به گزارش مشرق، حالا چند سالی است به میدان ولیعصر که برسی قبل از هر چیز دیوارنگاره بزرگی گوشه میدان نظرت را جلب میکند. دیوارنگارههایی که از سوی خانه طراحان انقلاب اسلامی به یکی از میادین اصلی پایتخت میآید و هر چند حاشیه و نقد و نظر هم کم نداشته، اما میتوان آنها را از بهترین و اثرگذارترین دیوارنگاریهای این سالها دانست. روز گذشته هم دیوارنگاره تازه میدان ولیعصر رونمایی شد تا مانند تجربههای قبلی گروه طراح، کمپین تازهای هم همراه با آن شکل بگیرد. برای کامل شدن ماجرای کمپین هم قرار است از امروز بیلبوردها و موشن گرافیکهای مرتبط با آن در سراسر کشور منتشر شود.
دیوارنگارهها در جهان امروز
دیوارنگارهها در جهان امروز جایگاه خود را پیدا کرده و بهنوعی ابزار برای بیان فکر و اندیشه بدل شده. برخی از دیوارنگاریها سادهاند و با چند خط ساده شکل گرفتهاند، برخی دیگر هم در حد طراحی و نقاشیهای حرفهای پیش رفتهاند که دیوارنگاریهای میدان ولیعصر تهران جزو همین دسته است. البته جالب است بدانید دیوارنگاری در جهان عمر طولانی دارد و در دوران یونان باستان، امپراتوری روم و ایران چنین نمونههایی داشته است؛ نمونههایی که امروزه با نام دیوارنگاره در رده هنر مدرن طبقهبندی و بهعنوان هنر عمومی از آنها یاد میشود.
این دیوارنگارهها تصور رایجی که میگفت آثار هنری تنها در گالریها روی دیوار میروند را شکستهاند و نشان میدهند که میتوان روی دیوارهای شهر هم آثار هنری را خلق کرده و از طریق آنها با مخاطب سخن گفت.
دیوارنگارههای میدان ولیعصر چه میگویند؟
در دیوارنگارههای میدان ولیعصر میتوان این انتقال پیام به مخاطب را بهخوبی مشاهده کرد؛ طرحهایی که بنا بر اتفاقات روز پیش میروند، سوژههایشان دقیق انتخاب میشود و به همین علت هم به مسائل سیاسی و اجتماعی روز که بخش عمدهای از جامعه درگیر آن هستند، میپردازد.
موضوعاتی که البته دایره محدودی هم ندارد و از حضور تیم ملی فوتبال در جام جهانی و دیگر ورزشها در المپیک را در برمیگیرد تا موضوع اجتماعی کمک به همنوعان و مسائل سیاسی مهم. هر چند گاهی برخی دیوارنگارهها با حاشیههایی هم روبهرو شده، اما طبیعت هر کار خوبی این است که دیده شود و از سوی افراد و دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار گیرد. دیوارنگارههای میدان ولیعصر هم مانند هر کار خوب دیگری از این قاعده مستثنا نیست و طبیعی است چالشها و حواشی سر راه خود داشته باشد.
گرامیداشت روز قدس در دیوارنگاره تازه
دیوارنگاره تازه که روز گذشته رونمایی شد به روز قدس پرداخته است. بگذارید روایت ماجرای این دیوارنگاره را از یک تصویر معمول و آشنا آغاز کنیم. بارها مقابل دریا ایستادهایم و عبور و مرور کشتیها و طلوع غروب خورشید را تماشا کردهایم، اگر هم تجربهاش را نداشته باشیم کارت پستالها و تصاویر زیادی را با همین ویژگیها مشاهده کردهایم. شاید بگویید این چه ربطی به دیوارنگاره تازهای دارد که به روز قدس و موضوع اشغال فلسطین توسط اسرائیل پرداخته است. ربطش در این است که طراحان با همین تصویر آشنا و همیشگی بازی و مفاهیم تازهای را بر بستر آن پیاده کردهاند. در واقع میتوان گفت از آشنا انگاری مخاطب با این تصویر بهترین بهره را بردهاند.
خب حالا برویم سراغ دیوارنگاره، در نگاه اول مخاطب با چفیههایی روبه رو میشود که رزمندگان مقاومت از آنها استفاده میکند. چفیههایی که بخش عمدهای از این دیوارنگاره را به خود اختصاص دادهاند. چفیهها از لبه خاکی شروع میشوند که در ذهن مخاطب ساحل را تداعی میکند و همین که پی چفیه را بگیرد، میرسد به ناوهای جنگی اسرائیلی و آمریکایی که در میانه آن در حال غرق شدن و سوختن هستند. پس چفیهها در چشم مخاطب میشود دریا. دریایی که کشتیهای دشمن در آن در حال نابودی و سوختن هستند. در آسمانش هم حال و هوای طلوع خورشید را میتوان بهخوبی مشاهده کرد، هر چند خبری از خورشید در تصویر نیست، اما درست در همان نقطهای که باید دنبال خورشید گشت،
مسجد الاقصی ایستاده است، هم نقش خورشید را ایفا میکند و هم تصویر را از نظر بصری و معنایی تکمیل میکند.
نوشتههای دیوارنگاره چیست؟
شعار این دیوارنگاره این است: «فاغرقناهم اجمعین» که برگرفته از آیه «فلَمّا آسَفونَا ٱنتَقَمنا مِنهُم فَأَغرَقناهُم أَجمَعینَ (الزخرف ۵۵) وقتی ما را به خشم آوردند، از آنها انتقام گرفتیم و همهشان را غرق کردیم» است که به چهار زبان عربی، انگلیسی، فارسی و عبری روی دیوارنگاره نوشته شده است. در کنار آن هم #نحو_القدس نوشته شده است. هشتگی که تصاویر این دیوارنگاره در فضای مجازی هم با آن بارگذاری میشود و میان مخاطبان دست به دست میچرخد. آنطور که پویا سرابی یکی از اعضای خانه طراحان انقلاب اسلامی میگوید، این دیوارنگاره تا کنون بازخوردهای خوبی هم داشته و هم رسانههای مختلف و هم در فضای مجازی مخاطبان از آن استقبال کردهاند. سرابی البته این را هم میگوید که این کار بعدی فراملی دارد و به نظرشان طبیعی است بیشتر از دیگر کارها مورد توجه قرار بگیرد.
همچنین تاکید میکند، منتظر هستند تا اگر کسی انتقادی به کار دارد، آن را هم مد نظر قرار داده و بررسی کنند.
*روزنامه جام جم