به گزارش مشرق، در روزهای گذشته، ایران در راستای کاهش تعهدات برجامی و در ادامه اجرای ضرب‌الاجل ۶۰ روزه، از مرز تولید ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی شده عبور کرد.
اقدام ایران در افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده (در ادامه اجرای کاهش تعهدات برجامی)، دستپاچگی آمریکا و اروپا را در پی داشت.
بیشتر بخوانید:
رویترز: تروئیکای اروپائی فعلاً مکانیسم ماشه را فعال نمی‌کند
در همین رابطه کاخ سفید- که ناقض اصلی برجام و قطعنامه شورای امنیت است- در واکنشی مضحک به افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران مدعی شد که ایران قبل از حصول برجام هم مفاد این توافق هسته‌ای را نقض کرده است!
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه در واکنش به ادعای جدید کاخ سفید مبنی بر اینکه «ایران پیش از انعقاد برجام هم در حال نقض آن بود»! در توئیترش نوشت: جداً؟!
ادعای مضحک آمریکا درحالی است که آژانس انرژی اتمی در ۱۵ گزارش جداگانه پایبندی کامل ایران به تمامی تعهدات برجامی خود به رغم عدم پایبندی طرف‌های دیگر به این توافق را تایید کرده است. ایران بیش از یک سال به طرف‌های دیگر برجام به‌ویژه طرف‌های اروپایی فرصت داد تا به این تعهدات عمل کنند و منافعی را که ذیل برجام برای ایران تعریف شده است فراهم سازند. اما پس از اینکه نشانه‌ای از تلاش جدی آنها برای عمل به تعهداتشان مشاهده نکرد، تصمیم دیگری گرفت.
شورای عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت در واکنش به کوتاهی کشورهای اروپایی در اجرای وعده‌هایشان، در بیانیه‌ای اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی و حقوق تصریح‌شده خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف خواهد کرد.
«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا نیز در واکنش به اقدام ایران در افزایش سقف اورانیوم غنی شده، مدعی شد که ایران با آتش بازی می‌کند.
ترامپ که در «اوال آفیس» کاخ سفید صحبت می‌کرد گفت: آنها می‌دانند که در حال انجام چه کاری هستند. آنها می‌دانند با چه چیزی در حال بازی هستند، آنها در حال بازی با آتش هستند. بنابراین به هیچ وجه هیچ پیامی به ایران ندارم.
عصبانیت آمریکا در واکنش به کاهش تعهدات برجامی ایران در حالی است که تا پیش از این، مقامات ارشد دولت ترامپ برجام را بدترین توافق تاریخ می‌خواندند.
رئیس‌جمهور آمریکا همچنین در مصاحبه با شبکه فاکس‌نیوز ضمن تکرار ادعاها درباره ایران گفت: امیدوارم روزی برسد و آنها برگردند و بگویند که ما آماده توافق (با آمریکا) هستیم.
همچنین «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا به عبور ذخایر اورانیوم ایران از ۳۰۰ کیلوگرم واکنش نشان داد و گفت که ایران گام‌های جدیدی را برای پیشبرد بلندپروازی‌های هسته‌ای خود برداشت.
«جان بولتون» مشاور امنیت ملی آمریکا نیز به اقدام ایران در عبور از سقف ذخایر اورانیوم غنی شده در توافق برجام واکنش نشان داد. بولتون در پیامی در توئیتر مدعی شد: هیچ دلیلی وجود ندارد که ایران غنی‌سازی خود را افزایش دهد مگر آنکه این اقدام بخشی از تلاش‌ها برای کاهش زمان‌گریز برای تولید تسلیحات هسته‌ای باشد.
برخی از نماینده‌های کنگره آمریکا به عبور ذخایر اورانیوم ۳/۶۷ درصدی ایران از ۳۰۰ کیلوگرم واکنش نشان دادند. «تد کروز» نماینده جمهوری‌خواه ایالت تگزاس در مجلس سنای آمریکا که جزو مخالفان سرسخت برجام است در بیانیه‌ای از دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا خواست تحریم‌ها علیه ایران را افزایش دهد.
واکنش گستاخانه اروپا
«امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه در اظهارنظری گستاخانه با بیان اینکه به زودی گام‌هایی برای اطمینان از پایبندی ایران به برجام برمی‌دارد، گفت تهران باید «بدون تأخیر» ذخایر اورانیوم خود را به سطح معین در برجام برگرداند.
رئیس‌جمهور فرانسه در بیانیه‌ای گستاخانه که کاخ الیزه منتشر کرد، تعهد فرانسه به برجام را یادآور شده و از ایران خواست که بدون هرگونه تأخیری این تجاوز [از سقف برجام] را به عقب بازگرداند و ضمناً از اقدامات بیشتری که تعهدات هسته‌ای این کشور را زیر سؤال می‌برد، خودداری کند.
کاخ سفید در گزارشی اعلام کرد که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا با «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه درباره عبور ایران از سقف ذخایر اورانیوم غنی شده صحبت کرده است.
گستاخی و طلبکاری فرانسه در حالی است که این کشور در موضوعات مختلف و از جمله برجام به ایران بدهکار است. فرانسه به هیچ عنوان به تعهدات برجامی خود عمل نکرده است و تنها در یک نمونه، ماکرون- اردیبهشت ۹۷- گفته بود: «به خاطر مسئله ایران، علیه شرکت‌های آمریکایی جنگ تجاری یا راهبردی راه نخواهیم انداخت. این کار منطقی نیست. ثانیاً، شرکت‌های فرانسوی را به ماندن در ایران مجبور نخواهیم کرد»!
«جرمی هانت» وزیر امور خارجه انگلیس در بیانیه‌ای گستاخانه به خبر عبور ذخایر اورانیوم ایران از سقف ۳۰۰ کیلوگرم واکنش نشان داد و نوشت: «به شدت از اینکه ایران تعهدات فعلی خود تحت توافق هسته‌ای را کنار گذاشته نگران هستم. انگلیس کماکان به کارآمد کردن توافق هسته‌ای پایبند است و از تمامی ابزارهای دیپلماتیک برای کاستن از تنش‌های منطقه‌ای استفاده می‌کند. از ایران می‌خواهم از برداشتن گام‌های بیشتر در راستای انحراف از برجام خودداری کرده و به پایبندی بازگردد».
یک سخنگوی دفتر نخست‌وزیر انگلیس هم در واکنش به همین موضوع گفت: «ما همواره به روشنی گفته‌ایم که تعهد ما به برجام به پایبندی کامل ایران به مفاد این توافق بستگی دارد و ما از آنها می‌خواهیم تصمیمشان را لغو کنند».
این ادعای مضحک در حالی است که انگلیس در سال‌های اخیر به هیچ عنوان به تعهدات برجامی خود عمل نکرد. تنها در یک نمونه، ظریف در مهر ۹۶ گفت که هنوز نمی‌توانیم یک حساب بانکی در انگلیس باز کنیم.
یک منبع دولت آلمان نیز به عبور ذخائر اورانیوم ایران از سقف ۳۰۰ کیلوگرم واکنش نشان داد و از ایران خواست توافق هسته‌ای را تضعیف نکند. منبع دولت آلمان در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز از ایران خواسته این تصمیم را به عقب برگرداند و از انجام گام‌های بیشتری که به «تضعیف توافق هسته‌ای» منجر می‌شود خودداری کند. در این بیانیه آمده است: «از ایران می‌خواهیم این گام را به عقب برگرداند و از اقدامات دیگری که توافق هسته‌ای را تضعیف می‌کند خودداری کند».
لازم به ذکر است که آلمان تنها در یک قلم در زمستان ۹۶ در اقدامی گستاخانه به بهانه اجرای تحریم‌های آمریکا از سوخت رسانی به هواپیمای حامل ظریف امتناع کرد.
«مایا کوچیانچیک» سخنگوی «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۳/۶۷ درصد ایران از ۳۰۰ کیلوگرم، از ایران خواست تا از این اقدام عقب‌نشینی و از اقدامات بیشتر که به زیرپا گذاشتن توافق هسته‌ای منتهی می‌شود، خودداری کند.
وی تاکید کرد که اتحادیه اروپا تا زمانی که ایران تعهدات درباره توافق هسته‌ای را اجرا کند، به طور کامل به توافق پایبند خواهد بود.
این ادعای مضحک در حالی است که اروپا تاکنون به هیچ عنوان به تعهدات برجامی خود عمل نکرده است. در هفته‌های گذشته ظریف گفته بود که اروپا فقط حدود ۱ درصد تعهدات برجامی خود را انجام داده است.
«راجر مارشال»، نماینده جمهوری‌خواه ایالت کانزاس آمریکا که دیدگاه‌هایی نزدیک به «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا دارد به نقل از منابعی که به نام آنهااشاره نکرد گفت که کشورهای اروپایی در مسئله ایران از آمریکا حمایت می‌کنند.
مکانیسم ماشه، فعال نمی‌شود
خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از منابع دیپلماتیک اعلام کرد که انگلیس، آلمان و فرانسه علیرغم عبور ایران از سقف ذخایر اورانیوم غنی‌شده، فعلاً سازوکار موسوم به مکانیزم ماشه را فعال نمی‌کنند.
سخنگوی «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد درباره عبور ذخائر اورانیوم ۳/۶۷ درصدی ایران از محدوده ۳۰۰ کیلوگرم معین‌شده در برجام ابراز نگرانی کرد. این در حالی است که سازمان ملل تاکنون هیچ واکنشی نسبت به اقدامات ضدایرانی آمریکا نداشته است.
همچنین «عادل الجبیر» وزیر مشاور عربستان سعودی در امور خارجی، اعمال فشار بیشتر بر ایران برای پایبند نگه داشتن تهران به توافق هسته‌ای را خواستار شد.
واکنش روسیه و چین
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در رد بیانیه جنجالی کاخ سفید درباره ذخایر اورانیوم ۳/۶۷ درصدی ایران گفت: همه کشورهای عضو ان.پی.تی، از حق غنی‌سازی برخوردار هستند.
اولیانوف افزود: سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد که «طبق مفاد برجام، دادن اجازه به ایران برای غنی‌سازی اورانیوم، یک اقدام‌اشتباه بود». ایالات متحده فراموش کرده که همه کشورهای عضو معاهده عدم گسترش سلاح‌های اتمی (ان.پی.تی) از حق استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای از قبیل غنی‌سازی برخوردار هستند.
«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه نیز ضمن تاکید بر اهمیت پایبندی به توافق هسته‌ای با ایران (برجام)، تحریم‌های آمریکا را عامل اقدام اخیر تهران در عبور از سقف ذخایر اورانیوم دانست.
وزیر امور خارجه روسیه همچنین مسئولیت حفظ برجام را به اروپایی‌ها گوشزد کرد. لاوروف گفت: اروپایی‌ها در چارچوب این طرح، تعهداتی دارند که بسیار مهم است و شامل تأمین منافع اقتصادی ایران از جمله امکان فروش نفت ایران و دریافت درآمدهای لازم از محل فروش آن می‌شود که بخش جدایی‌ناپذیر برجام به حساب می‌آید.
همچنین سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش به افزایش ذخایر اورانیوم ایران گفت: آمریکا عامل اصلی این رویداد است. سیاست فشار حداکثری ایالات متحده ریشه اصلی تنش‌های کنونی به شمار می‌رود.
اینستکس و وزارت خزانه‌داری آمریکا
حشمت الله فلاحت پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: مشکل از زمانی آغاز شد که اروپایی‌ها برای طراحی اینستکس مدام با آمریکایی‌ها همفکری می‌کردند و سعی کردند نظر آمریکایی‌ها را جلب کنند. این همفکری و تطبیق هرچه بیشتر با آمریکایی‌ها به خصوص در وزارت خزانه‌داری آمریکا شکل گرفت اینستکس تهی‌تر می‌شد.
فلاحت پیشه افزود: در تنظیم ساز و کار اینستکس تطبیقی که اروپایی‌ها با وزارت خزانه‌داری آمریکا انجام داده‌اند باعث می‌شود عملاً خواست ایران تامین نشود.