سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. شنبه تا چهارشنبه ساعت ۷:۳۰ با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
اعتراف تلخ چهره‌های اصلاح‌طلب در دیدار با روحانی
«مصطفی کواکبیان»، فعال اصلاح‌طلب و از نمایندگان مجلس، طی یادداشتی در شماره شنبه گذشته روزنامه آرمان امروز به بیان زوایایی از دیدار اخیر اصلاح‌طلبان با رئیس‌جمهور روحانی پرداخته است.
او که خود یکی از حضّار این جلسه بوده، در بخشی از این یادداشت می‌نویسد:
«... به موارد دیگری از مشکلات مربوط به تعامل دولت و مجلس نیز اشاره شد. از بلاتکلیف‌بودن دو وزارتخانه که چندین سازمان تحت پوشش دارند، از نداشتن سخنگوی دولت و ناهماهنگی درونی بین وزارتخانه‌ها نکاتی مطرح شد و اینکه قطعا افکار عمومی مشکلات دولت را به پای اصلاح‌طلبان می‌نویسد، پس اصلاح‌طلبان تمایل دارند که این مشکلات برطرف شود.»[۱]
*بله! مردم تمام رخدادهای این روزها و مشکلات اقتصادی را به نام اصلاح‌طلبان نوشته‌اند و حتی آنها را بیشتر از رئیس‌جمهور روحانی مقصّر می‌دانند.
اما نکته اینجاست که چهره‌های ستادی جریان سیاسی خاص اگرچه در مقابل رئیس‌جمهور روحانی به این حقیقت تلخ اعتراف و اذعان کرده‌اند اما در ظاهر و در مقابل مردم، قصد انکار این قضیه و بری‌ءالذمه کردن خود و حتی روحانی را از مشکلات موجود دارند.
سابق بر این، محمدصادق جوادی‌حصار، فعال اصلاح‌طلب و عضو حزب اعتماد ملی طی اظهاراتی گفته بود:
«به هیچ وجه معتقد نیستم تمام مسئولیت عملکرد دولت روحانی بر عهده اصلاح‌طلبان است، خیر همچین چیزی نیست. باز هم تکرار می‌کنم اصلاح‌طلبان تمام قد در برابر تکرار دولت احمدی‌نژاد توسط آقای سیدابراهیم رئیسی ایستاد و از روحانی حمایت کرد. ما اصلا به برنامه‌ها و وزرای آقای روحانی چکار داریم؟»[۲]
پروانه سلحشوری، حامی اصلاح‌طلب رئیس جمهور روحانی و از نمایندگان پرحاشیه مجلس نیز چندی قبل در یک نطق تند، طی اظهاراتی گفته بود: نمی‌دانیم چه کسی مسئول اقتصاد است! [۳]
هادی غفاری، دیگر فعال اصلاح‌طلب، نفر دیگریست که در این رابطه؛ آیت‌ا... جنتی را مقصر وضع موجود اعلام کرده و گفته است: «آقای جنتی با ردّ صلاحیت‌هایی که مجلس شورای اسلامی را از مجموعه‌هایی که به جد به آنها امیدوار بودیم، تهی کرد خودش در این شرایط مقصر است» [۴]
محمدعلی ابطحی، معاون رئیس دولت اصلاحات هم چند روز قبل کلیت قضیه را منکر شده و گفته بود اساساً روحانی هم در وضع موجود مسئولیتی ندارد! [۵]
به این فهرست ناتمام البته باید نام سعید لیلاز، فعال اقتصادی حزب کارگزاران را نیز افزود که چندی قبل با اظهار اینکه اگر یک چوب خشک هم اختیارات روحانی را داشت بهتر عمل کرده بود؛ ضمن انکار تلویحی نقش اصلاح‌طلبان در وضع موجود از این گفته بود که روحانی را مسئول مشکلات می‌داند. [۶]
در این فهرست تکذیب و انکار صریح یا تلویحی، البته صحبت‌های اصلاح‌طلبان مبنی بر اینکه «برجام روحانی» تصمیم رهبری نظام بوده است نیز وجود دارد...
با این اوصاف شاید بهتر مشخص شود که اعتراف مورد اشاره کواکبیان در «دیدار حامیان روحانی با روحانی» از چه اهمیت بسزایی برخوردار بوده است.
گفتنیست، در اردوگاه اصلاح‌طلبان، کسانی هم هستند که بر پذیرش مسئولیت وضع موجود از سوی جریان چپ تأکید دارند اما این عده در اقلیّت هستند و صدای آنها در پژواک عمومی اردوگاه یاد شده به گوش کسی نمی‌رسد.
***
شانتاژ عباس عبدی درباره تضمینی که حامیان FATF باید بدهند
«عباس عبدی»، فعال اصلاح‌طلب طی یادداشتی در سرمقاله شنبه گذشته روزنامه دولتی ایران که با عنوان «شکاف قدرت و مسئولیت در رسیدگی به FATF» منتشر شد، خواستار پذیرش مسئولیت عدم امضای FATF از سوی منتقدان این معاهده شده و نوشته است:
«هر کس می‌تواند موافق و مخالف باشد. مسأله این است که باید مسئولیت این اقدام خود را بپذیرند.»
او می‌افزاید:
در جهان کنونی فقط ایران و کره شمالی بیرون از دایره FATF هستند. اقتصاد کره شمالی با این وضع سر می‌کند و مشکلی ندارد ولی ایران نمی‌تواند و نمی‌باید هم بیرون باشد. مشکل اینجاست کسانی که می‌توانند تهدید به رد این لایحه کنند، چرا مسئولیت تبعات آن را نمی‌پذیرند؟ اختلال خرید و فروش کالا با جهان خارج، نقل و انتقال پول و... که ریشه بخش مهمی از مشکلات ما است، ریشه در همین نگرش دارد. چگونه به خود حق می‌دهیم که اعمال قدرت و اعمال نظر کنیم ولی نتایج فاجعه‌بار آن را نپذیریم؟ ...اینکه عده‌ای مسئولیت هیچ چیزی را نمی‌پذیرند ولی قدرت خود را برای تأیید و رد هر چیز لازمی به رخ می‌کشند، ریشه فاجعه است.[۷]
*عبدی در مغناطیس ماجرای دامنه‌داری اظهار نظر کرده که طی روزهای اخیر از جانب برخی محافل تحلیلی و چهره‌های دلسوز کشور خطاب به حامیان ستادی FATF و CFT بیان شده است. و آن اینکه آقایان روحانی و ظریف و جریان اصلاح‌طلب بایستی از بابت اصرارشان بر امضای FATF و اجرای تامّ و تمام آن در ایران تضمین بدهند.
بیان این توضیح در اشاره به صحبت‌های عباس عبدی ضروریست که منتقدان FATF همان منتقدان برجام هستند و پیش از این نیز مسئولیت انتقادات خود را از برجام روحانی و اصلاح‌طلبان پذیرفتند.
پذیرفتنی که بی‌دستاوردی و خسارت محض برجام، صحّت آنرا به اثبات رساند.
فلذا اکنون نوبت سمت دیگر ماجرا یا همان موافقان برجام است که اگرچه در ماجرای برجام حاضر به پذیرش مسئولیت خود نشدند اما اقلاً این بار را پای رفتار خویش بایستند و به مردم و نظام اسلامی این تضمین را بدهند که فضایی که از بابت الحاق کامل به FATF تصویر می‌کنند؛ بصورت تامّ و تمام محقق و اوضاع اقتصادی کشور گل و بلبل می‌شود.
عده‌ای معتقدند ستاد مشترک دولت و اصلاح‌طلبان همانطور که برجام را بصورت علی‌الرأس و تنهایی به پیش برد؛ قادر به پیشبرد و اعلام اجرای کامل FATF در ایران نیز هست (کما اینکه هم‌اکنون نیز بخش اعظم مفادّ FATF عملا در حال اجراست!) اما آنها با توجه به تجربه شکست برجام؛ این بار قصد دارند مسئولیت کار را تسهیم کنند و پای سایر ارکان نظام را نیز به این معاهده غلط باز کنند.
و از همین روست که از پذیرش مسئولیت مستقیم امضای FATF استنکاف دارند.
اصلاح‌طلبان یقینا و بر خلاف مزاج آنچه که عبدی تصویر کرده است؛ مسئولیت FATF را همانند برجام نیز نخواهند پذیرفت. ضمن اینکه به نظر می‌رسد این بار نیز مانند برجام، پای رفتاری فراتر از FATF در میان باشد...
***
صحبت‌های حجاریان درباره پیروزی کسی مثل قالیباف در انتخابات ۱۴۰۰
«سعید حجاریان»، فعال اصلاح‌طلب و از تئوریسین‌های این جریان خاص سیاسی، طی یادداشتی که به تازگی با عنوان «عوارض جانبی انقلاب» در نفت خبر منتشر کرده، از این نوشته است که چهره‌های اجرایی ایران که تفکر انقلابی داشته‌اند، ساختارهای تحت امر خود را حجیم‌تر کرده‌اند اما اصلاح‌طلبان که به چیزی به نام «اداره اصولی دولت یا حکمرانی خوب» معقتدند، قائل به چنین چیزی نیستند.
او در این باره می‌نویسد: من معتقدم وجه مشترک تمامی انقلاب‌ها «بزرگ شدن حجم دولت» بوده است.
حجاریان در این زمینه به مدیریت «محمدباقر قالیباف» در شهرداری تهران اشاره می‌کند و طی بازگشتی ذهنی به اجرائیات کشور در نیمه دهه ۸۰ می‌گوید:
به‌کلی ساختار بخش خصوصی از بین رفت و مجدداً بسیاری وارد دولت شدند. البته ورود به دولت تنها از ناحیه دستگاه‌های اداری نبود و این مسأله را در دانشگاه و سایر دستگاه‌ها نیز مشاهده می‌کنیم. به‌لطف درآمد نفتی، دغدغه‌ای هم برای پرداخت حقوق وجود نداشت. شهرداری هم به مدد فروش آسمان تهران، فرآیند جذب و پرداخت حقوق را بدون مشکل پیش برد. اکنون این دولت بزرگ روی دست روحانی و شهرداری مانده است.
او ضمن تقبیح این قضیه و تأکید بر اینکه روحانی و وزرایش نیز برای متورم‌سازی دولت تحت فشار قرار دارند، اما می‌نویسد:
«انقلابی بودن و تأکید مستمر بر آن، مسیری متفاوت از اداره اصولی دولت یا حکمرانی خوب است. اگر روحانی و کابینه‌اش بر اصول‌شان –مبنی بر عدم ورم در دولت- پافشاری کنند، تغییری در حجم دولت نخواهیم داشت اما فرد پس از روحانی این‌گونه عمل نخواهد کرد؛ زیرا وی مدیریت انقلابی را ثبات‌بخش تلقی کرده و به آن تن خواهد داد و دولت را متورم خواهد کرد.»
*منظور حجاریان از «فرد پس از روحانی» رئیس‌جمهور بعدی ایران در دولت سیزدهم است که همانطور که حجاریان توضیح داده و در واقع پیش‌بینی می‌کند؛ این فرد کسی است که ساختاری شبیه به قالیباف دارد. اگر خود قالیباف نباشد!
این اظهار نظر خاص حجاریان، مقوله‌ایست که باید به استحضار مخاطبان می‌رسید و ما نفیا و اثباتا تحلیلی بر آن منتشر نمی‌کنیم.
لازم به اشاره است که چیزی تحت عنوان «متورم سازی» دولت؛ تهمتی است که چپ‌ها به مدیریت انقلابی و جهادی وارد می‌کنند.
این نهایت بلاهت است که فردی ادعا کند مدیریت کلانشهری مثل تهران، با تعداد نیروهای کم یا منقبض، می‌تواند اداره مطلوب داشته باشد.
طبیعتا هنگامی که قرار است یک شهردار جهادی در شهری مثل تهران کار کند، مجبور است نیروهای بیشتری را وارد فازهای خدماتی و اجرایی شهر کند تا مردم بتوانند تغییرات را بصورت ملموس مشاهده کنند. (نگاهی که برای یک دولت با مدیریت جهادی هم قابل پذیرش است و حجمی از نیروها باید باشند که بتوانند نگاه مدیریت جهادی را راهبری کنند.)
و گرنه اوضاع می‌شود شبیه به شهرداری اصلاح‌طلبان طی یکسال گذشته که دائماً بر انقباض نیرو و اخراج کارکنان شهرداری تأکید دارند اما عملاً کار خاصی در عمران تهران هم نکرده‌اند و گفته می‌شود شهردار فعلی آنها نیز بزودی خداحافظی خواهد کرد...
گفتنیست، پیش از این «زهرا شجاعی» از فعالان اصلاح‌طلب اینطور گفته بود که شاید روحانی آخرین رئیس‌جمهور ایران باشد. [۸]
مصطفی تاجزاده نیز زمانی مدیریت محمدباقر قالیباف را یک «مدیریت مدرن» معرفی کرده بود. [۹]
اظهارات حجاریان درباره فرد پس از روحانی و شباهت او به مدل مدیریتی قالیباف همچنین در حالی است که برخی محافل تحلیلی از این گفته‌اند که عزم اصلاح‌طلبان بر «ترور مدیریت جهادی» است.
***
۱_ http://www.armandaily.ir/fa/print/main/۲۳۴۸۳۲
۷_ http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/۴۸۴۵۶۰