سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

*******

** زیباکلام: وضعیت کرونا در آمریکا و اروپا را منتشر نکنید غیراخلاقی است

«صادق زیباکلام» فعال سیاسی اصلاح طلب در یادداشتی در روزنامه آرمان نوشت:«آنچه جای تامل دارد برخورد سیاسی و نگاه خاص به مساله کرونا است که در برخی از جریانات سیاسی دیده می‌شود. بسیاری از پیامک‌هایی که توسط سایت‌های رسمی وابسته به بخش‌های مختلف می‌آیند پر از آمار تلفات مربوط به آمریکا یا انگلیس هستند. گویی ظاهرا اگر 350 میلیون آمریکایی یا 60 میلیون انگلیسی در نتیجه کرونا از بین بروند مشکلات ما حل می‌شود، در حالی که آرزوی مرگ و نیستی برای دیگران عاری از هرگونه فضیلت اخلاقی است».

زیباکلام در ادامه نوشت:«اینکه تلاش کنیم نشان دهیم دیگران چقدر مساله، مصیبت و تلفات دارند، مردم در فروشگاه‌ها به دستمال‌های کاغذی حمله کردند یا قفسه‌های سوپرمارکت‌ها خالی شده، اگر واقعیت و عمومیت داشته باشند، باز همان سوال مطرح می‌شود که اگر دیگر کشورها نتوانند از پس کرونا برآیند، چه افتخار و عظمتی برای ما خواهد بود؟ آیا اگر آمار مبتلایان به کرونا در آمریکا افزایش یابد در ایران کاهش می‌یابد؟ اگر تعداد فوتی‌ها در انگلیس در نتیجه کرونا خیلی زیاد شود، باعث خواهد شد که این آمار در ایران کاهش یابد؟

این فعال اصلاح طلب در ادامه تاکید کرد:«متاسفانه این‌گونه برخوردها نه‌تنها از نظر فضیلت‌های اخلاقی شایسته نیست، بلکه باعث می‌شود که آن مختصر اعتماد و اعتباری که برخی از مردم دارند نیز خدشه‌دار شود. چون تنها چیزی که از ارائه این‌گونه آمار به‌دست می‌آید، این است که همچون برخی که منتظرند صاحبان متوفی بیاید و آنها تقاضای پول کنند، انگار ما هم نشسته‌ایم که دیگران دچار مرگ و میر شوند؛ با این تفاوت که روشن نیست از مرگ و میر آنها چه سودی عاید ما می‌شود؟».

یکی از پیامدهای انتشار ویروس کرونا در سطح جهان، نمایش چهره بدون روتوش آمریکا و اروپا بود. همان کشورهایی که زیباکلام و همفکران وی در سالهای اخیر بارها رفتار دولتمردان و شهروندانش را مانند پتکی بر سر مردم ایران می کوبیدند.

متاسفانه زیباکلام و همقطاران وی دچار «خودتحقیری حاد» هستند و در این سالها تلاش کردند تا این روحیه مخرب و خسارت بار را در سطح جامعه ترویج دهند.

ویروس کرونا در دو سطح، چهره بدون روتوش آمریکا و اروپا را نمایان کرد. اولین سطح نمایش ناتوانی دولت های غربی و دومین سطح، نمایش فرهنگ بسیار پایین شهروندان آمریکایی و اروپایی بود.

تصاویر پوشیدن کیسه زباله بجای لباس ایزوله در بیمارستان های آمریکا، نشان داد که مقامات آمریکایی علیرغم هیاهو و تبلیغات فراوان، چقدر ناتوان و بی عرضه هستند.

علاوه بر آن، تصاویر متعدد از غارت فروشگاه ها در اروپا و آمریکا و در ادامه صف های طولانی مردم در مقابل فروشگاه های عرضه اسحله- برای مراقبت از خود در دوران احتمالی قحطی- فرهنگ بسیار پایین شهروندان آمریکایی را نمایش داد.

اکنون آمریکا در آمار مبتلایان به ویروس کرونا رکورد زده است. در روزهای گذشته ترامپ در اظهارنظری عجیب گفت که اگر با کرونا کمتر از 100 هزار کشته بدهیم، خوب است!

موارد مذکور، نمایش «نظام سرمایه داری بدون سانسور» است. این نمایش واقعی، هم غربِ وحشی را نشان داد و هم فقدان فرهنگ در غرب را. برای همین است که زیباکلام اینچنین برآشفته است. گویا رشته های «خودتحقیری حاد» و «حسرت خوردن به مردمان مغرب زمین» بدجوری پنبه شده است.

هیچکس از کشته شدن انسان ها در کشورهای دیگر خوشحال نمی شود. مسئله اصلی، خودباوری و پرهیز از خوتحقیری است.

نوع مواجهه ایران با ویروس کرونا، از جامعه پزشکان و پرستاران و وزارت بهداشت و سپاه و ارتش و بسیج تا تک تک مردم عزیز کشورمان، و از راه اندازی کارگاه های متعدد تولید ماسک تا تهیه اقلام بهداشتی و خوراکی برای خانوارهای کم بضاعت و ضدعفونی کردن سطح شهر و...همگی خودباوری و همبستگی مردم ایران را نمایش داد.   

** «مصیبت های غیرمترقبه»، بهانه ای برای سرپوش گذاشتن بر کارنامه

روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت:«این 6، 7 سالی که از عمر دولت تدبیر و امید می‌گذرد، کشور روزهای سختی به خود دیده و به جز مشکلات سیاسی و اقتصادی گاه و بیگاه، حوادث غیرمترقبه‌ای همچون آن‌چه این روزها نه‌تنها ایران، بلکه تمامی جهان با آن دست و پنجه نرم می‌کند هم کم ندیده است. چنان‌که این سال‌ها برخی تحلیلگران و سیاسیون در توضیح وضع و حال روحانی و دولتش، هر از گاه به مزاح گفته‌اند که "کاش دولت روحانی یک آتش‌نشان هم به کابینه‌اش می‌آورد" تا مگر مقابل این همه "مصیبت غیرمترقبه" کمک‌حال او و وزرایش باشد».

رسانه های اصلاح طلب در سالهای اخیر بارها با بهانه هایی همچون «دولت روحانی بدشانس است» و «حوادث غیرمترقبه در دولت روحانی رکورد زده» و...بر کارنامه ضعیف دولت سرپوش گذاشته اند.

چندی پیش روزنامه اصلاح طلب آرمان با انتقاد از این رفتار نوشته بود:«می‌گویند رئیس‌جمهور روحانی بدشانس است. ترامپ، سیل، زلزله و ملخ همه از نشانه‌های بدشانسی حسن روحانی است! اما آیا واقعاً می‌شود سرنوشت یک کشور را به شانس گره زد؟ نه؛ اداره کشور هیچ ارتباطی با شانس ندارد. امور تنها با تدبیر و عقلانیت اداره می‌شود و به‌سمت پیشرفت حرکت می‌کند…شانس هیچ جایی در ایفای وظیفه دولتمردان ندارد. نه‌تنها روحانی بلکه هر رئیس‌جمهور دیگری هم دچار این حوادث می‌شد، نمی‌شد او را بدشانس نامید. لطفاً بی‌تدبیری را بدشانسی ننامیم».

پیش از این، «غلامحسین کرباسچی» از فعالین اصلاح طلب گفته بود:«بحران مدیریت مدیران ناکارآمد در دولت اول آقای روحانی در دولت دوم نیز نمایان شد و مشکلات امروز را به وجود آورد».

** ذوق زدگی ارگان دولت از اقدام توهین آمیز اروپا

روزنامه ایران در گزارشی با عنوان «چراغ اینستکس روشن شد» نوشت:«چراغ سازوکار مالی «اینستکس» با نخستین تراکنش مالی میان ایران و اروپا  روشن شد. روز سه‌شنبه دوازدهم فروردین ماه جاری بود که «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان اعلام کرد که ایران برای اولین بار با استفاده از «اینستکس» اقدام به خرید و انتقال تجهیزات پزشکی کرده تا به این ترتیب در بحبوحه بحران فراگیر شیوع ویروس کرونا که دامن شماری از کشورهای اروپایی طرف برجام را نیز گرفته است، اولین گام همکاری میان ایران و کشورهای عضو اتحادیه اروپا برداشته شود».

ارگان رسانه ای دولت در ادامه نوشت:« پیشتر شرکای باقی مانده در برجام با هدف ترغیب ایران به باقی ماندن در این توافق بعد از خروج یکجانبه امریکا و تحقق مزایای اقتصادی برجام توافق کردند کانال مبادله مالی با ایران را موسوم به «اینستکس» تأسیس کنند».

آمریکا و اروپا در پی آن هستند تا از نمد کرونا، کلاهی برای خود ببافند. «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه- تیر 98- گفت:«3 کشور اروپایی متعهد شدند که ۱۱ تعهد را در راستای توافق برجام اجرایی کنند و در هیچیک از این تعهدات، اینستکس وجود ندارد».

3 کشور اروپایی عضو برجام- بهمن 97- پس از اعلام رونمایی از اینستکس، بیانیه‌ قابل تأملی را صادر کردند. در بخشی از بیانیه مذکور تاکید شده بود:«اینستکس با بالاترین معیارهای بین‌المللی در زمینه مبارزه با پولشویی، مبارزه با تأمین مالی تروریسم (AML/CFT) و تبعیت از تحریم‌های اتحادیه اروپا و سازمان ملل منطبق خواهد بود. در همین راستا، سه کشور اروپایی از ایران انتظار دارند فوراً تمامی عناصر برنامه اقدام FATF را اجرا کند».

در همان مقطع، «مارکوس ادرر» سفیر اتحادیه اروپا در روسیه گفت:«اینستکس برای مقابله با آمریکا راه‌اندازی نشده است و این سازوکار برای ارتباط و همکاری با ایران مطابق با تعهدات بین‌المللی(بخوانید قوانین تحریمی آمریکا) خواهد بود».

طرف اروپایی در برجام متعهد شده بود که ضمن خرید نفت از ایران و پرداخت پول آن، تبادلات بانکی را نیز برقرار کرده و همچنین کالاهای تحریمی را با ایران مبادله کند؛ اما اعضای اروپایی برجام طبق سازوکار اینستکس، به هیچ عنوان از ایران نفت نمی‌خرند و تبادلات بانکی را نیز برقرار نمی‌کنند؛ بلکه صرفاً از طریق این کانال، در ازای خرید نفت ایران توسط کشورهای غیراروپایی، به جای پرداخت پول، در اقدامی توهین آمیز صرفاً غذا و دارو(اقلام غیرتحریمی آمریکا) را در اختیار ایران قرار می‌دهند!

کارویژه اینستکس شناسایی مسیرهای خرید نفت ایران و شفاف سازی آن برای آمریکاست. به عبارت دیگر اینستکس بخشی از پازل FATF در رصد تراکنش‌های مالی ایران- در چارچوب تحریم ها- برای وزارت خزانه‌داری آمریکا-اتاق جنگ اقتصادی واشنگتن علیه ایران- است.

اروپا در پی آن است تا به بهانه کرونا، کانال بی خاصیت اینستکس را به عنوان «امتیاز به ایران» جا بزند. نکته قابل تأمل اینجاست که ارگان رسانه ای دولت، از این اقدام فریبکارانه و توهین آمیز ذوق زده شده است.