به گزارش گروه فرهنگ و هنر مشرق، مراسم بزرگداشت مرتضی آخوندی مدیر انتشارات «دارالکتب اسلامیه» از پیشکسوتان نشر و همزمان با چهل سالگی انقلاب اسلامی شب گذشته در پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری برگزار شد.
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم متنی را در پاسداشت این ناشر به همراه هدیه‌ای نفیس ارسال کرده بود که توسط همایون امیرزاده رئیس روابط عمومی وزارت ارشاد به آخوندی اهدا شد.
* استاد ولی: حتی اگر یک برگ علمی از ناشری به جا مانده باشد روز قیامت این برگ حجاب میان او و آتش جهنم خواهد بود
حسن استادولی از قرآن پژوهان کشورمان ضمن بیان اینکه نشر کتاب حجاب بین انسان و عذاب جهنم می‌شود، گفت: اگر کسی بمیرد و در راه نشر قدم گذاشته باشد حتی اگر یک برگ علمی از ناشری به جا مانده باشد روز قیامت این برگ حجاب میان او و آتش جهنم خواهد بود و به نوعی نشر کتاب حجاب میان انسان و عذاب جهنم است.
وی با بیان اینکه انتشارات دارالکتب اسلامیه از سال 51 آشنا شدم،گفت: از حدود سال 54 به بعد در خدمت مرحوم آقای غفاری بوده و بیشتر با آثار نشر آشنایی پیدا کردم. آقای میرزاعلی‌اکبر غفاری نجار بود. خودش روزی می‌گفت زمانی پدر آقای آخوندی می‌خواست به عتبات مشرف شود که مغازه را به او می‌سپارد تا ضمن تصحیح برخی آثار امور مربوط به مغازه را انجام دهد اما پس از بازگشت از سفر مرحوم آخوندی به آقای غفاری پیشنهاد می‌دهد در همان جا کمک کند.او می‌گفت کتاب کافی را شروع کرده بودیم. وقتی چاپ شد بسیاری از بزرگان دین آمدند و از ما برای چاپ آن کتاب تشکر کردند که آیت‌الله سیداحمد خوانساری، آیت‌الله محمد بهبهانی، مرحوم علامه طباطبایی و علامه امینی از آن جمله هستند.
به گفته وی، پیش از انقلاب محمدآقا ورشکسته می‌شود، اما مجدد بلند شده و به نشر کتاب همت می‌گمارد.
* خاطرات نوجوانی صفار هرندی از انتشارات دارالکتب
در ادامه محمدحسین صفارهرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه آقای آخوندی و ابوی‌شان نیازمند برگزاری چنین جلسات تقدیری نیستند، چرا که کسی که به صورت حقیقی، اعتبار واقعی خود را دارد، نیازمند چنین مراسم‌هایی است، گفت: کسی که ماندگاری خود را در اتصال به امر ماندگاری چون کتاب خوب می‌داند، طبیعتا از این جنس کارها و مراسمات خرسند نمی‌شود اما شاید مناسبت چنین جلساتی برای ماست. برای کسی که ما او را قبول داریم و ماندگار است چون در خدمت کتاب است. ما دوست داریم در کنار او عکس یادگاری بگیریم تا ما هم ماندگار شویم.
صفارهرندی در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به خاطرات دوران نوجوانی خود توضیح داد: خاطرم هست در نوجوانی به بازار می‌رفتیم و یکی از جاهایی که حتما به آنجا سر می‌زدیم انتشارات دارالکتب بود. هم برای دیدن آقاشیخ محمد و هم استاد غفاری، تصویری که در ذهن من حک شده به نوعی کارنامه کتاب در ذهن من از دوره کودکی ونوجوانی با این انتشارات است.
وزیر اسبق ارشاد در توضیحاتی خاطرنشان کرد: من شاگرد بزرگوارانی بودم که آنها هم نسبتی با دارالکتب داشتند از جمله شهید موسوی. ایشان از کسانی بود که با آقای آخوندی و غفاری گره خورده بود و در کار تصحیح و تعلیق در کتاب‌ها همکاری می‌کردند. اما از اساتید دیگر می‌توان به استاد یحیی عابدی اشاره کرد. اگرچه فرزندان آقاشیخ‌محمد هم‌مدرسه‌ای ما بودند اما در مورد آقامرتضی آخوندی تصویری که در ذهن ما است چهره و شخصیت بی‌هیاهو در حوزه نشر است.
وی با بیان اینکه باید اعتراف کنم او به جد پیگیر مسائل نشر است، گفت: من باید اعتراف کنم آقای آخوندی در زمان وزارت چند بار به وزارتخانه مراجعه کردند. دیدارهایی در باره موضوعات نمایشگاه کتاب داشتیم. البته این دیدارها پس از دوران وزارت بنده نیز ادامه داشت اما نکته من و اعترافی که باید بکنم این است که هیچ وقت از این دیدارها برای کار شخصی استفاده نکرد. هر بار که مراجعه می‌کرد موضوعی درباره کل جامعه نشر مطرح می‌کرد و به نوعی آمده بود تا وساطت برای ارتقاء جامعه نشر داشته باشد که من در این جلسه باید به این کرامت اشاره می‌کردم.
صفارهرندی با بیان اینکه تصویری که من از استاد غفاری در ذهن دارم این است که اگر چه سنی نداشت اما کتاب را در فاصله 5 سانتی از چشمانش می‌گرفت و می‌خواند گفت: وقتی حاصل کار ایشان را که ارائه یک متن تراز است، میبینم متنی که باید صحیح باشد آن هم نقل قول از بزرگان، متوجه می‌شوم چه زحمات و تلاش‌هایی این دو بزرگوار یعنی آقای مرحوم آخوندی و غفاری متحمل شدند، وفاداری به عرصه نشر، ارائه صحیح مطالب تراز به جامعه و ... از جمله خدمات این عزیزان است. طبیعی است فردی که در پیشینه شغلش نجاری بوده وقتی تبدیل به چهره ماندگار عرصه تحقیق می‌شود که همه به او احترام می‌گذارند نشان از آن دارد که صحیح نوشتن و جلوگیری از بدعت‌ها از جمله خصلت‌هایش بوده است.
وی همچنین درباره روز شاهچراغ و اینکه این روز مصادف با روز ولادت ایشان نیست بلکه تنها روز بزرگداشت این شخصیت است، گفت: اگر به این مسائل جزئی دقت کنیم و آن را جدی بگیریم می‌توانیم مقابل بسیاری از بدعت‌ها را بگیریم. درسی که از امثال آقای مرتضی آخوندی و مرحوم پدر ایشان مرحوم موسوی و .. می‌گیریم این است که حرف‌شان برای ما معتبر بود. ما حرف‌شان را باور می‌کردیم. کما اینکه درباره شهید مطهری اینگونه‌ایم. بنابراین امروز روز بزرگداشت آقای آخوندی را به روز بزرگداشت کار صحیح ومتقن باید بدل کرد.
* دعایی: نشر آقای آخوندی معیار است
حجت‌الاسلام دعایی هم در جملاتی ضمن اشاره به اینکه عمده تلاش و دقت خاندان آخوندی در این بود که اثری که عرضه می‌کنند معیار و قابل اعتماد باشد، گفت: من خاطرم هست که بزرگانی مراجع وقتی رساله ایشان عرضه شد بر عروة الوثقی ارجاع می‌دهند مرحوم آقای آخوندی اما تمام کسانی که بر عروة حاشیه داشتند راضی کرد درعروة جدید تمام نظرات منتشر شود. از این رو به محضر امام هم مراجعه کرده بودند اما شرطی را مطرح کرد که امام هرگز آن را نپذیرفت و آن شرط این بود که کمیتی از تیراژ را بخرید اما امام چون بنای واگذاری رساله به شکل مجانی را نداشت لذا نپذیرفتند. آن مجموعه آراء بدون نظر امام چاپ شد.
وی افزود: از دیگر ویژگی‌های این خاندان پناه مبارزینی بود که گاهی رازی را می‌خواستند منتقل کنند و اغلب پاتوق‌شان دفتر آقای آخوندی بود. آنجا گاهی رمزها و مسائلی رد و بدل می‌شد که اگر افراد گرفتاری از گزند دشمن داشتند در آنجا در امان می‌ماندند.
دعایی با بیان اینکه آقامرتضی علیرغم توانمندی فکری و کاری میراث پدر را حفظ و ارتقا داد و این خدمت بزرگی است، گفت: نشر او نشر معیار است و پناه بزرگانی بودند که درآمدی نداشتند جز از راه نشر آثارشان.
وی در پایان گفت: آقای آخوندی شما آبروی جامعه نشر و روحانیت هستید. هر چند ملبس به لباس آخوندی هستید اما مقام و شان یک روحانی را دارید. شما الگوی ما هستید.
* نیلی: آخوندی ناشری است که با کتب خود در زمان غیبت امام عصر دستگیری کرد
میثم نیلی، مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی با بیان اینکه من از آقای آخوندی تشکر می‌کنم که باعث شد این جمع امروز دور هم گرد آیند تا زحمات و مجاهدات ایشان و پدر بزرگوار ایشان قدر دانسته شود، گفت: امیدوارم ما را هم جزو کسانی که در مسیر ترویج افکار، فرهنگ و معارف اسلامی قدم برمی‌دارند، بنویسند.
مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی ضمن اشاره به حدیثی از امام حسن عسکری (ع) که از قول امام جواد (ع) نقل شده و در بحارالانوار آمده، گفت: از مصادیق این حدیث جلسه ماست. در این حدیث آمده یکی از صفاتی که در دوره غیبت امام عصر به مسلمانان اهدا شده، ایتام آل محمد است. در این روایت که از امام حسن عسگری آمده اینطور نقل شده: کسی که ایتام آل محمد را تکفل می‌کند یا آنها را از گمراهی خارج می‌کنند و با حجت‌هایی راهنمایی می‌کنند اینها فضل‌شان مثل فضل آسمان بر زمین است.
وی بر این تفاوت صحه گذاشت و با بیان اینکه آقای آخوندی یکی از مصادیق این حدیث است گفت: اوناشری است که با کتب خود دستگیری کرد و بر هدایت جامعه شیعی در غیبت امام همت گماشت و نوید این است مسیر آینده انقلاب وترویج فرهنگ اسلامی انشاالله ماندگار خواهد شد.
* مسجد جامعی: خوشبختانه فرزندان آقای آخوندی هم در مسیر نشر فعالند
احمد مسجدجامعی عضو شورای اسلامی شهر تهران از خانواده آخوندی به عنوان یکی از تبارهای اصیل و ریشه دار نام برد و گفت: خوشبختانه فرزندان و بستگان آقای آخوندی هم در راه نشر فعالیت می کنند.
مسجدجامعی به ثبت روز علامه مجلسی به عنوان ثبت در یونسکو و مخالفت‌ها در گذشته اشاره کرد و ابراز داشت: برخی از سفیران ما در خارج از کشور، من را از این کار پرهیز می دادند و معتقد بودند که با توجه به سبقه دینی و شیعی علامه مجلسی، یونسکو با این پیشنهاد مخالفت می کند. وقتی موضوع را با زنده یاد احسان نراقی در میان گذاشتم، او با نگاهی علمی در این رابطه صحبت کرد و گفت اینگونه نیست که یونسکو حتما با آن مخالفت کند چرا که علامه مجلسی ۴۰۰ سال پیش در واقع یک دانشنامه جمعی را منتشر کرده است. دانشنامه ای که سرویراستار داشته و می‌شود گفت که پایه گذار نوعی دانشنامه نویسی بوده است.
وی تصریح کرد: اتفاق ما این پیشنهاد را در یونسکو مطرح کردیم و از قضا رای آورد و مشخص شد که حرف سفرای ما که با این پیشنهاد مخالفت می کردند، بی اساس بوده است.
* آموزگار: اثر فوق‌العاده‌ای در زمینه فقه که آخوندی منتشر کرد
محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتابخانه تهران با اشاره به تلاش های آخوندی در انتشار کتب دینی، از کتاب «جواهرالکلام» به عنوان اثری فوق العاده در زمینه فقه یاد کرد.
وی ادامه داد: آقای آخوندی از اعضای صاحب نظر در اتحادیه ناشران هستند، حتی بحث‌هایی چون معافیت مالیاتی کتابفروشان، ضوابط نشری بود که ر سال 89 در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده بود و ایشان نظر محکمی را در این راستا مطرح کرده بودندو همیشه در مصایل صنف پیش قدم هستند بویژخ درباره مشکلاتی که طی چند سال اخیر گریبان تعاونی ناشران را گرفته آقای آخوندی از هیچ کوششی برای رفع مشکل دریغ نکردتا حقوق از دست رفته اعضا باز گردانده شود.
* حسینی پور: خاندان آخوندی کمک زیادی به توسعه فرهنگ ایرانی کرده است
نیکنام حسین‌پور مدیرعامل خانه کتاب اظهار داشت: انتشارات دارالکتب الاسلامیه با سابقه‌ای 70 ساله در حوزه نشر، یک سرمایه فرهنگی و اجتماعی برای کشور محسوب می‌شود و با کتاب‌هایی که در حوزه تراث شیعه به‌ویژه در حوزه خلیج فارس و کشورهای عربی منتشر کرده، موجب آگاهی نسل جوان در دوره‌ای که تفکرات الحادی گسترش داشت، شده است.
حسینی‌پور بیان کرد: این انتشارات از سال 1317 تاکنون، بیش از 2300 عنوان کتاب منتشر کرده است. معمولا در حوزه نشر به‌ویژه در دوره حاضر، این حرفه نسل به نسل منتقل نمی‌شود، ولی این امر در خاندان آخوندی اتفاق افتاده و تداوم دارد. این خاندان، کمک زیادی به توسعه فرهنگی ایرانی اسلامی کرده است.چرا که زمانی فرهنگ ما توسعه می‌یابد و پیشرفت می‌کند که فرهنگ بر ساست سروری کند، اما متاسفانه در حال حاضر اینگونه نیست.
* آخوندی: برخی در صنف نشر حتی از بردن نام خدا هم ابا دارند
مرتضی آخوندی مدیر انتشارات «دارالکتب اسلامیه» هم در سخنانی ابراز داشت: من قابل این همه تقدیر و تجلیل نیستم، ولیکن این آثار آل محمد(ص) است که قابل است، بنابراین این مراسم هم بزرگداشتی برای علوم آل محمد(ص) است.
به گفته وی، من خودم را شایسته این همه محبت دوستان نمی‌دانم اما اگر بخاطر کتاب های دینی و علوم آل محمد(ص) باشد به جاست ولی من قابل این همه لطف نیستم.
آخوندی بیان داشت: کار انتشارات با فعالیت ابوی مرحومم آغاز شد زمانی که بنده هنوز متولد نشده بودم، اصل کار این بود که آثار مکتوبی را که برای شیعه است و به ایشان رسیده اعم از کتاب‌های مرجع و یا آثاری که به شکل تفاسیر و روایات هستند همه بتواند در جهان اسلام نشر یابد.
مدیر «دارالکتب اسلامیه» با تاکید بر اینکه بنده نیز دنباله رو پدر مرحومم هستم تصریح کرد: ما ناشران مسئولیت بزرگ و سنگینی داریم.اما گاهی میبینم عده‌ای با مسئولان ارشاد بحث می‌کنند که مقابل آزادی ما را چرا گرفته‌اید! این گلایه در حالی است که می‌بینیم ما حتی در روایات هم داریم که غذای روح باید سالم باشد، باید به تاریخ مصرف آن دقت کنیم همانند غذایی که به جسم می‌رسانیم،باید در خوراک فکری هم دقت کنیم، تا آنچه قرار است به مغز ما برسد را ارتقا دهیم.
به گفته این ناشر، برای کنترل این غذای سالم باید جایی باشد تا آن را کنترل کند، نباید این فضا لجام گسیخته باشد و هرکه هرچه خواست بگوید، ما مسئولیم به آنچه می‌شنویم، از چیزی که تبعیت می‌کنیم،آنچه به مغزمان وارد می‌شود اما نسبت به آنچه نشر می‌دهیم بیشتر مسئولیم. همانگونه که کتاب خوب باعث ارشاد است کتاب ضلال هم می‌تواند افکار را منحرف کند یا حتی جنگ‌هاییرا پدید آورد.
وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه متاسفانه در صنف نشر کسانی هستند که حتی از بردن نام خدا هم ابا دارند تاکید کرد: ما باید در انتخاب کتاب و انتشار آن دقت کنیم. خداوند می‌فرماید وقتی در گرداب فتنه افتادید حتما به قرآن رجوع کنید، ما وظیفه داریم امثال اینها را نشر دهیم همان آثاری که می‌تواند مشکلات مارا رفع کند البته در قبال عمل به آن.
این گزارش اضافه می‌کند در این مراسم، محمدحسین صفارهرندی عضو مجمع تشخیص مصحلت نظام، محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد، علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، محمد رجبی، میثم نیلی مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی، محمد حمزه زاده قائم مقام حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و حجت‌الاسلام زائری، همایون امیرزاده، علی اکبر اشعری، امیرمسعود شهرام نیا حضور داشتند.