به گزارش مشرق، 13 آبان، مصادف با 3 واقعه تاریخی در تقویم جمهوری اسلامی ایران است که در هر 3 واقعه، نقش اصلی را «استکبارستیزی» ایفا می‌کند؛ تبعید حضرت امام خمینی (ره) به ترکیه در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان ۱۳۵۷ در دانشگاه تهران و تسخیر سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸.
نقش‌آفرین دو واقعه مذکور، دانش‌آموزان و دانشجویانی بودند که به پیروی از امام خمینی، مشت‌های خود را گره کردند، عزم‌شان را جذب کردند تا در برابر استکبار و ظلم و ستم دشمن بایستند. قشر جوانی که با آرمان‌خواهی خود، شکست استکبار را برایمان به ارمغان آورد.
سید جواد هاشمی بارها با نقش‌آفرینی خود در فیلم‌های مختلف، در کنار قشر جوان و نوجوان بوده است و تلاش کرده است تا خود را به آنان نزدیک کند. آخرین کار هنری او، ساخت فیلم «پیشونی سفید» ویژه کودکان و نوجوانان است که موضوع اصلی آن استکبارستیزی است که البته در قالب طنز، ویژه این گروه سنی ساخته شده است. به مناسبت همین روز، گفتگویی با او داشته‌ایم و نظر او را راجع به استکبارستیزی جویا شدیم.
جوانان و نوجوان انقلاب اسلامی حرف زور را برنمی‌تابد
روز 13 آبان گره خورده با روز استکبارستیزی است و از این منظر، جوانان و نوجوانانی را می‌بینیم که برای مقابله با استکبار هم‌پای پدر و مادر خود وارد عرصه شدند و اتفاقی تاریخی را رقم زدند. به عنوان اولین سوال، می‌خواهم بپرسم که چه اتفاقی می‌افتد که این نسل از جوانان انقلاب وارد عمل می‌شوند و اقدام بزرگی را رقم می‌زنند؟
تربیت جامعه ما بعد از بروز انقلاب اسلامی به سمتی رفته است که بیش‌تر جوانان و نوجوانان ما حرف زور را برنمی‌تابند. بدین معنا که در هر جای دنیا، هر کسی در هر کشور و سازمانی بخواهد حرف زور بگوید، در برابر آن قد علم کرده و مردم ما ایستادگی می‌کنند. این اتفاق را عینا در جریان انقلاب و 8 سال دفاع مقدس شاهد هستیم و می‌بینیم جایی که عده‌ای می‌خواهند حرف زور به مردم ایران بزنند، جوانان ما از هر قشری، سینه‌هایشان را در برابر این دشمن زورگو سپر می‌کنند. بدون شک، این کار، آموزه‌های نسل جوانان کشور ما است و فکر می‌کنم که تا ابد نیز ادامه خواهد داشت.
نمی‌توان حرف‌های کهنه را به خورد نسل جدید داد/ باید سیره شهدا را به روز شده به آنان معرفی کنیم
در صحبت‌های خود به موضوع استکبارستیزی جوانان و نوجوانان کشورمان اشاره کردید. طبیعتا این موضوع بدون وجود الگوی مناسب برای آنان، دور از ذهن است و طبعا باید الگوهایی نظیر شهید فهمیده‌ها وجود می‌داشتند تا با الگوپذیری از آنان وارد میدان شوند. به نظر شما، با گذر 40 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، این الگوها چه تغییری داشته است؟
باید بگویم که نسل جدید مخصوصا از 5 ساله دوم دهه 70 و دهه 80 به بعد، به روز شده و تازه‌تر هستند و از این منظر نمی‌توان حرف‌های کهنه را به خورد آنان داد. در حقیقت، این قشر از نوجوانان ما به دنبال حرف‌های تازه هستند. از آن‌جا که آنان سرشار از انرژی و هیجان هستند، به دنبال شخصیت‌هایی می‌روند که حرف تازه دارند و آنان را الگو قرار می‌دهند. اگر بخواهیم الگوهای دفاع مقدس نظیر شهید فهمیده را به بچه‌ها معرفی کنیم، باید به روز شده و تازه معرفی کنیم. باید به آنان بگوییم که این شهدا اگر در این روزگار زندگی می‌کردند، چگونه بودند و چگونه رفتار می‌کردند.
از نسل جدید عقب افتاده‌ایم/ بچه‌هایمان را با آموزه‌ها و فرهنگ استکبارستیزی بار نیاورده‌ایم
بعضا می‌بینیم که در مواردی، الگوهای جوانان ما از شهدایی نظیر به سمت الگوهای غربی منحرف شده است، شما به عنوان کسی که سال‌ها در عرصه جوانان و نوجوانان در سینما فعالیت داشته‌اید دلیل این موضوع را چه می‌بینید؟
باید به بچه‌هایمان به صورت ریشه‌ای نگاه کنیم و این نگاه را به محدوده جنگ و دفاع مقدس محصور نکنیم. حتی به نظرم اگر بخواهیم این چنین به فرزندان امروز ایران نگاه کنیم، شاید بهشان جفا کرده باشیم. برای مثال، باید به کسی نظیر شهید همت، ریشه‌ای نگاه کنیم و این دست آموزه‌ها را به جوانان و نوجوانان منتقل کنیم. باید به همین زبان به بچه‌ها بگوییم که چگونه ممکن است کسی از جان خود به خاطر خدا و مردم بگذرد. مطمئن باشید که اگر این‌گونه شهدا را به جوانان معرفی کنیم، به دلیل غیرتی بودن آنان، به هدف زده‌ایم و موفق خواهیم شد. متاسفانه باید بگویم که ما از نسل جدید خود عقب افتاده‌ایم. متاسفانه از دانش‌آموزی که توقع داریم مشت‌های خود را گره کرده و فریاد استکبارستیزی سر بدهد، عقب افتاده‌ایم. ما الگوها را به درستی معرفی نکرده‌ایم و طبعا اولین مقصر خودمان هستیم چرا که در بسیاری از موارد، بچه‌هایمان را با آموزه‌ها و فرهنگ استکبار ستیزی بار نیاورده‌ایم.
دغدغه‌های مالی و اقتصادی جای آموزه‌های اصلی استکبارستیزی را گرفته است
باید بگویم که نسل جدید را بیش از هر چیز، اقتصادی بار آورده‌ایم و اگر می‌بینیم که بعضی از آنان به دنبال الگوهای دیگری می‌روند، به خاطر همین موضوع است. متاسفانه به جای آن‌که دغدغه‌های خود جوانان را پررنگ کنیم، دغدغه‌های اقتصادی برای آنان ایجاد کرده‌ایم و از این منظر خودمان مقصر هستیم. به جای این که دغدغه‌های آنان را مهم برشمریم، از مشکلات اقتصادی با آنان حرف زده‌ایم و آنان را وارد مشکلات مالی کرده‌ایم. این موضوعات، اشتباهاتی است که رخ داده است و نیاز به فرهنگ‌سازی دارد. البته باید بگویم که من هم‌چنان معتقد هستم که غیرت‌مداری اولین نوع تریت بچه‌های ما در همه مسیرها است و این موضوع جای خوش‌حالی دارد.
تولیدات رسانه‌ها برای الگوسازی در جوانان بسیار ضعیف بوده است/ چرا در فضای مجازی کانال مخصوص نوجوانان نداریم؟
این روزها شما فیلمی را ساخته‌اید که در باطن خود مفهوم مهم استکبارستیزی را دارد اما به نظر می‌رسد که رسانه‌های ما به عنوان مهم‌ترین مرجع تربیت فرزندان، نقش خود را در این مساله به خوبی ایفا نکرده‌اند. به نظر شما، نقش و سهم رسانه‌ها در ایجاد این مشکل چه اندازه بوده است؟ از چه کارهایی غفلت کرده‌ایم تا به این مرحله وارد شده‌ایم؟
به نظرم، رسانه‌ها نقش بسیار مهمی داشته‌اند. متاسفانه کارهای خوب و بزرگی را برای بچه‌هایمان انجام نداده‌ایم. برای مثال باید بگویم که من فیلم سینمایی «پیشونی سفید» را ساختم که مظهر استکبارستیزی است. اعتقاد من این است که این، یک فیلمی است که کاملا منطبق بر فرهنگ استکبارستیزی است. در این فیلم می‌بینید که یک دختر بچه (آهو) در برابر ظلم و ستم قد علم می‌کند. او حاضر است تا جان خود را بدهد تا استکبار از بین برود. سوال من این است که تاکنون، چه اندازه از این دست فیلم‌ها ساخته شده است؟ من تلاش کردم تا فیلمی بسازم که علاوه بر نمایش این آموزه‌ها، فیلمی باشد که بچه‌ها دوست داشته باشند؛ شاد باشد، خنده‌دار باشد و ... این موضوعات در حالی است که مفهوم اصلی فیلم من مبارزه با زورگویی و ظلم است. فیلم، مقابله با کسانی را نشان می‌دهد که به دنبال حذف مهربانی از روی زمین هستند.
به نظرم، رسانه‌های ما در این بخش خوب کار نکرده‌اند؛ فیلم‌ها، کتاب‌ها، مقالات و تولیدات خوبی در این زمینه نداشته‌ایم که بتواند برای جوانان و نوجوانان الگوسازی کند. این ضعف حتی در فضای مجازی نیز وجود دارد. ما هیچ کانالی در فضای مجازی نداریم که بتوانیم بچه‌ها را به حضور در آن دعوت کنیم. متاسفانه هیچ جایی وجود ندارد که به بچه‌ها بگوییم ایراد ندارد شما گوشی تلفن همراه به دست بگیرد اما بهتر است که بروید مطالب مربوط به خود را بخوانید، فیلمی را ببینید که مربوط به خودتان است و ... این فرهنگ به وجود نیامده است که در فضای مجازی با بچه‌ها حرف بزنیم و به دغدغه‌های آنان بپردازیم. باید بدون این که بخواهیم آنان را فیلتر کنیم، آموزش‌های خود را از طریق این فضا به آنان منتقل کنیم.
هیچ خوراک و محتوای خوبی برای قشر جوان آماده نشده است/ رسانه‌ها کوتاهی کرده‌اند
یعنی اعتقاد دارید که محتوای خوب رسانه‌ای برای این قشر تبیین نشده است.
متاسفانه نه در رسانه‌ها، نه در دنیای مجازی و نه در جاهای دیگر، هیچ خوراک و محتوایی برای جوانان و نوجوانان آماده نکرده‌ایم. در حقیقت آن چیزی که در شان بچه‌های ما بوده است را تدارک ندیده‌ایم. خاطرم هست که روزی به یکی از افراد فعال در دنیای مجازی می‌گفتم که چرا بچه‌ها را رها کرده‌اید؟ خوراکی که در فضای مجازی وجود دارد یا مطلقا سیاسی است، یا اقتصادی است و یا فقط مختص به بزرگترها است که حریم ادب در آن شکسته شده است. از این منظر، باید بگویم که بچه‌ها را رها کرده‌ایم. آنان نیز به ناچار گوشی را برمی‌دارند و آن چیزهایی را می‌بییند که اصلا مناسب سن‌شان نیست و شاید غیر اخلاقی نیز باشد. این موضوع به این دلیل است که آنان هیچ چیز دیگری ندارند که بتوانند به سراغ آن بروند و برایشان جذابیت داشته باشد. فکر می‌کنم که از این منظر خوراک خوبی را برای نوجوانان مهیا نکرده‌ایم و رسانه‌ها در این زمینه کوتاهی کرده‌اند.
در «پیشونی سفید» میلیاردی هزینه کردم تا بگویم برای تفکرات فرزندان انقلاب، ارزش قائل هستم
متاسفانه در این سال‌ها شاهد جای خالی نوجوانان در اکثر رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی هستیم. به نظرتان این موضوع ناشی از چیست و چرا اتفاق افتاده است؟
اگر هم برنامه‌ای در این حوزه وجود داشته باشد، بی رمق است. در صحبت‌های خود گفتم که فیلمی ساخته‌ام که در آن میلیاردی هزینه کردم و هدف این بود که بگویم برای بچه‌ها ارزش قائل هستم. اعتقاد من این است که ذائقه بچه‌ها تازه شده است و با این موضوع نمی‌توان شوخی کرد. آنان به برترین تکنولوژی‌های رسانه‌ای در دنیا دسترسی دارند. چیزی که شاید بعضی از بزرگترها نیز بلد نباشند. فرزندان ما به مطالبی دسترسی دارند که بسیار تازه و جدید است پس ما حالا که نمی‌توانیم با آن رقابت کنیم، باید حداقل‌ها را رعایت کنیم. متاسفانه حداقل خوراک رسانه‌ای نیز در اختیار این قشر قرار نگرفته است و مشکل اصلی همین است.
ای کاش فرهنگ استکبار ستیزی را در بچه‌ها زنده می‌کردند. خاطرم هست که روز 13 آبان من 12 سال داشتم و در میدان انقلاب حضور داشتم. آن زمان که 63 دانش‌آموز در دانشگاه تهران به شهادت رسیدند، من در میدان انقلاب بودم. چه کسی به ما گفت که بروید؟ من یواشکی از دست پدرم فرار کردم و به آن‌جا رفتم. چگونه ممکن است که ما در آن نسل با تمام وجود، از جان بگذریم و با مشت خود را در برابر استکبار گره کنیم؟ چرا امروز ما نتوانستیم که بچه‌های خود را این‌چنین بار بیاوریم؟ به این دلیل است که برای آنان فیلم نساختیم و دنیای مجازی را آن طور که آنان دوست داشتند، تبیین نکردیم. به این دلیل که برایشان کتاب خوب ننوشتیم و اصلا حتی آنان را کتاب‌خوان نیز بار نیاورده‌ایم. به اعتقاد من، اصلا نتوانستیم به بچه‌ها نفوذ کنیم و این بچه‌ها هستند که به خیلی از چیزها نفوذ کردند و ما خیلی عقب‌تر از بچه‌ها هستیم. این موضوع جای تاسف دارد.