به گزارش مشرق، پس از عدم انجام تعهدات برجامی از سوی طرفین برجام و در سالگرد خروج آمریکا از این تفاهم‌نامه، بالاخره دولت تصمیم به مقابله به مثل گرفت و در این راستا ۱۸ اردیبهشت ۹۸ پس از بیانیه مهم شورای عالی امنیت ملی خطاب به کشورهای عضو برجام، رئیس جمهور نیز زمان برداشت گام اول کاهش تعهدات برجامی را اعلام کرد.

بیشتر بخوانید:

محسن رضایی خواستار اجرای سریع گام پنجم شد

شمارش معکوس برای گام پنجم برجام +فیلم

*آغاز گام اول کاهش تعهدات برجامی در بهار

شورای عالی امنیت ملی در این بیانیه خطاب به کشورهای عضو برجام، با اشاره به اینکه «جمهوری اسلامی ایران در طول یکسال گذشته و پس از خروج غیرقانونی ایالات متحده آمریکا از توافق برجام و نقض مصوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد، نهایت خویشتن داری را از خود نشان داده و به درخواست دیگر اعضای برجام فرصت قابل توجهی در اختیار آنها قرار داده است جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، از امروز ۱۸ اردیبهشت ۹۸ برخی اقدامات خود در توافق برجام را متوقف می‌کند.»

دقایقی پس از آن حسن روحانی در جلسه هیات دولت ضمن تایید برداشت گام‌های کاهش تعهدات برجامی اعلامی از سوی شورای عالی امنیت ملی، گفت: امروز یک تصمیم راهبردی و مهم ملی را اعلام می کنیم. برجام یا برد ـ برد و یا باخت ـ باخت خواهد بود؛ اجازه نمی دهیم آمریکا آن را به برد ـ باخت تبدیل کند. هفت ماه پیش در سازمان ملل اعلام کردم استراتژی ما تعهد در برابر تعهد و نقض در برابر نقض است؛ امروز به آن سخنان عمل می کنیم. امروز فروش ذخایر اورانیوم غنی شده و ذخائر آب سنگین را متوقف می کنیم؛ این تصمیم برای ۶۰ روز است.

همچنین رئیس جمهور در این نطق برجامی خود تاکید کرد: اگر طرفین برجام پای میز مذاکره آمدند و منافع اصلی ما بخصوص در نفت و امور بانکی تامین شد، به نقطه قبلی باز می گردیم، مرد صلح و اعتدال هستیم؛ آغازگر نقض تعهد نبودیم و آغازگر جنگی نخواهیم بود، اما به هر متجاوزی پاسخ قاطع خواهیم داد در چارچوب برجام همچنان آماده مذاکره ایم؛ نه یک کلمه بیشتر و نه کمتر.

*اعلام گام دوم از سوی عراقچی، ربیعی و کمالوندی

اما این تمام راه طی شده نبود، بلکه دولت طبق وعده‌ای که در برداشت گام اول داده بود، گام بعدی را در تاریخ شانزدهم تیرماه با حضور عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه، علی ربیعی سخنگوی دولت و بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در یک نشست خبری اعلام کرد.

طبق این گام ایران غنی‌سازی بالای ۳.۶۷ را برداشت. عراقچی در این نشست گفت: امروز نامه‌ای از سوی ظریف به موگرینی نوشته شده و ارسال می شود و به صراحت بندهایی که از برجام درباره عدم تعهد ما به غلظت اورانیوم و یک مهلت ۶۰ روزه اعلام خواهد شد.

سه روز بعد رئیس جمهور در هیات دولت در مورد برداشت گام‌های کاهش تعهدات برجامی گفت: امروز گام‌های ما در زمینه برجام تدریجی، اما تصاعدی خواهد بود، نخستین هدف ما از این اقدام آن است که برجام حفظ شود و دیگران را به سیاست، منطق، اخلاق، معاهده و قوانین بین‌المللی دعوت کنیم.

*پایان جلسه سران قوا با اعلام گام سوم

برداشت گام دیگر یعنی سومین مرحله از اقدامات متقابل ایران پس از نشست سران قوا چهارشنبه ۱۳ شهریور اعلام شد. روحانی در پایان این جلسه مهم اظهار داشت:  ایران گام سوم کاهش تعهدات برجامی را از روز جمعه بر خواهد داشت و در چارچوب آن سازمان انرژی اتمی باید هر آنچه کشور در زمینه تحقیق وتوسعه فناوری هسته ای نیاز دارد، اقدام کند.

۱۶ شهریور بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در مورد جزئیات این گام در نشست خبری با خبرنگاران تاکید کرد که از روز جمعه ۱۵ شهریور گام سوم کاهش تعهدات برجامی از سوی جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. در گام سوم سازمان انرژی اتمی موظف است در زمینه تحقیق و توسعه هر آنچه نیاز فنی کشور است، بلافاصله شروع کند و تمام تعهداتی که در زمینه تحقیق و توسعه در برجام مدنظر بوده را کنار بگذارد و شاهد گسترش در حوزه تحقیق و توسعه در زمینه انواع سانتریفیوژهای جدید و هر آنچه که برای غنی‌سازی نیاز داریم را سازمان انرژی انجام دهد و شاهد سرعت عمل در این زمینه باشیم. 

همچنین وی تصریح کرد:  IR6s در بند ۳۲ ضمیمه یک قرار بوده در ابتدای سال ۱۱ برجام گازدهی شود که گازدهی آن را شروع کردیم. راه اندازی زنجیره ۲۰ تایی ماشین IR4 که براساس بند 35 ضمیمه یک برجام بوده که ابتدای سال ۱۱ قرار بود انجام شود و این هم الان انجام شده است. ماشین‌  IR6  به صورت زنجیره ۲۰  ماشین که قرار بود از آبان ماه آغاز شود که از دیروز گازدهی کرده‌ایم و زنجیره ۳۰ تایی را در برنامه بعدی انجام می‌دهیم. این چهار اقدام عملا انجام شده است.

*روحانی و گام چهارم

با گذشت زمان فضای عمومی کشور و کشورهای طرفین برجام منتظر اعلام برداشت گام چهارم از سوی ایران بودند، تا اینکه رئیس جمهور روز  در مراسم افتتاح کارخانه نوآوری آزادی، گفت: امروز می‌خواهیم  گام چهارم را اعلام کنیم و ابلاغ خواهم کرد که حتماً از فردا سازمان انرژی اتمی یک گام چهارم و جدید بر می‌دارد.

وی با بیان اینکه طبق برجام قرار بر این شد که ۱۰۴۴ سانتریفیوژ در فردو بچرخند، اما گازی تزریق نشود، تصریح کرد: از فردا گازدهی در فردو آغاز می‌شود که ممکن است با آغاز این گام سر و صداهایی ایجاد کنند و از حساسیت آنها نسبت به فردو باخبریم، اما هر وقت که آنها به تعهدات خود عمل کنند، این گام قابل بازگشت است و باید بدانند که نمی‌توانیم یکجانبه به برجام پایبند باشیم، اما آنها اقدامی نکنند.

البته روحانی در برداشت تمامی گام‌ها مفصلاً بیان داشته که همه گام‌ها قابل بازگشت است و هر زمان که آنان به تعهدات اول ژانویه ۲۰۱۷ خود بازگردند ما نیز به تعهدات خود در این تاریخ باز خواهیم گشت.

*انتظار برای برداشت گام محکم پنجم برای انتقام

حالا پس از گذشت قریب به دو ماه از برداشت گام چهارم دولت تدبیر و امید باید منتظر بود در زمانی که آمریکا اقدام به ترور شهید سپهبد قاسم سلیمانی کرده است، رئیس جمهور و تیم مذاکره کننده برجام چه تصمیمی برای برداشت گام پنجم خواهند گرفت؟

رئیس جمهور صبح امروز به دختر سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی قول داد که همه انتقام خون این سردار را خواهند گرفت. این موضوع باعث شده گام پنجم نیز جنبه انتقامی از طرفین برجام داشته باشد زیرا هیچکدام از این کشورها نه تنها این عمل تروریستی آمریکا را محکوم نکردند بلکه برخی از سیاسیون آلمان و اتحادیه اروپا در مقام دفاع از ترور فرمانده شهید نیروی قدس سپاه توسط آمریکا سخن گفتند.