به گزارش مشرق، "سرگئی شایگو" وزیر دفاع روسیه روز دوشنبه اعلام کرد که اقداماتی در رابطه با فاجعه رخ داده برای هواپیمای ایل-20 در آسمان سوریه که مقصر وقوع آن نیروی هوایی اسرائیل بوده، اتخاذ شده است. به گفته وی، روسیه سامانههای موشکی اس-300 را ظرف دو هفته آینده به ارتش سوریه تحویل خواهد داد تا امکانات دفاعی این کشور تقویت شود.
در این رابطه، "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر اسرائیل شب گذشته در گفتوگوی تلفنی با "ولادیمیر پوتین" بشدت از این اقدام مسکو انتقاد کرد، البته رئیس جمهوری روسیه تاکید کرد که این تصمیمی کاملا مناسب با شرایط موجود است.
بیشتر بخوانید:
وزیر دفاع روسیه نیز یادآور شد که اقدامات در نظر گرفته شده برای تامین امنیت نظامیان روسی در سوریه، «سر گرم» برخی نیروهای خارجی را سرد میکند، چرا که در غیراین صورت روسیه مجبور خواهد شد تا مطابق با وضعیت بوجود آمده به اقدامات آنها واکنش جدی نشان دهد.
روزنامه «کامرسانت» با اشاره به این مطالب، یادآور شده است: مسئله تحویل سامانههای موشکی اس-300 به سوریه همواره برای مقامات اسرائیلی بسیار حساس بوده، آنها معتقدند که نیروهای دولتی سوریه با در اختیار داشتن این سامانه می توانند حریم هوایی اسرائیل را کنترل کنند و این مسئله امنیت آنها را در معرض خطر جدی قرار خواهد داد.
پیش از این مقامات مسکو به درخواست طرف اسرائیلی و به رغم وعده داده شده به دمشق، از تحویل این موشکهای اس-300 به ارتش سوریه خودداری کرده بودند، ولی پس از آنکه 15 افسر روسی در نتیجه اقدام غیرمسئولانه خلبابان اسرائیلی جان خود را از دست دادند، مسکو دیگر نمیتواند این وضعیت را بدون پاسخ رها کند.
بر اساس اطلاعات غیررسمی، طی دو هفته آینده دو مجموعه هنگ سامانه موشکی اس-300به سوریه تحویل داده خواهد شد که بر اساس توافقات صورت گرفته کل مناطق ساحلی سوریه و همچنین مرز این کشور با رژیم صهیونیستی، اردن، لبنان و عراق را به طور کامل تحت پوشش قرار خواهد داد.
منابع خبری این روزنامه یادآور شدند که تعداد سامانههای مستقر شده در خاک سوریه با توجه به اوضاع منطقه ممکن است تغییر یافته و تا چهار مجموعه و در صورت نیاز حتی تا شش یا هشت هنگ افزایش یابد.
"ویکتور موراخوفسکی" سرهنگ ذخیره و کارشناس نظامی در گفتوگو با این روزنامه ابراز اطمینان نموده که در طول دو هفته آینده حریم هوایی مناطق ساحلی سوریه با موفقیت پوشش امنیتی داده خواهد شد و در صورت ضرورت، سامانههای موشکی اس-400 نیز ممکن است سریعا به سوریه انتقال یابند.
به گفته وی، ایجاد یک سیستم پدافند هوایی مطمئن در سوریه این امکان را به وجود میآورد تا حریم هوایی این کشور در سایر خطوط مرزی از جمله لبنان نیز پوشش کامل یافته و امنیت در منطقه تقویت شود.
"آندری کوژینوف" کارشناس نظامی اسرائیلی معتقد است که این تصمیم مسکو ممکن است روسیه و اسرائیل را در معرض درگیری نظامی مستقیم قرار دهد. به عقیده وی، پوشش حریم هوایی سوریه باعث میشود تا ایران فعالیت خود در خاک سوریه و لبنان را افزایش دهد و مقامات تلآویو نمی توانند این مسئله را بدون پاسخ بگذارند. به گفته وی، اسرائیل سالهای زیادی روی سیستم موشکهای اس-300 تحقیق کرده و سامانه برای نیروی هوایی اسرائیل غیرقابل دسترس نخواهد بود، ولی خود عامل استقرار آنها در خاک سوریه خطرناک است.
تحویل موشکهای اس-300 به دمشق، پیامی واضح برای تل آویو و واشنگتن
روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا» با اشاره به توضیحات مقامات نظامی روسیه درباره ضرورت تشدید تدابیر امنیتی این کشور برای تأمین امنیت نظامیان خود در سوریه، نوشته است: این اقدامات در شرایطی صورت میگیرد که آمریکا و ناتو کشتیهای نظامی خود را در بخش شرقی دریای مدیترانه مستقر کرده و در حال برنامه ریزی برای حمله موشکی مجدد به تاسیسات نظامی ارتش سوریه به بهانه واهی استفاده از تسلیحات شیمیایی هستند.
طبق اظهارات صورت گرفته روسیه برای اطمینان از عدم وقوع حوادث مشابه تصمیمات قاطعی را اتخاذ کردهاند و سریعاً سامانههای موشکی اس-300 به سوریه تحویل داده خواهند شد، هرچند آموزش پرسنل نظامی سوریه برای کار با آنها برای مدتی به طول خواهد انجامید.
به نوشته این روزنامه، بدین ترتیب حریم هوایی سوریه بزودی تحت پوشش کامل سامانه موشکی اس-300 قرار خواهد گرفت. البته این مسئله میتواند بهطور زنجیروار به حوادثی منجر گردد که جنگ بزرگی را در منطقه خاورمیانه به راه اندازد. فعلا اظهارات مقامات اسرائیلی بسیار محتاطانه است، ولی با این وجود، "آویگدور لیبرمن" وزیر جنگ اسرائیل تاکید کرده که اگر موشکهای اس-300روسی به سمت جنگندههای اسرائیلی شلیک شود، تلآویو حق خود میداند تا این سامانه را نابود کند.
به عقیده مقامات تلآویو، تامین امنیت حریم هوایی سوریه این اجازه را به ایران و حزب الله لبنان خواهد داد تا در پوشش آن به اقدامات خود علیه اسرائیل ادامه دهند، مسئلهای که تلآویو هرگز با آن کنار نخواهد آمد.
استقرار موشکهای اس-300 چه عواقبی در پی خواهد داشت؟
روزنامه «ایزوستیا»، چاپ مسکو، نوشته است: تصمیم مسکو درباره تحویل موشکهای اس-300 به سوریه میتواند بعد از حادثه رخ داده برای هواپیمای ایل-20 روسی در آسمان سوریه، عجیب به نظر آید، ولی منطق حاکم بر این اقدام کاملا قابل درک است.
در اینجا لازم به یادآوری است، روسیه در اوایل آغاز عملیات نظامی در سوریه در سال 2015 به طور اساسی تصمیم گرفت تا جای ممکن از مناقشه بین دمشق و تلآویو فاصله بگیرد و تاکنون نیز به حملات مکرر اسرائیل به تاسیسات نظامی سوریه که امکان حضور نظامیان ایرانی و نیروهای طرفدار ایران، صورت می گرفت، واکنش جدی نشان نداده است. البته در نهایت و با توجه به افزایش حملات طرف اسرائیلی که حتی به تاسیساتی حمله نموده که اصلا ارتباطی به ایران نداشتند، از جمله حمله 17 سپتامبر (26 شهریورماه) به تاسیسات نظامی در استان لاذقیه، مجبور شد با این مسئله برخورد جدی کند.
این روزنامه با تشریح مواضع وزارت دفاع روسیه در این باره، میافزود: این یک واقعیت است که اکنون هرگونه اقدام نظامی علیه سوریه از جمله از سوی نیروی هوایی اسرائیل، بسیار دشوار خواهد بود. در عین حال این مسئله که سامانههای جدید ضدهوایی به طور رسمی به طرف سوری واگذار میشود و تنها توسط کارشناسان نظامی روسی هدایت میشوند، این امکان را به وجود می آورد تا سوریه به طور موثرتر حملات هوایی به این کشور را خنثی سازد، ولی در عین حال روسیه به طور مستقیم وارد هیچ نوع درگیری نظامی نشود.
به عقیده برخی کارشناسان نظامی، خط قرمز مسکو برای چنین تصمیم گیری، اظهارات لیبرمن، وزیر جنگ اسرائیل بود که اعلام کرد حمله به خاک سوریه برغم حادثه رخ داده برای هواپیمای روسی همچنان ادامه خواهد داشت. این در حالیست که مقامات نظامی روسی و اسرائیلی در سال 2015 توافق کرده بودند که مکانیسمی برای ممانعت از بروز حوادث هوایی در آسمان سوریه اجرا کنند، ولی این مسئله نیز در زمان اجرای عملیات نظامی اخیر اسرائیل نادیده گرفته شده و درباره این حمله به طرف روسی هشدار لازم داده نشده بود.
آیا اسرائیل خطر نابودی سامانه موشکی اس-300 را قبول خواهد کرد؟
"آنتون لاوروف" کارشناس نظامی در مصاحبه با روزنامه «وزگلیاد» در این رابطه گفته است، طرف اسرائیلی ممکن است دست به اقداماتی بزند تا سامانه موشکی اس-300 در سوریه را از طریق عملیات خرابکارانه یا با استفاده از تسلیحات فوق پیشرفته راه دور یا با حملات هوایی گسترده و استفاده از سلاحهای پیشرفته از بین ببرد.
این کارشناس با اشاره به اینکه نیروی هوایی اسرائیل نزدیک به 400 هواپیمای نظامی در اختیار دارد، افزود، اسرائیل دارای تجربه زیادی برای مقابله با پدافند هوایی سوریه است و شاید توانایی مقابله با سامانههای اس-300روسی با استفاده از روشهای نامبرده را داشته باشد، ولی مسئله این است که آیا مقامات تل آویو باید عواقب دست زدن به چنین اقداماتی را در نظر بگیرد.
به عقیده وی، اسرائیل تنها در صورت دست به چنین اقداماتی خواهد زد که آمریکاییها اجازه این کار را به آنها داده و در این رابطه کمک کنند. علاوه بر این، چنین اقدامی نیازمند عملیات بسیار گسترده ای از سوی آمریکا نیز خواهند بود که در این صورت خود هدف قرار خواهد گرفت. برای اینکه سامانههای موشکی اس-300 به این راحتی قابل خود نیز در برابر حملات پوشش دفاعی کامل دارد.
تحویل سامانه اس-300 به سوریه چه تاثیری بر روابط روسیه و اسرائیل خواهد داشت؟
روزنامه اینترنتی «آر.ب.کا» نیز نوشته است: "دمیتری پسکوف" سخنگوی دفتر ریاست جمهوری روسیه روز گذشته (دوشنبه) در جمع خبرنگاران توضیح داد که تحویل موشکهای اس-300 به سوریه، اقدامی علیه هیچ کشور ثالثی به شمال نرفته و انگیزه روسیه از این کار تنها دفاع از نظامیان خویش است.
وی سخنان ولادیمیر پوتین را تکرار کرد که گفته بود هواپیمای روسی در نتیجه زنجیرهای از حوادث سرنگون شد که این زنجیره با اقدام عمدی نیروی هوایی اسرائیل آغاز شد.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل هم بعد از اعلام تحویل موشکهای اس-300 به سوریه، این مسئله را تلفنی با رئیس جمهوری روسیه در میان گذاشت و هشدار داد که این اقدام مسکو خطرات در خاورمیانه را افزایش خواهد داد.
مقامات سیاسی اسرائیلی پیش از تصمیم مسکو نیز درباره عواقب منفی خط مشی روسیه برای روابط دوجانبه هشدار داده بودند. "تسوی ماگن" سفیر سابق اسرائیل در روسیه در گفت و گو با این روزنامه روند حوادث پس از حادثه سقوط هواپیمای روسی در آسمان سوریه یک بحران در روابط کشور نامید که میتواند در نهایت امر به مناقشه جدی بین مسکو و تلآویو منجر شود. به عقیده وی، این حادثه ممکن بود به راحتی متوقف شده و دو طرف به توافق برسند. ولی طرف روسی راه حل دیگری را انتخاب کرده و برغم سفر نظامیان اسرائیلی به مسکو برای توضیح این حادثه، تصمیم به پاسخگویی به آن گرفت.
"ایرینا زویاگلسکایا" کارشناس ارشد موسسه شرق شناسی آکادمی علوم روسیه معتقد است که روابط روسیه و اسرائیل ازهم اکنون هم تیره شده است، چرا که تلآویو مسئول کشته شدن نظامیان روسی است. به گفته وی، تحویل سامانههای موشکی اس-300 به سوریه هم با عدم پذیرش مقامات اسرائیلی و انتقادات شدید مواجه شده، چراکه آنها این اقدام را آسیبی به تامین امنیت خود میدانند.
به نوشته این روزنامه، مقامات آمریکایی نیز فورا به خبر تحویل سامانه های موشکی اس-300روسی به سوریه واکنش نشان دادند. "جان بولتون" مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری آمریکا این تصمیم را اشتباهی بزرگ نامید و ابراز امیدواری نموده که روسیه در هر صورت در این در اجرای این نقشه خود تجدید نظر کند.
"مایک پامپئو" وزیر امور خارجه آمریکا نیز اعلام کرده که قصد دارد این مسئله را در دیدار دوجانبه با "سرگئی لاوروف" همتای روسی خود در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک مطرح و مورد بررسی دقیق قرار دهد.