به گزارش مشرق، می‌خواهم کمی درمورد فیلترینگ و اینکه آیا فیلترینگ تلگرام در ایران کار درستی بوده یا نه، بی‌پرده صحبت کنم. یکی از مسائل مهم برای کاربران حضور در تلگرام بود که باید تکلیف این مساله روشن می‌شد که درنهایت تصمیم به مسدودسازی این پیام‌رسان گرفته شد.
اگر بخواهیم نتیجه کار مسدودسازی را مورد بررسی قرار دهیم، به جز مساله مهم خروج اطلاعات از کشور به‌واسطه حضور سرویس خارجی، برآیند فرآیند طی‌شده و مجموعه اقداماتی که برای انسداد تلگرام انجام‌شده، بسیار بهتر از عدم اقدام برای فیلتر بوده است؛ چراکه درحال حاضر بخشی از دغدغه‌ها از جمله اشراف اطلاعات و پالایش محتوا با حضور هاتگرام و تلگرام‌طلایی مرتفع شده است و به همین خاطر برخی نهادهای ارزشی هم همراهی خوبی با تلگرام‌طلایی و هاتگرام کرده‌اند.
مساله مهم این است که آیا هزینه‌ای که شده، به دستاوردهای آن می‌ارزد؟ به‌قول اقتصادی‌ها هزینه- فایده (کاست‌بنفیت) می‌ارزید؟ هزینه حیثیتی که سیستم متحمل شد، هزینه‌هایی که بابت خروج کاربران از تلگرام و برگشت‌شان به‌واسطه هاتگرام و تلگرام‌طلایی شد، از دست‌رفتن ظرفیت‌های خوبی که در تلگرام ایجاد شده بود و... حالا با هزینه‌های معنوی و مادی بیشتر، شاید دیگر به دست نیاید.
قطعا رسیدن به وضعیت فعلی (با دستاوردهایش) با پرداخت هزینه‌های کمتری میسر بود؛ چراکه اگر قرار بود مردم از طریق هاتگرام یا تلگرام‌طلایی به تلگرام متصل شوند، با اقدامات فنی و به‌دور از سروصدای سیاسی و اجتماعی، هدایت مردم به هاتگرام یا تلگرام‌طلایی امکان‌پذیر بود.
علاوه‌بر این هزینه زیاد، هنوز یک چالش مهم که به دلیل حضور کاربران در هاتگرام و تلگرام‌طلایی حل‌نشده، موضوع حکمرانی داده و خروج اطلاعات از کشور است. مسئولان تکلیف خود را روشن کنند که صرف حضور مردم در یک کلاینت و داشتن اشراف به اطلاعات و امکان پالایش محتوا، آیا دغدغه وابستگی به سرویس خارجی، اشراف اغیار به اطلاعات ملی کشور و امکان حکمرانی توسط اغیار را مرتفع می‌کند یا خیر؟
برای رعایت انصاف شاید این نکته ذکر شود که این نقدها، نقدهای پس از اقدام است و چون تجربه چنین اقدامی از قبل وجود نداشته، قبل از اقدام، قابل پیش‌بینی نبوده است. پس توقع برنامه‌ریزی و پیش‌بینی همه این اتفاقات قبل از عملیات، تکلیف مالایطاق بوده است. شاید نتوان در رد یا اثبات این حرف، یک دلیل اثباتی ارائه کرد اما این نکته قابل تامل است که دلایل و نگرانی‌هایی که باعث مماشات با هاتگرام یا تلگرام‌طلایی به‌رغم حل‌نشدن برخی چالش‌ها شده، قبل از فیلتر تلگرام هم بوده است.
به عبارت دیگر، به فرض صحت برخی دغدغه‌ها که از طرف برخی مسئولان ذکر می‌شود از جمله نداشتن جایگزین مناسب و عدم استقبال کاربران، باید گفت این دغدغه‌ها قبل از فیلتر تلگرام هم موجود بود پس با این رویکرد نباید بحث فیلتر تلگرام هم مطرح می‌شد و اگر گفته شود فیلتر تلگرام دستاوردهایی داشته، همان‌طور که ذکر شد به هزینه-فایده فیلتر تلگرام نمی‌ارزید.
همانند سال‌ها قبل که مردم از وایبر به تلگرام سوق داده شدند و احدی هم شک نکرد این تغییرات شاید طراحی شده بود، می‌شد مردم را بی‌سروصدا از تلگرام به سمت تلگرام‌طلایی و هاتگرام سوق داد و این هزینه‌هایی که برای فیلترینگ و پیام‌رسان‌های داخلی صرف شد را به همین دو کلاینت اختصاص دهند تا هم سرعت بیشتری داشته باشند و هم بتوانند کم‌کم سرورهای خود را از تلگرام جدا کنند.
منبع: روزنامه فرهیختگان