سرویس جهان مشرق - دانلد ترامپ این روزها بر تصمیم خود برای خروج نیروها از شمال سوریه پافشاری می‌کند، تصمیمی که دسامبر 2018 اعلام شده اما اجرایی نشده بود. حتی گذشتِ نزدیک به یک سال و برنامه‌ریزی در این مدت نیز نتوانست کاری کند و دست آخر این «پایان مفتضح برای جنگ آمریکا در سوریه» را همه جهانیان به عینه دیدند.

حالا او تقصیرِ این پایان مفتضح را به گردن اوباما و دولت دموکرات‌ها می‌اندازد که بی‌دلیل در هزاران کیلومتر آن سو تر از مرزهای آمریکا تصمیم به مداخله نظامی گرفتند، ‌ با این توجیه که اسد یک دیکتاتور است. اما دموکرات‌ها با هدایت اوباما و البته رهبری پلوسی در مجلس نمایندگان بمباران خبری خود علیه ترامپ را آغاز کردند و او را به خرابکاری و ندانم‌کاری در سوریه متهم می‌کنند. آنها می‌گویند ترامپ با خودرأیی مسئول جان‌های ازدست‌رفته کُردها در شمال سوریه است و دائماً تصاویر و فیلم کشته‌شدگان را منتشر می‌کنند.

پلوسی برای اینکه فوریت قضیه مشخص شود، در رأس یک هیأت نه نفره به اردن و افغانستان سفر کرد تا اوضاع را از نزدیک دنبال کند. انتقاد دموکرات‌ها بالاگرفت و تا جایی در رسانه‌ها بر افکار عمومی آمریکا تأثیر گذاشت که تعدادی از جمهوری‌خواهان کنگره با پلوسی رهبر دموکرات‌ها همراه شدند. مهمترین واکنش به میچ مک‌کانل رهبر اکثریتِ جمهوری‌خواه در سنای آمریکا اختصاص داشت که طی یادداشتی در واشینگتن‌پست نوشت تصمیم ترامپ یک «اشتباه راهبردی» است که «امنیت آمریکا را تضعیف کرده، دشمنان را تقویت می‌کند و اتحادهای مهم را سست می‌نماید. خروج نیروها که اخیراً اعلام شده، ممکن است تکرار اشتباه اوباما در خروج بی‌ملاحظه نیروها از عراق را تکرار کند که بستر رشد داعش را فراهم کرد».

دست آخر، خود ترامپ نیز مجبور به ظاهرسازی شد. او مایک پنس قائم‌مقام خود را به ترکیه فرستاد و 120 ساعت آتش‌بس برای خروج نیروهای کرد از یک نوار مرزی گرفت. سپس اعلام کرد این گونه نیست که همه نیروهای آمریکایی را خارج کند بلکه بخشی از آنها خواهند ماند، البته نه به درخواست دموکرات‌ها، بلکه خود ترامپ تشخیص داده تأسیسات نفتی نیاز به محافظت دارد!

اما واقعیت چیست؟

واقعیت آن است که سیاست‌های آمریکا در سوریه شکست خورد چون آمریکا حاضر نیست خودش پای سیاست‌هایش هزینه بدهد و همواره دیگران را سپر خود می‌کند. در نتیجه، گروه‌های مختلف به این نتیجه می‌رسند که واشینگتن فقط برای اینکه کلاهی از نمدِ آشوب‌ها برای خود ببافد وارد معرکه سوریه شده و تمام ادعاهایش برای گسترش دموکراسی و آنچه نجات سوریه از چنگال «رژیم اسد» عنوان می‌کرد، برای توجیه حضورش در سوریه و کاستن از هزینه‌های این مداخله نظامی در افکار عمومی جهان بوده است.

از اول مشخص شد که همراستایی با ایالات متحده برای هر فرد و گروهی در سوریه چیزی جز هزینه ندارد. هر کس از همان ابتدای ناآرامی‌ها در سال 2011 از دموکراسی آمریکایی برای سوریه سخن گفت یا با مقامات سیا دیدار کرد، حالا یا کشته شده، ‌ یا در بازداشت است، یا مجبور به ترک مواضع خود و فرار شده است. ابرقدرت جهان هم که خود را پشتیبان اینها می‌دانست، نتوانست با ترانزیت تسلیحات و نفوذ دیپلماتیکش کاری از پیش ببرد.

وقتی که اوباما رئیس‌جمهور وقت آمریکا اعلام کرده بود از اپوزیسیون «میانه‌رو» علیه اسد حمایت می‌کند، همزمان نگران بود که اپوزیسیون به پیروزی کامل برسد چون می‌دانست بعد از آن نمی‌تواند جلوی جناح تندرو را که غیرقابل کنترل هستند، بگیرد. بعدتر که از سال 2016 به بعد اوضاع سوریه کاملاً به نفع اسد برگشت، افسران سیا گروه‌های شورشی را یک به یک تنها گذاشتند و دیگر از دیدارها خبری نبود تا جایی که در سال 2017 که ترامپ برنامه سیا در سوریه را لغو کرد، دو تن از فرماندهان شورشی به تحلیلگر آتلانتیک گفته‌اند این خبر را از رسانه‌ها شنیده‌اند نه سازمان سیا!

شورشیانِ واقعاً میانه‌رو که به امید تحقق دموکراسی آمریکایی و با وعده حمایت مقامات دموکراتِ آمریکا به میدان آمده بودند، به هشدار دولت سوریه و متحدان واقعی‌اش مانند ایران مبنی بر اشتباه در همراهی با تکفیری‌ها توجهی نکردند. نتیجه این شد که جدا از روسیه، از خودِ داعش و تکفیری‌ها بمب خوردند.

آخرین بی‌اعتنایی آمریکا به متحدانش در سوریه، تنهاگذاشتن کُردها در شمال آن کشور بود. آنها که در دوران ناآرامی سوریه همراستا با سیاست آمریکا عمل کردند، بعد از آرام‌شدن اوضاع و شکست داعش، ‌ تنها خدمتی که از آمریکا دریافت کردند بازسازی برخی زیرساخت‌ها و پاک‌کردن زمین از بمب‌های عمل‌نکرده بود. ترامپ عملاً به آنها اعلام کرد باید با اسد که چندین سال آمریکا برای برکناری‌اش کوشید، همکاری کنند و الا شکار ارتش مزدور ترکیه خواهند شد.

حالا سران SDF (نیروهای دموکراتیک سوریه) که با برنامه‌های اصطلاحاً بشردوستانه وزارت خارجه آمریکا همکاری کرده‌اند، ممکن است توسط حکومت سوریه به معاونت در مداخله خارجی و مشارکت در جنایت جنگی متهم شوند. یک تخمین حاکی از حدود 5 هزار نیروی کمک‌رسان در شمال سوریه است. آنها نمی‌دانند فرار کنند یا بمانند تا نیروهای ارتش سوریه در مناطق شمال کشور مستقر شوند و با کسی که می‌جنگیدند، همسایه شوند. این را یکی از همین رابط‌ها به تحلیلگر آتلانتیک گفته است.

برای فرار، تنها می‌توانند به اقلیم کردستان عراق فکر کنند کمااینکه یک اردوگاه آوارگان در شمال عراق از جذب تعداد زیادی از نیروهای SDF حمایت کرده است. اما نابهنگامیِ تصمیم ترامپ موجب شده مهاجران نتوانند از خطرات مسیر مانند ایست بازرسی‌ها کسب اطلاع کنند. برای ماندن نیز دست کم باید تمام اسناد همکاری خود با آمریکا را بسوزانند کمااینکه منابعی که نخواسته‌اند نامشان فاش شود خبر از سوزاندن اسناد می‌دهند. برخی نیز به دنبالِ ساختنِ گزینه‌های دیگر هستند، مثل جلب حمایت روسیه اما مشخص نیست روسیه تا چه حد بتواند در امور داخلی سوریه مداخله کند.

منابع

https://www.theatlantic.com/international/archive/2019/10/america-policy-syria-deadly-end/600682

https://twitter.com/realdonaldtrump

https://www.vox.com/world/2019/10/21/20924746/lawmakers-trump-foreign-policy-pelosi-jordan-afghanistan