبر:
- کردهای عراق پای صندوق‌های همه‌پرسی جدایی حاضر شدند و طبق گفته دولت کردستان به آن، بله گفتند
26 سپتامبر:
- دولت عراق به منطقه کردستان 72 ساعت مهلت داد تا اداره کلیه فرودگاه‌ها و گذرگاه‌های مرزی را به بغداد تحویل دهد.
اکتبر
3 اکتبر:
- «جلال طالبانی» رئیس‌جمهور عراق که برای ادامه درمان به برلین سفر کرده بود، درگذشت
11 اکتبر:
- دستگاه قضایی عراق دستور بازداشت رئیس و اعضای کمیساریای عالی انتخابات در منطقه کردستان را به دلیل برگزاری همه‌پرسی، صادر کرد.
15 اکتبر:
- «حیدر العبادی» نخست‌وزیر عراق عملیات برقراری نظام و قانون در مناطق تحت سیطره نیروهای پیشمرگه در کرکوک و دشت نینوا را آغاز کرد و نیروهای عراق به سوی مناطق تحت سیطره پیشمرگه در استان کرکوک روانه شدند.
17 اکتبر:
- نخست‌وزیر عراق «راکان الجبوری» معاون استانداری کرکوک را به عنوان سرپرست این استانداری معرفی کرد.
- نیروهای عراقی از تحقق اهدفشان در منطقه کردستان و برقراری نظم و امنیت در کرکوک و کلیه مناطق در این استان خبر دادند.
20 اکتبر:
- دستگاه قضایی عراق دستور بازداشت «کوسرت رسول» معاون رئیس منطقه کردستان به دلیل اظهارنظرش علیه نیروهای امنیتی عراق و اشغالگر توصیف کردنشان را صادر کرد.
23 اکتبر:
- پارلمان عراق به اعضای جدید کمیساریای عالی انتخابات رای اعتماد داد
26 اکتبر:
- فک ارتباط میان ادارات شهرهای مورد منازعه با منطقه کردستان
29 اکتبر:
- حمله معترضان به ساختمان پارلمان منطقه کردستان و شنیده شدن صدای تیراندازی از داخل این ساختمان پس از استعفای رسمی «مسعود بارزانی» رئیس منطقه کردستان از پستش
نوامبر
15 نوامبر:
- حزب دموکراتیک کردستان به ریاست «مسعود بارزانی» تصمیم گرفت نمایندگانش پس از تحریم دوماهه نشست‌های پارلمان عراق به دلیل بحران همه‌پرسی، به این پارلمان بازگردند.
20 نوامبر:
- دادگاه فدرال عراق عدم قانونی بودن همه‌پرسی جدایی منطقه کردستان را که در 25 سپتامبر برگزار شده بود، صادر کرد و نتایج آن را ابطال کرد
23 نوامبر:
- نخست‌وزیر عراق عملیات مبارزه با فساد را اعلام کرد و تاکید کرد که میدان نبرد بعدی عراق، مبارزه با فساد و پاکسازی نهادهای دولتی از فاسدان است.
26 نوامبر:
- حکم بازداشت و زندانی شدن «عمر الحمیری» استاندار اسبق دیالی
28 نوامبر:
- دولت منطقه کردستان «هفال ابوبکر» را استاندار سلیمانیه معرفی کرد.
29 نوامبر:
- «ترزا می» نخست‌وزیر انگلیس به بغداد سفر کرد
دسامبر
6 دسامبر:
- وزارت خارجه عراق تصمیم «دونالد ترامپ» علیه قدس شریف را محکوم و رد کرد.
8 دسامبر:
- «ابودعاء العیساوی» معاون جهادی «مقتدی صدر» رهبر جریان صدر از تشکیل تیپ «قدسیو الصدر» خبر داد.
9 دسامبر:
- «حیدر العبادی» در اظهاراتی که از تلویزیون کشور پخش شد، خبر پیروزی نهایی نیروهای کشور در جنگ سه ساله علیه داعش و به دست گرفتن کنترل سراسر خاک کشور از این گروه را اعلام کرد.
10 دسامبر:
- در پی اعلام خبر پیروزی نهایی نیروهای عراقی علیه داعش، مردم عراق روز یکشنبه (10 دسامبر) تا پاسی از شب؛ این پیروزی را جشن گرفتند و نیروهای مشترک عراقی نیز در این روز، در بغداد رژه نظامی برگزار کردند.
15 دسامبر:
- دفتر اطلاع‌رسانی نخست‌وزیری عراق از آغاز اقدام برای منحصر کردن اسلحه در دست دولت خبر داد.
17 دسامبر:
- برخی گروه‌های سیاسی دارای گرایش‌های مدنی در بصره از تشکیل ائتلاف سیاسی جدید برای شرکت در انتخابات آتی در عراق خبر دادند.
- «زولفا محمود» عضو حزب «گوران» در پارلمان منطقه کردستان از پستش استعفاء کرد.
18 دسامبر:
- آغاز تظاهرات‌های مردمی در سراسر استان «سلیمانیه» و برخی مناطق اربیل در اعتراض به سیاست‌های دولت منطقه کردستان و دستگیری و زخمی شدن شماری از معترضان.
20 دسامبر:
- کمیسیون حقوقی در شورای استانداری بصره از آزادی «صباح البزونی» استاندار این استان و لغو حکم حبس 3 ساله او در دادگاه تجدید نظر به دلیل عدم وجود ادله و مدارک کافی خبر داد.