به گزارش مشرق، مقام‌های دولت آمریکا این روزها برای اجرای سیاستی که نامش را «کارزار فشار حداکثری علیه ایران» گذاشته‌اند این روزها قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد و یک آزمایش موشکی ایران را محور هجمه‌های تبلیغاتی قرار داده‌اند.
بیشتر بخوانید:
واکنش ظریف به ادعاهای جدید آمریکا درباره فعالیت موشکی ایران
آمریکا سوءاستفاده از شورای امنیت را متوقف کند
ادعای جدید آمریکاییها
آغاز ماجرا از پیامی بود که «مایک پامپئو»، وزیر خارجه دولت «دونالد ترامپ» روز شنبه در شناسه کاربری‌اش در توئیتر منتشر و ایران را به نقض قطعنامه 2231 به دلیل انجام یک آزمایش ادعایی موشک میان‌برد متهم کرد. او نوشت: «حکومت ایران اقدام به پرتاب آزمایشی یک موشک بالستیک میان‌برد با قابلیت حمل کلاهک‌های هسته‌ای کرده است.»
وی اضافه کرد: «این آزمایش نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد به شمار می‌رود و ما آن را محکوم می‌کنیم.»
پس از آن، «برایان هوک»، مسئول میز اقدام ایران در وزارت خارجه آمریکا چندین بار با بیان این ادعا که آزمایش موشکی ادعایی ایران نقض قطعنامه یاد شده به شمار می‌رود از کشورهای اروپایی خواسته ایران را تحریم کنند.
او در مصاحبه‌ای شب گذشته (سه‌شنبه) با بیان این ادعا که آزمایش موشکی ایران «ناقض» قطعنامه شورای امنیت بوده به خبرگزاری رویترز گفت: «ما مایلیم شاهد آن باشیم که اتحادیه اروپا تحریم‌هایی وضع کند که افراد و سازمان‌های دخیل در آزمایش‌های موشکی و اشاعه موشکی ایران را در فهرست تحریم‌ها قرار دهد.»
هجمه‌های تبلیغاتی، اما نامنسجم
از روزی که پامپئو ادعای آزمایش موشکی ایران را مطرح کرده این چندمین باری است که هوک ایران را به نقض قطعنامه 2231 متهم کرده و از اروپایی‌ها خواسته تهران را هدف تحریم قرار دهند.
این راهبرد، یعنی طرح یک ادعا و تلاش برای هجمه‌های تبلیغاتی بر اساس آن بخشی از راهبرد دولت ترامپ در اجرای کارزار فشار حداکثری علیه ایران محسوب می‌شود. علی‌رغم این، دولت ترامپ در اجرای این سیاست هم همانند دیگر سیاست‌هایش به صورتی کاملاً هضم‌نشده و بی‌انسجام عمل می‌کند.
اعتراف آمریکاییها درباره قطعنامه
«برایان هوک» و دیگر مقام‌های دولت ترامپ این روزها آن قدر مشغول تلاش برای فشار بر کشورها جهت تحریم علیه ایران به بهانه «نقض» قطعنامه 2231 هستند که ظاهراً فراموش کرده‌اند در ماه‌های گذشته در انتقاد از برجام و برای تبلیغ خروج آمریکا از آن بارها گفته‌اند که قطعنامه 2231 ممنوعیتی برای آزمایش‌های موشکی ایران ایجاد نمی‌کند.
به عنوان مثال، هوک در گفت‌وگویی به تاریخ 26 سپتامبر با اندیشکده هادسون اعتراف کرده که در برجام اشاره‌ای به آزمایش‌های موشکی ایران نشده و در قطعنامه 2231 شورای امنیت هم بر خلاف قطعنامه قبلی شورای امنیت (قطعنامه 1929) از لحنی غیرالزام‌آور درباره آزمایش‌های موشکی ایران استفاده شده است.
او در آن مصاحبه می‌گوید: «نمی‌توان به ایران اجازه داد همزمان با توسعه برنامه هسته‌ای، توانمندی‌های موشک‌های بالستیک خود را هم توسعه دهد. توافق هسته‌ای ایران این اجماع بین‌المللی را از بین برد. در خود این توافق از هیچ بندی برای محدود کردن برنامه موشک بالستیک ایران استفاده نشده است. این توافق، تحریم‌ها علیه ایران را تخفیف داد در حالی که به این کشور اجازه داد زرادخانه موشکی‌اش را توسعه داده و آن را پالایش کند. از آن بدتر اینکه جامعه بین‌المللی از اجماع بر سر اینکه موشک‌ها و برنامه هسته‌ای ایران در هم‌تنیده هستند عقب‌نشینی کرد.»
وی اضافه کرد: «قطعنامه 2231 شورای امنیت که رسماً توافق ایران را تأیید و قطعنامه 1929 را لغو کرد، حاوی لحنی رقیق‌شده [درباره برنامه موشکی ایران] بود که خبری خوش برای ایرانی‌ها محسوب می‌شد. آنها سخت برای این موضوع لابی کردند. آن‌طور که در این قطعنامه بیان شده، تنها از ایران خواسته شده هیچ فعالیتی در زمینه موشک‌های بالستیکی که برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای طراحی شده‌اند صورت ندهد. اجازه بدهید این را برایتان معنی کنم. جامعه بین‌المللی با لحنی نرم به جمهوری اسلامی به عنوان کشور پیشگام در حمایت از تروریسم می‌گوید لطفاً رفتارهای بد انجام ندهد.»
هوک در بخش دیگری از این مصاحبه هم گفته است: «لحن جدید را نمی‌توان ممنوعیتی آشکار و قابل اجرا در نظر گرفت و ایرانی‌ها از آن زمان از این ابهام سوءاستفاده کرده‌اند... روس‌ها بسیار خشنود بودند که اشاره کنند قطعنامه 2231 تنها حاوی یک "درخواست" از ایران است که به هیچ عنوان ممنوعیت از فعالیت‌های مربوط به موشک‌های بالستیک قادر به حمل کلاهک‌های هسته‌ای به شمار نمی‌رود.»
این سخنان هوک در واقع به منزله اعتراف صریح به این است که قطعنامه مورد نظر ممنوعیتی برای برنامه موشکی ایران در نظر نمی‌گیرد و بر همین اساس، ادعاهای اخیر مقام‌های آمریکایی درباره نقض قطعنامه توسط ایران را از اعتبار ساقط می‌کند.
از طرف دیگر آمریکاییها در حالی ایران را به نقض متهم می‌کند که در حال حاضر آمریکا اصلی‌ترین ناقض قطعنامه 2231 به شمار می‌رود. این قطعنامه٬ برجام را از یک توافق چندجانبه به یک سند بین‌المللی ارتقا می‌دهد که اجرایش بر اساس اختیارات شورای امنیت الزامی است. یعنی نه فقط امضا کنندگان برجام٬ بلکه همه کشورهای جهان باید به محتوای این قطعنامه عمل کنند.
قطعنامه 2231 چه می‌گوید؟
قطعنامه 2231 شورای امنیت 23 تیرماه سال 1394 برای تأیید توافق هسته‌ای میان ایران و گروه موسوم به 1+5 در شورای امنیت به رأی گذشته شد و با رأی مثبت 15 عضو این شورا به تصویب رسید. این قطعنامه هر 6 قطعنامه قبلی شورای امنیت علیه ایران، از جمله قطعنامه 1929 که حاوی ممنوعیت‌های الزام‌آور علیه برنامه موشکی ایران بود را لغو کرد.
در پاراگراف سوم در ضمیمه B از این قطعنامه که به برنامه موشکی ایران مربوط می‌شود اینطور آمده است: «از ایران خواسته می‌شود تا هشت سال بعد از روز پذیرش توافق تا زمانی که آژانس گزارشی مبنی بر تأیید نتیجه‌گیری گسترده‌تر ارائه کند-هر کدام زودتر حادث شود- هیچ فعالیتی با موشک‌های بالستیکی طراحی شده برای قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای، شامل پرتاب با استفاده از چنین فناوری‌های موشک‌های بالستیک صورت ندهد.»
درباره این قطعنامه دو نکته مطرح است. اول اینکه، همان‌طور که برایان هوک هم اعتراف کرده این قطعنامه بر خلاف قطعنامه قبلی (1929) از لحنی غیرالزام‌آور درباره برنامه و آزمایش‌های موشکی ایران استفاده کرده است و بنابراین، آزمایش‌های موشکی ایران مصداق «نقض» قطعنامه به شمار نمی‌رود.
نکته دوم این است در قطعنامه 2231 از ایران خواسته شده هیچ فعالیتی با موشک‌های بالستیکی «طراحی شده برای قابلیت حمل سلاح‌های هسته‌ای» صورت ندهد. معنای این بند از قطعنامه هم این نیست که به ایران توصیه شده از کار با موشک‌هایی که با هدف و نیت قبلی حمل سلاح‌های هسته‌ای تولید شده‌اند، خودداری کند. جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده که هیچ‌کدام از موشک‌های این کشور با این قصد تولید نشده‌اند.
دولت ایران پس از تصویب قطعنامه 2231 شورای امنیت در بیانیه ای اعلام کرد: «توانمندی های نظامی ایران از جمله موشک های بالستیک، منحصرا برای دفاع مشروع هستند. این تجهیزات برای قابلیت حمل سلاح های هسته‌ای طراحی نشده‌اند و بنابراین، خارج از حیطه یا صلاحیت قطعنامه شورای امنیت و پیوست‌های آن می‌باشند.»
جلسه شورای امنیت و باز هم انزوای آمریکا
در جلسه شورای امنیت که پشت درهای بسته درباره آزمایش موشکی ادعایی اخیر ایران انجام شد، کشورهای اروپایی علی‌رغم محکوم کردن برنامه موشکی ایران، با عنایت به مواردی که در بالا ذکر شد از کاربرد لغت «نقض» قطعنامه برای این آزمایش ادعایی خودداری کردند.
«کارن پیرس»، نماینده انگلیس در سازمان ملل بعد از این جلسه گفت آزمایش اخیر موشکی ایران «ناهمسو» با قطعنامه 2231 بوده و ایران به این قطعنامه «بی‌اعتنا» است. فرانسوا دلارته، نماینده فرانسه هم علی‌رغم انتقاد از فعالیت‌های موشکی ایران موضع مشابهی اتخاذ کرد و گفت که این آزمایش، «تحریک‌آمیز، تهدید‌آمیز و ناهمسو با قطعنامه شورای امنیت» است.
اتخاذ این موضع از سوی کشورهای اروپایی یکبار دیگر آمریکا را در موضع انزوا قرار داد که برنامه موشکی ایران را ناقض قطعنامه خوانده بود.