به گزارش مشرق، سال گذشته سال خوبی برای نشر نبود، چرا که ناشران در تأمین مهمترین مواد اولیه خود یعنی کاغذ با بحرانی جدی مواجه شدند، بحرانی که با وجود ورود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ماجرا و ساماندهی واردات که تا حدودی موجب سهولت در دسترسی برای ناشران شد، اما حجم کاغذهای وارداتی آن‌چنان نبوده که کل نیاز ناشران را مرتفع ساخته و آرامش را به بازار کاغذ برگرداند.
حمید خلیلی مدیر انتشارات شهید کاظمی معتقد است که وزارت ارشاد باید برای رفع بحران کاغذ که تأثیرات خود را بر بازار کتاب گذاشته است، به تولید داخلی بیش از گذشته بیندیشد. متن این گفت‌وگو به‌شرح ذیل است:
مشکلات متعددی برای حوزه نشر در یک سال گذشته رخ داده است که مهمترین آنها بحران کاغذ بود، طبیعی است که این بحران تأثیرات خاص خود را در بازار کتاب گذاشته باشد، این تأثیرات برای نشر شما چگونه خود را نشان داده است؟
انتشارات شهید کاظمی از سال ۱۳۹۰ کار خود را شروع کرده است و از همان سال نیز در تمام دوره‌های نمایشگاه کتاب حضور داشته است. البته امسال قدری متفاوت بود و به دلیل شرایط خاص اقتصادی اوضاع قدری فرق می کرد و سال سختی در حوزه نشر بود.
در حال حاضرکتاب سهم زیادی از هزینه اش هزینه کاغذ است وقتی کتابی چاپ می‌کنید در چاپ‌های بعدی هزینه صفحه آرایی، ویراستاری، صفحه بندی و غیره حذف می شود ولی همیشه هزینه کاغذ و چاپ ثابت است.
بعنوان مثال قبلاً هزینه کاغذ ۸۰ هزارتومان بوده اما در حال حاضر تا مبلغ ۵۰۰ هزار تومان هم افزایش پیدا کرده است. مشکل دیگر نوسان قیمت است که مشکل ایجاد می‌کند البته در بعضی مواقع هم کاغذ با کمبود مواجه می شد و اصلاً پیدا نمی شد.
برخی معتقدند که این کمبود کاغذ موجب شده تا رشد کتاب‌سازی‌ها کمتر شده و کتاب‌های ارزشمندتر منتشر شود، نظر شما چیست؟
بله همین طور است. اتفاق خوبی که افتاده کتاب‌سازی کم شده است چرا که در ۲۰ تا ۳۰ سال اخیر تعدادی ناشر به نیت کار اقتصادی پروانه نشر گرفته بودند. با توجه به این شرایط گرانی و کمبود کاغذ ناشر باید تولیدات خود را کیفی و همچنین مدیریت کند. اتفاق خوب دیگری هم که افتاده این است که مخاطب هم کیفی شده است.
در سال گذشته چه مقدار کاغذ دولتی گرفته اید؟
مقداری که گرفتیم شاید یک پنجم مصرفمان بوده است.
در این یک سال اخیر چند عنوان کتاب منتشر کرده‌اید؟
طی سال ۹۷ تا اوایل ۹۸ ما ۷۵ عنوان کتاب جدید تولید کردیم که از این تعداد حدود ۴۰ کتاب در طول سال رونمایی و روانه بازار نشر شد و ۳۵ عنوان کتاب در نمایشگاه امسال عرضه شد.
چرا کاغذ دولتی بیشتری نگرفتید؟
نمی دادند شاید هم اگر می خواستیم می‌دادند ولی باید در مقابلش پول می‌دادیم و ما هم پول نداشتیم. یکی از محاسنی که موضوع کاغذ و بحران کاغذ داشت این بود که در گذشته کاغذ را بصورت چکی می‌گرفتیم و پیش پیش درآمد آن را استفاده می کردیم اما درحال حاضر کاغذ را باید نقد خرید و این دستاورد را داشته که سرمایه‌مان را کاغذ کردیم.
نحوه قیمت‌گذاری‌تان چگونه بوده است؟
قیمت گذاری دو روش دارد بعضی ناشران هزینه تمام شده را سه برابر می‌کنند البته بعضی ها هم چهار برابر می‌کنند. ما در قیمت گذاری روش دیگری داریم. در قیمت گذاری، هرکتاب را با هزینه های تمام شده محاسبه می‌کنیم و با سود کم آنها را قیمت گذاری می‌کنیم. ما با فروش بالا سود خود را جبران می‌کنیم یعنی سیاست ما این است که سود کمتر فروش بیشتر. ما اگر کاغذ را دولتی بگیریم مبنای قیمت گذاریمان همان کاغذ دولتی است. متاسفانه هستند ناشرانی که کاغذ دولتی استفاده می‌کنند اما قیمت گذاری بر پایه کاغذ آزاد است.
برخی از ناشران معتقدند یکی از دلایل درج قیمت‌های بالا اعمال تخفیف ۱۵ درصدی روی جلد است.
ما در همین نمایشگاه امسال تجربه خوبی کسب کردیم. عرض کردم سیاست ما فروش بیشتر با سود کمتر است در نمایشگاه امسال اکثر ناشران با ۱۰ الی ۱۵ درصد تخفیف کتابهایشان را عرضه می کردند اما ما ۲۰ الی ۳۰ درصد تخفیف برای کتاباهایمان در نظر گرفتیم و الحمدالله با عنایت شهدا فروش خوبی در این دوره داشتیم. البته ما در برخی از آثارمان تا مرز ۴۰ درصد تخفیف هم عرضه کردیم. ایرادی که به برخی از ناشران وارد می توان گرفت این است که می گویند مردم کتاب نمی خرند اما نمی گویند آیا ما به عنوان ناشر کتاب خوب منتشر کرده ایم و یا با قیمت مناسبی آن را روانه بازار کرده‌ایم؟
خیلی ها فکر می کنند انتشارت شهید کاظمی دولتی است یا حمایت خاصی دارد. خیر ما از هیچ ارگانی حمایت نشده ایم. اگر امروز از آثار ما استقبال می شود اول بخاطر لطف شهداست و دوم اینکه ما سعی کردیم مخاطب را بشناسیم و نیازش را تامین کنیم و در چاپ آثارمان دقت لازم را داشته باشیم. و در این جنگ اقتصادی حواسمان به توان مالی مخاطبانمان هم باشد و در قیمت گذاری انصاف را رعایت کنیم.
باتوجه به اینکه رهبر انقلاب در جریان بازدید از نمایشگاه کتاب امسال از تولید داخلی کاغذ هم حمایت کردند شما شرایط را برای تولید کاغذ چگونه می بینید؟
رهبر انقلاب در بازدید خود از سی و دومین دوره نمایشگاه کتاب تهران درباره کاغذ و گرانی کتاب صحبت کردند. در غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی این مسئله را خدمت ایشان طرح کردند که قیمت ارز سه برابر شده اما کاغذ پنج و نیم برابر شده است و با توجه به این روند و ضرورت حفظ استقلال فرهنگی، نیازمند حرکت به‌سمت خودکفایی و تولید کاغذ در داخل کشور هستیم. ایشان نیز این موضوع را تأیید کردند و فرمودند که باید مسئله کاغذ را حل کرد و تأکید کردند که این مشکل با مشارکت و همکاری وزرای فرهنگ و صنعت رفع شود و به آقای صالحی فرمودند موضوع کاغذ را حل کنید. سال‌های پیش هم به آقای حسینی گفتند: مشکل کاغذ را حل کنید.
ما باید ساز تولید ملی را بزنیم. با التهابی که در یکسال اخیر ایجاد شد، نیاز واقعی به تولید داخلی بیش از پیش احساس شد، شوک اقتصادی بازار کاغذ موجب شد که دست‌اندرکاران ضرورت توجه به بازار کاغذ را احساس کنند. ما امسال سررسیدهایی تولید کردیم که از از کاغذ ایرانی استفاده کردیم و مخاطبانمان هم راضی بودند. در سال ۹۵ کلیه کتابهایمان را با کاغذ ایرانی تولید کردیم و قیمت کتابها بسیار مناسب بود و فروشمان هم خیلی بالا رفت.اینکه می گویند مواد اولیه نداریم؟!؟ درست نیست. ما مشکل تامین مواد اولیه را می توانیم حل کنیم. بله هزینه تولید بالا و سخت است اما باید آستین ها را بالا زد و وارد این حوزه شد و همیشه بدانیم تولید فقط سود اقتصادی مالی بالا نیست بلکه نفس تولید گاهی خودش بزرگترین گام در اقتصاد مقاومتی است و مملکت را از آسیب جدی نجات می دهد.
نکته آخری هم که می‌خواهم عرض کنم این است که رهبر انقلاب دربازدید از سی و دومین نمایشگاه کتاب تاکید کردند که کاری که پهلوی در راستای افشاگری امور مدیریتی قاجار کرد ما با پهلوی انجام ندادیم و در این راستا کوتاهی شده است گرچه ما آثاری در حوزه انقلاب نیز عرضه کرده ایم اما مطالبه مقام معظم رهبری در این حوزه موجب شد تا از همان نمایشگاه پیگیر این مطلب شویم. در حال حاضر با چند نویسنده از جمله حسن روزی طلب، محمدعلی جعفری، بهزاد دانشگر و وجیهه سامانی مذاکراتی را آغاز کردیم تا آثاری با این مضامین را منتشر کنیم.