به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، تقریبا از میانه های قرن بیستم تا به امروز و از زمان حال تا پیش بینی های مربوط به آینده، بر افزایش تحرک نیروها و سامانه های رزمی تاکید ویژه ای شده است چراکه سرعت کلید بقاء و زنده ماندن در جنگ های امروزی است. از ترکیب مرگبار «سام ۶ و شلیکای» مصری علیه صهیونیست ها تا پرتابگرهای موشکی حزب الله لبنان در جنگ ۳۳ روزه، همگی نشان دادند که با داشتن تحرک مناسب، می توان قوی ترین دشمنان را نیز با چالشی بزرگ رو به رو کرد. در عین حال، این موضوع در بحث پدافند هوایی بسیار مهم تر و چالش برانگیز تر است چون حجم بسیار گسترده ای از تسلیحات هواپرتاب در بردهای مختلف و با دقت بسیار بالا توسعه پیدا کرده اند که کار را برای یگان های پدافندی زمینی مشکل می کنند.

سامانه پدافندی HAWK یکی از معروف ترین سیستم های دفاع هوایی ساخت آمریکا بود که قبل از انقلاب اسلامی وارد خدمت نیروهای مسلح ایران شده و در سالهای دفاع مقدس نقش بسیار حیاتی در دفاع از حریم هوایی کشور داشت. از میگ و سوخو گرفته تا میراژ و توپولوف های بعثی یکی بعد از دیگر در دام این شکارچی قهار گرفتار شدند.

سامانه موشکی هاوک با کلیه اجزاء

اما پس از چندی، پای موشک های ضد رادار روسی و فرانسوی به میدان نبرد باز و اینجا بود که نقطه ضعف بزرگ هاوک آشکار شد چراکه این سامانه دفاع هوایی دارای چندین رادار و پرتابگر موشکی است که همگی ثابت بوده و از تحرک بسیار پایینی برخوردار بودند و همین مسئله باعث از دست دادن تعدادی از موجودی پدافندی ما در سالهای جنگ شد.

اکسیر ایرانی برای HAWK آمریکایی

در سالهای بعد از پایان دفاع مقدس، مسئله بازسازی نیروهای مسلح و به روز رسانی سامانه های دفاعی کشور در دستور کار گرفت و یکی از بخش های بسیار مهم پدافند هوایی بود. سامانه موشکی HAWK سیستمی مناسب برای سالهای قبل محسوب می شد که برای ورود به عصر جدید نیازمند توسعه و ارتقا بود. سامانه مرصاد و موشک های شاهین و شلمچه از جمله این ارتقاء ها بودند که روی هاوک های قدیمی انجام شدند. موشک ها و سامانه های راداری، نوسازی و بهسازی شدند و به مرور در اختیار قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) قرار گرفتند. بر این اساس، توجه و اطلاع از دستاوردهای جدید پدافندی کشورمان، مبتنی بر این دکترین و ساختار، اهمیت ویژه ای داشته که این مهم، در رزمایش روزهای گذشته یگانهای پدافندی کشورمان که در سکوت رسانه ای برگزار شد، تا حدودی نمایان شده است.

در همین رابطه بخوانید:

دو پیام مهم موشکی از رزمایش جدید ارتش/ راکت‌اندازهای نزاجا دقیق و هدایت شونده شدند

یکی از این اجزا، رادار کاوش است که به جهت کشف اولیه هدف مورد استفاده قرار می گیرد. این رادار در اصل نمونه به روز رسانی شده رادار آمریکایی AN/MPQ-۵۰ است که این رادار در نمونه آمریکایی روی دو چرخ نصب شده و بایستی توسط یک کشنده دیگر به نقاط مختلف حمل شود.

در این رزمایش مشترک بین سپاه و ارتش در بخش پدافند هوایی انجام شده، شاهد یک حرکت بسیار جالب درباره رادار کاوش هستیم چراکه کل مجموعه رادار و اتاقک کنترل رادار کاوش بر روی یک کامیون قرار گرفته و سرعت استقرار و آماده به راه شدن این سامانه را به طرز محسوسی افزایش داه است. تصویر منتشر شده از داخل اتاق کنترل این رادار نیز نشان دهنده استفاده از نمایشگرهای پیشرفته و سامانه های دیجیتال در این رادار است که کاملا متفاوت با نمونه های قدیمی و نشانگر طراحی و تولید کاملا بومی توسط متخصصان دفاعی کشورمان است.

پرتابگرهای تلاش هم کوچک شدند

از سوی دیگر، سامانه دفاع هوایی "تلاش" حامل موشک های صیاد از دیگر دستاوردهای بزرگ دفاعی کشور است که اخیرا به سازمان رزم پدافند هوایی کشور اضافه شده و به طور معمول شاهد پرتابگرهای ۴ تایی و ۲ تایی این موشک بوده ایم ولی در جریان رزمایش اخیر با پرتابگر تک فروندی این موشک رو به رو هستیم که مشخصا در این جا نیز کاهش وزن کلی و افزایش سرعت و توان جابجایی سامانه مذکور، مورد نظر بوده است.

البته نوع موشک به کار رفته در این سامانه، با تصاویر منتشره جدید قابل بررسی نیست اما مردادماه امسال شاهد افتتاح خط تولید انبوه موشک صیاد۳ به عنوان یکی از مدرنترین سامانه‌های پدافند هوایی کشور بودیم؛ موشکی با سوخت جامد و برخورداری از «سامانه هدایت ترکیبی» که با تحویل آن گام بزرگی برای تامین امنیت پایدار کشورمان در بخش پدافند ارتفاع بالا برداشته شد چراکه بدنه و ظاهر کلی موشک صیاد۳ شبیه خانواده استاندارد و باله‌های انتهایی شبیه به موشک‌های پاتریوت است اما از نظر ارتفاع درگیری، این موشک هم طراز خانواده اس ۳۰۰ محسوب می‌شود.

موشک ایرانی صیاد ۲ نیز در سال ۱۳۹۲ رونمایی شده و این سامانه نیز در زمینه طراحی کلی از موشک استاندارد الگو گرفته است. موشک صیاد-۲ هر چند تا نزدیک انتهای بدنه شباهت بسیاری به موشک‌های استاندارد/محراب دارد اما مهمترین تفاوت ظاهری آن در شکل بالک کنترلی نصب شده در انتهای بدنه بوده و در واقع به ابعاد نسل‌های جدید موشک استاندارد نزدیک تر است. بنا بر این با توجه به اینکه بر مبنای مقایسه با موشک‌های همرده احتمالاً باید برد موشک صیاد-۲ در حدود ۱۰۰ کیلومتر یا کمتر با بیشینه ارتفاع درگیری کمتر از ۳۰ کیلومتر باشد، لذا این موشک به خوبی بردهای متوسط و ارتفاعات بالا و متوسط را  پوشش می‌دهد.

درباره دستاوردهای دفاعی کشور بیشتر بخوانید:

رونمایی از مهمات ایرانی برای خون آشام روسی

اضافه شدن هر پرتابگر تک فروندی مذکور به عنوان یک محصول کاملا بومی و با تعداد تولید کافی، پایایی رزمی سامانه های پدافندی کشور در برابر حجم بالایی از حملات دشمن به میزان بسیاری افزایش می‌دهد و اکنون آنها بدون نیاز به سامانه های خارجی همچون اس ۳۰۰ می‌توانند در محدوده‌ ای وسیع و با طیف‌هایی متنوع از پرتابه‌ های بالستیک و شبه بالستیک یا جنگنده های مدرن درگیر و انشاء الله موفق شوند؛ هرچند که در این رزمایش، دستاوردها و تحولات مهم دیگری نیز در حوزه راداری و مخابراتی رخ نمایی کرده اند که به دلیل نبود اطلاعات دقیق از آنها، امکان بررسی و تحلیل آن فعلا فراهم نیست.