به گزارش مشرق، رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه در نشست برخط «تحولات و آرایش رسانه‌ها در دهه پنجم انقلاب اسلامی، فرصت‌ها و مسئولیت‌ها" با تشریح تغییرات رسانه‌ها گفت: کنشگران رسانه‌ای متعهد و دلسوز نمی‌توانند دردهه پنجم انقلاب اسلامی با راهبردها و رویکردهای اوایل انقلاب و با محدود شدن به همان ابزارها و روش‌ها، افکارعمومی را اقناع، مخاطبان را جذب و با جنگ شناختی دشمنان مقابله کنند.
دکتر نصراللهی گفت: پیشرفت تکنولوژی‌های ارتباطی، تغییرات گسترده‌ای را در آرایش رسانه‌ها و مصرف مخاطبان و کاربران ایجاد کرده است؛ بنابراین ضرورت دارد در مدیریت تولید و توزیع پیام‌ها به این تغییرات از جمله تنوع و تعدد بازیگران رسانه‌ای، دسترسی‌های کاربران به رسانه‌های سنتی و شبکه‌های اجتماعی و همچنین نقش و مشارکت آنان در تولید و توزیع پیام توجه شود.
نویسنده کتاب مدیریت پوشش اخبار بحرا ن در رسانه‌های حرفه‌ای تصریح کرد: اثر گذاری بر مخاطبان بویژه جوانان و جلب مشارکت و اعتماد آنان، جلوگیری از شبهات، مقابله با آسیب‌ها و خروج از محاصره تبلیغاتی دشمنان، بدون شناخت دقیق اطلس جدید رسانه‌ای، آگاهی از ظرفیت‌های رسانه‌ای خود، رقیب و دشمن و نیازها و ذائقه‌های مخاطبان و کاربران و دسترسی‌های آنان امکان پذیر نیست.
دکتر نصراللهی افزود: از سال‌ها قبل بویژه در دهه پنجم انقلاب اسلامی با پدیده‌ها و آرایش‌های رسانه‌ای روبرو شده‌ایم که در گذشته چنین آرایشی در فضای رسانه‌ای وجود نداشته است.
* پدیده‌ای ارتباط جمعی شخصی
رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه گفت افزود: پیشرفت تکنولوژی‌های ارتباطی، پدیده ماهواره و اینترنت و دسترسی فراتر از رسانه‌های سنتی داخلی مثل مطبوعات و رادیو و تلویزیون را موجب شده است و از دهه 1960 به بعد هم با گسترش استفاده از اینترنت و پلتفورم های مبتنی بر وب، جهان از جمله مردم ایران با پدیده «ارتباط جمعی شخصی» مواجهه شده‌اند.
دکتر نصراللهی ویژگی برجسته پدیده ارتباط جمعی شخصی را خروج از انحصار رسانه‌های رسمی و حاکمیتی و مشارکت همه در تولید و توزیع پیام دانست و افزود: در دهه پنجم انقلاب به تعداد گوشی‌های هوشمند، رسانه وجود دارد؛ همه صاحب رسانه، تولید کننده پیام و توزیع کننده آن هستند و به گرفتن مجوز از جایی نیاز ندارند بنابراین در این شرایط نوع و قواعد دروازه بانی اخبار و زمان ومیزان توزیع پیام هم دستخوش تغییرات گسترده‌ای شده است و همه نوع روابط میان فردی و جمعی و نوع حکمرانی را هم تغییر داده است.
نویسنده کتاب راهنمای پوشش خبری گفت: پدیده دیگری که به موازات پدیده ارتباط جمعی با آن روبرو هستیم، کمرنگ شدن نقش رسانه‌های سنتی مانند رادیو و تلویزیون و... است. صدا و سیما، ظرفیت مردم و انقلاب است و هنوز هم نقش مهمی دارد، امّا با قاطعیت می‌شود گفت به دلیل تغییرات در نوع و میزان مصرف رسانه‌ای مردم و همچنین اشکالات متعدد ساختاری و مدیریتی در صداوسیما و سایر رسانه‌های رسمی مثل ایرنا، این رسانه‌ها در مدیریت افکار عمومی و تأمین نیازهای متعدد و متنوع مردم در آرایش جدید رسانه‌ای نه تنها در تراز انقلاب اسلامی و مثل گذشته یکه تاز نیستند بلکه ناتوان درجریان‌سازی و وروایت اول هستند.
استاد دانشگاه آزاد اسلامی خاطر نشان کرد: این تغییرات باعث شد تحول در سازمان‌ها و بخش‌های مختلف جامعه و حکمرانی روی دهد و فعالان رسانه‌ای بویژه کنشگران فضای مجازی بدون شناخت این تغییرات نمی‌توانند اثرگذار باشند، قوی‌ترین کنش گر سیاسی یا اقتصادی هم نمی‌تواند بدون ابزارهای رسانه‌ای امروزی و شبکه‌های اجتماعی موفق باشد.
* خروج از انحصار رسانه‌ای؛ پس از انقلاب اسلامی
سخنران وبینار آموزشی آرایش رسانه‌ها در دهه پنجم انقلاب ابراز داشت: این تغییرات و تحولات در کنار برخی از تهدیدات و آسیب‌ها، فوایدی هم به دنبال داشت که یکی از مهم‌ترین آنها، خروج از انحصار کشورهای غربی بود که این انحصار قبل از انقلاب و دو دهه اول بعد از پیروزی انقلاب به خوبی قابل مشاهده بود، یعنی می‌دیدیم که رسانه‌های کشورهای اسلامی و در حال توسعه ناخواسته، مصرف کننده محصولات رسانه‌ای غرب بودند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: تکنولوژی‌های ارتباطی و پدیده ارتباط جمعی شخصی، شرایط بالقوه روایت صحیح از واقعیت‌ها و ارائه تصویر واقعی ایران و گفتمان انقلاب و دیده و شنیده شدن انقلاب را فراهم کرده است؛ این امکان در دهه‌های ابتدایی انقلاب فراهم نبود اما امروزه با وجود برخی محدودیت‌های موجود در برندها معروف و پلتفورم های مسلط شبکه‌های اجتماعی، اگر رسانه‌های جبهه انقلاب و افراد دلسوز و متدین و ایرانی اراده کنند می‌توانند صدای خود را از همان ابزارهای غربی به دنیا برسانند و تا حدود زیادی جلوی روایت‌های جعلی، یک طرفه و غلط غربی‌ها را بگیرند.
نصراللهی گفت: پس نباید فضای مجازی و رسانه‌های جدید را تهدید دانست، اگر چه فرصت مطلوب ایجاد نشده ولی فرصت‌های خوبی در این زمینه ایجاد شد و باید از همین فرصت‌ها استفاده کرد تا جلوی دیکتاتوری رسانه‌ای غرب گرفته شود.
* فرصت سازی برای دشمن
رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود یکی از تهدیدهای دهه پنجم انقلاب را مقاومت برخی از مسئولان و رسانه‌ها در مقابل تغییرات و تحولات رسانه‌ای و درک نادرست و یا ناکافی آنان از تحولات رسانه‌ها و مخاطبان دانست و گفت: متأسفانه برخی مسئولان و کنشگران حاکمیتی در داخل هنوز تغییرو تحولات گسترده در رسانه‌ها، مخاطبان و کاربران و الزامات حکمرانی جدید رسانه‌ای را باور ندارند و در فضای دهه‌های اول انقلاب حبس شده‌اند و این خودمحبوسی، فرصت سوزی برای دشمن را موجب شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: در برخی مقاطع به جای این که دست نیروهای مذهبی و فهیم و با اعتقادات ملّی در استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای باز گذاشته شود تا در کارزار رسانه‌ای مانع تحقق اهداف دشمنان شوند، دست و پا و چشمان آنان را بسته‌اند.
دکترنصراللهی گفت: تأخیر درشروع و تعجیل در توقف در موضوعات مهم و مورد نیاز مردم و کشور از دیگر تهدیدات ناشی از درک نادرست از آرایش جدید رسانه‌ای است که فرصت روایت اول را از رسانه‌های خودی می‌گیرد و برای دشمنان فرصت و اعتماد سازی می‌کند.
نویسنده کتاب مدیریت پوشش اخبار بحرا ن در رسانه‌های حرفه‌ای بیان داشت: گاهی هم رسانه‌ها و مسئولان با تعجیل در اتمام در موضوعات مهم و راهبردی، ناخواسته به دشمن فرصت بهره برداری داده می‌دهند.
* بهره برداری از شبکه‌های اجتماعی به نفع خود
رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه ادامه داد: بر خلاف باور بسیاری از مردم، اگر می‌خواهیم روی جوانان اثر مثبتی داشته باشیم و اگر در دوره پنجم انقلاب برای جوانان در فضای مجازی احساس خطر می‌کنیم و سبک زندگی آنها را در خطر می‌بینیم برای این اصلاح باید از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنیم.
وی افزود: معماری خاص فضای مجازی و رسانه‌ها تبدیل مکان به فضاست، رسانه‌ها امروزه محدود به مکان و مقررات خاصی نیستند. آنها ارزش خبری را تغییر دادند و چیزی به نام ارزش خبری تازگی و مجاورت همانند قب لوجود ندارد و رقابت روی دقایق و ثانیه‌هاست.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: امروزه شاهد این هستیم که ارتباط فرامحلی شکل گرفته و مخاطب خودش دروازه بان است. آن زمان که رسانه‌ها فکر می‌کردند هر چه آنها انتخاب کنند مخاطب هم چاره‌ای جز پذیرفتن آن ندارد تمام شد؛ امروزه مخاطب بر رسانه‌ها و حتی دستگاههی نظارتی رسمی هم نظارت می‌کند.
نصراللهی شبکه‌های اجتماعی را محور بسیاری از جریان سازی ها در سال‌های اخیر دانست و گفت: نمونه‌های متعدد جریان سازی در شبکه‌های اجتماعی نشان داده است معادلات قدرت و مدیریت افکار عمومی تغییر کرده است و امروز ابرقدرت‌های واقعی کسانی هستند که پلتفرم‌های مختلف را در اختیار دارند و با درک آرایش رسانه‌ای جدید و فعالیت بموقع و هوشمندانه و هم افزا راویت اول از آن خود می‌کنند.
نصراللهی از اهمیت حضور رسانه‌های انقلابی در دهه پنجم انقلاب عنوان کرد: در 23 وب سایت برتر هیچ سایت ایرانی مشاهده نمی‌شود؛ ما در دهه پنجم انقلاب باید حتماً در آرایش رسانه‌ای شرکت و نقش داشته باشیم و اگر می‌خواهیم گزاره غلط اسلام هراسی و ایران هراسی را پاک کنیم و اگر می‌خواهیم از انقلاب اسلامی تصویر درستی ارائه کنیم حتماً باید نقش داشته باشیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی وادحد تهران مرکزی تصریح کرد: شبکه‌های اجتماعی نقش بسیار مهمی در فیک نیوزها دارند که می‌توانند در آینده‌ای نزدیک در موضوعات ارتباطات سیاسی و سبک زندگی و سلامت اثرگذار باشند.
وی ابراز داشت: اگر قرار باشد جنگ شناختی و ناتوی فرهنگی رسانه‌های غربی را خنثی کنیم و روایت درست خودمان را غالب کنیم و افکار عمومی کمتر تحت تأثیر رسانه‌های خارجی باشند، چاره نداریم جز این که روی سواد رسانه‌ای مردم کار شود؛ از طرفی هم باید در این فضاها و شبکه‌ها حضور داشته باشیم و دست و پای نیروهای خودی و متعهد را نبندیم. در فضای مجازی باید مانند زمان دفاع مقدس دشمن را خلع سلاح کرد و با سلاح خودش آنها را شکست داد.
* در پلتفرم‌ها حضور هوشمندانه داشته باشید
نصراللهی معتقد بود: اگر پلتفرم خودمان را داشته باشیم و در زمین خودمان باشیم خیلی خوب است، اما تا وقتی که این اتفاق نیفتاده است نباید خودمان را خلع سلاح کنیم. پهپادهای امریکایی را گرفتیم و مهندسی معکوس کردیم و قدرت بازدارندگی نظامی ایجاد کردیم. بنابراین نباید فریب مشاوره‌های غلط افراد به ظاهر دلسوز را خورد. ما تا زمانی که خودمان این پلتفرم‌ها را نداشته باشیم، باید در تمامی پلتفرم‌ها حضور فعال داشته باشیم و هر چه حضور ما بیشتر باشد می‌توانیم بهتر جلوی خنثی سازی فعالیت دشمن را بگیریم.
* اخباری که اول دشمن پوشش می‌دهد بعد صداوسیما!
وی درباره برخی انتقادهای شرکت کنندگان در نشست مجازی به صداوسیما گفت: رسانه‌ها بویژه صدا و سیما حریم و حرم انقلاب اسلامی هستند و ما مدافع حرم هستیم؛ پس اگر از رسانه‌های داخلی انتقاد می‌کنیم از سر دلسوزی و حمایت است.
نصراللهی ادامه داد: مشکلات صداوسیما باید حتماً با بیرون از سازمان حل بشود؛ چون در دهه پنجم انقلاب اسلامی نمی‌توانیم شاهد این باشیم که روایت اول در خبرهای مهم مثل ترور فخری زاده را اول دشمن اعلام کند؛ این مسائل که امروزه به عنوان دلایل عملکرد تاخیری و نادرست رسانه ملی مطرح می‌شود قابل قبول نیست؛ یا باید مشکلات موجود حل شود و یا باید به تعبیر رهبری در بیانیه گام دوم به جوانان میدان داده شود تا در شکستن محاصره تبلیغاتی نقش داشته و پیشگام باشند.
وی خاطر نشان کرد: البته رسانه فقط صداوسیما نیست و انتقادها هم نباید به رسانه ملی محدود شود؛ چرا از ظرفیت‌های رسمی رسانه‌ای کشور مثل خبرگزاری ایرنا استفاده مناسب برای تقویت گفتمان انقلاب نشده است؟
رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه با تاکید بر ضروت استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌های غیررسمی در مقابله با جنگ شناختی و خروج از محاصره تبلیغاتی گفت: در پیروزی انقلاب اسلامی صداوسیما و مطبوعات و خبرگزاری ایرنا را نداشتیم؛ این رسانه‌ها با انقلاب نبودند، مدلی که حضرت امام (ره) با آن انقلاب کرد استفاده از ظرفیت رسانه‌های مردمی و امکانات موجود غیررسمی مثل نوار کاست و منبر بود. البته حق مردم است که امروزه این رسانه‌ها در ترازانقلاب اسلامی باشند و از آنها حداکثر استفاده شود اما محدود شدن به استفاده از رسانه‌های رسمی و دلخوش بودن به آنها اشتباه است، نیروهای انقلاب نباید خود را به این رسانه‌ها محدود کنند.
نشست برخط «تحولات و آرایش رسانه‌ها در دهه پنجم انقلاب اسلامی، فرصت‌ها و مسئولیت‌ها" را مرکز فضای مجازی بسیج اصفهان به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی برگزار کرد.
