گروه فرهنگ و هنر مشرق - ماشین‌ها خیلی ساده هستند و فقط کمی تغییرات در آنها داده شده تا راحت بتوانند کتاب‌ها را جابه‌جا کنند تا مخاطبان کتاب‌ها را ببینند و خرید کنند. ماشین‌ها یک دست سفید هستند و برای افتتاح روی آنها گل‌آرایی شده است. همه‌جور کتابی در ماشین‌هایشان دیده می‌شود؛ از رمان تا شعر و کتاب‌های دینی و تاریخی.
«پاتوق کتاب» با همراهی «دفتر نشر معارف» این کار را برنامه‌ریزی کرده‌اند، طرحی که به صورت کاملا داخلی و توسط عده‌ای از جوانان که به دنبال کار فرهنگی هستند، طراحی و اجرا شده است. قرار است در هر ماشین امکان عرضه و نمایش بیش از 700 جلد کتاب فراهم شود.
از یکی از کسانی که کنار ماشین ایستاده است، می‌پرسم: «قرار است کجا کتاب‌ها را عرضه کنید؟»
به سمت کتاب‌ها می‌آید و می‌گوید: «تا آنجایی که من می‌دانم، قرار است به مکان‌هایی برویم که مخاطبان کمتر دسترسی به کتاب دارند.»
قبل از اینکه سوال بعدی را بپرسم اشاره می‌کند که بنشینم و بعد می‌گوید: «چند سال است که خودم به همراه دوستانم برای روستاها کتاب می‌بریم. البته فقط روستاها نیست. در همین تهران جاهایی را داریم و بچه‌هایی در آنجا زندگی می‌کنند که خیلی کتاب دوست دارند اما امکان مالی برای خرید کتاب ندارند یا اصلا کتابخانه‌ای نیست که به آنجا بروند. فکر می‌کنم الان 5 سالی باشد که با این بچه‌ها آشنا هستم و برایشان کتاب می‌برم. حالا هم که با این کتابخانه‌های سیار برایشان کتاب می‌بریم.»
نمایش و عرضه تعداد بالای عناوین در کمترین مساحت ممکن
امکان جابه‌جایی آسان و سرعت عمل در باز و بسته شدن و همچنین عدم‌نیاز به فضای زیاد و کمترین دخالت نیروی انسانی در راه‌اندازی و جمع شدن از ویژگی‌های منحصر به‌فرد این فروشگاه سیار کتاب است. نمایش و عرضه تعداد بالای عناوین در کمترین مساحت ممکن و عدم‌نیاز به داشتن توانایی خاص در رانندگی و راه‌اندازی از دیگر ویژگی‌های متمایز این کتابفروشی سیار است.
نوآوری و توجه به روستاها اولویت پاتوق کتاب
دفتر نشر معارف که طراحی این کار را برعهده داشته برای پاسخ به نیاز جامعه به کتاب این کار را انجام داده است. پیرمرادیان، مدیر دفتر نشر معارف درباره این کار می‌گوید: «دسترسی به کتاب خوب، درست انجام نمی‌گیرد؛ برای همین دست به کار شدیم تا با طرحی بومی بتوانیم کتاب‌ها را به همه دوستداران کتاب برسانیم. ما در دفتر نشر معارف بر این باوریم که بزرگ‌ترین مشکل حوزه نشر در کشور ما عدم وجود شبکه مناسب توزیع و ویترین کتاب خوب به میزان لازم در کشور است. از این‌رو ما با حمایت این طرح به دنبال ساده کردن دسترسی مردم به کتاب خوب هستیم. یکی از اهداف راه‌اندازی پاتوق کتاب سیار بودن کتابفروشی در میان مردم خصوصا در مناطق و محلاتی است که دسترسی کمتری به مراکز توزیع کتاب وجود دارد. ما در این طرح نگاه ویژه‌ای به روستاها و مناطق کمتر توسعه یافته خواهیم داشت و یکی از اهداف اصلی جامعه مخاطب ما مردم این مناطق خواهند بود.» ماشین‌ها جوری طراحی شده‌اند که در کمترین جای ممکن بتوانند کتاب‌ها را عرضه کنند. همان کسی که اول گزارش با او صحبت کردم در حال چیدن کتاب‌ها روی قفسه‌هاست.
پیرمرادیان می‌گوید: «خوبی این طرح در نوآوری آن است. ما در دفتر نشر معارف علاوه‌بر تمرکز بر تولید محتوای خوب و فاخر، اهتمام جدی بر کمک به چرخه توزیع کتاب‌های جبهه فرهنگی انقلاب داریم و به دنبال ایجاد بستر برای راه‌اندازی شبکه سالم و قوی برای عرضه محصولات هستیم و اساسا راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای و حمایت از تاسیس شرکت «پاتوق کتاب» با این هدف صورت گرفته است. کار ایده‌پردازی، طراحی و تولید نمونه اولیه این فروشگاه سیار توسط جوانان انقلابی و در کارگاهی در قم انجام شده و ما در ساخت آن سعی کردیم به غیر از مواردی که کالای مشابه داخلی وجود ندارد از قطعات داخلی استفاده کنیم.»
هر استان یک پاتوق کتاب سیار
اگر به کتاب علاقه داشته باشید حتما فروشگاه‌های «پاتوق کتاب» را دیده‌اید. فروشگاه‌هایی که در سراسر کشور راه‌اندازی شده‌اند و هدف‌شان عرضه محصولات جبهه فرهنگی است.
مهدی اخویان، مدیرعامل شرکت «پاتوق کتاب» درباره راه‌اندازی این پاتوق سیار گفت: «امروز در حالی شاهد راه‌اندازی اولین پاتوق کتاب سیار هستیم که فروشگاه‌های «پاتوق کتاب» در 27 استان کشور راه‌اندازی شده و به مرحله تثبیت و شکوفایی رسیده‌اند. راه‌اندازی این فروشگاه سیار، طرحی نوآورانه جهت پاسخ به نیاز مجموعه‌های فرهنگی برای تامین کتاب و محصولات فاخر جبهه فرهنگی انقلاب است و امیدواریم با حمایت‌های معنوی مسئولان این طرح بتواند در انجام این رسالت موفق باشد.» صحبتم که با طراحان «پاتوق کتاب» تمام می‌شود دوباره به سمت ماشین‌ها برمی‌گردم. چند نفری دور ماشین جمع شده‌اند و با هم صحبت می‌کنند. یکی از آنها که روحانی هم هست می‌گوید: «در استان تهران ما جاهایی داریم که بچه‌ها تشنه کتاب هستند اما خب به دلیل شرایط بد مالی نمی‌توانند کتاب بخرند یا دسترسی ندارند. خوب است که به هم کمک کنیم و با همین ماشین‌ها که می‌تواند خودش جاذبه داشته باشد این مناطق را شناسایی کنیم و کتاب‌ها را برای بچه‌ها ببریم.» قرار است در مرحله اول اجرای این طرح، همه مراکز استان‌ها یک پاتوق کتاب سیار داشته باشند تا بتوانند با همین خودروی سفید، آرزوهای کتابی عده‌ای را برطرف کنند.
*فرهیختگان