سرویس جهان مشرق - درحالی که بیش از ۱۵۰ کشور جهان از ثبت موارد ابتلا به «ویروس کورونا» موسوم به «کووید-۱۹» خبر می‌ دهند، سرانجام دولت ترکیه ششم مارس جاری راضی شد، اولین مورد از ابتلا به ویروس کورونا در این کشور را به رسمیت بشناسد و آن را رسانه ای کند.

به نظر می رسد، به همان اندازه که دولت ترکیه بر کتمان وجود موارد ابتلا به کرونا در این کشور اصرار داشت، به همان اندازه رسانه های ترکیه بر «بزرگ نمایی» این بحران در ایران تمرکز کرده بودند، بدون اینکه توجه داشته باشند، ابتلا به ویروس کرونا اکنون به یک بحران جهانی تبدیل شده است.

در طول هفته گذشته موضوع انتشار ویروس کرونا در ایران چنان مورد توجه رسانه ها و مطبوعات ترکیه بود که نه تنها جزئیات این خبرها نیز از قلم نمی افتاد، بلکه تلاش می شد، با دادن آمار لحظه ای و زنده از تعداد مبتلایان و قربانیان و مناطق درگیر، به افکار عمومی داخلی و منطقه ای و خارجی القا کنند که ایران عامل انتشار فیروس کورنا در جهان است!

رسانه های ترکیه تنها به القای این خبر که ایران عامل انتشار فیروس کورنا در جهان است، اکتفا نکردند، بلکه به شکلی ویژه ی خبرهای مربوط به وضعیت سلامتی دولتمردان و سیاسیون ایران و ابتلای آنها به ویروس کرونا یا مشکوک شدن به ابتلا و قرنطینه شدنشان را پوشش می دادند.

 قرنطینه شدن دکتر «علی اکبر ولایتی»، مشاور امور بین الملل مقام معظم رهبری از جمله ی این خبرها بود که رسانه های ترکیه تلاش کردند، با «بزرگ نمایی» آن و تاکید مکرر بر اینکه دکتر ولایتی از نزدیک ترین افراد به مقام معظم رهبری در ایران است، این باور را در افکار عمومی داخلی و خارجی ایجاد کنند که اوضاع بهداشتی و درمانی در ایران به حدی ضعیف و ویروس کرونا چنان در این کشور شیوع یافته که حتی نزدیک ترین افراد به مقام رهبری در ایران هم از آن در امان نمانده است.

این رسانه ها همچنین، با انتشار اخباری درباره ی وضعیت شیوع ویروس کرونا در شهر «قم» و میزان تلفات ناشی از ابتلا به کرونا در این شهر سیاست های ایران را به سخره گرفته و دولت ایران جهت مقابله با انتشار کرونا در قم و سایر مناطق و شهرهای ایران، بی کفایت و بی تدبیر جلوه دهد.

بعد از ویروس کرونا در ایران، نوبت به انتشار این ویروس در آمریکا بود که به اشکال مختلف و براساس خطوط و سیاست های خبری نظام ترکیه، توسط رسانه های این کشور پوشش و بازتاب داده شود. سوژه ی خبری در اینجا سناتور آمریکایی «لیندسی گراهام» بود که در سفر «دونالد ترامپ»، رئیس جمهوری آمریکا به ایالت فلوریدا و دیدار با رئیس جمهور و برخی مقامات دولت برزیل به علت احتمال مبتلا شدن به ویروس کرونا در قرنطینه خانگی قرار گرفته بود. زیرا وی با مقامات برزیلی دیدار داشته که اخیرا آزمایش یکی از آن‌ها مثبت اعلام شده بود.  

اتخاذ چنین خط خبری از سوی رسانه های ترکیه آن هم در قبال ایپدمی «ویروس کرونا»، در کنار سیاست سکوت و کتمانی که نه تنها دولت این کشور، بلکه از سوی احزاب ترکیه اجرا می شد، بار دیگر نشان داد که نمی توان بر «حماقت های سیاسی» آنکارا پایانی متصور شد.

کیست که نداند:
- اقتصاد ترکیه به شدت وابسته به صنعت گردشگری است
- توقف ورود گردشگران خارجی به ترکیه چه لطمات هنگفت  ضربات کشنده ای به اقتصاد این کشور وارد می کند
- صنعت گردشگری پاشنه آشیل اقتصاد ترکیه است
- چشم پوشی آنکارای درگیر در بحران تجاوز نظامی به سوریه و تنش دیپلماتیک با اتحادیه اروپا در پرونده پناهجویان، اقتصاد ترکیه را با چه فاجعه ای رو به رو می کند
- اعلام ورود ویروس کرونا به ترکیه، چه تاثیری بر سفر گردشگران خارجی به این کشور می گذارد
- ماسک و مواد ضدعفونی کننده در ترکیه به شدت کمیاب و قیمت مواد ضدعفونی کننده ۴۰ برابر و ماسک ۲۰ برابر شده است

- اقتصاد جهانی در دو هفته اخیر چه ضرباتی از انتشار ویروس کرونا متحمل شده و چه تاثیری بر اقتصاد ترکیه و ارزش لیر این کشور گذاشته است
- کسری بودجه ترکیه در ژانویه ۱.۸ میلیارد دلار و میانگین رشد صادرات نسبتا ضعیف و نیاز کشور برای تامین باز پرداخت دیون خارجی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار و کسری بودجه در معاملات تجاری ۶.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی اعلام شد
- دولت ترکیه برای هفتمین بار طی سال جاری نرخ سود بانکی در این کشور را کاهش داد و ارزش لیر ترکیه در قبال دلار به ۶.۲۷ رسید که پایین ترین حد از سال ۲۰۱۶ محسوب می شود
- دولت ترکیه تا پیش از اعلام مشاهده ابتلا به ویروس کرونا در این کشور، با درخواست های مکرر جامعه ی پزشکی ترکیه برای اجرای آزمایش تشخیص ابتلا به کرونا مخالفت و از پذیرش کیت های خارجی تشخیص ابتلا به این ویروس امتناع می کرده است
و سرانجام اینکه کیست که نداند:
- این سیاست و آن خط مشی، ترفند دیرینه دولت ها موسوم به «فرار به جلو» برای انحراف افکار عمومی ترکیه از مشکلات بی شمار اقتصادی و تنش های بی پایان سیاسی و وضعیت اسفبار اجتماعی است که درحال حاضر مردم ترکیه با آن دست به گریبان هستند؟

** دولت چوپان دروغگو و مردم دیر باور

آنکارا درحالی سیاست سکوت و کتمان در قبال شیوع ویروس کرونا در داخل و بزرگ نمایی آن در خارج را دنبال می کند که مردم این کشور دولت اشان  را به پنهان کاری و دروغگویی در انتشار اخبار مربوط به شیوع کرونا متهم می کنند و کاربران ترک فعال در فضای مجازی به شدت این سیاست آنکارا را به باد انتقاد و تمسخر می گیرند. به حدی که باعث شده تا برخی نهادها و سازمان های بین المللی به آنکارا درباره تبعات و پیامدهای این پنهان کاری که می تواند، ترکیه را با یک فاجعه بزرگ انسانی مواجه کند، هشدار دهند.

** تغییر رویکرد آنکارا و اعلام مشاهده مورد ابتلا به کرونا

سرانجام وزارت بهداشت ترکیه بامداد چهارشنبه ۱۱ مارس جاری با صدور بیانیه‌ ای از ثبت یک مورد از ابتلا به ویروس کرونا خبر داد. این اولین مورد ابتلا به ویروس کرونا در ترکیه بود که وزارت بهداشت این کشور شناسایی آن را رسما تایید کرد.

براساس تازه ترین آمارها «فخرالدین کوجا»، وزیر بهداشت ترکیه روز دوشنبه ۱۶ مارس در پیامی توئیتری شمار مبتلایان به ویروس کرونا در این کشور را ۱۸ نفر اعلام کرد.

به دنبال آن اقدامات پیشگیرانه ای از سوی دولت ترکیه برای ممانعت از انتشار ویروس کرونا در این کشور اتخاذ شد، از جمله اینکه شرکت هواپیمایی «ترکیش ایرلاین» پروازهای خود را به کشورهای اروپایی از جمله آلمان، فرانسه، اسپانیا، نروژ، دانمارک، بلژیک، سوئد، اتریش و هلند را تا ۱۷ آوریل سال جاری به حالت تعلیق درآورد و وزارت راه و حمل و نقل ترکیه نیز از اضافه کردن ۹ کشور جدید به لیست پرواز های لغو شده به مبدا و مقصد ترکیه خبر داد.

در داخل کشور دولت ترکیه مدارس و دانشگاه ها و مراکز تفریحی و سیاحتی این کشور را تعطیل اعلام کرد و مقرر شد، مراکز آموزشی، آموزش های خود را از راه دور ارائه دهند. همچنین تمام فعالیت های ورزشی در این کشور به حالت تعلیق درآمدند.

از مجموعه اقدامات پیشگیرانه اتخاذ شده چنین برمی آید که دولت ترکیه خود را در آستانه بحرانی واقعی و بزرگ می بیند و این کذب ادعاهای عدم ورود ویروس کرونا به این کشور و سیاست پنهانکاری و سکوت آنکارا در قبال این فاجعه انسانی را به اثبات می رساند.

آنچه درباره ی اعلام ورود ویروس کرونا به ترکیه بسیار حائز اهمیت و قابل توجه است، زمانبندی اعلام این خبر است. این اقدام دولت ترکیه ۴ ساعت پس از انتشار بیانیه ی صندوق بین‌ المللی پول (IMF) صورت گرفت که در آن از ابتلا به ویروس کورنا به عنوان یک اپیدمی جهانی یاد شده بود.

این بیانیه در ادامه تاکید کرده بود که صندوق بین‌ المللی پول ۵۰ میلیارد دلار برای کمک به کشورهای درگیر کرونا اختصاص داده است و به نظر می رسد، دولت ترکیه به طمع استفاده از این کمک و دریافت مبلغ فوق اقدام به اعلام رسمی مشاهده موارد ابتلا به کرونا در این کشور کرده و برای تضمین دریافت این کمک و افزایش مبلغ آن، درحال بالا بردن شمار مبتلایان در این کشور است.

** بهره برداری ترکیه از پناهجویان در سایه کرونا

بحران پناهجویان در مرزهای ترکیه و یونان که مرز ترکیه و اتحادیه اروپا محسوب می شود، تنش میان آنکارا و این اتحادیه را وارد مرحله ی جدیدی کرده و ناظران سیاسی بر این باورند، ترکیه تلاش می کند، از پناهجویان در این کشور به عنوان اهرم فشاری جهت رسیدن به اهداف خود، با یک معامله جدید در منطقه بهره بگیرد و معادلات منطقه ای و بین المللی را اینگونه به نفع خود تغییر دهد. به ویژه آنکه آنکارا به خوبی می داند، اتحادیه اروپا به هر طریق خواستار ممانعت ترکیه از ورود امواج جدید پناهجویان به کشورهای عضو این اتحادیه است، به همین دلیل طی روزهای گذشته شاهد بودیم، آنکارا رشوه اتحادیه اروپا به ترکیه در پوشش کمک بلاعوض به پناهجویان مقیم این کشور را رد می کند.

اتحادیه اروپا طی هفته گذشته تحت عنوان کمک های بلا عوض و در واقع با هدف تطمیع ترکیه جهت جلوگیری از ورود پناهجویان به کشورهای عضو این اتحادیه پیشنهاد داد، بابت هر پناهجو ۲ هزار یورو به دولت ترکیه کمک کند، اما آنکارا این رقم را ناچیز دانست و خواستار مبالغ بالاتر شد.

این موضوعی است که روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی به آن پرداخته و ضمن تاکید بر اینکه اروپا به هر طریق باید مانع ورود امواج جدید پناهجویان از ترکیه به کشورهای اروپایی شود، از اتحادیه اروپا خواسته بود، به هر طریق ممکن رضایت آنکارا در این پرونده را به دست آورند. سفر اخیر «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه و جلسه و برگزاری نشست مشترک بین او و اعضای اتحادیه اروپا در همین راستا صورت گرفت، نشستی که نتیجه ای برای هیچ یک از طرف ها در برنداشت و باعث شد، اردوغان در اعتراض به عدم توافق بر سر رقم رشوه پیشنهادی اتحادیه اروپا ترکیه، نشست را نیمه کاره رها کند.

از آنچه گذشت، می توان به این نتیجه رسید که ترکیه با چالش های بزرگ و ویرانگری در حوزه های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی مواجه است و تاکنون سعی کرده، با فرار رو به جلو و ایجاد خفقان در داخل، به ظاهر مانع هویدا شدن این چالش ها شود. لذا به هر دستاویزی برای خروج از این بحران ها متوسل می شود. زمانی رویکرد اقدام نظامی علیه سوریه و تقابل با روسیه را پیش می گیرد، زمانی رویکرد بولد کردن بحران کرونا که به اپیدمی جهانی تبدیل شده و تمسخر تلاش ها و اقدامات کشورهای دیگر در مبارزه با انتشار این ویروس را اتخاذ می کند، زمانی رویکرد کتمان و سکوت را بدون توجه به تبعات فاجعه بار این سیاست برای مردمش پیش می گیرد و زمانی دیگر پرونده پناهجویان و آوارگان این کشور را ابزار معامله با اتحادیه اروپا برای خروج از بحران هایش قرار می دهد.