به گزارش مشرق، روستا، نه از آن روستاهای سرسبزی که تاکنون رفته‌ای، کپر و نه از آن کپرهای شیک و رنگارنگ عشایر، رودخانه نه از آن رودخانه‌هایی که از آب لبریز است.
اینجا همه چیز متفاوت است، هیچ چیز شبیه آنچه که تاکنون دیده‌ای نیست؛ روستاهایش خشک و بیابان است و این خشکی آن چنان فضا را در برگرفته که تا چشم کار می‌کند خبری حتی از یک درخت نیست.
اینجا نه خبری از کشاورزی است، نه حتی آبادانی. جالب است بدانی که اینجا حتی خبری از جاده و راه هم نیست. چند ساعتی با جاده آسفالت فاصله دارد، مسیری سنگلاخی و ناهموار، تنها راه ارتباطی روستاهای این بخش با مناطق دیگر است.
کپرنشینی در کپرهایی از نخل، حصیر و سنگ که نه زمستانش گرم است و نه تابستانش خنک را نمی‌توانی به راحتی توصیف کنی؛ رودخانه‌ای عمیق از وسط روستاها رد می‌شود، اما سال‌هاست که دیگر رنگ آب را به خود ندیده و کاملاً خشک شده است، پایت به اینجا که برسد باید قید همه چیز را بزنی، اینجا خبری از تلفن همراه، تلویزیون و اینترنت نیست.
کودکانش فقط تا کلاس ششم، آن هم در مدرسه‌ای که توسط یک سرباز معلم اداره می‌شود می‌توانند تحصیل کنند و اگر بخواهند ادامه تحصیل بدهند باید هر روز مسیر چندین ساعته روستا تا شهر را طی کنند؛ بهداشت و درمان فقط در حد یک خانه بهداشت در یکی از روستاهاست که البته آن هم فاصله چندین ساعته با باقی روستاهای کپرنشین دارد.
تنها راه درآمدشان از طریق یارانه است. اکثر خانواده‌ها 8، 9 و شاید هم 10 فرزند دارند. گاهی مردها در فصل بهار و تابستان برای کشاورزی به مناطق دیگر می‌روند و همین هم می‌شود درآمد یک سالشان؛ تفریح برای بچه‌های اینجا معنای خاصی ندارد و تمام زندگی‌شان در همین بیابان سر می‌شود. اما نکته قابل تأمل فرهنگ این مردم مناطق محروم است که با توجه به محرومیت و دوری از مرکز، بسیار مهمان‌نواز، با آداب و معاشرت و خوش‌رفتار هستند.
این منطقه از جازموریان، از لحاظ جغرافیایی در شرقی‌ترین نقطه کرمان و در مرز استان سیستان و بلوچستان واقع شده است و همین دوری از مرکز استان و شهرهای اطراف باعث تشدید محرومیت و البته کم‌لطفی مسئولان نسبت به آن شده است که البته این محرومیت نسبت به دیگر مناطق تالاب و بخش جازموریان بسیار بیشتر است.
این هفته فرصتی دست داد تا در قالب کمپین «نذر مهربانی» و با همکاری پزشکان متخصص داوطلب و همراهی گروه جهادی طریق‌الحسین که بیش از 5 سال است در مناطق جازموریان مشغول به فعالیت است، عازم این روستاها شویم تا بتوانیم ذره‌ای از آلام بچه‌های این مناطق را درمان کنیم.
جازموریان، جایی در جنوب کرمان، مقصد تیم پزشکی کمپین نذر مهربانی است. ساعت 9 شب است که به فرودگاه بندرعباس می‌رسیم. یک تیم از پزشکان متخصص که متشکل از جراحان مغز و اعصاب، زنان و زایمان، متخصص قلب، دندانپزشک، متخصص اطفال و همچنین یک ماما، ما را در این سفر به صورت داوطلبانه همراهی می‌کنند.
در هفته گذشته چندین بار در فضای مجازی نسبت به انجام این سفر اطلاع‌رسانی کرده بودیم و از همین راه از خیران برای خرید دارو، تجهیزات، اهدای اسباب‌بازی و عروسک برای کودکان جازموریان کمک خواسته بودیم. با کمک‌های مردمی و خیران بود که توانستیم نزدیک به 10 میلیون تومان انواع داروی مورد نیاز پزشکان و همچنین چند صد عدد انواع عروسک و اسباب‌بازی را برای عیدی به این کودکان تهیه کنیم.
همچنین یک شرکت دارویی نیز مبلغ 10 میلیون تومان انواع مکمل‌های غذایی و دارویی مخصوص کودکان، زنان باردار و همچنین نوزادان و سالمندان را به طور رایگان در اختیارمان قرار داد. یک شرکت تجهیزات پزشکی نیز با اهدای دستگاه تست قند خون و نوارهای تست قند به کمپین نذر مهربانی ما را در برگزاری هر چه بهتر این عمل انسان‌دوستانه یاری کردند.
مسیر بندرعباس به جازموریان
ساعت 9 شب از فرودگاه بندرعباس به سمت شرقی‌ترین منطقه جازموریان در جنوب کرمان حرکت می‌کنیم؛ تقریباً 6 ساعت طول می‌کشد که به ابتدای جاده خاکی روستاهای موردنظر برسیم و حالا باید مسیری در حدود 3 تا 4 ساعت را در خاکی طی کنیم تا به اولین مقصد کمپین نذر مهربانی برسیم.
بعد از گذشتن از کیلومترها مسیر خاکی و سنگلاخ می‌رسیم به چند خانه و کپر که در کنار همدیگر ساخته شده‌اند. ساعت 6 صبح است و با اطلاع‌رسانی که از قبل توسط گروه‌های جهادی نسبت به حضور ما در این مناطق انجام شده است، مردم در محل انتظار ما را می‌کشند و برای همین دیگر وقتی برای استراحت پزشکان باقی نمی‌ماند و آنها باید به سرعت کارشان را شروع کنند.
اهالی منطقه از روستاهای اطراف با هر وسیله‌ای که توانسته‌اند خودشان را به این محل رسانده‌اند. خانه بهداشت روستا محلی است که برای ویزیت بیماران و استقرار پزشکان در نظر گرفتیم هر کدام از تخصص‌ها در یک اتاق مستقر می‌شوند در این گونه برنامه‌ها دیگر تشریفات معمول رعایت نمی‌شود و همه در کنار هم فقط به خدمت فکر می‌کنند و اینکه باری از روی دوشی کسی برداشته شود. هر کدام از پزشکان داروی مورد نیاز خود را از داخل کارتن‌ها خارج می‌کنند و کنار دستشان می‌گذارند تا همزمان با ویزیت و تشخیص داروی رایگان را نیز در اختیار بیماران قرار دهند.
مردمی که انتظار پزشکان را می کشند
ویزیت شروع می‌شود و تجمع مردم در خانه بهداشت هر لحظه بیشتر. برخی از مردم با پای پیاده بیش از 2 ساعت راه پیمودند تا به این محل برسند و چشم امید بسیاری از بیماران به مرهمی است که این طبیبان برایشان آورده‌اند. مردم دسته دسته و در یک صف وارد می‌شوند و هر کدام بنا به نیازی که دارند به تخصص‌های مربوط ارجاع داده می‌شوند. آنچه به نظر می‌رسد اینکه به خاطر شرایط بد زندگی و بهداشتی بیشترین مراجعات مربوط به رشته زنان و زایمان باشد.
دندانپزشک تیم نذر مهربانی هم با خودش چند صد عدد مسواک آورده است و بعد از هر معاینه به بچه‌ها یک مسواک می‌دهد و سعی می‌کند با آموزش رعایت بهداشت دهان و دندان از پیشرفت مشکلات دندانی آنها جلوگیری کند.
متخصص اطفال هم بچه‌ها را وزن می‌کند و با معاینه‌ای دقیق برای تمامی آنها مکمل و دارو تجویز می‌کند. این برنامه تقریباً تا عصر ادامه دارد و بیش از 2 هزار نفر از ساکنان روستاهای کپرنشین اطراف برای ویزیت خودشان را به این محل می‌رسانند.
ویزیت رایگان بیش از 350 نفر
امیررضا صباح جراح مغز و اعصاب در خصوص معاینات و اقدامات انجام شده برای مردم مناطق محروم ساکن در جازموریان توضیح داد: منطقه جازموریان یکی از محروم‌ترین مناطق از لحاظ امکانات بهداشتی، رفاهی و درمانی به شمار می‌رود به طوری که روستاها و مناطق حاشیه‌نشین این منطقه حتی از یک جاده آسفالت معمولی برای رفت و آمد برخوردار نیستند.
وی افزود: از آنجایی که این مناطق از آب شرب آشامیدنی سالم برخوردار نیست بسیاری از بیماری‌های گوارشی و عفونی در میان کودکان و بزرگسالان این منطقه مشاهده می‌شد. هر چند که با تلاش‌های صورت گرفته از طرف نیروهای سپاه پاسداران اقدامات اولیه برای انجام لوله‌کشی آب شرب در حال انجام است.
صباح گفت: در سفر به این مناطق بیش از چند صد نفر تحت معاینات پزشکی قرار گرفتند و برای آنها دارو تجویز شد هر چند که تعداد بیماران بسیار زیاد بود و داروهایی که ما به همراه خودمان به این مناطق برده بودیم کفاف تمام بیماران را نمی‌داد.
این متخصص مغز و اعصاب تصریح کرد: بیماری‌های پوستی، سنگ کلیه، عفونت‌های انگلی و سایر بیماری‌های گوارشی در میان کودکان این مناطق بسیار شایع بود و بسیاری از این افراد نیز حتی از یک منزل مسکونی بسیار معمولی برای زندگی کردن نیز محروم بودند. نداشتن تلفن یکی دیگر از مشکلات این مناطق است به طوری که ما برای ویزیت این افراد مجبور شدیم تا بسیاری از آنها را در یک منطقه گرد هم آوریم.
وی عنوان کرد: در صورت وجود مرکز درمانی و پزشکی بسیاری از این افراد می‌توانند تحت درمان کامل قرار بگیرند. متأسفانه تاکنون هیچ یک از مسئولان توجه ویژه‌ای به این مسأله نداشته‌اند.
صباح گفت: تقاضای ما به عنوان پزشکانی که مشکلات این مردم را از نزدیک مشاهده کرده‌اند این است که مسئولان برای رسیدگی به معضلات بی‌شمار مردم این مناطق دست به کار شوند تا شاید این کودکان هم بتوانند از یک زندگی معمولی برخوردار باشند.
این جراح مغز و اعصاب در پایان گفت: مشکل آموزش یکی دیگر از مشکلات عدیده افراد و کودکان این منطقه است به طوری که کودکان این مناطق حتی تاکنون قلم به دست نگرفته‌اند و وقتی که به آنها مسواک و وسایل بهداشتی هدیه می‌دادیم طریقه استفاده از آنها را نیز بلد نبودند که این موضوع نشان‌دهنده سطح پایین آموزش در این مناطق است.
آب شرب مناسب در این منطقه یافت نمی‌شود
مهدی خواجوی جراح مغز و اعصاب و یکی دیگر از پزشکانی که به کمپین نذر مهربانی پیوسته است در خصوص مشکلات مردم این مناطق توضیح می‌دهد: یکی از اساسی‌ترین مشکلات مردم مناطق جازموریان بحث سوءتغذیه است که این موضوع باعث شده بسیاری از کودکان این مناطق درگیر بیماری شوند.
وی گفت: بیماری‌های عفونی و انگلی و همچنین مشکلات گوارشی و عفونت‌های ادراری در بسیاری از کودکان و مردم این مناطق دیده می‌شد که نبود آب مناسب از جمله دلایل بروز این بیماری‌ها به شمار می‌رود.
خواجوی گفت: تهیه آب شرب مناسب یکی از اقدامات اساسی است که باید مسئولان به آن توجه داشته باشند به دلیل اینکه اگر آب مورد استفاده مردم این مناطق تأمین نشود این سیکل معیوب درمان بیماری‌ها ادامه خواهد یافت و حتی اگر پزشکان هفته‌ای یک بار هم به این مناطق سفر کنند باز هم با وضعیت تغذیه نامناسب و آب شرب نامطلوب بیماری‌ها به سراغ کودکان خواهد آمد.
وی تصریح کرد: در طی سفر به این مناطق 5 نفر از پزشکان فوق تخصص ما را همراهی کردند که متخصصین اطفال، زنان، قلب، مغز و اعصاب و پزشک ماما از جمله این افراد بودند که با همت آنها تعداد بسیار زیادی از افراد این مناطق تحت ویزیت رایگان قرار گرفتند و تقریباً به تمام افراد مکمل‌های دارویی ویتامین D و آهن تجویز شد. همچنین بسیاری از اقلام دارویی که مورد نیاز افراد ساکن در این مناطق بود در اختیار آنها قرار گرفت هر چند که در پایان با کمبود تعدادی از اقلام دارویی مواجه شدیم.
این جراح مغز و اعصاب در پایان گفت: یکی از مشکلاتی که باید به آن توجه ویژه شود بحث آموزش است و باید روش‌های صحیح رعایت بهداشت به کودکان و مردم این مناطق آموزش داده شود تا از این طریق بتوانیم از بروز بیماری‌ها پیشگیری به عمل آوریم.
ویزیت 70 مادر در مناطق محروم
عاطفه گرگین، متخصص زنان و زایمان یکی دیگر از پزشکان کمپین نذر مهربانی در این خصوص گفت: در سفر به منطقه جازموریان طبق هماهنگی قبلی کلیه مادران باردار منطقه که حدود 70 نفر بودند ویزیت شدند، با توجه به فقر شدید حاکم بر منطقه و کمبودهای تغذیه ای مادران باردار که اکثرا یک تا دو کودک شیرخوار داشتند لزوم توزیع مکمل های غذایی بیشتر احساس می‌شود.
وی گفت: اکثر زنان منطقه گراوید 5 به بالا بودند و به دلیل فقر مالی آزمایشات غربالگری سندرم های ژنتیکی شایع یا بررسی انومالی های جنینی در هیچ‌کدام انجام نشده بود که با توجه به سن پایین ازدواج و رواج ازدواج فامیلی لزوم انجام غربالگری ها در این مناطق بیشتر است.
گرگین گفت: آموزش بهداشت عمومی، تنظیم خانواده و غربالگری زنان از نظر سرطان دهانه رحم و شناسایی و درمان عفونت های ژنیتالیا احساس می‌شود، با توجه به عدم دسترسی به وسایل ارتباط جمعی لزوم آموزش چهره به چهره در این منطقه بیشتر است دسترسی به آب آشامیدنی مناسب از اولویت های بهداشتی منطقه است.
این متخصص زنان و زایمان افزود: نبود جاده مناسب جهت تردد ساکنی و انتقال بیماران اورژانس به مراکز درمانی از موارد قابل توجه در این ناحیه بود.
کمبود وزن و سوء تغذیه عامل بروز بیماری‌ها
مهسا میرزنده‌دل، متخصص اطفال نیز در توضیح مشکلات کودکان این مناطق گفت: معضل اکثر کودکان اختلال رشد و کمبود وزن و کوتاهی قد و در واقع زیر منحنی رشد متناسب سن بود که این مشکلات به دلیل سوء تغذیه بوده است.
وی افزود: این کودکان حتی از مکمل‌های کشوری که مراکز بهداشت در اختیار خانواده‌ها قرار می‌دادند استفاده نمی‌کردند که همین موضوع در رشد آنها تاثیرگذار بوده است. همچنین از دیگر بیماری‌هایی که گریبان افراد این مناطق را گرفته است می‌توان به بیماری‌های پوستی، و قارچی اشاره کرد که این موضوع نیز به دلیل عدم رعایت بهداشت و قرار گرفتن در معرض نور خورشید است.
وضعیت سلامت دندان‌ها خوب نیست
روناک‌نیکان‌فر دنداپزشک نیز در این خصوص گفت: اوضاع دندانپزشکی و وضعیت بهداشت دندان‌های افراد ساکن این مناطق در سطح بسیار پایین بود. دندان درد و عفونت دندان و لثه بین کپرنشین‌ها به کرات دیده می‌شد.
وی گفت: متاسفانه به ساکنان منطقه حتی مسواک زدن و اهمیت حفظ دندان‌ها نیز آموزش داده نشده بود؛ به نظر می‌رسد توجه به آموزش بهداشت دهان و تجهیز یک اتاق از مرکز بهداشت منطقه برای امور دندانپزشکی و رسیدگی به وضعیت دندان اطفال و آموزش مادران از اهمیت زیادی برخوردار است، همچنین حضور یک دندانپزشک به صورت حداقل یک روز در هفته در این محل بسیار ضروری است.
بهناز محمودی کارشناس مامایی با اشاره به بیمارانی که در مناطق محروم کرمان واقع در جازموریان ویزیت شدند، گفت: افراد این مناطق دارای وضعیت تغذیه و بهداشتی نامناسبی هستند، به‌طوری که حتی به حمام ساده دسترسی ندارند.
وی افزود: به دلیل وضعیت بسیار نامناسب جاده و فاصله زیاد این مکان از شهر، در مواقع بحرانی امکان امدادرسانی وجود ندارد؛ به عبارت دیگر این فاصله به همراه تعداد زیاد افراد باردار منطقه و عدم فاصله مناسب بین بارداری‌های متوالی بسیار خطرساز است که امکان ارائه بسته های بهداشتی و اموزشی وجود ندارد.
لزوم تاسیس امکانات بهداشتی و درمانی
پریسا مولایی متخصص قلب و عروق نیز توضیح داد: در طول ویزیت بیماران با چندین مورد بیمار قلبی مواجه شدیم اما اکثر مشکلات بیماران این مناطق مشکلات گوارشی بود که خود را به صورت درد پهلو، سوزش ادرار و... نشان می‌دادند.
وی گفت: عمده مشکلات از نبود امکانات و نبود آب آشامیدنی سالم بود، ایجاد یک مرکز درمانی ایجاد مسیر مناسب دسترسی به امکانات درمانی می‌تواند کمک زیادی به بهبود وضعیت این افراد کند.
توزیع عروسک و اسباب‌بازی بین کودکان جازموریان
هرچند درد مردم این مناطق فراتر از این است که با یک برنامه و دو برنامه حل شود، اما حداقل برای ساعتی هم که شد مردم جازموریان خندیدند و خوشحال بودند.
در ادامه این برنامه به بیش از 500 کودک محروم جازموریان عروسک و اسباب‌بازی اهدا شد، این عروسک‌ها از طرف خیران به کمپین نذر مهربانی اهدا شده بود.
چشم یاری مردم مناطق محروم به دست مسئولان
با توجه به اینکه عمده افراد ساکن در این مناطق از کم‌ترین امکانات بهداشتی و رفاهی هم برخوردار نیستند لازم است مسئولان با نگاه وتوجه خاص‌تری به وضعیت دردناک ساکنین این مناطق توجه کنند تا این افراد نیز یک‌بار برای همیشه طعم یک زندگی بدون درد و رنج را بچشند.