به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، در آستانه سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، نیروی هوافضای سپاه پاسداران از دستاوردهای مهم موشکی رونمایی کرده که شاید بتوان آنها را از جمله مهم ترین دستاوردهای دفاعی در سالهای اخیر قلمداد کرد. موشک "رعد ۵۰۰" با موتور کامپوزیتی "زهیر" و موتور کامپوزیتی فضایی "سلمان" با نازل متحرک به عنوان نسل جدید پیشران‌های موشکی و ماهواره‌ برها مواردی بودند که امروز با حضور فرمانده کل سپاه و فرمانده نیروی هوافضای سپاه رونمایی شد.

بیشتر بخوانید:

یکی از پیشرفته‌ترین رادارهای SAR دنیا به دست سپاه رسید/ لطف بزرگ گلوبال هاوک ساقط شده به دقت و هدف‌یابی موشک‌های کروز ایران +عکس

هر چه سبک تر بهتر!

یک قانون کلی در طراحی و ساخت سیستم های نظامی وجود دارد و آن هم این است که هر چه یک جنگ افزار یا سامانه نظامی سبک تر باشد، بهتر است و اکثر طراحان و سازندگان مهم در دنیا به دنبال کاهش وزن در عین حال با حفظ کارایی در محصولات خود هستند. نکته مهم و کلیدی در خصوص موشک رعد ۵۰۰ دقیقا همین جاست. این موشک نه فقط در بخش بدنه بلکه در بخش سیستم پیشران نیز به سامانه کامپوزیتی مجهز است. این سیستم پیشران کامپوزیتی "زهیر" نام دارد. این مسئله به این معنی است که هم در سیستم پیشران و هم بدنه به طور کامل از مواد کامپوزیتی با استفاده از فناوری الیاف کربن استفاده گردیده که باعث کاهش شدید وزن این موشک نسبت به گونه های دیگر در خانواده فاتح ۱۱۰ شده است.

رونمایی از موشک رعد ۵۰۰ با حضور فرمانده کل سپاه

دقت بالای سر جنگی موشک رعد ۵۰۰ در اصابت به هدف

در اینجا و قبل از پرداختن به مشخصات ریز تر خانواده رعد ۵۰۰ باید در ابتدا نگاهی به مواد با پایه الیاف کربن داشت که باعث ایجاد یک تغییر شگرف در توان موشکی کشور ما شده است. الیاف کربن یکی از مهم ترین خانواده های الیاف پیشرفته است که استحکام بسیار بالا (بین ۷ تا ۱۰ برابر فولاد ساختمانی بسته به گرید الیاف)، چگالی پایین (حدود دو سوم آلومینیوم)، رسانایی الکتریکی بسیار خوب، قابلیت بافت و تولید پارچه، ساخت کامپوزیت های سبک و مستحکم و پایداری در برابر حرارت آن را از سایر مواد مهندسی متمایز می سازد.

موشک بالستیک رعد ۵۰۰

خواصی که به آن اشاره شد باعث می شود تا گستره بسیار وسیعی از وسائل نظامی را بتوان با استفاده از الیاف کربن ساخت. ؛ جلیقه های ضد گلوله و کلاهخود سربازان، بدنه پهپادها و انواع هواپیماهای جنگی و مسافربری، ناوشکن ها و زره تانک ها از جمله بخش هایی به حساب می آید که در آنها می توان از الیاف کربن استفاده کرد. برای این که بیشتر به اهمیت این محصول استراتژیک پی ببریم به برخی از سلاح هایی که در ساخت آن از این مواد استفاده شده است اشاره می کنیم: هواپیمای آمریکایی F-۲۲ رپتور به عنوان یکی از پیشرفته ترین جنگنده های حال حاضر جهان از ۳۵۰ قطعه از جنس الیاف کربن بهره می برد. دیگر جنگنده نسل پنجم و پنهان کار دیگر آمریکا یعنی F-۳۵ نیز از این ماده بهره می برد. چیزی در حدود یک سوم این جنگنده پیشرفته از الیاف کربن ساخته شده است. ناوشکن های آمریکایی کلاس Zumwalt به عنوان ناوشکن آینده نیروی دریایی آمریکا نیز در حجم زیاد از این مواد در بدنه خود بهره می برد.

باید گفت که الیاف کربن به عنوان یکی از اصلی ترین مواد در ساخت بدنه های جاذب امواج رادار و همچنین تیغه های جاذب حرارت که برای کاهش تشعشع فروسرخ حاصل از فعالیت موتور به کار می روند استفاده می شود. در حقیقت بدون داشتن این ماده رسیدن به بحث فناوری پنهان کاری میسر نمی باشد. بر اساس اعلام صنایع دفاعی کشور ایران از سال ۱۳۹۳ به این فناوری دست پیدا کرده است. البته در اینجا ذکر این نکته نیز بسیار مهم است که الیاف کربن در صنعت هسته ای و بحث ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته نیز بسیار مهم است و حتی مورد اشاره رهبر انقلاب نیز قرار گرفتند. ایشان در ملاقات مسئولین کشوری در خرداد ماه سال ۱۳۹۵ اینگونه فرمودند: توقعات طرف مقابل را در زمینه «الیاف کربنِ دارای کاربرد در ساخت سانتریفیوژها» و در خصوص «اندازه‌گیری ۳۰۰ کیلو مواد هسته‌ای» مطلقاً قبول نکنید و زیر بار آنها نروید.

کلاهک رعد ۵۰۰ همانند سرجنگی موشک های قاره پیما

بر اساس توضیحات سردار حاجی زاده، موشک رعد ۵۰۰ نسبت به مدل های قبلی با کاهش ۵۰ درصدی وزن رو به رو شده و از طرف دیگر برد آن با افزایش ۲۰۰ کیلومتری به حدود ۵۰۰ کیلومتر افزایش پیدا کرده است. انطور که رسانه ها و خبرگزاری کشورمان نوشته اند، در موشک جدید رعد ۵۰۰ قابلیت تحمل ۱۰۰ بار فشار و دمای سه هزار درجه سانتیگراد فراهم شده است. کاهش وزن در اینجا به معنای راحت تر شدن حمل و نقل و البته امکان افزایش تعداد بیشتر موشک روی پرتابگرهای متحرک نیز تفسیر می شود.

با احتساب این مقدار از تحمل دما می توان این گونه تخمین زد که موشک مورد نظر توان تحمل حرکت تا سرعت ۱۰ ماخ را در فاز ورود مجدد و شیرجه نهایی روی هدف را دارد که دستیابی ایران به موشکهای هایپرسونیک را اثبات می کند.  نکته مهم قابل توجه دیگر این است که معمولا از پوشش های کامپوزیتی برای حفاظت از سرهای جنگی موشک های قاره پیما بهره گرفته می شود که در فاز نهایی از خارج از جو زمین به سمت هدف روانه شده و با سرعت های بسیار بالا به سمت هدف حرکت می کنند. این سرعت بیشتر در عین حال باعث می شود که در زمان برخورد انرژی وارد شده به هدف بسیار بیشتر شده و در نتیجه تخریب حاصل از انرژی جنبشی، جدای از میزان سر جنگی بسیار بیشتر باشد که در موشک جدید سپاه هم از این موضوع مهم بهره گرفته شده است.

اگر بخواهیم در اینجا به پیشرفت حاصل شده در برنامه موشکی کشور اشاره داشته باشیم باید یادآوری کنیم که موشک های اولیه در خانواده فاتح ۱۱۰ و حتی گونه ضد کشتی و ضد رادار آن مثل سری خلیج فارس و هرمز سرعتی در حدود ۳ ماخ داشتند. در عین حال مسئله مهم دیگر در زمینه این موشک کاهش هزینه های تولیدی آن به نسبت گونه های قبلی است که با توجه به اشاره فرمانده نیروی هوافضای سپاه با تولید انبوه این کاهش قیمت باز هم افزایش پیدا خواهد کرد. در عین حال با توجه به سبک تر بودن و در عین حال انعطاف پذیر تر بودن ترکیبات کامپوزیتی تولید آن را می توان با سرعتی بیشتر و در عین حال در مکان هایی با امکانات کمتر انجام داد. موشک مورد نظر به مانند دیگر اعضای خانواده فاتح از سوخت جامد بهره می برد که این مسئله خود باعث کاهش زمان آماده شدن برای استفاده می شود.

سر جنگی این موشک نیز به مانند اعضای جدید خانواده فاتح قابلیت جدا شوندگی دارد که این مسئله کشف و مقابله با آن را برای سیستم های دفاع ضد موشکی بسیار سخت تر می کند. در تصاویر پخش شده از شلیک آزمایشی این موشک نیز دقت فوق العاده آن در هدف قرار دادن نقطه از قبل تعیین شده مشخص است.