سرویس فرهنگ و هنر مشرق - هفتمین قسمت از برنامه تلویزیونی جهاد پیشرفت، چهارشنبه ۲۳ بهمن ماه، با موضوع« کشاورزی و نسبت آن با پیشرفت و عدالت و اقدامات گروه‌های جهادی در این حوزه» با حضور کاظم شکوریان فرد، عضو شورای بسیج مهندسین کشاورزی استان قم، صادق هاشمی شبانکاره، مسئول موسسه جهادگران جوانان سپاهان و مسعود شریعت نیا، مسئول گروه جهادی شهید هادی باغبانی از شبکه افق سیما پخش شد.
در ابتدای برنامه کاظم شکوریان فرد در پاسخ به سوالی مبنی بر نسبت کشاورزی با پیشرفت و عدالت گفت:
نگاه به کشاورزی از چند منظر قابل توجه است، یکی اینکه امنیت غذایی ما است و بحث دیگر قشر مهم و بزرگ مردم کشور ما به کشاورزی مشغول هستند و برای توسعه کشورمان با تهدیداتی روبرو هستیم و همین امر بحث کشاورزی و امنیت غذایی را برای ما جدی‌تر می‌کند، که ما بتوانیم از لحاظ تولید مواد غذایی به یک سطح ایمنی مناسب برسیم.
سپس مجری کارشناس برنامه، از مسعود شریعت نیا این سوال را مطرح کرد که برای مشخص کردن نسبت کشاورزی با توسعه و پیشرفت را باید چگونه عمل کنیم؟
مسئول گروه جهادی شهید هادی باغبانی، در پاسخ گفت: پیشرفت الزاماً برای تمام کشورها یک الگو ندارد، برای هر کشوری نسبت به زیست بوم و فضای فرهنگی، معیشتی و اقتصادی که دارد متفاوت است. اگر به این نگاه توجه کنیم می‌توانیم توسعه را در ایران بشناسیم. یکی از معضلاتی که در بحث توسعه داریم. حضرت آقا در سال ۸۴ فرمودند که کشاورزی نباید تحقیر بشود، اما در روندی که ما می‌بینیم کشاورزی که روزی شغل انبیاء بوده و نزد مسلمانان از جایگاه خاصی برخوردار بوده است الان تبدیل به شغلی شده که نسل امروز با اکراه به آن نگاه می‌کند. و باعث شده که جامعه ما به شدت نسبت به کشاورزی گریزان بشود و یک آسیب بنیادی برای کشاورزی ما محسوب می‌شود. این معضل از توسعه ما برخاسته، توسعه‌ای که در بحث کشاورزی اعمال می‌شود مدل اروپایی، آمریکایی است؛ ولی به صورت کاملاً اشتباه پیاده شده است.
مجری کارشناس برنامه، در ادامه مباحث سوالی را از صادق هاشمی شبانکاره مبنی بر اینکه گروه‌های جهادی چقدر موضوع کشاورزی برای آنها مهم است؟
مسئول موسسه جهادگران جوانان سپاهان در پاسخ گفت: من یک آماری در بحث گروه‌های جهادی در حوزه کشاورزی عرض کنم، حدوداً ۱۷۰ گروه در حوزه اقتصادی داریم؛ که در حوزه‌های مربوط به اقتصاد فعال هستند چه کشاورزی، چه صنایع تبدیلی و.. و گروه جهادی حاظر در یک منطقه، منطقه هدف را از طریق آمایش سرزمینی انجام می‌دهد و چالش‌ها و فرصت‌هارا بیرون می‌آورد و زنجیره تولید ارزش محصول را به دست می‌آورد.
مجری کارشناس برنامه سپس گفت‌وگو را با کاظم شکوریان راد پیرامون موضوع کشاورزی و ارتباط گروه‌های جهادی با آن پی گرفت و پرسید: گروه‌های جهادی چرا به موضوعی همانند کشاورزی که می‌تواند پیشران یک منطقه باشد نسبت به آن غافل هستند؟
عضو شورای بسیج مهندسین کشاورزی استان قم در پاسخ گفت:
عمدتاً در کشور ما بخشی از کشاورزی به صورت معیشتی است، یعنی در روستا و مناطق محروم مشغول کشاورزی هم هستند. این قشر چونکه دور افتاده از مرکز بودند با محرومیت‌هایی مواجه بودند، به ویژه بخش‌هایی که برمی‌گردد به قبل از انقلاب و بحث‌های زیرساخت‌ها بسیار ضعیف بوده است. پس از انقلاب به صورت نسبی این محرومیت‌ها برطرف شد و باید این کار تداوم پیدا کند. گروه‌های جهادی به مکان‌هایی مراجعه می‌کنند که نقاط ضعف محرومیت‌های ما بوده و به خاطر همین خدماتی که ارائه می‌دهند؛ شناسایی شده و در صدد برطرف مردن محرومیت‌ها هستند
محمد دوباشی در ادامه برنامه از مسعود شریعت نیا این سوال را مطرح کرد که گروه‌های جهادی فارغ از اینکه به بحث کشاورزی غفلت داشتند، اگر قرار باشد کشاورزی را یکی از مؤلفه‌های پیشرفت بدانیم که مزایا زیادی برای منطقه‌ها را در پی داشته باشد؛ گروه‌های جهادی در طراحی و فکرشان باید به چه مؤلفه‌هایی بیشتر توجه کنند که اینچنین موضوعاتی مغفول واقع نشود؟
مسعود شریعت نیا در پاسخ گفت:
در گروه‌های جهادی یک‌چیزی که وجود دارد بحث لذت کارهای عام‌المنفعة است. متأسفانه یکی از اشتباهات در کارهای جهادی استمرار نداشتن آن است. به طور مثال، ما اگر ورود به یک منطقه‌ای داشته باشیم و شناسایی کنیم که ده خانوار مشغول اند و خیلی از اینها کار کشاورزی انجام می‌دهند؛ اگر روی این خانوارها متمرکز بشویم و آن نگاه اقتصادی و عام‌المنفعة خودمان را بیاوریم در کنار نوع نگاه اقتصادی این خانوارها می‌تواند کمک بسزایی به آنان بکند.
کاظم شکوریان فرد در ادامه مباحث مطرح شده گفت:
در بحث کشاورزی به صورت عموم یکسری مشکلاتی داریم که اگر رفع بشود، در کشاورزی به صورت عام و در بحث تولید به صورت خاص کمک می‌کند. اول این هست که نیاز داریم جوانان روستایی را به زنجیره تولید کشاورزی اضافه کنیم و آنان را ترغیب کنیم به صف کشاورزان بپیوندند. بحث دوم اینکه باید مشاغل جدیدی به حیطه کشاورزی اضافه کنیم، یعنی باید ظرفیت‌های منطقه‌ای در نظر بگیریم، علاوه بر کشاورزی سنتی، مشاغل جدیدی هم پیشنها بدیم. و بازارهای مناسب برای کارهای کشاورزی مهیا بشود و بحث رونق تولید را از طریق رونق بازار تسهیل بکنیم.
مجری کارشناس برنامه، از مسعود شریعت این سوال را مطرح کرد که گروه‌های جهادی چگونه می‌توانند هم کار تخصصی انجام بدهند و مردم را درگیر پیشرفت کار منطقه خودشان بکنند؟
مسعود شریعت در پاسخ گفت:
این بحث برمی‌گرده به شناسایی ظرفیت‌های بومی آن منطقه، یعنی بچه‌های جهادی قبل از ورود به یک منطقه باید داده‌های آن منطقه را به دست بیاورند. خیلی از مشکلات کشاورزهای روستایی نیود بازار فروش است، اگر ما بتوانیم این خلأ را پر بکنیم خیلی از مشکلات حل می‌شود.
صادق هاشمی شبانکاره در دنباله‌ی این نگاه افزود:
وقتی یک منطقه آمایش سرزمینی انجام می‌شود، این آمایش سرزمینی در حوزه اقتصادی و بحث کشاورزی است و در داده‌های مرکز مطالعات راهبردی حرکت‌های جهادی کشور قرار می‌گیرد؛ و هر گروهی زین پس بخواهد در دهستانی کار کند این داده‌ها وجود دارد. در بحث مشارکت مردمی فی المثل ما در یکی منطقه دوره آموزشی برگزار کردیم بر اساس زنجیره ارزش تولید محصول، در بحث دامی گوسفند دو نوع داریم داشتی که مربوط به پشم و قالیبافی که زنجیره به مراتبط به بحث صادرات ختم می‌شود.
مسعود شریعت نیا در پاسخ به سوال مجری کارشناس برنامه، مبنی بر اینکه این خلأ مربوط به تفکر درباره‌ی مشکلات هر منطقه خصوصاً در بحث کشاورزی توسط سازمان یا نهادی بررسی می‌شود؟
مسئول گروه جهادی شهید هادی باغبانی در پاسخ گفت: این خلأ در بحث کشاورزی متأسفانه برمی‌گردد به بی ارزش شدن این کار، شاید خیلی از نهادهای حاکمیتی بعضی اوقات فعال می‌شوند و دوباره بعد از مدتی کنار می‌کشند. و معلوم نیست که چه اهدافی داشتند و چی شد که پا پس کشیدند؟ ما اگر شروع کنیم به هویت سازی گروه‌های جهادی کشاورزی می‌تونیم خیلی از جوامع را درگیر کنیم.
کارشناس مجری برنامه، سوالی را از کاظم شکوریان فرد مبنی بر اینکه چرا کار فکری توسط گروه‌های جهادی جدی گرفته نمی‌شود؟
عضو شورای بسیج مهندسین کشاورزی استان قم گفت: به نظر من جای تعامل بین گروه‌های جهادی و علمی، تحقیقاتی خالی است. گروه‌های جهادی همزمان که دارند کادرسازی می‌کنند برای رفع مشکل یا محرومیتی، همزمان نیاز دارد کارشناسان تحقیقاتی دعوت به همکاری کنند و از نظرات آنان در برنامه ریزی استفاده کنند. خروجی این کار هم باعث می‌شود روحیه جهادی کار خودش را به نحو احسنت انجام بدهد و نیز از توان علمی افراد استفاده می‌شود.
صادق هاشمی شبانکاره در دنباله‌ی مباحث مطرح شده گفت:
حاکمیت تا الان نتوانسته است بحث کاداس کشاورزی را به نوعی انجام بدهد و بتواند آن نقاطی که در حوزه کشاورزی وجود دارد را بررسی کند. و باید گروه‌های جهادی و کشاورزی از این نقشه راهی که برای این شکل کارها تدوین شده است باید استفاده کنند.
مجری کارشناس برنامه، در پایان سوالی را از کاظم شکوریان فرد مطرح کرد مبنی بر اینکه باید گروه‌های جهادی نقش حلقه‌های واسط را برای تعامل و به کار گیری حاکمیت و دخیل کردن نیروهای مردمی ایفا کنند، در خیلی از مناطق شاهد منابع طبیعی، جهاد کشاورزی کار تحقیقاتی روی یک موضوع خاص انجام می‌دهند، ولی این مطالعات قابل استفاده توسط گروه‌های جهادی و مردمی نیست. این هنر تعامل چگونه می‌تواند این تحقیق و دانش را در خدمت عمل خالصانه گروه‌های جهادی قرار بدهد؟
عضو شورای بسیج مهندسین کشاورزی استان قم در پاسخ گفت:
اینکه علم و هنر و تحقیقات از مراکز علمی به مزارع کشاورزی برسد، این همیشه یکی از معضلات کشاورزی بوده است. راهی که برای آن مشخص کرده‌اند این است که گروه‌های آموزش دیده این حلقه واسط می‌شوند که منابع علمی را تبدیل به بیان ساده آموزشی کنند برای انتقال به کشاورزانی که در سطح تولید هستند. پیشنهادی که به گروه‌های جهادی دارم این است که همراه گروه‌های خودشان حتی اگر برای طبابت می‌روند و عمده مسائلی که اینها خدمت رسانی می‌کنند در مناطق محروم کشاورزی و روستایی است؛ همراه خودشان تیمی از کارشناسان کشاورزی داشته باشند. برای اینکه زبان گویایی باشد برای بیان مطالب علمی و فنی و اینکه ارتباط ترویجی برقرار کند.
