به گزارش مشرق، در روزهای اخیر ماجرای قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی به بحث روز محافل سیاسی جهان تبدیل شده است.
عربستان سعودی به صورت رسمی مسئولیت قتل خاشقجی را بر عهده گرفت و اعلام کرد: خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول در یک نزاع و درگیری کشته شده است. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا بر این ادعا صحه گذاشت اما هیچکس در دنیا آن را باور نکرد.
بیشتر بخوانید:
ارتباط مشاور بن‌سلمان با مرگ خاشقچی تا بازداشت حریری
تمام آن‌چه باید درباره قتل جمال خاشقجی بدانید
ابعاد قضیه خاشقجی در حال بزرگ شدن است و سازمان‌های بین‌المللی آن را به عنوان یک بحران قلمداد کردند. سؤال مهم این است که جمال خاشقجی کیست؟ و چرا مورد هدف قرار گرفت؟ آیا واقعاً هدف نهایی، قتل او بود یا کاسه‌ای زیر نیم کاسه است؟
اینکه رژیم سعودی پشت این جنایت قرار دارد، هیچ شک و شبهه‌ای وجود ندارد اما مسئله‌ای که مطرح است اینکه چرا قتل خاشقجی در ترکیه و در داخل ساختمان کنسولگری عربستان انجام گرفت؟ مگر عربستان سعودی نمی‌توانست با هزینه حداقلی خاشقجی را در یکی از خیابان‌های استانبول به قتل برساند؟ پس چرا مسئله را پیچیده کرد و یک بحران جهانی برای خود به وجود آورد؟ سازمان سیا در کجای این جنایت قرار دارد؟
جمال خاشقجی در دوران ریاست ترکی الفیصل در دستگاه اطلاعاتی عربستان به عنوان مشاور مطبوعاتی وی فعالیت می‌کرد.
آیا قتل خاشقجی ارتباطی به فعالیتش در دستگاه اطلاعاتی داشت؟ آیا خاشقجی پرونده‌هایی از سران رژیم سعودی در دست داشت که می‌توانست آن‌ها را به دردسر بیندازد؟ اکیپ 15 نفره‌ای که با دو هواپیمای اختصاصی وارد استانبول و کنسولگری عربستان شدند از طرف چه کسی مسئولیت گرفته بودند؟ چرا یکی از این 15 نفر در تصادف ساختگی کشته شد؟
ژنرال حقی پکین ژنرال بازنشسته اطلاعات ارتش ترکیه نکات قابل تأملی در این خصوص مطرح می‌کند:
«دوم اکتبر: خاشقجی را مجبور می‌کنند در یک مکالمه تصویری با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان صحبت کند. آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) این مکالمه رو شنود و ضبط می‌کند.
خاشقجی در همان روز به قتل می‌رسد.
سوم اکتبر: دونالد ترامپ خطاب به شاه سعودی اعلام می‌کند: اگر آمریکا نباشد رژیم سعودی بیش از دو هفته دوام نمی‌آورد.»
در این میان ادعا شده است که محمد بن سلمان مراحل بازجویی و شکنجه خاشقجی را به صورت زنده نظاره می‌کرد.
بنابراین می‌توان ادعا کرد که سازمان سیا و دولتمردان آمریکا از جزئیات قتل خاشقجی باخبر بودند.
این جنایت بسیار مبتدی و آماتور صورت گرفته است. هیچ سازمان اطلاعاتی در جهان این‌گونه مبتدی عمل نمی‌کند. مشخص است که مداخلاتی در داخل این عملیات انجام گرفته است.
با نگاهی به تبعات جنایت خاشقجی درمی‌یابیم که رژیم سعودی در وضعیت دشواری قرار گرفته است. ملک سلمان که قصد داشت بدون دردسر محمد بن سلمان را جانشین تاج‌وتخت سعودی قرار دهد با مشکلات فراوانی در این راه مواجه شده است. این همان وضعیتی است که مطلوب واشنگتن است تا بدین وسیله رژیم سعودی تسلیم مطلق آمریکا شود.
جمال خاشقجی روزنامه‌نگاری بود که مسئولیت‌های مهمی در دستگاه اطلاعاتی سعودی بر عهده داشت. حتی ادعا می‌شود مسئولیتی که در روزنامه واشنگتن‌پست به دست آورده بود توسط امیر قطر فراهم شده بود.
روابط تیره قطر و عربستان هم معلوم‌الحال است. خاشقجی شخصی بود که پتانسیل همکاری با سرویس‌های اطلاعاتی خارجی را داشت و به احتمال بسیار زیاد از طرف این سرویس‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. به همین دلیل هر قدمی که این شخص برمی‌داشت مورد تعقیب سازمان سیا بود، چراکه سیا چنین اشخاصی را به حال خود رها نمی‌کند.
محمد بن سلمان ولیعهد جوان سعودی که سودای پادشاهی بر عربستان دارد در همان ابتدای ولیعهدی‌اش جنجال برپا کرده بود و تعدادی از شاهزادگان سعودی را حبس کرده و پس از مدتی با دریافت جزای نقدی، حکم آزادی آن‌ها را امضا کرد.
این قضیه مشکلات فروانی بر سر راه ولیعهد جوان گذاشت. در حال حاضر هم با مسئله جنایت خاشقجی در وضعیت دشواری قرار گرفته است. ترامپ تلاش می‌کند تا پول هنگفتی از عربستان سعودی برای حل قضیه دریافت کند و اگر در روزهای آینده فاکتور 100 میلیارد دلاری برای شاه سعودی صادر کند نباید تعجب کرد.
بن سلمان به وضعیتی دچار شده است که دست یاری به سوی شاهزادگانی که پیش‌تر حبس کرده بود، دراز کرده است. روزهای بسیار سختی در انتظار ولیعهد عربستان قرار دارد. ممکن است که آمریکا، هم رشوه از رژیم سعودی دریافت کند و هم آن‌ها را در سیل فشارهای جوامع بین‌المللی تنها بگذارد. جنایت خاشقجی هزینه‌های بزرگ‌تری برای بن سلمان خواهد داشت.
پوشش فعال رسانه‌های انگلیسی در پرده‌برداری از جنایت هولناک جمال خاشقجی از نکات قابل تأمل در این قضیه است.
در این میان موضع ترکیه بسیار قابل توجه است.
«ایلنور چویک» یکی از مشاوران اردوغان سخنان قابل تأملی در مورد قتل خاشقجی بیان کرده است: «ترکیه به جای دامن زدن به چگونگی قتل خاشقجی، تلاش خواهد کرد تا از روی حسن نیت قدم‌هایی بردارد که به ملک سلمان کمک کند».
ترکیه با وجود اینکه می‌دانست «محمد العطیبی» سرکنسول عربستان فرار خواهد کرد، اما اجازه داد به ریاض بازگردد. سرکنسول با اینکه می‌دانست که سفر بدون بازگشتی به ریاض خواهد داشت اما بلیط رفت و برگشت گرفته بود و همین که پایش به عربستان رسید از سمت سرکنسولگری استانبول برکنار شد.
حال و هوای این روزهای ترکیه نشان از مذاکرات حزب حاکم عدالت و توسعه با رژیم سعودی دارد و حاکمیت ترکیه قصد دارد از وضعیت سختی که ملک سلمان و ولیعهدش دچار شده‌اند نهایت استفاده را ببرد. باید منتظر بود و دید که آیا رژیم سعودی برای فرار از بحران به دولت ترکیه باج خواهد داد یا نه.
۱۳:۴۷ - ۱۳۹۷/۰۸/۰۱
