سرویس جنگ نرم مشرق- اخبار ایران و تحلیل‌های پیرامون آن به طور مستمر در رسانه‌های خارجی  - اعم از غربی، شرقی و منطقه‌ای - منعکس می‌شود. نگاهی به موضوعات پرداخته شده درباره ایران می‌تواند تصویری کلی از نقاط تمرکز این رسانه‌ها در داخل و نحوه انعکاس و جهت‌دهی آن به فضای افکار عمومی در کشورهای خود و جهان ارائه دهد.

********

روزنامه ایتالیایی «ایل جورناله» ( Il Giornale) در یکی از جدیدترین گزارش‌های خود با عنوان «اتحاد جدیدی میان ایران و روسیه که از خلاء آمریکا بهره می‌جوید» به روابط ایران و روسیه پرداخته است.

این گزارش در ابتدا می‌نویسد: «جنگ در سوریه تصویر اتحادی را به جهان ارائه داده که به تا چند سال پیش به هیچ وجه قابل پیش‌بینی نبود: اتحاد میان ایران و روسیه؛ اما این اتحاد چنانچه قبلاً بیشتر یک شراکت تاکتیکی بود که برای هر دو به منظور حل بحران سوریه مفید بود، اکنون (برای غرب) ممکن است به چیزی بسیار عمیق تر تبدیل شود».

بیشتر بخوانید:

فرانسه بدنبال میانجی‌گری میان ایران و آمریکا / عراق راه را به سوی ایران پاک‌سازی می‌کند

این روزنامه با بیان اینکه دو برنامۀ سیاسی ایران و روسیه به هم شباهت ندارند، اما معتقد است که مسکو و تهران دو قدرتی هستند که اغلب منافع مختلفی در غرب آسیا (خاورمیانه) داشته‌اند و اساساً در برخی از بخش‌ها با هم رقابت دارند اما تفاوت در این است که در حالی که در سال‌های گذشته ایران و روسیه دارای روابطی کاملاً مثبت با غرب بوده‌اند یا در هر صورت در مرحلۀ اعاده بودند ( دوران شراکت میان روسیه و اروپا یا همان توافق هسته‌ای ایران را تصور کنید)، اکنون اوضاع اساساً دگرگون شده است.

عنوان گزارش روزنامه ایتالیایی ایل جورناله: اتحاد جدیدی میان ایران و روسیه که از خلاء آمریکا بهره می‌جوید

ایل جورناله سپس ادامه می‌دهد: «تمرکز درگیری میان غرب و شرق بیش از پیش در حال شدت گرفتن است و عملاً قرار گرفتن مجدد ایران و روسیه را در یک جهت دقیقاً به منظور جلوگیری از اینکه دشمنان مشترکشان از نقاط بیشتر آنها را هدف قرار دهند، تقریباً طبیعی جلوه می‌دهد. سوریه از برخی جهات باعث تقویت این اتحاد جدید گردید. اتحادی که بیشتر بر اساس ضرورت شکل گرفته است تا از روی عشق و علاقه. اتحادی که البته اکنون ممکن است شراکتی کاملاً جدید و مسأله ساز برای خودِ منافع غرب در منطقۀ خاورمیانه (و غیر آن) ایجاد کرده باشد.

این گزارش سپس به صحبت‌های کیهان برزگر (مدیر موسسۀ مطالعات راهبردی خاورمیانه در تهران و عضو پیشین مرکز بلفر دانشگاه هاروارد در مسکو) که توسط رابین رایت از نشریۀ نیویورکر نقل گردید، اشاره می‌کند: «دو سال پیش آمریکا مسائل منطقه‌ای را حتی برای ایران طراحی می‌کرد؛ اکنون این امر پایان یافته و حالا روسیه است که برای بازیگران منطقه‌ای بسیار اغواکننده ظاهر شده و آنها دوست دارند که به حرکت روسیه بپیوندند. آمریکا موجب سرگردانی و سردرگمی منطقه شده است. در این راستا روسیه خلأ قدرت را پر کرده است.

این گواهی بر وجود محوری است که پا را از تاکتیک ساده‌ای که شاهدش بودیم، فراتر می‌نهد. زمانی که در نوامبر سال ٢٠١٧ پوتین عازم تهران شده تا با [آیت الله] علی خامنه‌ای، رهبر معظم و [آقای] حسن روحانی، رئیس جمهور ملاقات کند. در آن مناسبت رسانه‌های ایران یکی از جملات رهبر معظم را که بسیار حائز اهمیت بود، نقل می کردند: «همکاری ما می‌تواند آمریکا را منزوی سازد». به عقیدۀ رابین رایت در دیدار میان رهبر روسیه و [آیت الله ] خامنه‌ای که دیداری غیرمعمول بود، زیرا اساساً خصوصی بود و فقط مترجمان حضور داشتند، به نظر می‌رسد که پوتین خطاب به رهبر ایران چنین گفته باشد: "من به تو خیانت نخواهم کرد"».

ایل جورناله: به نظر می‌رسد که پوتین خطاب به رهبر ایران چنین گفته باشد: «من به تو خیانت نخواهم کرد»

این روزنامه سپس این‌گونه ادامه می‌دهد: «در این جمله تمام ژئوپلیتیک روسیه در غرب آسیا (خاورمیانه) نهفته است. پوتین نمی‌خواهد یک متحد آسان قلمداد شود، بلکه قصد دارد نزد تمامی شرکاء به عنوان کسی قلمداد شود که می‌توان به وی اعتماد کرد. برعکس آمریکا که سوای برخی از شرکای تاریخی، همواره متحدان «تاکتیکی» را رد کرده و خود را به هر جا که مفیدتر بوده انتقال داده و این نوع آشفتگی آمریکا دستاوردهای بسیار مهمی در منطقۀ خاورمیانه به همراه آورده است».

ایل جورناله در پایان به افزایش همکاری نظامی میان مسکو و تهران اشاره می‌کند که یکی از علت‌های اصلی آن سوریه بود: «مسکو و تهران هنوز هم تفاوت‌هایی با هم دارند و اهداف مشترکشان علت‌ها و مقاصد مختلفی دارند. همواره باید این موضوع را متذکر شد. در جبهۀ رابطه با اسرائیل نیز در حالی که ایران این کشور را یک دشمن قلمداد می‌کند، روسیه یک شراکت قدرتمند سیاسی و اقتصادی با این کشور دارد. با این وجود، مخالفت فزایندۀ آمریکا با این دو کشور ممکن است نتیجۀ متضادی نسبت به آنچه امید می‌رفت، به همراه داشته باشد. یعنی تقویت آنها دقیقاً به لطف همکاری شان. یک اشتباه راهبردی که اکنون به کشورهای متحد واشنگتن، روسیه‌ای تحویل می‌دهد که از منافع ایران حمایت می‌کند. متحد ارزشمندی نیز به لحاظ منطقه‌ای حتی از نقطه نظر مهار قدرت دیگر آسیایی یعنی چین در اختیار روسیه قرار می‌دهد».

********

روزنامه روسی« پراودا» (pravda) در یکی از جدیدترین گزارش‌های خود با عنوان «وحشت در واشنگتن: بغداد با ایران اتحاد نظامی تشکیل می‌دهد» به موضوع تقابل نفوذ ایران و آمریکا در عراق پرداخته است.

این گزارش در ابتدا می‌نویسد: «زمانی که در ماه مارس سال ٢٠٠٣ میلادی، بوش کوچک جنگ در عراق را آغاز کرد، او به هیچ وجه فکر نمی‌کرد که بعد از گذشت حدود ١٥ سال، حکومت دست نشانده بغداد، واشنگتن را به چالش بکشد و با ایران، دشمن قسم خورده آمریکا، اتحاد نظامی تشکیل دهد؛ اما در حال حاضر، دقیقاً چنین اتفاقی در شرف وقوع است: در برابر دیدگان آمریکایی‌ها، بغداد به متحد نظامی تهران تبدیل می‌شود».

بیشتر بخوانید:

ایران بی‌شرم است یا اسراییل؟ / آیا ایران دوباره آمریکا را در عراق شکست می‌دهد؟

این روزنامه با بیان این‌که این اتفاق بدترین رویداد برای آمریکا نیست، بلکه تشکیل اتحاد منطقه‌ای ضد آمریکایی شامل ایران، عراق، سوریه و روسیه می‌تواند کابوس ترامپ شود، نوشت:  «به تازگی، سردار سرلشکر یحیی رحیم صفوی، دستیار و مشاور عالی نظامی آیت‌الله علی خامنه‌ای فرمانده کل قوای ایران، تشکیل چنین اتحادی را پیشنهاد کرده است. به سخن دیگر، به بغداد تبدیل شدن به شرکت کننده چهارم در محور ژئو سیاسی موجود مسکو – تهران – دمشق پیشنهاد می‌شود. در روزهای اخیر سردار سرتیب سید حجت الله قریشی، معاون وزیر دفاع ایران نیز اعلام کرد که طرف ایرانی مساعدت نظامی به عراق و از جمله، ارسال سلاح، جهیزات نظامی، وسایل نقلیه زرهی و توپخانه را پیشنهاد کرده است. طرفین همچنین، پیرامون تشکیل کمیته‌های تخصصی و ویژه در راستای هر یک از مقوله‌ها برای مطالعه این پیشنهادات، تصویب آنها و انتخاب تسلیحات و تجهیزات لازم به توافق رسیده‌اند».

عنوان گزارش روزنامه روسی پراودا: وحشت در واشنگتن: بغداد با ایران اتحاد نظامی تشکیل می‌دهد

پراودا سپس برای تایید نظر خود به بیانه نخست‌وزیرعراق حیدر عبادی اشاره می‌کند: «دولت عراق اجازه نخواهد داد، از خاک کشور ما علیه ایران حمله شود. ما به هیچ وجه، اجازه نخواهیم داد تا از خاک عراق علیه ایران استفاده شود، چه این حمله از سوی ناتو باشد و چه، از سوی کشوری دیگر».

این گزارش سپس ادامه می‌دهد: «ژنرال‌های آمریکایی هرگز فکر نمی‌کردند که دوستی میان نظامیان عراقی و ایرانی بیش از حد عمیق شود. برای نمونه، در ماه اکتبر سال ٢٠١٧ میلادی، برای نخستین بار طی ٣٨ سال اخیر، ایران و عراق رزمایش مشترکی در استان کرمانشاه برگزار کردند که در نزدیکی کردستان عراق واقع است. در این رزمایش نظامی، تانک ها، توپخانه، هواپیماهای بدون سرنشین و هواپیماها وارد عمل شده بودند. عامل اصلی در قرابت بغداد و تهران، برگزاری همه پرسی در کردستان عراق بود که در روز ٢٧ ماه سپتامبر سال ٢٠١٧ میلادی، انجام شد. ایران به نشانه همبستگی با دولت عراق، با اعلام حمایت کامل خود از تمامیت ارضی عراق، برگزاری این همه پرسی را محکوم کرد. افزون بر آن، تهران نشان دادن مساعدت نظامی به بغداد در صورت بحرانی شدن روابط میان دولت عراق و رهبران کردستان عراق را پیشنهاد کرده است».

پراودا: حیدر عبادی، نخست وزیر عراق چندی پیش بیانیه‌ای صادر کرده که آشکارا، باب طبع دونالد ترامپ نبود؛ نخست وزیر عراق تصریح کرد: «دولت عراق اجازه نخواهد داد، از خاک کشور ما علیه ایران حمله شود»

این روزنامه در ادامه به این سوال پاسخ می‌دهد که چرا واشنگتن در قبال قرابت نظامی بغداد و تهران واکنش نشان نمی‌دهد؟: «این تصور مطرح است که در کاخ سفید، آشکارا از سیاست بغداد رسمی به وحشت افتاده‌اند. آیا بوش کوچک در جنگ عراق مبلغ یک تریلیون دلار از جیب مالیات دهندگان آمریکایی را برای این هزینه کرده بود که دولت دست نشانده در بغداد با تهران اتحاد تدافعی تشکیل دهد که دونالد ترامپ آن را «پشتیبان مالی تروریسم» می خواند؟ در هر صورت، بعید به نظر می رسد که آمریکا روند جذب تدریجی بغداد به محور نفوذی تهران را تحمل کند. به احتمال زیاد، پنتاگون در خاک عراق قوای نظامی خود را حفظ خواهد کرد که تعدادشان به چند هزار نفر سرباز و افسر می‌رسد و هدف از آن، قرار دادن نظامیان ایران تحت کنترل ژنرال‌های پنتاگون محض احتیاط است».

پراودا در پایان به برقراری تعادل دولت عراق میان آمریکا و ایران اشاره می‌کند: «دولت در بغداد که به شدت نیاز به پول دارد، می‌داند که بدون مساعدت مالی آمریکا، حکومت کنونی عراق به سرعت سرنگون خواهد شد. از این رو، به موازات قرابت با تهران، بغداد با واشنگتن نیز در ارتباط است. برای نمونه، در ماه مارس سال ٢٠١٧ میلادی، حیدر عبادی، نخست وزیر شیعه عراق، در جریان گفتگوی تلفنی با ترامپ، از پایبندی دولت خود به "همیاری راهبردی با آمریکا" سخن گفت و از واشنگتن به خاطر کمک در مبارزه علیه سازمان تروریستی داعش قدردانی کرد».