سرویس سیاست مشرق - «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا- ۱۲ خرداد- در کنفرانس خبری مشترک با «هایکو ماس» همتای آلمانی خود گفت: «ایران بطور کامل نتوانسته است تعهدات خود ذیل برنامه اقدام FATF که در سال ۲۰۱۶ پذیرفته است را تکمیل کند. به عنوان بخشی از برنامه اقدام، ایران تعهد داده است که دو کنوانسیون پالرمو (مقابله با جرائم سازمان یافته فراملی) و کنوانسیون CFT (مقابله با تأمین مالی تروریسم) را تصویب کند. اما همانطور که ما از اصلی‌ترین کشور حامی تروریسم در جهان انتظار داشتیم، آنها تصمیم گرفته‌اند که این کار را انجام ندهند. امروز من از ایران می‌خواهم که هر دو معاهده را بدون تأخیر و بدون هیچگونه حق شرطی به تصویب برساند».
اظهارنظر وزیر امور خارجه آمریکا از چند منظر قابل بررسی است.
پمپئو در این اظهارنظر، حداقل سه ادعای حامیان FATF در ایران را زیر سؤال برده است. اولین ادعا این بود که «آمریکا به شدت تلاش می‌کند که ما با FATF همکاری نداشته باشیم». دومین ادعا نیز این بود که «ایران به راحتی می‌تواند برای پیوستن به CFT و پالرمو از حق شرط استفاده کند». سومین ادعا هم این بود که «قراردادن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی توسط آمریکا با موضوع FATF ارتباطی ندارد».
به این اظهارات توجه کنید:
- حسن روحانی، رئیس جمهور: خوشبختانه دولت و مجلس با همکاری هم اقدامات خوبی راجع به لوایح ۴ گانه (مرتبط با FATF) به انجام رسانده‌اند و امیدواریم نهادهای دیگری هم که در این زمینه باید اقداماتی را در مراحل نهایی انجام دهند با سرعت بیشتر تلاش کرده تا بتوانیم این لوایح را به تصویب رسانده و این امید آمریکا را ناامید و توطئه آنها را در موضوع مالی و بانکی خنثی کنیم. (بهمن ۹۷)
- محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه: کنوانسیون پالرمو (مقابله با جرائم سازمان یافته فراملی) با تحفظ‌هایی که در مراحل مختلف و از جمله در شورای عالی امنیت ملی تصویب شد، تأیید شد و صریحاً اعلام کردیم که منافع ملی از این طریق حتماً حراست می‌شود و بهانه‌ها از دست امریکا و دیگران گرفته می‌شود. (خرداد ۹۷)
- عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه: برجام تنها یک چهارم مشکلات بانکی ما را حل کرد و سه چهارم باقیمانده به FATF و خودمان باز می‌گردد. (خرداد ۹۷)
- لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس جمهور: بدون شک مصوبات FATF برای کشور فایده دارد. (دی ۹۷)
- حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس جمهور: لوایح چهارگانه FATF برای ما بسیار حیاتی است. (تیر ۹۷)
- محمد صدر، دیپلمات پیشین و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: اگر به FATF نپیوندیم، ترامپ را خوشحال کرده و کمک می‌کنیم تا تحریم‌ها گسترش پیدا کند. (اسفند ۹۷)
- مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: لوایح FATF ارتباطی با آمریکا ندارد. (فروردین ۹۸)
- محمدرضا عارف، نماینده اصلاح طلب مجلس: فراکسیون امید از لوایح چهارگانه FATF حمایت می‌کند. (تیر ۹۷)
- حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس: موضوع قرار دادن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی توسط آمریکا با بررسی و لوایح مرتبط با FATF مقوله‌های جداگانه‌ای هستند. (فروردین ۹۸)
- پروانه مافی، عضو فراکسیون امید مجلس: لوایح چهارگانه که در حال تصویب در مجلس است و FATF یکی از آنهاست می‌تواند تبادلات پولی بین‌المللی ما را تسهیل کرده و از دستاورد این اتفاق ضمن ثبات در بازار ارز می‌توان قیمت آن را حتی به میزان ۵۰ درصد قیمت فعلی کاهش داد. (مهر ۹۷)
- علی مطهری، نماینده مجلس و عضو لیست امید: اینکه مخالفان FATF می‌گویند حق تحفظ ها مثلاً درباره تعریف تروریسم به رسمیت شناخته نمی‌شود، صحیح نیست. (مهر ۹۷)
- محمود صادقی، عضو فراکسیون امید مجلس: تروریستی نامیدن سپاه از سوی آمریکا، ارتباطی به FATF ندارد
موارد فوق تنها بخشی از اظهارات حامیان FATF است. در این میان تحلیل رسانه‌های دولتی و اصلاح طلب درباره FATF نیز قابل تأمل است. به این موارد دقت کنید:
تسلط حامیان FATF به زبان دیپلماسی!
- خبرگزاری دولتی ایسنا: آمریکا نمی‌خواهد ایران به FATF بپیوندد.
- روزنامه ایران -ارگان دولت-: آمریکا به شدت تلاش می‌کند که ما با FATF همکاری نداشته باشیم.
- خبرگزاری دولتی ایسنا: رویکرد مثبت ایران به FATF برنامه‌های ترامپ را به هم ریخت.
- خبرگزاری دولتی ا یرنا: FATF می‌تواند علیه آمریکا به کار رود.
متاسفانه علیرغم ادعاهای فراوان برخی دولتمردان و همچنین فعالین اصلاح طلب درباره «تسلط به زبان دیپلماسی»، این طیف به حوزه روابط بین الملل و سیاست خارجی ناآشناست.
وزیر خارجه آمریکا از نپیوستن ایران به FATF عصبانی است. اما این اولین بار نیست که یک مقام آمریکایی از این اقدام ایران آشفته شده است.
پیش از این «سیگال مندلکر» معاون خزانه‌داری آمریکا- اتاق جنگ اقتصادی واشنگتن- جزئیات درخواست‌های FATF از ایران را مطرح کرده و نسبت به طولانی شدن روند تصویب لوایح مرتبط با FATF از جمله کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم ( CFT) در نهادهای تصمیم‌گیر ایران معترض شده بود.
همچنین «خوان زاراته» معاون سابق مدیریت مبارزه با تروریسم و جرائم مالی در وزارت خزانه‌داری آمریکا چندی پیش گفته بود: «برای قرار دادن ایران در تنگنا و سخت‌تر کردن شرایط برای این کشور، به حضور کامل FATF نیاز است. برای اینکه ایران از نظام مالی منزوی شود، لازم است FATF برای تأیید قضاوت‌هایی پیرامون نظام مالی ضد پولشویی و مبارزه با تروریسم مداخله کند».
«ماتیو لویت» مدیر برنامه مقابله با تروریسم و جاسوسی در «موسسه واشنگتن در امور خاور نزدیک» نیز چندی پیش گفته بود: «نظارت‌های FATF بر فعالیت‌های بین‌المللی ایران باید افزایش یابد. یکی از روش‌های تضعیف محور مقاومت و قدرت‌افزائی جنگ‌های نیابتی، گسترش نظارت بر فعالیت‌های بانکی ایران است».
از تضمین امضای کری تا خوشحالی ترامپ!
همان طیفی که «امضای وزیر خارجه دولت اوباما» را تضمین اجرای برجام نامیده بود، بدون عبرت گرفتن از نتایج این رویکرد اشتباه، در مرحله بعد مدعی شد که «آمریکا نمی‌خواهد ایران به FATF بپیوندد» و پیوستن ایران به FATF نقشه‌های دولت ترامپ را نقش بر آب می‌کند.
اظهارنظر پمپئو بیش از پیش ثابت کرد که هدف اصلی FATF فشار بر ایران و هوشمندسازی تحریم‌هاست و اقدام هوشمندانه ایران در نپیوستن به این سازمان بین دولتی، مقامات آمریکایی را عصبی کرده است.
همانطور که پیش از این نیز ذکر شد، کارویژه FATF هوشمندسازی تحریم‌های ضد ایرانی است. FATF مجری پیاده سازی لیست تحریمی وزارت خزانه داری آمریکاست. در این لیست، مقامات ارشد نظامی از جمله سرلشکر حاج قاسم سلیمانی و دانشمندان ایرانی از جمله دکتر فریدون عباسی و شرکت‌های دانش بنیان در حوزه‌های مختلف علمی و فناوری حضور دارند.
اظهارات عصبی پمپئو آب پاکی را روی دست حامیان FATF ریخت و حجت را برای رد لوایح مرتبط با FATF تمام کرد.