به گزارش مشرق، خیلی از علاقه مندان به رویدادهای فرهنگی و هنری در طول سال گذرشان به فرهنگسرای نیاوران می‌خورد. شاید شما هم بارها به این فرهنگسرا رفته باشید.

فرهنگسرای نیاوران از مجموعه های فرهنگی و هنری است که از لحاظ معماری اهمیت ویژه ای در معماری معاصر ایران دارد. ساخت بنای این فرهنگسرا در سال 1356 به اتمام رسید.
پس از انقلاب این مجموعه در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفته است.

این فرهنگسرا در شمال شرقی کلان‌شهر تهران و از نظر اقلیم در موقعیت معتدل کوهستانی قرار دارد. در حال حاضر این منطقه از گرانقیمت ترین مناطق تهران است.
کل فضای مجموعه نیاوران 110 هزار متر مربع و زیر بنای ساختمان فرهنگسرای نیاوران 10 هزار متر مربع است.

وقتی وارد بنیاد آفرینش های فرهنگی و هنری نیاوران می شوید، بیش از هر چیز درختان تنومند و فضای سبزِ این مجموعه توجه شما را به خود جلب می کند و در ادامه هم بنای این فرهنگسرا هر بیننده ای را مسحور می کند.

آخرین باری که به فرهنگسرای نیاوران رفته بودم در فضای بزرگش مشغول قدم زدن شدم که ساختمانی در گوشه شمال شرقی این مجموعه حواسم را به خودش جلب کرد. ساختمانی که هیچ سنخیتی با معماری اصلی این مجموعه ندارد.

نمایی از خانه‌ای که در زمین‌های مجموعه فرهنگسرایی نیاوران ساخته شده است

کنجکاو شدم که ماجرای این ساختمان چیست. ساختمان کاملا ساده است و احتمالا در ابتدا یک طبقه بوده و بعدها دوبلکس شده است. دو در به سمت فضای سبز مجموعه دارد که هر دو در با قفل هایی از سمتِ حیاط بسته شده اند. این ساختمان یک در هم به داخل کوچه شمالی فرهنگسرا دارد و کسانی که در این خانه زندگی می کنند از طریقِ دری که رو به کوچه باز می‌شود، رفت و آمد می‌کنند و جالب اینجاست که شهرداری منطقه هم به این فضای تصرف شده ی بدون سند بی هیچ  مدرک قانونی مالکیت پلاک شهرداری هم داده‌است.
پرس و جو را آغاز کردم و دریافتم که؛ در محلِ این ساختمان پیشترها چندین چشمه دستشویی عمومی قرار داشته است. اکنون اما در این ساختمان شخصی زندگی می کند که روزگاری از نگهبانان مجموعه فرهنگسرای نیاوران بوده است.

در عکس فوق دری را می‌بینید که از خانه‌ی مورد نظر رو به حیاط فرهنگسرا باز می‌شود

آقای نگهبان حدود سی سال پیش و چند سال قبل از بازنشستگی اش، از مسئولان آن زمانِ وزارت ارشاد می خواهد که یکی از چشمه های دستشویی را به او بدهند تا او آنجا را تعمیری بکند تا خانواده اش را به آنجا بیاورد. مسئولان آن زمان وزارتخانه هم با او موافقت می کنند.

آقای نگهبان خانواده اش را از شمال ایران به نیاوران می آورد. بر روی یکی از چشمه های دستشویی، اتاقی می سازد و بعدها دیگر چشمه ها را هم تسخیر می کند و اکنون حدود 250 متر از فضای فرهنگسرای نیاوران را به نفع خود اشغال کرده است.

آقای نگهبان پس از بازنشستگی، دیگر حاضر به ترک این محل نمی شود و اکنون حدود سی سال از زمان سکونتش در این زمین تسخیری می گذرد.

برخی از کارمندان قدیمیِ فرهنگسرا روایت می کنند که؛ فرزندان آقای نگهبان در این مدت ازدواج کرده اند و او در همین جا صاحب نوه هم شده است. فضای سبز فرهنگسرای نیاوران تا همین چند سال پیش فضایی برای بازی نوه های این شخص بود. اما اکنون چند سالی است که مسئولان فرهنگسرا درهای ورودی ساختمان به فضای سبز را قفل کرده اند.

فضای سبزی که در مقابل خانه دیده می‌شود تا چندی پیش به عنوان محل بازیِ نوه‌های آقای نگهبان مورد استفاده قرار می‌گرفته است - البته اکنون مسئولان فرهنگسرا درهای ورودیِ خانه به مجموعه فرهنگسرا را قفل کرده‌اند

شکایت از آقای نگهبان

مسئولان فرهنگسرای نیاوران طیِ چهارسال گذشته صحبت هایی با آقای نگهبان داشته اند تا او را متقاعد به ترک محل کنند. اما او هرگز حاضر به این کار نشده است. آقای نگهبان از مسئولان فرهنگسرا خواسته که ساختمانی با همین متراژ در همین حوالیِ نیاوران برایش بخرند تا او حاضر به ترک اینجا شود.

در نهایت کار به شکایت و طرح مسئله در دادگاه می رسد. دادگاه از مسئولان فرهنگسرا سندِ مجموعه را می خواهد، اما آنها سندی در دست ندارند که به دادگاه ارائه کنند تا ماجرا بین آقای نگهبان و مسئولان فرهنگسرا همچنان ادامه داشته باشد.

تکلیف چیست

آقای نگهبان سال هاست که بازنشسته شده و حقوق بازنشستگی اش را هم از وزارت ارشاد می گیرد اما او خانه اش را در گوشه ای از فرهنگسرا ساخته و این خانه ی تسخیری را حق خودش می داند.

به راستی چرا مسئولان عالی رتبه وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی در این زمینه اقدام قاطعی صورت نمی دهند. اگر اوضاع به همین منوال پیش برود، شاید در سال های آینده شاهد تسخیر دیگر جاهای فرهنگسرا از سوی افراد دیگر باشیم.

مجموعه ی نیاوران از بناهای ملیِ ایران و متعلق به تمام مردم ایران است. این که کسی در گوشه ای از این فرهنگسرا برای خودش خانه ای بسازد و دیگر حاضر به ترک آنجا نشود، یک فاجعه است.

پیگیر ماجرا هستیم

برای پیگیری ماجرا سراغ سیدعباس سجادی مدیرعامل بنیاد آفرینش های نیاوران رفتم و از او پیگیر ماجرا شدم. او می گوید: شخصی که در این خانه زندگی می‌کند، پیشتر از کارکنان همین مجموعه بوده که اکنون سال های بسیاری از بازنشستگی اش می گذرد. از زمانی که من به فرهنگسرای نیاوران آمدم، پیگیر هستم که ساختمان تسخیر شده را به فضای فرهنگسرا برگردانم. ما از طریق راه های قانونی این مسئله را پیگیری می کنیم. و مراتب به اطلاع مدیران بالادستی و از جمله دایره حقوقی وزارتخانه رسیده‌است.

باید دید این پیگیری ها چه نتیجه ای خواهد داشت و سرانجام این زمین تسخیر شده به دامن فرهنگسرا باز می گردد یا همچنان به مهمان ناخوانده و نسل‌های بعدیش خواهد رسید.