گروه فرهنگ و هنر مشرق - این روزها سازمان منافقین در پاریس گردهمایی سالانه گذاشته و با اجیر کردن مقامات غربی حرف‌های عجیب و غریبی درباره دموکراسی‌خواهی و آزادی وطن و... می‌زنند اما سابقه این سازمان نشان می‌دهد که شاید بتوانند با پول، حرف‌های دلخواهشان را بشنوند اما تاریخ درباره آنها به حقیقت قضاوت خواهد کرد.
درباره کتاب و محصولات فرهنگی مرتبط با منافقین بیشتر بخوانیم:
کتاب‌ها درباره منافقین چه می‌گویند؟
نفوذ سینمایی به لانه «نفاق»
کابوس منافقین را می‌شناسید؟ + عکس
از سال 60 که سازمان منافقین علیه نظام اسلامی خروج کرد اسناد و مدارک زیادی درباره‌اش منتشر شد اما مهم‌ترین آثار منتشر شده درباره این سازمان را در سه دسته می‌توان کتاب‌های پژوهشی، کتاب‌های خاطرات و رمان تقسیم‌بندی کرد. سازمان منافقین به دلیل تغییرات پی در پی و نیز مدل رفتاری با اعضایش از جمله مهم‌ترین سازمان‌ها برای کارهای پژوهشی است. پژوهشگران طی این سال‌ها با تحقیق در علمکرد سازمان در قبل و پیش از انقلاب آثار درخوری را منتشر و روانه بازار کردند که در ذیل به برخی از مهم‌ترین آنها می‌پردازیم.
سازمان مجاهدین خلق
پیدایی تا فرجام (1344- 1384)
این کتاب یکی از مهم‌ترین و مفصل‌ترین آثار درباره منافقین است که از ابتدای تأسیس تا سال 84 را بررسی کرده و هزاران سند درباره این تشکیلات مخوف عرضه کرده است. موضوع این کتاب، بررسی و تبیین مستند تاریخچه، ایدئولوژی، مواضع و عملکرد سازمان نیمه‌مخفی و سیاسی نظامی موسوم به مجاهدین خلق ایران است که طی بیش از دو دهه گذشته تاکنون در ایران عموماً با نام سازمان منافقین شهرت یافته و شناخته می‌شود. این کتاب در سه جلد، مبتنی بر سیر تاریخی تحولات و نیز ارتباط مفهومی موضوعات سامان یافته است. مطالعه این کتاب به خواننده کمک می‌کند تا در تحلیل وضعیت سازمان مجاهدین خلق، فاکتورهایی چون: ترور، خشونت، انفعال، سردرگمی در اهداف و مأموریت، انحراف، وابستگی به خارج و عدم مشروعیت اجتماعی و در نتیجه شکست‌های پی‌درپی را با سهولت بیشتری درک کند.
عملیات مهندسی
محمدحسن روزی‌طلب / مرکز اسناد انقلاب
حسن روزی‌طلب در کتاب عملیات مهندسی سراغ دوره‌ای رفته که سازمان منافقین وارد فاز نظامی شده است. این کتاب در بحث چالش‌ها و یکی از نقاط عطف تاریخ نظامی سازمان مجاهدین خلق از سال 58 تا تابستان سال 61 است و این مسأله باعث می‌شود منافقین امکان فعالیت در داخل کشور نداشته باشد. در این اثر به دو اطلاعات نفوذی‌ها برای ترورهای انفرادی اشخاص و بخش ویژه نظامی که ذیل بخش اجتماعی است, پرداخته شده و برای اولین بار اسناد منتشرنشده از عملیات‌هایی که توسط منافقین انجام شده و ضرباتی را که اطلاعات سپاه به ستون فقرات منافقین وارد کرده، بررسی شده که به‌صورت تاریخ شفاهی منتشر شده است.
خداوند اشرف، از ظهور تا سقوط
سیدحجت سیداسماعیلی / مؤسسه جام جم
این کتاب پژوهشی، به بررسی ساختارهای فرقه‌ای و فعالیت‌های جاسوسی در تشکیلات سازمان مجاهدین می‌پردازد. پژوهشی از سیدحجت سیداسماعیلی که سابقه 27 ساله در رأس سازمان مجاهدین داشته و سال 83 از این گروه جدا شده است. وی در جریان حمله آمریکا به عراق که منجر به سقوط صدام در فروردین‌ماه سال 1382 شد، به عنوان افسر اطلاعات در ستاد صدیقه حسینی، از اعضای ارشد شورای رهبری سازمان که فرماندهی عملیاتی قرارگاه علوی با 2 ارتش سوم و یازدهم را به عهده داشت، فعالیت می‌کرد. به گزارش مشرق او به‌مدت 16 سال از عمر تشکیلاتی خود را در ستاد اطلاعات مرکزی و بخش اطلاعات تعدادی از ارتش‌های سازمان گذراند. پژوهشگر به مدت چهار سال به مشاهده و پژوهش مستندات پیرامون ساختار فرقه‌ای سازمان مجاهدین پرداخته است. روش علمی این کتاب با الهام از کتاب «فرقه‌ها در میان ما» اثر به جامانده از مارگارت تالر سینگر نگاشته شده است.
اسیر در زنجیر دروغ
آنتوان گسلر / مؤسسه جام جم
وجود نامی غیرایرانی در آثار پژوهشی سازمان منافقین بسیار حائز اهمیت است. گسلر در این کتاب به بررسی متدولوژی سازمان مجاهدین خلق می‌پردازد. وجه تمایز این کتاب مشاهده مستقیم نویسنده از وضعیت موجود منافقین است که به واسطه مصاحبه‌هایی بی‌واسطه با منافقین به دست آمده است. این اثر فعالیت‌های این سازمان و تعامل آن با نهادهای صلح بین‌الملل و حقوق بشر را بررسی می‌کند. البته این کتاب تنها اثر این نویسنده پیرامون منافقین نیست، چرا که وی این سازمان را سوژه پژوهش‌های خود قرار داده و در آثار دیگری چون «دزد روح» با غوطه‌ور شدن در اعماق روابط ایدئولوژیک و مناسبات درونی سازمان، از میزان دیکتاتوری مسعود و مریم رجوی و مناسبات خطرناک این گروه پرده برمی‌دارد. عمده محتوای آثار او به‌واسطه گفت‌وگوی مستقیم با اعضای منافقین به دست آمده است و از همین رو بقای سازمان را معلول منفعت‌های آمریکا در ضدیت با ایران می‌داند.دسته دیگر از آثار درباره منافقین خاطرات افراد عضو یا جداشده این سازمان است که چهره درونی و نفاق آنها را عیان می‌کند.
خاطرات عزت شاهی
محسن کاظمی/ سوره مهر
عزت‌الله مطهری از جمله مبارزان پرسابقه انقلاب اسلامی است که مدت‌های زیادی در کمیته مشترک زندانی بود. عزت شاهی با افرادی دوست می‌شود که او را با سازمان مجاهدین آشنا می‌کنند. مجاهدین آن موقع در شرایطی بودند که دچار محدودیت نیرو شده بودند و هر کسی را جذب می‌کردند که به همین علت تعداد افراد لاابالی در آن فزونی می‌گیرد، اما سران مجاهدین به این موضوع حساسیتی نداشتند زیرا که مجاهدین بیشتر یک سازمان سیاسی-نظامی بوده تا ایدئولوژیک. الگوی مجاهدین «الفتح» بود، اما از آن جهت که با محذورات و محدودیت‌هایی از سوی جامعه روبه‌رو بودند تظاهر به دینداری می‌کردند تا از کمک‌های مردمی استفاده کنند و از سوی جامعه طرد نشوند. از همین رو با آنها شرط می‌کند اگر خلاف حرف‌هایی که می‌زنند مشخص شود نه تنها از آنها جدا می‌شود بلکه دست به افشاگری می‌زند ولی اعضای مجاهدین از اینکه عزت شاهی از افکار انحرافی‌شان مطلع شود، طفره می‌رفتند و به توجیه دست می‌زدند و حتی عمداً بعضی از جزوه‌هایشان را به وی نمی‌دادند. عزت شاهی هم به نفاق آنها پی می‌برد در مقابل کمک‌های خود را به مجاهدین کم می‌کند، تا جایی که حتی یک بار در کوه‌های درکه قصد جان وی را می‌کنند. با این احوالات عزت شاهی به همراه مجاهدین چند عملیات مسلحانه‌ای انجام می‌دهد، از جمله ترور شعبان‌بی‌مخ که البته زنده می‌ماند.
اِشغال و مدال صبار اللامی
سروان ستار السعد/ سوره مهر
روایت افسران عراقی از جنایات منافقین علیه ایرانی‌ها دستاویزی شد تا «اِشغال و مدال» به بازار نشر برسد. این اثر اگرچه روایتگر دفاع‌مقدس است اما در بخش نخست خود به قلم سروان ستار السعد، مشاهداتی عینی از جنایت‌های منافقین در حق مردم ایران بیان می‌شود؛ جنایاتی که منافقین در منطقه گیلانغرب و اسلام‌آباد رقم زدند و دشمنان عراقی آن روز، از این جنایات پرده برمی‌داشتند. اتفاقی که در عملیات مرصاد و پس از امضای قطعنامه رخ داد، شاید دردآورترین اتفاق در طول جنگ تحمیلی محسوب می‌شد چرا که مجاهدین خلق که خود را ایرانی می‌خواندند پس از امضای قطعنامه آتش‌بس به کمک صدام رفته و تلاش داشتند با غافلگیری و گرفتن تلفات زیاد از کشورمان، مقاومت هشت ساله را در چند ساعت درهم شکنند که این اتفاق در نهایت ابتر ماند و جلادان بار دیگر به پادگان‌های خود بازگشتند. در سال‌های اخیر نویسندگان جوان کشورمان با تحقیق و پژوهش آثار ماندگاری در حوزه رمان پیرامون سازمان منافقین خلق کرده‌اند.
کلت 45
حسام مطهری/ نشرآرما
«کلت 45» داستان خانواده‌ای در دهه 1350 را دنبال می‌کند که وارد فعالیت‌های سیاسی می‌شوند، این اتفاق روند زندگی آنها را تحت تأثیر قرار داده، فعالیت‌های سیاسی این خانواده به سازمان مجاهدین خلق گره می‌خورد و حوادث تا سال 1360 ادامه می‌یابد. عنوان این کتاب«کلت 45» اشاره دارد به اسلحه مورد استفاده نیروهای ساواک و مجاهدین خلق (منافقین) و نمادی از قدرت است که روزی در دست تمامی این افراد جای داشت. «کلت 45» بازنمایی از چهره واقعی منافقین است که حتی در رسیدن به آرمان پوچ خود فرزندان خود را قربانی می‌کنند و به مسلخ می‌برند.
سال گرگ
جواد افهمی/شهرستان ادب
« سال گرگ » رمانی نیمه مستند نیمه داستانی است که شخصیت اصلی آن یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق است. این رمان درباره سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در بدو پیدایش و انحراف ایدئولوژیک و انشعاب آنها در سال 54 است و به عملکرد، سلسله مراتب و بافت سازمانی مجاهدین خلق از مقطع تأسیس آن تا زمان انقلاب اسلامی می‌پردازد.
این تنها آثاری نیست که درباره منافقین نوشته است. کتاب‌های خاطرات احمد احمد، رازهای دهه شصت، تبار ترور، حکایت زمستان، مجید شریف واقفی، خاطرات و تأملات در زندان شاه، راز درخت کاج، حکایت سال‌های بارانی، سراب آزادی، خوابگردها، عملیات مرصاد و سرنوشت منافقین و ... از جمله آثاری است که درباره منافقین نوشته و منتشر شده است.
*صبح نو