به گزارش مشرق، سایت میز نفت نوشت: در سال‌های اخیر، روسیه تلاش می‌کند تا نقشی تأثیرگذار در قلمروی سیاسی کشور عراق ایفا کند. شرکت‌های بزرگ نفتی روسیه از سال ۲۰۱۰ میلادی تاکنون، میلیاردها دلار در توسعه میادین نفتی این کشور سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
شرکت روسنفت یکی از غول‌های نفتی روسیه است که برای میانجیگری میان بغداد و اربیل پس از رفراندوم ناکام استقلال از عراق در سال ۲۰۱۷ میلادی اقدامات چشمگیری انجام داده است. روسنفت امیدوار بود با برطرف کردن موانع موجود، راه را برای صادرات نفت به ترکیه و در ادامه سواحل مدیترانه هموار کند.
در دوره اوج‌گیری تنش‌ها، رهبران عراق از صدور نفت کرکوک به ترکیه از طریق خاک اقلیم کردستان خودداری کردند. این اقدام در جهت مجازات اقتصادی کردها انجام گرفت، اما روس‌ها معتقد بودند باید برای تغییر شرایط پیش آمده و منافع ژئوپلتیک خود، دست به رایزنی‌های گسترده سیاسی بزنند.
خرس‌ها از مدت‌ها پیش تصمیم گرفته‌اند در صنعت انرژی عراق نقش‌آفرینی گسترده‌ای داشته باشند. میخاییل بوگدانف، معاون وزیر خارجه روسیه در روز ۴ فوریه روانه بغداد شد و با عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق دیدار کرد.
وی از آمادگی کشورش برای حضور در توسعه میادین نفت و گاز عراق و اقلیم کردستان سخن گفت. مسکو به خوبی می‌داند که عراقی‌ها به نقش‌آفرینی بی‌طرفانه روسیه در معادلات بین‌المللی ایمان دارند و ثبات، پیشرفت و امنیت کشورشان را در گروی همکاری با کرملین می‌دانند.
مسکو اهداف مختلفی از حضور در اقلیم کردستان دارد. آنها نمی‌خواهند دست امریکا را در تعیین سرنوشت این اقلیم باز بگذارند. آنها با میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری در ساخت خط لوله‌های صادرات نفت و گاز کردستان، خشم رهبران بغداد را برانگیخته‌اند.
شرکت روسنفت پیش از رفراندوم سال ۲۰۱۷ میلادی، میلیاردها دلار برای ساخت خط لوله انتقال گاز طبیعی کرکوک و اقلیم کردستان به ترکیه و در ادامه تا اروپا سرمایه‌گذاری کرده بود. آنها خواهان کنترل کامل صادرات انرژی کردها به بازارهای بین‌المللی هستند، چراکه قرار گرفتن این اقلیم در بن‌بست جغرافیایی و عدم دسترسی به آب‌های آزاد، اربیل را با مشکلات زیادی در جهت فروش آزادانه نفت و گاز خود روبه‌رو کرده است.
کرملین برای حضور بلندمدت در اقلیم کردستان تلاش می‌کند. به همین دلیل، آنها در سال ۲۰۱۸ میلادی، عملیات بازسازی تأسیسات انرژی این منطقه را آغاز کردند.
نشریه فایننشال تایمز در گزارش اخیر خود می‌نویسد: «در ۱۸ ماه گذشته، شرکت روسنفت ۳.۵ میلیارد دلار به رهبران اربیل پرداخت کرده است. ۴۰۰ میلیون دلار از این مبلغ به توسعه پنج بلوک اکتشافی اختصاص یافته است.
۱.۸ میلیارد دلار برای تملک خط لوله صادراتی این اقلیم پرداخت شده است. این غول نفتی روسی ۲/۱ میلیارد دلار نیز به عنوان وام و در قالب پیش‌پرداخت خرید نفت تولیدی سایر شرکت‌ها پرداخت کرده است.
رهبران روسیه با این اقدامات دست به قمار بزرگی زده‌اند. آنها خواهان صدور نفت کردستان به سواحل مدیترانه هستند. هرچند رهبران بغداد به شدت مخالف فروش آزادانه نفت این منطقه و بدون پرداخت سهم خود می‌باشند.
درباره یک خط لوله
در سال ۱۹۵۲ میلادی، خط لوله کرکوک- بانیاس برای تحقق این خواسته ساخته شد. طول این خط لوله ۸۰۰ کیلومتر بوده و روزانه ۳۰۰ هزار بشکه نفت خام را منتقل می‌کند.
فعالیت این پروژه در سال‌های گذشته، بارها متوقف شده است. در سال‌های دهه ۱۹۸۰ میلادی و با تیره شدن روابط بغداد و دمشق، فعالیت این خط لوله کاملاً متوقف شده بود.
در سال ۲۰۰۳ میلادی و پس از حمله ارتش امریکا به دولت صدام، بخش‌های زیادی از این خط لوله در خاک عراق منهدم شد. در سال ۲۰۰۷ میلادی، شرکت روسی گازپروم عملیات بازسازی این خط لوله را آغاز کرد، اما به دلیل فقدان منابع مالی موردنیاز، این قرارداد تعلیق شد.
در سال ۲۰۱۰ میلادی، دولت‌های عراق و سوریه توافق کردند تا دو خط لوله جدید از کرکوک به بندر بانیاس در سواحل مدیترانه احداث کنند. خط لوله نخست برای انتقال روزانه ۱.۵ میلیون بشکه نفت خام سنگین ساخته خواهد شد.
خط لوله دوم نیز برای انتقال ۱.۲۵ میلیون بشکه نفت سبک اجرا می‌شود. روس‌ها تلاش می‌کنند تا دولت‌های عراق و سوریه را متقاعد کنند که از توانایی اجرای این خطوط لوله کلیدی برخوردارند.
این دو خط لوله، یکی از راهکارهای مهم بغداد در صورت تحقق سناریوی بسته شدن تنگه هرمز با آغاز جنگ ایران و ایالات متحده هستند. با عملیاتی شدن این خط لوله‌ها، روابط بغداد و اربیل دگرگون خواهد شد، چراکه عراقی‌ها نیازی به صادرات نفت به ترکیه از طریق اقلیم کردستان نخواهند داشت. این شرایط اهمیت ژئواستراتژیک اقلیم خودمختار و جدایی‌طلب کردستان را کاهش خواهد داد.
خدمت کرملین به بغداد؟
از سوی دیگر، ساخت این خط لوله رویاهای اربیل برای کنترل مجدد میادین نفتی کرکوک را نقش بر آب خواهد کرد. در چنین شرایطی بغداد معتقد است با ساخت این خط لوله، رویای استقلال کردها کمرنگ‌تر خواهد شد، لذا بغداد و متحدانش تلاش می‌کنند تا سلطه خود را بر شهر کلیدی کرکوک تقویت کنند. با اجرای خط لوله کرکوک- بانیاس، استقلال‌طلبی کردها تضعیف شده یا تا چند دهه به فراموشی سپرده خواهد شد.
از دیدگاه ژئوپلتیک، این خط لوله به قدرتمندتر شدن ائتلاف ایران و روسیه منجر می‌شود. پیش از کنترل شهر موصل توسط داعش در سال ۲۰۱۴ میلادی، ایرانی‌ها از طرح اتصال میادین نفتی خود به خط لوله کرکوک - بانیاس سخن می‌گفتند. بسیاری از تحلیلگران معتقدند این پروژه بخشی از بازی بین‌المللی و منطقه‌ای غول‌ها برای تصاحب خط لوله‌های انتقال انرژی در منطقه راهبردی خاورمیانه است.
ایران از ابتدا از حامیان بازسازی خط لوله کرکوک_ بانیاس بوده است. رهبران تهران از روابط کلیدی خود با خرس‌ها نیز برای پیشبرد این پروژه بهره گرفته‌اند. این امیدواری وجود دارد که خط لوله کرکوک- بانیاس منافع اقتصادی و تا حدودی نظامی ایران، روسیه، عراق، سوریه و حتی لبنان را تأمین خواهد کرد. اتفاقی که یک کابوس برای رهبران کاخ سفید به عنوان مهم‌ترین حامی جهانی کردها خواهد بود.
این خط لوله از مناطقی در عراق و سوریه عبور می‌کند که در گذشته زیر کنترل داعش بوده‌اند. با نابودی اکثر نیروهای داعش و قتل ابوبکر بغدادی، راه برای بازسازی مجدد این خط لوله هموار شده است.
روس‌ها تلاش می‌کنند تا به بازیگر کلیدی عراق تبدیل شوند. با کمک به ساخت خط لوله کرکوک- بانیاس، جایگاه مسکو در این کشور مستحکم‌تر خواهد شد. مسکو روی کمک‌های ایران نیز حساب ویژه‌ای باز کرده است. هر چند بغداد دریافته است که دولت‌های عربی از مخالفان اجرای این پروژه هستند. زمان تقسیم غنایم جنگ با داعش فرا رسیده است.
