سرویس جنگ نرم مشرق- اخبار ایران و تحلیلهای پیرامون آن به طور مستمر در رسانههای خارجی - اعم از غربی، شرقی و منطقهای - منعکس میشود. نگاهی به موضوعات پرداخته شده درباره ایران میتواند تصویری کلی از نقاط تمرکز این رسانهها در داخل و نحوه انعکاس و جهتدهی آن به فضای افکار عمومی در کشورهای خود و جهان ارائه دهد.
********
روزنامه اقتصادی کمرسانت (Коммерсантъ) چاپ مسکو در یکی از جدیدترین گزارشهای خود به موضوع صادرات نفت عراق به ایران پرداخته است.
این گزارش با عنوان «عراق راه را به سوی ایران پاکسازی میکند» در این باره مینویسد: «نظامیان عراقی مقدمات اجرای عملیات پاکسازی منطقه مرزی را با ایران آماده میکنند تا امنیت حمل و نقل نفت از کرکوک را در این منطقه تأمین کنند. قرار بود، تا اواخر ماه ژانویه، ارسال نفت کرکوک آغاز شود. مقامات علت این تأخیر را فنی اعلام میکنند، اما رسانههای گروهی داخلی علت آن را به مشکلات امنیتی در منطقه مرزی ارتباط میدهند. در این منطقه، برخی از عناصر سازمان تروریستی داعش و همچنین، گروهک جدید «پرچمهای سفید» فعال هستند. برای بغداد، اثبات امنیت این مسیر، یک اصل به شمار میرود».
این روزنامه سپس به پیشینه ارسال نفت کرکوک به ایران اشاره میکند: «در روز ١٠ ماه دسامبر سال گذشته، عراق و ایران توافقنامه پیرامون ارسال نفت کرکوک به کارخانه فراوری مواد نفتی ایران واقع در کرمانشاه را امضا کردند. در مرحله نخست، قرار است، در شبانه روز ٣٠ هزار بشکه نفت به وسیله تانکرهای نفتی ارسال شوند و در آینده نیز قرار است، حجم نفت ارسالی در شبانه روز تا ٦٠ هزار بشکه افزایش یابد. در حال حاضر، این توافقنامه برای یک سال منعقد شده است. احداث خط لوله از کرکوک به ایران نیز در دست بحث و بررسی است که میتواند، با مسیر نفتی مرسوم از این منطقه به بندر جیهان ترکیه رقابت کند».
عنوان گزارش روزنامه اقتصادی کمرسانت: عراق راه را به سوی ایران پاکسازی میکند
کمرسانت به نقل از کارشناسان نشریه المانیتور مینویسد: «اگر این مسیر (کرکوک به کرمنشاه) موثر واقع شود، در آن صورت احتمال دارد که خط لوله کرکوک – جیهان قابلیت استفاده خود را از دست بدهد و این نمیتواند خوشایند آنکارا شود که بیش از آن نیز از نفوذش در رویدادهای جاری در عراق به شدت کاسته شده است. کارشناسان خاطر نشان میکنند که مسیر جدید میتواند نه فقط بر روابط بغداد با آنکارا و تهران، بلکه بر موازنه نیروها در کردستان عراق نیز تأثیر گذار باشد. تاکنون، حزب دموکراتیک کردستان به رهبری مسعود بارزانی، رئیس سابق اقلیم کردستان عراق، تمامی صادرات نفت را تحت کنترل داشت و در حیات سیاسی این منطقه حاکم بود. اتحادیه میهنی کردستان که به تازگی، جلال طالبانی، بنیانگذار آن و رئیس جمهور سابق عراق، فوت کرد، نقش دوم را داشت. بخشی از رهبری اتحادیه میهنی کردستان و از جمله، بافل، پسر جلال طالبانی، تمایل داشتند تا کرکوک تحت کنترل بغداد درآید. مسیر جدید نفت از نزدیکی مناطق تحت کنترل اتحادیه میهنی کردستان میگذرد».
روسلان محمداف، مدیر هماهنگی در شورای روسیه در امور بین الملل، معتقد است: «بغداد از امکان انجام مانور برخوردار خواهد بود و احداث خط لوله به ایران به معنای این نخواهد بود که عراق از ارسال نفت به ترکیه چشم پوشی میکند». او در گفتگو با نشریه کامرسانت گفت که برای بغداد مسئله مربوط به انتخاب مسیر ارسال نفت، معنای عملگرایانه دارد و نه، سیاسی. به گفته او، در حال حاضر، با توجه به روابط اتحادیه میهنی کردستان با دولت عراق، ارسال نفت از طریق این مسیر سهلتر است. روسلان محمداف گفت: «در ایران، تفکر احداث خط لوله موضوع جدیدی نیست. قبل از برگزاری همه پرسی در اقلیم کردستان عراق نیز این موضوع بحث و بررسی میشد». او در ادامه، افزود که «این قرارداد کاملاً، مطابق با رویکرد راهبردی ایران پیرامون توسعه روابط اقتصادی با عراق است، بهویژه به خاطر چشمانداز مثبت بازار عراق که رقابت بر سر آن رو به افزایش است، از جمله، از سوی دشمنان تهران – آمریکا و عربستان سعودی». در حال حاضر، احداث این خط لوله در حد یک طرح است و برای بغداد، هدف اصلی، تأمین امنیت مسیر ارسال نفت است.
********
روزنامه «الشرق الاوسط» چاپ انگلیس در گزارشی با عنوان «منابع فرانسوی: حاشیه مانور بین واشنگتن و تهران "اندک" است ولی پاریس خوشبین است» به موضوع برجام و رفتار آمریکا و فرانسه در این باره پرداخته است.
این روزنامه در ابتدای گزارش عنوان میکند که ایران در عمل درها را به روی هرگونه میانجیگری احتمالی کشورهای عضو اتحادیه اروپا و در رأس آنها فرانسه برای خارج شدن از بن بست عزم آمریکا برای زیرپا گذاشتن توافقنامه هستهای بست و با توجه به چنین موضعی، اروپاییها خود را بین دو طرف بسیار سرسخت «واشنگتن و تهران» میبینند. از یک سو، رئیس جمهور آمریکا ادامه پایبندی کشورش را به توافقنامه هستهای که آن را بدترین توافقنامه امضا شده توسط آمریکا مینامد، تغییر بسیاری از بندهای آن میداند؛ رئیس جمهور آمریکا توپ را از یک سو به زمین کنگره و از سوی دیگر به زمین اروپا انداخت و به آنها چهار ماه فرصت داد مأموریت را به انجام برسانند وگرنه توافقنامه را به طور کامل زیرپا خواهد گذاشت.
الشرق الاوسط از قول منابع فرانسوی میگوید که "حاشیه مانور" بین دو طرف بسیار اندک است: «با توجه به این موضوع، پاریس امید خود را از دست نداده است و سفر ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه به تهران در روز پنجم ماه آینده (مارس) فرصتی برای ارزیابی اوضاع و دانستن این است که آیا امکان انجام دادن کاری وجود دارد یا خیر. پنهان نیست که پاریس از مدافعان سرسخت توافقنامه هستهای است، اما در مقابل، در مسائل دیگر به واشنگتن نزدیک شده است».
این گزارش با اشاره به شکاف بین پاریس و تهران، بیان میکند که طرف فرانسوی معتقد به ایفای نقشی در پرونده ایران است: «منابع فرانسوی معتقدند علت نخست به این مسئله بر میگردد که فرانسه اکنون تنها کشور اروپایی است که از شرایط میانجیگری برخوردار است، زیرا انگلیس و آلمان به مشکلات داخلی خود سرگرم هستند. به این مسئله میتوان این واقعیت را افزود که واشنگتن به علت تنش در روابطش با روسیه بعید است که روسیه را به عنوان میانجی بپذیرد.
علاوه بر این به گفته منابع فرانسوی، تهدید آمریکا به خروج از توافقنامه هستهای و اعمال مجدد تحریمهای شدیدتر بر ایران بهویژه بر صنایع نفت و گاز این کشور، اهرم فشاری قوی در اختیار پاریس قرار میدهد که میتواند از آن در برابر نظام ایران استفاده کند. به این منظور، پاریس میتواند تهران را بین «میانه روی و نرمش نشان دادن» و در نتیجه حفظ توافقنامه هستهای و ادامه برخوردار شدن از تسهیلات – هر چند تهران آن را ناکافی میداند - و بین تندتر شدن موضع آمریکا و اعمال تحریمهای بیشتر که ممکن است کار به حد رویارویی نظامی مستقیم یا نیابتی بکشد، مخیر بگذارد».
این روزنامه مینویسد: «استدلالهای پاریس این است که فرانسه مایل به تحکیم روابط اقتصادی و تجاری خود با تهران است و رئیسجمهور این کشور امانوئل مکرون تمایل زیادی به سفر به تهران در فصل بهار آینده دارد و یکی از مأموریتهای لودریان در پایتخت ایران، فراهم کردن مقدمات این سفر است که اگر صورت گیرد، نخستین سفر رهبر یک کشور غربی به تهران از زمان انقلاب اسلامی است».