سرویس جنگ نرم مشرق – در اولین ساعات بامداد روز پنج‌شنبه، ۳۰ خرداد ۹۸، یک فروند پهپاد آمریکایی مدل RQ-۴ از سری BAMS-D (مخفف عبارت «تجسس دریایی مساحت وسیع-نمونه [۱]») پس از ورود به مرزهای هوایی کشورمان توسط سامانه پدافندی بومی «سوم خرداد» هدف قرار گرفت (جزئیات بیش‌تر). این اتفاق علاوه بر انعکاس گسترده در رسانه‌های جهان (از این‌جا و این‌جا بخوانید)، یک درس بزرگ به دونالد ترامپ داد: «تو هم مثل رؤسای‌جمهور قبلی آمریکا فریب دستگاه «نظامی-صنعتی» را خوردی!»

RQ-۴ بسیار غول‌پیکرتر از تصوری است که شاید در ذهن شما از «پهپاد» وجود داشته باشد (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› «۱۵ خرداد» ایرانی؛ دوربردتر از buk روسی و PAC-۱ آمریکایی

›› بازتاب افتضاح پهپاد RQ-۴ و انفعال ترامپ در پایگاه‌های تحلیلی غربی +تصاویر

›› بازتاب سرنگونی پهپاد آمریکایی در رسانه‌های عربی +تصاویر

ترامپ در دام «مجموعه نظامی-صنعتی آمریکا»

در بحبوحه تنش‌های اخیر میان ایران و آمریکا، پس از پروپاگاندای آمریکایی‌ها درباره اعزام ناو هواپیمابر «یواس‌اس آبراهام لینکن» به خاورمیانه (که از ترس افزایش تنش‌ها حتی وارد خلیج فارس هم نشد) و سپس برخی تحرکات مشکوک در منطقه از جمله انفجار در چهار نفتکش در نزدیکی بندر فجیره امارات و انفجار یک خمپاره در نزدیکی سفارت آمریکا در منطقه سبز بغداد، بسیاری از کارشناسان بین‌المللی درگیری میان دو کشور را تقریباً قطعی می‌دانستند. ترامپ همان زمان در مصاحبه‌ای مهم و مشهور با شبکه خبری مورد علاقه‌اش فاکس‌نیوز، صراحتاً گفت که خواهان جنگ با ایران نیست و ترجیح می‌دهد اگر بخواهد به ایران یا کشورهای دیگر حمله کند، این حمله از نوع اقتصادی باشد، نه نظامی. رئیس‌جمهور آمریکا در این مصاحبه به یک نکته ظریف هم اشاره کرد که معمولاً رؤسای‌جمهور این کشور به این صراحت آن را بیان نمی‌کنند. ترامپ گفت: «عده‌ای [در آمریکا] هستند که اسمشان روی‌شان است: «مجموعه نظامی-صنعتی» [اشاره به کمپانی‌های غول‌پیکر سازنده تجهیزات و تسلیحات نظامی که منافعشان با جنگ و فروش سلاح تأمین می‌شود]. این‌ها نمی‌خواهند جنگ متوقف شود، اما من؟ من نمی‌خواهم بجنگم.»

ترامپ با این حرف نشان داد که سرش داخل حساب و کتاب است و می‌داند چه کسانی به دنبال نابود کردن دولتش با ورود به یک جنگ دیگر در خاورمیانه هستند. با این حال، اتفاقی که برای پهپاد فوق پیشرفته RQ-۴ افتاد، به رئیس‌جمهور آمریکا این درس بزرگ را داد که فقط شناخت دشمن کافی نیست، بلکه باید جلوی دشمنی او را هم گرفت. پایگاه اینترنتی «کوارتز» آمریکا روز جمعه، ۳۱ خرداد ۹۸، در گزارشی تحت عنوان «نورثروپ گرومن از یک جنگ تخیلی با ایران برای فروش پهپاد گلوبال هاک به پنتاگون استفاده کرد [۲]» نکته جالبی را یادآور می‌شود که نشان می‌دهد دونالد ترامپ هم به نوعی در دام همان مجموعه نظامی-صنعتی افتاده است. توضیح، این‌که «گلوبال هاک» ( Global Hawk) به معنای «شاهین جهانی» نامی است که معمولاً برای اشاره به سری پهپادهای خانواده RQ-۴ از آن استفاده می‌شود و «نورثروپ گرومن» نیز ابَرکمپانی نظامی-صنعتی سازنده این پهپادهاست (جزئیات بیش‌تر). اما برای درک بهتر این‌که نورثروپ گرومن چگونه پنتاگون و اکنون ترامپ را فریب داده است، ادامه این گزارش را بخوانید.

بازدید رهبر انقلاب از پدافند «سوم خرداد» که پهپاد RQ-۴ آمریکا را شکار کرد (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› سپاه یکی از دو «خدای دریاها» را شکار کرد / پهپاد آمریکایی که از اف -۳۵ گران‌تر است

›› کدام چشم ایرانی «بلندپروازترین پهپاد آمریکایی» را کشف کرد؟

نورثروپ گرومن ۱ – ترامپ ۰

کوارتز گزارش خود را این‌گونه آغاز می‌کند:

بیش از یک دهه قبل از آن‌که ایران در روز ۲۰ ژوئن [۲۰۱۹] یک هواپیمای بدون‌سرنشین RQ-۴ گلوبال هاک ارتش آمریکا را سرنگون کند، سازنده این پهپاد، با طرح موضوع یک درگیری فرضی با جمهوری اسلامی، وزارت دفاع آمریکا را به گسترش این ناوگان [پهپادهای گلوبال هاک] تشویق کرده بود. نورثروپ گرومن سال ۲۰۰۸ یک سند توجیهی [۳] در اختیار پنتاگون قرار داد که در آن به تجزیه و تحلیل «فضای امنیتی آینده» پرداخته و توضیح داده بود که پهپادهای گلوبال هاک چگونه می‌توانند در این فضا نقش مهمی ایفا کنند. در آن سند که تبلیغ نورثروپ گرومن برای محصولش به شمار می‌رفت، جنگِ «در آن زمان تخیلی» با ایران به شدت پررنگ شده بود. در بخشی از این گزارش می‌خوانیم: «[در فضای امنیتی آینده] بازدارندگی و، در صورت لزوم، جنگ در عرصه متعارف همچنان یکی از اولویت‌های مهم برای (فرماندهان نظامی آمریکا) باقی خواهد ماند. درگیری فرضی با ایران در دوره زمانی سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ چارچوبی برای بحث [درباره اهمیت پهپادهای گلوبال هاک] خواهد بود.»

تصاویری که نورثروپ گرومن در گزارش خود آورده است؛ بخش‌های خاکستری پوشش ادعایی گلوبال هاک هستند (+)

پایگاه آمریکایی کوارتز در ادامه، گزارش نورثروپ گرومن را بیش‌تر معرفی می‌کند:

این سند توسط «مرکز تحلیل نورثروپ گرومن» تهیه شده است؛ مرکزی که خودش را «اندیشکده» داخلی این کمپانی توصیف می‌نماید [۴]. کوارتز در کنج وب‌سایت این کمپانی متوجه این گزارش و حدود ۱۰ گزارش دیگر با موضوعات متنوعی از سلاح‌های لیزری گرفته تا فناوری‌های اختفا شد [۵]. این سند ۱۱ ساله، همچنین کاربردهای دیگری هم برای گلوبال هاوک قائل است که از جمله آن‌ها عملیات‌های دریایی و امنیت مرزی هستند. روی هم رفته، نورثروپ گرومن به پنتاگون پیشنهاد کرده است تا ۱۵۷ پهپاد گلوبال هاک از این کمپانی خریداری کند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۱۵، ۴۲ فروند هواپیمای بدون‌سرنشین گلوبال هاوک در حال خدمت بوده‌اند. هزینه این پرنده‌های بدون‌سرنشین تا ۲۲۰ میلیون دلار به ازای هر فروند ارزیابی شده است که این رقم با احتساب الزامات و ارتقاهای جدید، به شکل قابل‌توجهی بیش‌تر از قیمت پایه ۱۵/۳ میلیون دلاری است که نورثروپ گرومن سال ۱۹۹۹ برای هر فروند پهپاد گلوبال هاک تخمین زده بود [۶].

کوارتز همچنین می‌نویسد:

نورثروپ گرومن بر اساس جنگ تخیلی در آینده با ایران، تخمین زده است که [برخورداری ارتش آمریکا از] هفت تا هشت فروند پهپاد گلوبال هاک برای دستیابی به پوشش تجسسی مورد نیاز [از ایران] ضروری است. این کمپانی به علاوه پیشنهاد داده بود که به شکل گسترده‌تر در منطقه، دست‌کم ۱۶ فروند گلوبال هاک دیگر [علاوه بر پهپادی لازم برای مقابله با ایران] لازم است، چراکه «بیش از یک کشور متخاصم به دنبال دستیابی به ظرفیت موشکی بالستیک به همراه سلاح‌های کشتار جمعی است و راهنمایی جهت برنامه‌ریزیِ نیروها نیازمند پیش‌بینی عملیات‌های بزرگ جنگی به صورت چندگانه و تقریباً همزمان است.» نورثروپ گرومن حاضر به اظهارنظر در این‌باره [درباره گزارشش در خصوص جنگ با ایران و هدف قرار گرفتن پهپاد ساخت این کمپانی توسط جمهوری اسلامی] نشد و موضوع را به وزارت دفاع ارجاع داد. وزارت دفاع آمریکا نیز از ارائه پاسخ فوری به سؤالات کوارتز خودداری کرد.

تصاویری که نورثروپ گرومن می‌گوید قدرت بالای پهپادهای گلوبال هاک در شناسایی اهداف از فاصله دور را نشان می‌دهند (+)

ساقط شدن پهپاد RQ-۴ آمریکا بیش از آن‌که آبروی کمپانی سازنده آن را ببرد، آبروی دولت ترامپ را برد و در عین حال، ترامپ به دلایل متعدد از نشان دادن واکنش مستقیم و ترجیحاً نظامی به این اقدام ایران نیز ناتوان است. این یعنی مجموعه نظامی-صنعتی‌ای که ترامپ نشان داده بود حواسش به توطئه‌های آن هست، فعلاً یک-هیچ از رئیس‌جمهور آمریکا جلو افتاده است. به عبارت دیگر، اگرچه ترامپ نبود که پای فاکتور خرید پهپادهای گلوبال هاک را امضا کرد، اما آبروریزی سرنگونی یکی از این پهپادها به دست یک سامانه بومی ایرانی، به پای دولت او ثبت شده است، چراکه رئیس‌جمهور آمریکا به عنوان فرمانده کل قوا مسئولیت اعزام این پهپاد به مأموریت شناسایی در مرزهای هوایی ایران را به عهده داشته و باید جلوی این عملیات را می‌گرفته است.

آیا ترامپ واقعاً می‌خواست به ایران حمله کند؟

پس از سرنگونی پهپاد RQ-۴ آمریکا، بار دیگر تنش‌ها میان تهران و واشینگتن افزایش یافت و عده‌ای دوباره از جنگ میان دو کشور صحبت کردند. این‌بار نیویورک‌تایمز گزارش داد که ترامپ دستور حمله به ایران را صادر کرده، اما ناگهان این دستور را پس گرفته است [۷]. اگرچه افراد معدودی می‌توانند با قاطعیت بگویند آیا این گزارش نیویورک‌تایمز صرفاً یک بازی رسانه‌ای است یا واقعیت دارد، اما حتی اگر هم ترامپ واقعاً ابتدا تصمیم به حمله علیه برخی اهداف نظامی در ایران را گرفته و سپس این تصمیم را عوض کرده باشد، باز هم آن‌گونه که خودش ادعا می‌کند به خاطر حفظ جان «حدود ۱۵۰ ایرانی» نبوده، بلکه از ترس پیامدهای بعدی درگیری نظامی با ایران بوده است. به علاوه، حتی خود نیویورک‌تایمز هم در گزارش دیگری اذعان کرده که شخص ترامپ ادعاها درباره «آغاز عملیات علیه ایران و سپس توقف آن با دستور رئیس‌جمهور» را تکذیب کرده است [۸].

بعید است چنان‌که ترامپ ادعا می‌کند، دستور حمله به ایران داده و سپس به خاطر جان «۱۵۰ ایرانی» از تصمیم خود منصرف شده باشد (+)

رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه با شبکه سی‌بی‌اس درباره تغییر در تصمیمش می‌گوید از ژنرال‌های ارتش پرسیده چند نفر در این حمله کشته می‌شوند، و پاسخ شنیده که حدود ۱۵۰ نفر. ترامپ سپس با خودش فکر کرده که کشتن ۱۵۰ نفر در مقابل سرنگون کردن یک هواپیمای بدون‌سرنشین، «پاسخ متناسبی» نیست [۹]. قطعاً این حرف از رئیس‌جمهور کشوری که دستش به خون میلیون‌ها نفر فقط در سال‌های اخیر آغشته است، باورپذیر نیست و ترامپ مسلماً به دلیل انسان‌دوستی تصمیم نگرفته تا از واکنش نظامی به اقدام ایران خودداری کند. هدف قرار دادن پهپاد گران‌قیمت و پیشرفته آمریکا توسط پدافند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بدون شک اقدامی تدافعی بود و جمهوری اسلامی هرگز آغازگر درگیری نظامی با هیچ کشوری نبوده و نخواهد بود، اما حتی اگر ایران به فرض محال تصمیم بگیرد آمریکا را به جنگ تحریک کند، باز هم واشینگتن جرأت ندارد وارد چنین جنگی شود؛ اگر باور ندارید، می‌توانید گزارش‌های زیر را بخوانید:

◄ آیا مقدمات جنگ ایران و آمریکا فراهم است؟

◄ آیا آمریکا توان حمله نظامی به ایران را دارد؟

◄ پیامدهای جنگ با ایران برای ترامپ، آمریکا، خاورمیانه و دنیا چیست؟

◄ ۹ سؤال درباره جنگ احتمالی ایران و آمریکا