سرویس جهان مشرق- ایالات متحده آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم تکانه های جمعیتی متعددی را تجربه کرده، بنابراین پذیرش این واقعیت که آمریکا طبق آمار در آستانه یک تکانه دیگر است، چندان جای تعجب ندارد. با این حال آنچه نه مایه تعجب، بلکه نگرانی تحلیلگران شده، نوع تغییراتی است که در حل وقوع است.
پیش از آغاز بحث باید دو اصطلاح را معنا کنیم:
- نسل هزاره: به متولدین ۱۹۹۶ میلادی به قبل گفته میشود که اکنون دست کم ۲۳ سال سن دارند و بخش اصلی جمعیت فعال و نیروی کار آمریکا را شکل می دهند.
- نسل Z: به متولدین ۱۹۹۷ به بعد گفته می شود که از کودکی در شرایط جدید یعنی فناوریهای دیجیتال بزرگ شده ولی اکثر آنها سواد رسانهای و دیجیتالِ لازم برای آن را نداشتهاند.
آوریل سال جاری بود که اقتصاددانان و جمعیت شناسان در آستین تگزاس گرد هم آمدند تا مهمترین تغییرات جمعیتی آمریکا را طبق آخرین آمار بررسی کنند. آنها به این نتیجه رسیدند که:
- با مرگ تدریجی نسلهای قبلی، نسل هزاره امسال عنوان بزرگترین نسل آمریکا را از آن خود کرد (با ۷۳ میلیون نفر) اما این رتبه دیری نخواهد پایید و نسل Z به زودی با آن برابر خواهد شد.
- سفیدپوستان دو سوم رأیدهندگان را تشکیل میدهند اما این سهم به نفع اقلیتها نژادی رو به افول است کما اینکه از آن سو سهم اقلیتها در کنگره رو به افزایش (۲۲%) است.
- در میان اقلیتهای نژادی که حائز شرایط رأیدهی هستند، اسپانیاییتباران با ۱۳.۳% بزرگترین اقلیت را تشکیل میدهند و جای سیاهان را که اکنون ۱۲.۵% هستند گرفتند. البته مهم این است که چقدر پای صندوق میآیند و تجربه گذشته نشان داده سیاهان انگیزه بیشتری دارند، مگر اینکه تخاصم ترامپ با مهاجران، لاتینتباران را نیز به مشارکت در انتخابات بکشاند.
- یک چهارمِ والدین آمریکایی مجردند (سه برابر و نیم نسبت به سال ۱۹۶۸) اگر چه یک سوم از این افراد با یک دوست یا همخانه به صورت غیررسمی ارتباط دارند. به همین دلیل، یک سوم از کودکان آمریکایی با یکی از والدین زندگی میکنند (دو برابر و نیم نسبت به سال ۱۹۶۸).
- سهم طبقه متوسط در جامعه آمریکا رو به کاهش است (۵۲% در آخرین آمار نسبت به ۶۱% در سال ۱۹۷۱ میلادی) و نابرابری اقتصادی در ایالات متحده در حال افزایش است، اگر چه به آرامی. دهکِ ثروتمند سفیدپوست نسبت به دهک فقیر سفیدپوست، ۷.۸ برابر ثروت دارد در حالی که همین نسبت در سال ۱۹۷۰، ۶.۳ برابر بود. اختلاف طبقاتی در میان اقلیتهای نژادی آسیایی و سیاهپوست، بیش از سفیدپوستان است و تا ۱۰.۷ برابر بالغ شده است.
اما دو تغییر مهم است که چهره آمریکا را در ترکیب با تغییراتی که گفته شد تغییر خواهد داد:
۱- نسل هزاره نیز از نسل قبل از خود تحصیلکردهتر و از نظر نژادی متنوعتر بود اما این اتفاق برای نسل Z به طرز باورنکردنی گسترده شده است یعنی نیمی از آنها را (۴۸%) نژادهای دیگر (غیر از سفیدپوستان) تشکیل میدهند. این داده در کنار رشد ارتباطات جهانی برای این نسل نشان میدهد احتمالاً اقلیتهای نژادی از فرصت بیشتری برای ابراز وجود و قدرت بهرهمند خواهند شد.
۲- شتاب جمعیت آمریکا به طرز قابل ملاحظهای گرفته شده (۰.۶۲% برای سال ۲۰۱۷-۲۰۱۸) و رو به کاهش است. هم افراد کمتری به دنیا آمدهاند و هم افراد بیشتری نسبت به سالهای گذشته از دنیا رفتهاند و از آن سو سهم مهاجران (یعنی کسانی که در خارج از آمریکا به دنیا آمدهاند) با ۴۴ میلیون جمعیت در ۱۱۹ سال گذشته بیسابقه بوده است (۱۴.۷%). نرخ رشد جمعیت در آمریکا کمتر از تمام سالهای ۱۹۳۷ به بعد است و یک رکورد ۸۲ ساله به شمار میآید.
متناسب با همین روند، تعداد افراد گروه سنی زیر ۱۸ سال در آمریکا از سال ۲۰۱۰ میلادی رو به کاهش گذاشته، یعنی تعداد افرادی که به دنیا میآیند از افرادی که از این گروه خارج شده و وارد ۱۹ سالگی میشوند کمتر است. ۷۱% از والدین آمریکایی که کمتر از ۵۰ سال سن دارند میگویند بعید است بخواهند فرزند دیگری داشته باشند. حتی ۳۷% از افراد متأهل و بدون فرزند نیز در همین سن میگویند احتمالاً هیچ گاه فرزند نخواهند آورد. در واقع عامل اصلی کاهش شتاب رشد جمعیت آمریکا، عقبانداختن و انصراف از فرزندآوری توسط نسل هزاره است.
جمعبندی
ایالات متحده در یک دوراهی قرار گرفته که انتخاب هر کدام خطراتی دارد. از سویی برای حل مشکل کاهش رشد جمعیت، در دسترسترین گزینه این است که راه را برای مهاجران بازتر کند و از سوی دیگر اگر چنین کاری کند، سهم اقلیتهای نژادی از این که هست (۴۸%) بیشتر نیز خواهد شد. بنابر این یا باید به کاهش جمعیت تن دهد یا آغوشش را برای تنوع نژادی باز کند. گزینه دیگر، تشویق سفیدپوستان به فرزندآوری است اما این کار در دهههای نزدیک جواب نخواهد داد چون سفیدپوستان به این زودیها در نرخ باروری به اقلیتها نمیرسند.
کاهش جمعیت از سوی دیگر نیز محتمل است و آن از دست رفتن رؤیای آمریکایی است که خیلیها را مجبور به مهاجرت به اروپا و آسیا خواهد کرد. حتی پایگاه Deagel هشدار داده که چندان به آمارهای رسمیِ جمعیت اعتنا نکنید. تحلیلگر آن پایگاه ادامه داده شیب کاهش جمعیت آغاز شده و ممکن است با یک انفجار مهاجرت و تنش شدید اقتصادی، جمعیت آمریکا طی سالهای آینده به نزدیک ۱۰۰ میلیون کاهش یابد. شاید عددی که ارائه شده کمی اغراقآمیز باشد اما واقعیت آن است که نمودارها چنین احتمالی را کاملاً منطقی جلوه میدهد.
منابع
https://www.brookings.edu/blog/the-avenue/۲۰۱۸/۱۲/۲۱/us-population-growth-hits-۸۰-year-low-capping-off-a-year-of-demographic-stagnation
https://www.prb.org/us-population-growth-decline
https://www.census.gov/popclock
http://www.deagel.com/country/forecast.aspx
https://www.pewresearch.org/fact-tank/۲۰۱۹/۰۴/۱۱/۶-demographic-trends-shaping-the-u-s-and-the-world-in-۲۰۱۹