به گزارش مشرق، «عبدالباری عطوان» تحلیلگر مطرح جهان عرب در سرمقاله روزنامه فرامنطقه‌ای «رای‌الیوم» نوشت: روایت رسمی عربستان سعودی، که به کشته‌شدن «جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار در کنسولگری کشورش در استانبول پر از چاله چوله بود و تلاش ناامیدانه برای خرید زمان را بازتاب می‌دهد از این‌رو با شک و تردیدهای همراه شده و درخواست‌ها برای اجرای تحقیقات بین‌المللی شفاف افزایش یافته است.
این روایت، که خاشقجی در اثر درگیری با اشخاصی، که با آنها در کنسولگری مواجه شد، به قتل رسید، ساده‌لوحانه است و هرگز قانع‌کننده نیست. این مرد به کنسولگری برای درگیر شده نرفت بلکه برای دریافت سند حقوقی رفت. فرض بر این بود که آن آماده بود و تنها چند ثانیه دریافت آن زمان می‌بُرد. چرا طرف دوم این درگیری یک تیم 15 نفره بود؟ حتی اگر این روایت، درست باشد- که مطمئنا ساختگی است- این مرد مورد حمله قرار گرفته و در موضع دفاع از خود قرار داشت.
بیشتر بخوانید:
افشاگری رویترز از سرنوشت جسد «خاشقجی»
سندی که دست داشتن «بن‌سلمان» را اثبات می‌کند+عکس
دستگیری 18 نفر از مشارکت‌کنندگان در این جنایت و برکنار کردن 5 تن دیگر، که بارزترین آنها سرلشکر «احمد عسیری» معاون رئیس رئیس دستگاه اطلاعاتی، «سعود القحطانی» مشاور رسانه‌ای بسیار نزدیک به شاهزاده «محمد بن‌سلمان» ولیعهد و رئیس ستاد ارتش سایبری او هستند، تلاشی برای یافتن یک سپر بلا و منحرف کردن نگاه‌ها از شخص مسئول این جنایت، یعنی ولیعهد سعودی، است.
سرلشکر عسیری، معاون رئیس دستگاه اطلاعاتی نمی‌تواند بدون اطلاع شاهزاده محمد بن‌سلمان به این جنایت، آماده‌کردن فصول آن و انتخاب مشارکت‌کنندگان در آن اقدام کند. این واقعیت را مشاور القحطانی در «توییت خداحافظی» در صفحه کاربری خود در توییتر مورد تأکید قرار داد و گفت که هیچ چیزی را بدون دستور پادشاه و ولیعهد انجام نمی‌دهد.
خاندان سلطنتی در عربستان سعودی با یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی، که آن و وجودش و بقایش را تهدید می‌کند، مواجه شده است. مبالغه نمی‌کنیم اگر بگوییم که آن، خطرناک‌تر از جنگ‌های اول و دوم یمن است. چرا که چالش اخیر در حالی پدیدار شد که این خاندان با اختلافات داخل و فشارهای بین‌المللی و مردمی مواجه است. شورای سلطنتی برگزار نمی‌شود، شاهزاده‌های ارشد در حاشیه هستند؛ بسیاری از اینها، چه بزرگ و چه کوچک، ملاقات با پادشاه و مشورت با وی درباره امور خاندان و حکومت، دشوار شده است و باید برای این امر روزها منتظر باشد و اگر به درخواستش پاسخ دهد این ملاقات در میان تدابیر امنیتی فوق‌العاده شدید انجام می‌شود از جمله این‌که، آن شاهزاده خلع سلاح باشد و تلفن همراه خود را بیرون بگذارد. این موضوع را یکی از شاهزاده‌های بسیار نزدیک گفته است.
بر این باور نیستیم که اعتراف رسمی عربستان سعودی صفحه این پرونده غم‌انگیز را خواهد بست.
شاهزاده محمد بن‌سلمان، ولیعهد گزافه‌گویی نکرد وقتی که سه روز بعد از ناپدید شدن جمال خاشقجی، در گفت‌وگویش با خبرگزاری «بلومبرگ» تأکید کرد که این روزنامه‌نگار کنسولگری را فعلا ترک کرده است. ولی او این موضوع را نگفت که چگونه ترک کرده است؛ زنده یا مرده، با بدنی سالم یا قطعه‌قطعه شده؟
این جنایت هرگز از صدر گزارش‌های تلویزیونی و عناوین اصلی روزنامه‌های ناپدید نخواهد شد؛ چرا که زیرکی و هوش تُرک‌ها می‌خوست که این موضوع همچنان داغ بماند. برای این‌که حکومت سعودی همچنان بسیاری از حقایق را کتمان می‌کند و اعترافاتش در این‌باره به صورت بریده‌بریده و کاملا ناراحت‌کننده است.
تنها چیزی که تا الان قطعی است این است که خاشقجی در داخل کنسولگری سعودی در عربستان، خفه و یا قطعه‌قطعه شده است. ولی همگان منتظر دلیل مهم‌تر از این جنایت هستند، جسد فربانی کجاست و چگونه آن را زیر زمین یا روی آن، پنهان کرده‌اند.
رهبری سعودی توانسته است با پول و یا معاملات تسلیحاتی بحران حملات 11 سپتامبر 2001 را پشت سر بگذارد ولی دشوار خواهد بود که با این ابزار، از «بحران خاشقجی» عبور کند؛ چرا که این موضوع در وهله نخست به یک موضوع داخلی در آمریکا و در وهله دوم به یک موضوع بین‌المللی تبدیل شده است و انتظار می‌رود که نقطه عطفی در انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا، و عنصر اتحاد دستگاه‌های رسانه‌ای آمریکا و بین‌المللی باشد.
ترامپ می‌خواند از قضیه خاشقجی برای باج‌گیری مالی و حقوقی از عربستان سعودی، جهت محقق ساختن بزرگ‌ترن معامله ممکن بهره‌برداری کند و شاید اظهارات اخیر او درباره اعتراف سعودی به قتل، مهم‌ترین دلیل باشد که او این بیانیه را توضیحی «معقول» توصیف کرد و گفت: «آن نخستین گام خوب بود و آنچه اتفاق افتاد غیرمعقول بود.» بیشتر توضیح می‌دهیم: این گفته ترامپ «که آن نخستین گام است» یعنی این‌که باید گام‌های دیگری نیز برداشته شود... منظور از این گام‌ها چیست؟ تغییر در ساختار حکومت سعودی که ولیعهدی جدید انتخاب شود؟ چه کسی؟
احساس می‌کنیم که با سناریویی مشابه تحقیقات بین‌المللی و دادگاه ویژه مشابه قضیه «لاکربی» مواجه هستیم ولی با تغییراتی بزرگ؛ که بارزترین آن شناسایی کردن متهم اصلی نه «سپر بلا» فقط. زمان تغییر کرده است و شرایط نیز تغییر کرده. دادگاه بین‌المللی کیفری ممکن است آخرین فصل این سریال باشد.
سعودی‌ها در اجرای این عملیات، که ساده‌ترین جنبه آن بود، موفق شدند ولی در پوشاندن و مخفی کردن شواهد، که پیچیده‌ترین بُعد آن است، شکست خورده‌اند.