به گزارش مشرق، پلیس آگاهی یکی از یگان‌های نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است که طبق قانون، به عنوان ضابط قوه قضائیه وظایفی از جمله کشف جرایم، بازرسی و تحقیق، حفظ آثار و دلایل جرم، دستگیری متهمین و مجرمین و ممانعت از فرار و اختفا آنها، انجام امور مربوط به تشخیص هویت و کشف علمی جرایم با انجام اقداماتی نظیر تهیه و اجرای طرح‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به کشف علمی جرایم شناسایی و تعقیب مجرمین از طریق جمع‌آوری آثار و مدارک جرم و انجام آزمایش‌ها بر روی آثار و مدارک به دست آمده، مطالعه و تحقیق دربارهٔ علل ارتکاب جرم، شناخت و کشف جرایم با به‌کارگیری مدارک به دست آمده، نظارت بر اجرای آنها و تجزیه و تحلیل جرایم و فعالیت‌های واحدهای آگاهی را برعهده دارد.
سردار علیرضا لطفی رئیس پلیس آگاهی پایتخت به تشریح عملکرد پلیس آگاهی در سال گذشته و اهداف این پلیس در سال جاری پرداخته است که در ادامه می‌توانید این گفت و گو را بخوانید:
*پلیس آگاهی تهران بزرگ برای برخورد با جرایم و مجرمان چه اقداماتی را در سال گذشته انجام داد؟
- وضعیت تهران بزرگ، پایتخت نظام جمهوری اسلامی ایران، وضعیت ویژه‌ای است که قابل مقایسه با هیچ استان یا هیچ نقطه دیگری از کشور نیست. از نظر جمعیتی قریب ۵/۸ میلیون جمعیت ثابت در تهران داریم، حدود ۵/۳ میلیون جمعیت شناوری که روزانه وارد محدوده تهران می‌شوند و امورات خود را انجام می‌دهند.
برابر آمارها قریب به ۵/۴ میلیون خودرو و ۳ میلیون موتورسیکلت در تهران داریم. موارد مختلفی از این دست که بررسی مؤلفه‌های انتظامی و جرایم را در تهران خاص می‌کند یعنی به طور قطع نمی‌توانیم در خصوص جرایم در تهران بزرگ صحبت کنیم و به این مؤلفه‌ها و ده‌ها مؤلفه دیگر دقت نکنیم. آنچه بیان می‌کنم باید با نگاه به این مؤلفه‌ها باشد.
با تدابیری که پلیس، دستگاه قضائی و سایر بخش‌های مرتبط داشتند در پایان سال ۹۸ با کاهش ۵/۲ درصد وقوع جرایم در تهران مواجه بودیم و از سوی دیگر شاهد افزایش بیش از ۵ درصدی کشفیات بودیم که این مهم با اقداماتی که همکاران در پلیس آگاهی و بخش‌های دیگر انجام دادند، حاصل شده است.
پلیس آگاهی علاوه بر انجام وظیفه جاری خود و پیگیری پرونده‌هایی که وظیفه پلیس آگاهی است، اقدامات خاصی را انجام می‌دهد و سعی بر این است در این اقدامات مباحث کشف و برخورد با جرایم را تقویت کنیم که در این ارتباط، دو طرح بزرگ کاشف و صاعقه در پلیس آگاهی در دستور کار است و انجام می‌شود.
طرح کاشف، طرح دستگیری سارقین حرفهای و باندی است و برای اجرای آن همکاران ما چندین روز اقدامات خود را انجام می‌دهند تا طرح آماده برای اجرا شود و خوشبختانه در سال ۹۸، ۶ مرحله طرح کاشف را اجرا کردیم که در مجموع ۶ مرحله طرح کاشف ۱۱۵۹ سارق حرفه ای و باندی را دستگیر کردیم؛ این طرح در سال جاری نیز در دستور کار است.
در نیمه نخست سال ۹۸ قدری کیف‌قاپی‌ها در تهران افزایش یافت لذا طرح جدیدی به نام صاعقه انجام شد. این طرح ویژه برای مقابله با کیف‌قاپ‌ها و زورگیران است که با استفاده از موتورسیکلت این جرایم را مرتکب می‌شدند. ۴ مرحله این طرح را سال گذشته اجرا کردیم که منجر به دستگیری ۵۷۹ نفر سارق در این حوزه شد که آثار بسیار خوبی داشت.
*در سال گذشته چه تعداد باند از سارقان متلاشی شدند؟
- در مجموع در سال گذشته ۱۵۰۰ باند مربوط به مجرمین را متلاشی کردیم؛ متلاشی شدن باندها در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ تقریباً ۴.۵ درصد افزایش داشته است. در حوزه سرقت منزل ۱۶۹ باند، در حوزه سارقین اتومبیل ۱۳۳ باند، در حوزه سرقت و سارقین موتور سیکلت ۸۴ باند، در حوزه جیب‌بری ۳۷ باند و در حوزه کیف قاپی ۱۶۷ باند متلاشی شدند.
خوشبختانه در جرایم خشن وضعیت بسیار خوبی را در سال گذشته داشتیم. در سرقت‌های عنف که سرقت‌های خشن است و پلیس آگاهی با جدیت آنها را دنبال می‌کند با کاهش ۱۲ درصدی آماری در تهران بزرگ مواجه بودیم.
*سایر جرایم جنایی مانند قتل و آدم ربایی نیز در سال گذشته در تهران روند کاهشی داشت؟
_ در سایر جرایم نیز، مخصوصاً جرایم جنایی که برای ما هم بسیار حائز اهمیت است و با جدیت تمام آنها را دنبال می‌کنیم قریب ۱۷ درصد جرایم ما روند کاهشی نشان می‌داد. در حوزه قتل و آدم ربایی و گروگانگیری و اقدامات مسلحانه نیز با افتخار بگویم ما در پایان سال جرم مهم و ویژه ای را در تهران نداشتیم که به نتیجه نرسانده باشیم.
یک سری پرونده از سال ۹۸ وجود دارد که روی سال ۹۹ بار شده است و امسال هم آنها را دنبال می‌کنیم ولی در مجموع وضعیت ما در حوزه‌های مختلف وضعیت خوبی بود.
*کدام پرونده‌های محوله به پلیس آگاهی تهران در سال گذشته از بیشترین اهمیت برخوردار بود؟
_ سرقت طلا فروشی در محله اتابک؛ آخرین پرونده مهمی بود که در سال گذشته در اختیار پلیس آگاهی قرار گرفت و متأسفانه گروهی با خودروی اورژانس اجتماعی از یک طلا فروشی سرقت کرده و طلا فروش را نیز گرگان گرفته بودند که همکاران ما کمتر از ۴۸ ساعت با موفق به بازداشت سارقان و کشف طلاها شدند.
یکی دیگر از پرونده‌ها مربوط به گروگانگیری مهمی بود که در اواسط سال اتفاق افتاد و برای ما نیز نگرانی زیادی به دنبال داشت که در نهایت با تلاش تمام همکاران هم گروگان رها شد و هم گروگان گیر با تمام سلاح‌ها و تجهیزاتی که در اختیار داشتند، بازداشت شدند.
*پرونده‌ای در سال ۹۸ وجود داشت که پلیس آگاهی درگیر آن باشد و به نتیجه خاصی نرسیده باشد؟
_ در جرایم پرونده‌های مهم موردی را نداشتیم اما قطعاً یکسری از پرونده‌ها رسوب می‌کنند و می‌ماند اما مهم این است که ما هیچ پرونده‌ای را در آگاهی از دستور کار خارج نمی‌کنیم حتی در جرایم مهم مانند جرایم جنایی، تقریباً ۷ درصد از پرونده‌هایی را که از سال‌های قبل مانده بود در سال ۹۸ کشف کردیم. قطعاً اگر پرونده‌ای نیز مانده باشد به امسال منتقل می‌شود و آن را در سال جدید دنبال کرده و ان شاءالله به نتیجه می رسیم.
*در مجموعه پلیس آگاهی کمبود نیروی انسانی یا تجهیزاتی دارید؟ تعداد نیروهای شما با میزان پرونده‌های محوله تناسب دارد؟
_ تلاش می‌کنیم این موضوعات را با دید بسیار مثبتی که مسئولین در حوزه‌های مختلف پلیس آگاهی دارد حل و فصل کنیم. گشت آشکار پلیس آگاهی بسیار گشت خوبی است. یعنی جز واحدهای گشتی است که با تعقیب و گریز و دستگیری سارق، اقدام به فعالیت می‌کنند.
در سال گذشته خوشبختانه با کمک مسئولین مختلف این گشت را از لحاظ ناوگان تقویت کردیم و وضعیت بسیاری خوبی داشت. در حوزه‌های کشف علمی و هوشمند سازی پلیس آگاهی کمک‌های خوبی به ما صورت گرفت اما موضوع مورد اهمیت در واقع نقص یا کمبود در پرسنل و امکانات جاری در پلیس نیست اما تأثیرگذار است.
سرقت مختص به پلیس نیست برای کشف و پیشگیری تمام دستگاه‌ها باید کمک کنند، در سال قبل اتفاق کوچکی افتاد، جلساتی را استانداری تهران برقرار کرد و در آن جلسات شرکت کرده و مسئولیت‌ها به آقایان گوشزد شد اما انتظار ما بیش از این است، مطمئن هستم در صورتیکه دستگاه‌های دیگر از جمله شهرداری تهران، وزارت صنعت و معدن و تجارت و سایر ارگان‌ها پای کار بیایند و کمک کنند قطعاً در حوزه کشف و مقابله توفیق بسیار زیادی را خواهیم داشت.
البته نقش مردم نیز یک آیتم اساسی به شمار می‌آید. با کمال احترامی که به مردم عزیزمان در شهر تهران قائل هستم و در جلسات مختلف آموزش دادیم اما مردم کمترین توجه را در حوزه پیشگیری دارند خیلی از اتفاقاتی که در حوزه جرایم حادث می‌شود نه از بابت کمبود امکانات و نیرو یا مسائلی از این دست بلکه شاید ایفای نقش کم مردم در این حوزه‌ها است مردم باید حتماً متوجه باشند تا در حوزه جرایم به اقدامات پیشگیرانه توجه کنند.
به نظر من از سطوح پایه باید آموزش داده شود، آموزش و پرورش و خانواده‌ها باید آموزش دهند و حتماً شهروندان ما در حوزه پیشگیری باید دقت کنند. اگر این آیتم‌ها حل شود مطمئن هستم خلاء این دغدغه‌هایی که شما به آن اشاره کردید (کمبود نیرو و امکانات) می‌توانند پر شود و در آن رابطه مشکلی نخواهیم داشت.
البته اقدامات خوبی انجام دادیم و امسال نیز جز برنامه ما است. بحث هوشمند سازی پلیس را به جد دنبال می‌کنیم و دنبال تقویت آن هستیم؛ در استفاده از امکانات نوین و بحث علمی جرم به دنبال انجام اقداماتمان هستیم. امسال نیز در برنامه ما است که با تقویت مرکز تشخیص هویت خود و با تقویت علمی کشف جرم بتوانیم اشکالاتی را که موجود است را درست کنیم.
*از پلیس زن در مجموعه پلیس آگاهی استفاده می‌کنید؟ پلیس زن در عملیات‌های میدانی پلیس آگاهی شرکت می‌کند؟
_ بله این کار هم برای رعایت موازین شرعی و قانونی انجام می‌شود و هم باید بگویم واقعاً متخصصان بسیار خوبی در بین زنان در پلیس آگاهی داریم.
به طور مثال خانم‌ها بیشترین نخبگان ما را در تشخیص هویت که یک مرکز علمی بررسی است، تشکیل می‌دهند. در انطباق، بررسی و امورات مختلف مربوط به تشخیص هویت بیشترین همکاران ما خانم هستند. در حوزه‌های دیگر هم دستگیری و هم بدرقه هم مأموریت‌های مختلف از وجود خانم‌ها استفاده می‌کنیم. تقریباً در تمامی مجموعه‌های ما خانم‌ها وجود دارند، فعالیت می‌کنند و زحمت می کشنده و بازخورد بسیار خوبی هم دارد.
*برخی از مردم بر این باورند و می‌گویند در صورت سرقت، پرونده و پیگیری آنها به نتیجه نمی‌رسید و اموال سرقتی کشف نمی‌شود، آیا این باور درست است؟ در چند درصد از پرونده‌ها، اموال سرقتی کشف شده و به شاکی تحویل می‌شود؟
_ فقط در سال ۱۳۹۸ بیش از ۷۰ درصد سرقت‌ها را کشف کردیم، کشفیات ما در بعضی از سرقت‌ها مانند خودرو به بیش از ۹۰ درصد می‌رسد. در برخی از جرایم باید قبول کنیم که کشف آن هم سخت و هم زمان بر است، نه اینکه اصلاً کشف نشوند مثلاً سرقت منزل یک کشف سخت و زمانبری است مگر اینکه سرنخ داشته باشیم.
در بحث تشخیص هویت به ویژه در سرقت‌های خاص و منزل، یکی از مأموریت‌های بسیار مهم، اثر برداری از صحنه‌های جرم است. همکاران من در زمان مراجعه به صحنه جرم، سرنخ‌های مناسبی را از صحنه برداشت می‌کنند که این سرنخ‌ها در حوزه‌های مختلف علمی و فنی به کشف کمک می‌کند.
بعضی اوقات سرنخ‌ها و کشف آن با مشکل رو به رو می‌شود و کشف آن هم برای ما سخت می‌شود. در سال ۹۸ بررسی کردیم که در حوزه اثر برداری از صحنه‌های جرم چه موضوعی در کار ما اخلال ایجاد می‌کند. یکی از مهمترین خلل در کار همکاران من و در کار متخصصین در صحنه جرم در واقع آلوده سازی صحنه است این به چه معنا است؟ یعنی همکاران من حین اثر برداری از صحنه جرم با آلوده شدن آن مواجه می‌شوند.
شهروندان به محض اطلاع از سرقت به دلیل استرس، تمام وسایل منزل را دستکاری می‌کنند. و صحنه را بهم می‌ریزند می‌خواهد متوجه شود چه لوازمی کم شده و به سرقت رفته است این آلودگی صحنه سبب می‌شود توفیقات ما در کشف این گونه جرایم کاهش ایجاد کند.
از مردم می‌خواهم در صورت بروز سرقت ضمن حتماً خونسردی بلافاصله با پلیس ۱۱۰ تماس بگیرند، ما به همکاران خود آموزش دادیم که در صورت تماس مردم به آنها درباره عدم برهم زدن صحنه جرم تذکر دهند و در هر جرمی این اطلاع را می‌دهند که صحنه برهم نخورد. برهم خوردن صحنه جرم کار ما سخت و سخت‌تر می‌کند یعنی کار علمی ما با مشکل مواجه می‌شود لذا شاید یکی از سخت‌ترین جرم‌ها برای کشف، سرقت منزل به دلایل مذکور است.
در حوزه‌های موبایل قاپی و از این قبیل سرقت‌ها نیز به هر حال اتفاقاتی رخ داده و این نگرانی مردم هم قابل درک است. باندهای سارقان را مرتباً دستگیر می‌کنیم. منتهی به دلیل بالا رفتن قیمت موبایل و اتفاقاتی که افتاده سارقین رو به سرقت سهل موبایل‌ها آوردند.
بعضاً دیده شده شهروندان موبایل‌های با ارزش ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان خود را در دست خود گرفته و در خیابان راه می‌روند سارق نیز به راحتی طعمه خوبی را در دسترس دارد. البته در این حوزه کشفیات ما خوبی است اما باید گفت این سرقت‌ها از یاد شهروندان نمی‌رود و در روح و روان آنها تأثیر می‌گذارد. این قول را می‌دهم که در امسال نیز مانند سال قبل با انجام طرح‌های مدنظر، پیگیری‌های خوبی را انجام می‌دهیم تا این مشکل را هم به حداقل برسانیم.
* اهداف و برنامه‌های پلیس آگاهی برای امسال چیست و مبارزه با کدام جرم و در چه حوزه‌ای را بیشتر توجه خواهید کرد؟
_ پلیس آگاهی در تعریف ما یک پلیس حرفهای، هوشمند، ارزشی و امانتدار است. برنامه‌های امسال ما نیز در این فاز تعریف شده است. بحث هوشمندسازی پلیس را با جدیت تمام دنبال می‌کنیم. استفاده از امکاناتی که پلیس هوشمند بتواند جرایم را رصد کند. اکنون نسبت به سال قبل یعنی سال ۹۸ به نسبت سال ۹۷ خیلی توفیقات زیادی در ناجا در قالب هوشمندسازی داشتیم.
درصددیم بتوانیم سیستم‌های جدیدی را با همکاری سایر بخش‌ها برنامه‌ریزی و استفاده کنیم. برنامه دوم ما مردم مداری است یعنی همه تلاش ما این است که دست به سینه در خدمت مردم باشیم، صحبت‌های مردم را بشنویم. به همین دلیل کانال‌های مختلفی را برای مردم تعریف کردیم. ۱۹۷ کانال ارتباطی است که ما حرفهای مردم را می‌شنویم و دنبال می‌کنیم مضاف بر این در پلیس آگاهی علاوه بر نشست‌های ماهانه که با مردم برگزار می‌کنیم هفتگی سه‌شنبه‌ها در مقر پلیس آگاهی تهران بزرگ با مردم ملاقات داریم و صحبت‌های مردم را می‌شنویم و اگر پیگیری لازم باشد انجام می‌دهیم.
یکی دیگر از برنامه‌های مهم ما در سال جاری بحث کنترل مجرمین است. یعنی اجازه فعالیت به مجرمان سابقه‌دار را نمی‌دهیم چون حوزه فعالیت پلیس آگاهی مجرمین سابقه‌دار است، با اشرافیتی که بر آنها پیدا خواهیم کرد نخواهیم گذاشت در تهران جولان دهند و به همین دلیل با هماهنگی قوه قضائیه یکی از برنامه‌های اساسی ما کنترل مجرمین در سطح شهر تهران خواهد بود.
*خوش‌ترین و تلخ‌ترین خاطره از سال گذشته را بیان کنید؟
_کار ما هر روز خاطره است و شاید بهترین خاطره من زمانی است که لبخند رضایت را در لبان مردم می‌بینم. بخشی به نام فقدان داریم یعنی افرادی که به دلایل مختلف گم یا ربوده می‌شوند، بهترین خاطره من زمانی است که یک بچه گم‌شده یا ربوده شده با تلاشی که همکاران انجام می‌دهند به آغوش گرم مادر و خانواده بازمی‌گردانیم.
چند پرونده این چنینی در سال گذشته داشتیم و خیلی خدا را شکر کردم در جایگاهی خدمت می‌کنیم که لبخند رضایت بر لبان مردم می‌نشیند و نگاه نمی‌کنیم چه فردی در مقابل ما قرار دارد، ایرانی یا از اتباع خارجی، کم درآمد یا پردرآمد است و همکاران ما با تمام توان تلاش می‌کنند.
بعضاً نیز با اتفاقات تلخی مواجهیم. سرقت از طلافروشی اتابک یکی از این اتفاقات تلخ بود، متأسفانه علی رغم تلاش همکاران بنده در ۴۸ ساعت نخست که منتج به بازداشت متهمان شد، اما آنها در همان لحظات اول طلافروش را کشته بودند، اقدامی کردند که هم خود گرفتار شدند و هم یک سرپرست خانوار از دست رفت.
