به گزارش مشرق، «محمد اسماعیلی» در یادداشت روزنامه «جوان» نوشت:
باقی ماندن در برجام با کیفیت و شرایط موجود به نفع ایران نیست و می‌تواند دامنه پیامدهای حقوقی حاصل از برجام را بسیار فراخ و گسترده‌تر کرده و در نهایت منتهی به «معرفی ایران به عنوان ناقض صلح و امنیت بین‌الملل»شود.
بیشتر بخوانید:
سوروس: موجودیت اتحادیه اروپا در معرض خطر است
تضمین برجامی روحانی به اروپا چه بود؟
اینکه تصور شود امریکا به خروج از برجام بسنده کرده، اشتباه است چرا که ایالات متحده با هماهنگی اروپا در تلاش است تا شش قطعنامه گذشته را احیا و تعلیق ایران ذیل فصل هفتم را ملغی کند. حال این پرسش مطرح است که راهکاری جهت مقابله با احیای شش قطعنامه گذشته وجود دارد؟طرف ایرانی جهت خنثی کردن پروژه مشترک امریکا-اروپا باید مجموعه اقداماتی را انجام دهد؛
- در قالب سخنرانی و پس از آن با بیانیه ای رسمی خبر از «خروج مشروط»ایران از توافق هسته‌ای دهد.
- برای اخذ تضمین عینی، مکتوب با قابلیت اجرا از اروپا ضرب‌الاجل کوتاه‌مدت تعیین کند.
- با توجه به اینکه ماهیت شش قطعنامه ضدایرانی شورای امنیت به استناد ، الف-گزارش‌های یازده‌گانه سازمان انرژی اتمی ، ب- بسته شدن پرونده PMD، ج- اعترافات پیوسته و مستمر مقامات ارشد کشورهای غربی از روز امضای اجرای برجام به این سو، رنگ باخته است چرا که ماهیت و محور اصلی قطعنامه‌های شش‌گانه شورای امنیت غیرصلح آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران و تلاش کشورمان برای ساخت بمب هسته‌ای بوده است و در شرایط موجود چنین ادعایی فاقد اعتبار می‌باشد.
بنابراین طرف ایرانی می‌تواند در قالب طرح شکایت از مراجع قضایی پیش بینی شده در حقوق بین‌الملل و با طرح موضوع در قالب نامه‌نگاری با رئیس سازمان انرژی اتمی ، رئیس سازمان ملل ، می‌تواند در جهت خنثی سازی احیای مکانیسم ماشه و به روزرسانی شش قطعنامه توسط اروپا-امریکا گام بردارد.
در همین راستا، طرف ایرانی طبق مفاد کنوانسیون معاهدات وین، خروج امریکا از برجام را باید به منزله«خاتمه»توافق هسته‌ای تفسیر کند و برای آنکه تفسیر خود را عمومیت بخشد باید آن را«علنی»و بر اساس«رویه سازی حقوقی»در عرصه بین‌المللی دنبال کند.
به بیان بهتر ایالات متحده امریکا بر اساس حفره‌های حقوقی موجود در برجام که مهم‌ترین آن«فقدان ضمانت اجرا»و «عدم برآورد هزینه برای نقض یا خروج از توافق برای کشورهای غربی است»توانسته بدون پرداخت هزینه از برجام خارج شود و در مقابل ایرانی که برای هر نوع اقدامش «تعیین خسارت» پیش‌بینی شده در برجام باقی بماند؛ این بدان معناست که طبق گفته‌های عباس عراقچی در گفت‌وگوی ویژه خبری ، اروپا امروز هم می‌تواند پرونده ایران را به استناد ماده ۳۷ برجام به شورای امنیت ارجاع و شش قطعنامه گذشته را علیه ایران احیا نماید. اینکه متن برجام به‌گونه‌ای تنظیم شده که حتی با خروج امریکا از برجام، کشورهای غربی می‌توانند شش قطعنامه گذشته را احیا کنند در حالی است که راهکار مقابله طرف ایرانی با رویکرد مورد اشاره «خروج مشروط»ایران از برجام است.
به این معنا که رئیس دستگاه دیپلماسی در سخنرانی و در بیانیه‌ای رسمی به صورت متقن و مستند به مفاد کنوانسیون معاهدات ۱۹۶۹ ، خروج امریکا از برجام را «خاتمه یافتن»توافق تفسیر و خبر از خروج مشروط ایران از این توافق به میان بیاورد و شرط بازگشت ایران به آن را «اخذ تعهدات عینی و قابل اجرا» از سوی اروپا جهت اجرای تعهدات دهگانه بر زمین مانده این کشور در پیوست ۲برجام و همچنین «بیانیه رسمی کمیسیون مشترک برجام» مبنی بر نقض اساسی برجام از سوی امریکا ذکر کنند. اروپا همانطور که از جلسه اخیر کمیسیون مشترک برجام پیداست علاقه‌ای به اجرای تعهدات گذشته برزمین مانده ندارد ، حاضر به ارائه تضمین‌های متقن ، عینی و با قابلیت اجرایی شدن نیست و تلاش می‌کند با نگه داشتن ایران در برجام زمینه احیای شش قطعنامه گذشته را بسترسازی کنند.
چرا که بر اساس علم حقوق ، باقی ماندن ایران در برجام به منزله پذیرش «مفاد»و «سازوکارحل وفصل اختلافی» است که در برجام پیش‌بینی شده است که یکی از مهم‌ترین خروجی این فرایند «مکانیسم ماشه» یا همان بازگشت تحریم‌های گذشته و به روز رسانی شش قطعنامه گذشته می‌باشد؛عباس عراقچی هفته اخیر کمترین هزینه باقی ماندن ایران در برجام را این‌گونه بیان می‌کند: « اگر از برجام خارج شویم همه چیز به حالت قبل برمی‌گردد؛ این روشن است و چیز عجیب و غریبی نیست. اگر ما از برجام خارج شویم... تحریم‌های شورای امنیت هم برمی‌گردد.»
حال چرا دستگاه سیاست خارجه باید در توافقی بماند که طرف مقابل(امریکا) بدون پرداخت کمترین هزینه حقوقی-سیاسی از آن خارج شده و ایران با باقی ماندن در آن ریسک بزرگی مانند مکانیسم ماشه را پذیرفته است آن‌هم با این توجیه که از اروپا تضمین‌های لازم را برای ادامه برجام اخذ کند.
این در حالی است که ابتدایی‌ترین انتظار برای سنجش میزان اراده اروپا برای ارائه تضمین به طرف ایرانی جلسه جمعه کمیسیون مشترک برجام است؛طبق پیوست ۲ برجام، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا پس از پایان جلسه فوق‌الذکر موظف بوده، در بیانیه پایانی مشخصاً امریکا را به عنوان ناقض برجام معرفی و بر اجرای کامل تعهدات توسط ایران در طول سه سال گذشته تصریح کند ، این در حالی است که جلسه اخیر کمیسیون مشترک برجام به همان کیفیت جلسات گذشته برگزار شد و کمترین دستاوردی برای طرف ایرانی به همراه نداشت و نتوانست اروپا را ملزم به «حداقل واکنش» در مقابل امریکایی‌ها کند به این دلیل عمده که اروپا اساساً اراده‌ای برای انجام تعهدات دهگانه و ارائه تضمین‌های کافی به ایران ندارد. بر همین اساس اصل اظهار خوش‌بینی عباس عراقچی بعد از کمیسیون برجام مبنی بر اینکه به حفظ برجام با حضور اروپایی‌ها امیدوارتر شده‌اند، محل بحث و تأمل است.