به گزارش مشرق، زمانی که موج اعتراضات به اثری سینمایی نظیر رحمان ۱۴۰۰ در رسانه‌ها مطرح شد، پاسخ سازمان سینمایی به خیل گسترده اعتراضات مکتوب و مجازی، اجرایی شدن قانون درجه بندی سنی در سینما بود. در این آیین‌نامه که بعد از امضای رئیس سازمان سینمایی ابلاغ شد، چگونگی اجرایی شدن درجه‌بندی سنی فیلم‌ها و نحوه برخورد با خاطیان مشخص شده که از سه‌شنبه، ۱۰ اردیبهشت‌ماه برای تمامی سینماها، تهیه‌کننده‌ها و پخش‌کننده‌ها لازم‌الاجرا است و اجرای آن از هفته اول شهریور وارد فاز تازه‌ای می‌شود.
بیشتر بخوانید:
شرایط ویژه پخش فیلم‌های ۱۸+ در سینما +جزئیات
بیشتر بخوانید:
نامه به سران قوا با امضاهای جعلی!/ چه کسانی در حمایت از یک متهم امنیتی هنرمندان را فریب دادند؟ +تصاویر
اما نکته مهمتری که در پس این امر وجود دارد، افرادی که چنین آیین نامه‌ای را به نگارش درآورده‌اند، خاطیان بزرگتری هستند. چون در این آیین‌نامه بر خلاف استانداردهای درجه‌بندی عبارت "ممنوعیت" به هیچ عنوان وجود ندارد. اما این آئین نامه که اردیبهشت‌ماه امسال تنظیم و امضا شده است، چرا برای سینمای ایران خطرناک است و پس از چهل سال سینمای ایران را به ابتذال و فحشا خواهند رساند؟ چه اشکالات اساسی در این نظام‌نامه وجود دارد و در ابلاغ و امضای آن قصور کرده اند. در واقع آن چیزی که حلقه قدرتمند و تصمیم‌گیر مافیای سینما دنبال می‌کند حذف پروانه نمایش و شورای مرتبط با آن است. در واقع کودتای بزرگ فرهنگی که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال اجرایی شدن است، حذف تمامی نظارت‌های مرتبط با این سازمان است که در حوزه ساخت بازی‌های رایانه‌ای، کتاب و سایر امور مرتبط در حال اجرایی شدن است. اما آیین درجه بندی دارای چه اشکالاتی است؟
الف) مشکلات قانونی:
- براساس قوانین فقط وزیر می تواند نسبت به ابلاغ این آیین‌نامه اقدام نماید و رئیس سازمان سینمایی این اختیار را ندارد.
- موارد تعزیری پیش بینی شده در این آیین نامه مستلزم مصوبه‌ی مجلس شورای اسلامی می‌باشد.
- بر اساس اصل ۱۳۸ قانون اساسی تنها وزراء حق صدور بخشنامه یا دستورالعمل را داشته و لذا صدور این دستور مغایر این اصل و قابل ابطال در دیوان عدالت اداری است و در دیوان نیز مسبوق به سابقه است.
- در دستورالعمل مجازات هایی پیش بینی شده که مغایر اصل ۳۶ قانون اساسی است که حکم به مجازات را صرفا در چارچوب قانون مصوب مجلس امکان پذیر می‌داند و لذا از این منظر نیز قابل ابطال است
- تعیین تکلیف برای والدین یا بزرگسالان همراه جهت ممانعت از حضور فرزندان زیر سن تعیین شده نیز نیازمند تصویب قانون و ضمانت اجراست فلذا دستورالعمل مداخله در امر تقنین و مغایر اصول ۵۸ و ۷۱ قانون اساسی است.
ب ) مشکلات محتوایی :
- محتوای حاکم بر این آیین نامه با بند ۱ از مادهی ۱ قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی [رشد فضائل اخلاقی بر اساس ایمان و تقوی] و بند ۴ از مادهی ۱ [رواج فرهنگ و هنر اسلامی] در تعارض است.
- آیین نامه‌ی مورد اشاره با «فصل چهارم از سند مهندسی فرهنگی کشور، مصوب ۲۰/۸/۱۳۹۳ شورایعالی انقلاب فرهنگی کشور» [دستیابی به هنر متعهد به ارزش‌های اسلامی، انقلابی، معرفت افزا، بصیرت بخش و استکبارستیز از جمله اهداف کلان فرهنگی کشور است] انطباق ندارد.
- آیین نامه‌ی ابلاغی با «آیین‌نامه‌ی نظارت بر نمایش فیلم مصوب ۹/۰۲/۱۳۶۱ و مادهی ۳ از اصلاحات صورت گرفته مصوبه‌ی هیئت وزیران در تاریخ۱۹/۵/۱۳۸۲» [نمایش هرگونه فیلم در سینماها و سالن‌های عمومی به شرح ذیل در سراسر کشور ممنوع است: عدم رعایت ضوابط شرعی و نحوه حضور زن به گونه‌ای که کرامت انسانی ایشان لحاظ نشود. اشاعه اعمال رذیله فساد و فحشا. تشویق و ترغیب و یا آموزش اعتیادهای مضر و خطرناک و راه‌های کسب درآمد از آنها. کمک به نفوذ فرهنگی بیگانگان. نشان‌دادن تصاویر و یا اصوات ناهنجار و نیز فیلم‌هایی که از ارزش تکنیکی و یا هنری نازل برخوردار بوده و تماشاگران را به انحطاط و ابتذال می‌کشانند] تنافر دارد.
- آیین نامه‌ی یاد شده با «فصل ششم از سند نقشه‌ی مهندسی فرهنگی کشور، مصوب ۲۰/۸/۱۳۹۳ شورایعالی انقلاب فرهنگی» [ تبیین، ترویج و نهادینه‌سازی هنر متعهد، تعالی بخش و شوق آفرین از راهبردهای کلان فرهنگی است] در تناقض است.
ج ) محتوای حاوی هتک حقوق عامه :
- در بند ۴ از مادهی ۳ برای ردهی سنی ۱۸+ نوشته شده است؛ «دارای صحنه‌های افراطی از خشونت، استعمال مواد مخدر یا صحنه‌های تداعی کننده‌ی روابط جنسی است و تماشای آن برای افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است»، آیا بر این اساس ممنوعیت و حرمت تولید آثار حاوی صحنه‌های غیراخلاقی از بین رفته تلقی می‌شود؟!
- در بند ۳ از ماده ی ۳ برای ردهی سنی ۱۵+ نوشته شده است؛ «دارای صحنه‌های خشونت آمیز، استعمال مواد مخدر یا روابط خلاف عرف جامعه و یا زبان تند و نامناسب است.»
- نادیده انگاشتن عامدانه‌ی قوانین بالادستی، مقررات و قوانین موجود، دستورات شارع مقدس، مصوبات شورایعالی انقلاب فرهنگی و فرمایشات رهبر معظم انقلاب در خصوص تولیدات سینمایی.
- ریل گذاری و بسترسازی برای تعمیق و تثبیت نفوذ، رواج فرهنگ غرب، ابتذال و اباحه‌گری.
آیین نامه رده بندی سنی ظاهرا قرار است از اوایل شهریور ماه اجرایی شود، این بدان معناست که در پیوست با آن سازمان سینمایی به سادگی آثار توقیفی مثل «خانه پدری» و «کاناپه» با استفاده از همین دستورالعمل نمایش خواهد شد و کیانوش عیاری برای نمایش دو فیلم خود منتظر اجرایی شدن آیین نامه است. با این حال انتظار می‌رود؛ رئیس قوه قضائیه که به صورت قدرتمندانه‌ای با فساد اقتصادی مبارزه می‌کند، مبارزه با فساد نظارتی و فساد اداری که در غالب این آیین‌نامه در حال اجرایی شدن است را در دستور کار قرار دهند و از طریق دیوان عدالت اداری، هر چه سریع‌تر دستور العمل نظام درجه‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی لغو شود تا وزارت ارشاد که امر نظارت را به صورت کلی رها کرده، دوباره نظارت پیش از تولید را در سرفصل‌های اصلی خود قرار دهد.