به گزارش مشرق، به مناسبت صدور بیانیه مهم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در آغاز دهه پنجم پیروزی انقلاب با حجت‌الاسلام والمسلمین حسن رضایی‌مهر رئیس مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم گفت‌وگو کردیم که مشروح این گفت‌وگو در ادامه می‌آید:
انقلاب اسلامی برخاسته از اصل بنیادین ولایت فقیه است
جایگاه ولایت فقیه در اندیشه سیاسی اسلام و به تبع نقش آن در استمرار انقلاب اسلامی را به صورت اجمالی تشریح می‌کنید؟
اندیشه سیاسی و کلامی شیعه در کیفیت هدایت جامعه تا روز قیامت بر نظام امامت استوار شده است و در مکتب اهل بیت (ع)، امامت، استمرار نبوت بوده و امامان معصوم (ع) تمام شؤونات پیغمبر (ص) غیر از شأن نبوت و حامل شریعت بودن، را دارند و به مقتضای «النبی اولی بالمؤمنین من انفسم» همانند آن حضرت بر همگان ولایت مطلق دارند و بر این اساس مشروعیت هرگونه تصرفات ولایی و حکومتی سائرین، منوط به تأیید و اذن امام است و از این رهگذر است که مسأله رهبری جامعه در زمان غیبت، موطن خود را در ساختار نیابت فقها پیدا کرده و بدین ترتیب جایگاه ولایت فقیه در نظام سیاسی جوامع اسلامی نقش می بندد بدین معنا که در زمان غیبت اگر چه مردم از حضور ظاهری معصوم و ویژگی‌های انحصاری او محروم اند، اما با تعیین و تأیید نواب عام از سوی خود معصوم (ع)، اذن ولایت و رهبری و تصرف در امور دینی و سیاسی جامعه به فقهای جامع الشرایط اعطا شده است تا در ساختار نیابت از امام، به رهبری جامعه و تدبیر امور بپردازند.
بیشتر بخوانید:
مهمترین نکته در بیانیه رهبری را چطور فهم کنیم؟
و به لطف خدا مفتخریم که انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی برخاسته از همین اصل بنیادین ولایت فقیه است. انقلاب ماندگار ما مصداق بارز «شجرة طیبة اصلها ثابت و فرعها فی السماء توتی اکلها کل حین باذن ربها» است و راز ماندگاری آن هم، در ایمان و اتکای به خداست که به دست با کفایت مردی الهی یعنی حضرت امام خمینی (ره)، بنیانگذاری شد و در سایه همین اسلامی بودن و رهبری عالمانه، خالصانه و مقتدرانه و در عین حال مردمی این بزرگ مرد بود که توانست مرزها را در نوردیده و در اعماق وجود میلیون‌ها انسان حق‌طلب جای گرفته و آن‌ها را به سوی توحید و کمال مطلق رهنمون ساخته و به لطف خدا این شجره طیبه، در سایه رهبری داهیانه مقام معظم رهبری همچنان مقتدرانه به حرکت خویش ادامه می‌دهد که تفصیل این حقیقت را می‌توان در حرکت رو به جلو و دستاوردهای بلند آن به نظاره نشست.
تحقق انقلاب اسلامی ایران به دست توانا و نفس مسیحایی بزرگ رهبر تاریخ معاصر، حضرت امام خمینی (ره) برخاسته از همین اصل بنیادین ولایت فقیه و هدیه‌ای الهی به ملت مسلمان ایران بود که به میمنت آن، این ملت شریف، راه رشد و سعادت را باز یافت و ارتقاء در عرصه‌های مختلف معنوی و علمی را سرلوحه عملکرد خویش قرار داد.
۳شاخصه اصلی انقلاب اسلامی
این انقلاب الهی که برگرفته از مکتب اهل بیت عصمت و طهارت (ع) است و با آموزه‌های دینی برگرفته از کتاب و سنت ساختارسازی شده است در بردارنده سه مشخصه اصلی استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی است به گونه‌ای که در هیچ جای جهان، انقلاب اسلامی ایران بدون این سه مشخصه شناخته شده نیست و فرموده مقام معظم رهبری که این انقلاب بی‌نام خمینی (ره) در هیچ جای جهان شناخته شده نیست، مؤید این حقیقت است و بدیهی است این درک جهانی از انقلاب اسلامی ایران، خود کاشف از واقعیت ملموس حضور آن در عرصه‌های بین‌المللی و صدور آن به جهانیان است، چرا که این موهبت خداوندی هر چند بر ملت شریف ایران نازل شد، اما ماهیتی فرازمانی و منطقه‌ای داشت و همین امر باعث شد تا بازتاب‌های جهانی آن، جغرافیای جهان را در نوردیده و تشنگان حقیقت را از زلال معنویت خویش سیراب ساخته و به دفاع از مظلومان عالم بپردازد.
در آغاز دهه پنجم انقلاب اسلامی، رهبر معظم انقلاب مطالبی را خطاب به جوانان ایرانی بیان فرمودند، چرا جوانان فصل الخطاب این بیانیه هستند؟ به عبارتی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای نقش آنان را در تحقق تمدن اسلامی و بالاخص زمینه‌سازی ظهور چگونه ارزیابی کردند؟
اینک در آستانه چهلمین سالروز انقلاب شکوهمند اسلامی هستیم؛ انقلابی که با تجربه چهل سال شکوه و اقتدار، خود را در جهان معاصر به عنوان «انقلاب ماندگار» به اثبات رسانده است. انقلابی که تصویرگر چهل سال مقاومت، پایداری و ماندگاری است. انقلابی که با همه انقلاب‌های شناخته شده رایج تفاوت جوهری داشته و برخاسته از اسلام جامع و ناب محمدی است. انقلابی که با ورود در دهه پنجم بار مسئولیت را بر دوش دوستداران، بسی سنگین‌تر می‌کند. چرا که مسئولیت تابع اهمیت و ارزش است و هر امری از ارزش والاتری برخوردار باشد، مسئولیت حفظ آن نیز سنگین‌تر خواهد بود و امروز که به لطف الهی، در مسیر انقلاب به دهه پنجم رسیده‌ایم، عطف نظر به مسئولیت‌های بر عهده و واکاوی بایدها و نبایدهای مرتبط با اقتدار و صدور انقلاب، بر هر کس در هر موقعیت و منزلتی واجب و ضروری است امری که رهبر معظم انقلاب در بیانیه مهم و راهبردی گام دوم انقلاب که به مناسبت چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی صادر فرمودند، بر آن صحه گذاشته و بر مسئولیت‌های بر عهده در گام دوم انقلاب اسلامی خصوصاً نسبت به جوانان تأکید ورزیدند و شکی نیست تعمق در محتوای بیانیه مذکور، هدایتگر ما در مسیر کشف ضرورت‌های پیش‌رو و ساز و کارهای دفاع آگاهانه و مقتدرانه از آرمان‌های انقلاب اسلامی خواهد بود و بدین جهت بحث را با تکیه بر برخی محورهای مطرح شده پی می‌گیریم.
۱. ضرورت شناخت صحیح از گذشته خصوصاً برای جوانان
اعتقاد به ارزش و اهمیت هر موضوعی و نیز دلدادگی به آن فرع بر معرفت و شناخت آن است و این یک امر عقلی است و بر اساس منطق عقل هر چه معرفت نسبت به یک موضوعی قوی‌تر و کامل‌تر باشد اعتقاد، توجه و محبت به آن نیز قوی‌تر و کامل‌تر خواهد بود و این حکم عقل فراگیر بوده و در همه موضوعات جاری است و در نقطه مقابل اگر معرفت کافی نسبت به موضوعی محقق نباشد اگر هم اعتقاد و گرایشی باشد، صادق و موجه نخواهد بود. بر این اساس شناخت موضوعات مربوط به انقلاب اسلامی خصوصاً برای نسل جدید و جوانان عزیز ما بسیار ضروری است و این امر در چند محور لازم است مورد توجه تام قرار گیرد.
اولین محور اساسی، شناخت منطقی و صحیح از ایران قبل از انقلاب است. شناخت نسل جدید و جوانان این مرز و بوم از آن برهه تاریخی، در جهت‌گیری علمی و عملی آنان در کشف حقایق و ضرورت‌های انقلاب و نظام اسلامی بسیار دخیل و تأثیرگذار است، چرا که جامعه جوان کشور است که باید بر ماندگاری انقلاب و نظام اسلامی صحه گذاشته و مدیریت آینده آن را در اختیار گیرد و شکی نیست در رسیدن نسل امروز به شناخت منطقی و صحیح از وضعیت ایران قبل از انقلاب همه حتی خود جوانان مسئول هستند و در این میان هر چه شناخت نسل‌های جدید بیشتر باشد، دلدادگی عقلانی و منطقی به نظام اسلامی نیز بیشتر خواهد بود. چرا که بازخوانی تاریخ ایران قبل از انقلاب، جز تصویری شکننده، مأیوس کننده، وابستگی شدید به اجانب و در نهایت ضعف، به جای نگذاشته و مطالعه افول ارزش‌های دینی و ملی، تاراج رفتن ذخایر ملی و عدالت به یغما رفته و هزاران مصیبت دیگر که بر کشور عزیز ایران وارد شده بود، جز باری از اندوه و غصه برای هر ایرانی به ارمغان نمی‌آورد.
بدیهی است هر چه شناخت نسل امروز نسبت به وضعیت ایران قبل از انقلاب کامل‌تر باشد، در کوران حوادث مقاوم‌تر و در مقابل دشمنی‌های دشمنان ثابت قدم‌تر خواهد بود و این همان یکی از نکات مورد توجه رهبر معظم انقلاب در بیانیه مزبور است. آنجا که فرمودند: «عزیزان! نادانسته‌ها را جز با تجربه خود یا گوش سپردن به تجربه دیگران نمی‌توان دانست. بسیاری از آنچه را ما دیده و آزموده‌ایم، نسل شما هنوز نیازموده و ندیده است. ما دیده‌ایم و شما خواهید دید. دهه‌های آینده دهه‌های شما است و شمایید که باید کار آزموده و پُرانگیزه از انقلاب خود حراست کنید و آن را هرچه بیشتر به آرمان بزرگش که ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمیٰ (ارواحنا فداه) است، نزدیک کنید. برای برداشتن گام‌های استوار در آینده، باید گذشته را درست شناخت و از تجربه‌ها درس گرفت؛ اگر از این راهبرد غفلت شود، دروغ‌ها به جای حقیقت خواهند نشست و آینده مورد تهدیدهای ناشناخته قرار خواهد گرفت. دشمنان انقلاب با انگیزه‌ای قوی، تحریف و دروغ‌پردازی درباره گذشته و حتی زمان حال را دنبال می‌کنند و از پول و همه ابزارها برای آن بهره می‌گیرند. رهزنان فکر و عقیده و آگاهی بسیارند؛ حقیقت را از دشمن و پیاده‌نظامش نمی‌توان شنید».
۲. توجه به دستاوردهای چهل ساله انقلاب
معمولاً میزان توفیق هر انقلابی را در دستیابی به اهداف آن جستجو می‌کنند. بدین معنا که آیا در مسیر اهداف و سیاست‌های کلان و راهبردی خویش به کجا رسیده و چه دستاوردهایی داشته است و از این رهگذر است که تبیین دستاوردها در تثبیت انقلاب و و تقویت ایمان مردم نسبت به آن، نقش اساسی داشته و بسیار مهم است و از آنجا که حق مردم است که از دستاوردهای انقلاب اسلامی آگاه باشند، تبیین آن‌ها برای مردم خصوصاً نسل جدید لازم و ضروری است و شکی نیست اهمیت اطلاع‌رسانی توفیقات انقلاب و نظام اسلامی در دستیابی به اهداف، کمتر از خود دستاوردها نیست. بنابراین یکی از متصدیان امور در نظام اسلامی بیان صحیح پیروزی‌ها و دستاوردهای متنوع در حوزه‌های مختلف علمی و عملی است و به دلیل همین ضرورت است که توجه به این مهم در بیانیه رهبر معظم انقلاب مورد توجه خاص قرار گرفته است.
۳. تضعیف امید به آینده، برنامه اساسی دشمن
اکنون که با برگزاری باشکوه جشن چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن، وارد دهه پنجم انقلاب شده‌ایم و هر چند در رویارویی‌های مختلف با استکبار و نظام سلطه، به لطف الهی دشمن را اسیر اقتدار خویش کرده‌ایم، نباید فراموش کرد که دشمن شکست‌خورده برای جبران شکست‌های خویش از هر حربه‌ای استفاده می‌کند تا ضربه خویش را وارد سازد و نباید فراموش کرد که تضعیف امید به آینده، برنامه اساسی دشمن است. ایجاد روحیه یأس و نومیدی نسبت به آینده حربه خطرناکی است که در صورت غفلت و عدم بصیرت چه بسا در دست دوستانی به حرکت در آید. بر همه ماست که راه پرافتخاری را که آمده‌ایم با قوت ادامه دهیم و با تبیین چشم‌انداز بلند نظام اسلامی و امید به آینده را در تمام آحاد جامعه اسلامی زنده نگه داریم و در این جبهه نیز طعم تلخ شکست را به دشمن بچشانیم.