به گزارش مشرق، فعالان محیط زیست این روزها از انتشار خبر تعطیلی مرکز بازپروری حیات وحش در پارک پردیسان تهران ابراز نگرانی می‌کنند، اما شهاب‌الدین منتظمی، مدیرکل دفتر مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تکذیب خبر تعطیلی مرکز بازپروری حیات وحش پردیسان مدعی است این مرکز بخش جدایی ناپذیر دفتر حیات وحش است.

منتظمی در این باره می‌گوید: تنها اتفاقی که در این مرکز رخ داده این است که مانند سابق از حیوانات پس از تیمار و بهبود نگهداری نمی‌شود چراکه ما نمی‌خواهیم آن را به باغ وحش حیوانات تبدیل کنیم. از سال‌های گذشته تاکنون حیوانات زیادی در کلینیک حیات وحش پردیسان نگهداری می‌شدند و ما در حال حاضر در حال مدیریت این گونه‌ها هستیم.

بیشتر بخوانید:

چرا عیسی کلانتری به خاطره‌بافی و حاشیه‌سازی روی آورده است؟

شاهد سابقه دار کلانتری

وی ادامه می‌دهد: مشکلی که ما در این مرکز داشتیم این بود که از هرجای کشور گونه‌های آسیب دیده حیات وحش به تهران منتقل می‌شدند. در حال حاضر با همکاری سازمان دامپزشکی تلاش می‌کنیم تا از ظرفیت بخش خصوصی در استان‌های مختلف استفاده کنیم و حیوانات در خود استان درمان و تیمار شوند و در صورت ضرورت، گونه‌هایی که در استان قابل درمان نباشند به تهران و کلینیک حیات وحش پردیسان منتقل خواهند شد.

تنها مرکز دولتی بازپروری حیات وحش غیرفعال می‌شود

اما محمدعلی یکتانیک، تیمارگر حیات وحش، کارشناس و فعال محیط زیست با تاکید بر اینکه در هیچ کجای کشور، مرکزی که به لحاظ ظرفیت، امکانات، درمان و بازپرروی حیات وحش در سطح مرکز بازپروری پردیسان تهران وجود ندارد می‌گوید: بدون شک منظور مدیرکل دفتر حیات وحش از مطرح کردن موضوع استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در ارتباط با سرویس دهی به حیات وحش مصدوم پس از معلق کردن کلینیک مرجع مجموعه پردیسان تهران، فرستادن گونه های جانوری مصدوم به باغ وحش‌هاست چرا که در تهران و اغلب قریب به اتفاق سایر استان‌های کشور، مرکزی برای درمان و بازپروری حیات وحش وجود ندارد.

وی ادامه می‌دهد: اما متاسفانه حدود ٧٠ مرکز نگهداری حیات وحش عمدتا غیر قانونی و تماما فاقد حداقل استانداردهای لازم در کشور وجود دارند و این تصمیم اشتباه علاوه بر مغایرت با رسالت و ماهیت وجودی سازمان حفاظت محیط زیست، توجیه و وجاهت قانونی کاذب بخشیدن به این نوع مراکز است. مراکزی که در سایه نظارت بسیار ضعیف سازمان متولی حفاظت از میراث ملی -جهانی حیات وحش ایران مختار به هر اقدامی بوده اکنون توسط این مدیر محیط زیست به عنوان ناجی حیات وحش مصدوم ایران معرفی می‌شوند.

جای حیوانات درمان‌شده در طبیعت است نه در باغ وحش‌ها

این کارشناس محیط زیست اضافه می‌کند: اگر تصمیم سازمان حفاظت محیط زیست بر این باشد که گونه‌های آسیب‌دیده حیات وحش را مدیریت کند باید ضمن بررسی کارشناسانه، حیواناتی که قابل بازگشت به طبیعت هستند را پس از اتمام دوره درمان و توانبخشی تعیین تکلیف و در زیستگاه مناسب رهاسازی کند نه اینکه آنطور که اخیرا شاهد هستیم علی رغم مخالفت های تمامی دست اندرکاران تیمار حیات وحش و کارشناسان، جانوران احیا شده و آماده رهاسازی را در به بدترین شکل ممکن در سبدهای حمل مرغ و دبه های پلاستیکی بین باغ وحش‌های مخروبه تقسیم کند.

وی یادآور می‌شود: در توجیه مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر اینکه رسالت سازمان محیط زیست باغ وحش داری نیست دو نکته قابل تامل است: اول اینکه علت اصلی دپو شدن جانوران در کلینیک حیات وحش پردیسان تهران کاملا به عملکرد ضعیف کارشناسان و مدیریت دفتر حیات وحش برمیگردد. چرا که کلینیک حیات وحش پردیسان به لحاظ قانونی تنها مکلف به سرویس دهی دامپزشکی و توان بخشی به حیات وحش مصدوم است و تعیین تکلیف جانوران پس از بهبودی به عهده دفتر حیات وحش بوده است و این دفتر در طی سالهای اخیر نسبت به تعیین تکلیف و صدور مجوز برای رهاسازی جانواران احیا شده کوتاهی آشکار و مستند داشته است؛ بنابراین این ادعای مدیرکل دفتر حیات وحش در ارتباط با اینکه مرکز بازپروری پردیسان نباید به باغ وحش تبدیل شود یک مغلطه و فراکنی محرز است.

تعریف بازپروری با باغ وحش‌داری متفاوت است

یکتانیک ادامه می‌دهد: نکته دوم اینکه طرح ادعای مبدل شدن مقر اصلی سازمان محیط زیست به باغ وحش به وضوح بیانگر ناآشنایی گوینده با مسائل مربوط به حیات وحش و خدمات‌رسانی حرفه‌ای دامپزشکی به جانوران وحشی تحت درمان است. چرا که بنا بر حدود دو دهه فعالیت مستمر در این حرفه به خوبی می‌دانیم بیش از نود درصد موارد مرجوعی حیات وحش مصدوم در کشور ما جانوران آسیب دیده توسط شکارچیان هستند و درمان مصدومیت های ناشی از صید و شکار و برخورد ساچمه های سربی عمدتا شامل درمان شکستگی و عفونت های استخوانی و بافتی است که درمان چنین مواردی بیش از درمان مشکلات ناشی از بیماری‌ها و مسمومیت و ضعف و... زمانبر هستند.

وی تاکید می‌کند: علاوه بر این بسیاری از گونه های جانوری ایران مهاجر یا نیمه مهاجر هستند و گونه یک جانوری مهاجر مصدوم، به عنوان مثال از عقاب‌ها که اکثرا صرفا در نیمه دوم سال در کشور ما حضور دارند را نباید پس از حصول اطمینان از سلامت، در نیمه اول سال رهاسازی کرد و باید از این گونه حتی در حالیکه می‌دانیم در سلامت کامل قرار گرفته تا رسیدن فصل مناسب نگهداری و سپس رهاسازی کرد. نام این اقدامات را نمی‌توان باغ وحش داری گذاشت، اما افسوس بسیار که کارشناسان و مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به این مسائل در بی اطلاعی کامل به سر می‌برند و در تمام گزارش‌ها و مصاحبه‌ها این اصول اولیه حفاظت و پاسداشت حیات وحش را باغ وحش‌داری تعبیر کرده اند.

وضعیت باغ وحش‌ها برای میزبانی از حیات وحش نامناسب است

یکتانیک با اشاره به شرایط نابسامان باغ وحش‌های کشور می‌گوید: همین چند ماه پیش بود که سازمان حفاظت محیط زیست طی مکاتباتی برای فرستادن جانوران موجود در کلینیک پردیسان به دو باغ وحش ارومیه و دزفول برنامه‌ریزی کرده بود که اگر افشاگری فعالان محیط زیست درباره شرایط اسفبار نگهداری از حیوانات در این دو محل نبود که مانع اجرای تصمیم سازمان حفاظت محیط زیست شود، تاکنون بسیاری از گونه‌های ارزشمند جانوری آماده بازگشت به طبیعت به این دو مرکز که هیچ شباهتی به باغ وحش امروزی ندارند ارسال شده بودند.

این کارشناس حیات وحش تصریح می‌کند: مدیرکل دفتر حیات وحش با ارسال نامه به ادارات محیط زیست در کلیه استان‌های کشور دستور داده حیوانات آسیب‌دیده که به هر نحوی کشف یا تحویل ادارات می شوند به جای ارسال به کلینیک پارک پردیسان برای درمان به باغ وحش‌های استان‌ها منتقل شوند. همچنین به کلینیک پردیسان هم ابلاغ کردند که پذیرش نداشته باشد که این تصمیمات یک معنی بیشتر ندارد: عدم مسئولیت پذیری در مقابل وظیفه قانونی محوله که نتیجه اصلی آن تسهیل تخلفات و فراهم شدن شرایط مساعد برای انواع روش‌های قاچاق حیات وحش خواهد بود.

غیرفعال کردن مرکز بازپروری پردیسان، چراغ سبزی به قاچاقچیان حیات وحش

وی خاطرنشان می‌کند: با این رویه واضح است حیواناتی که از قاچاقچیان و متخلفان ضبط می‌شوند بدون هیچ بررسی کارشناسی و بدون سنجش اینکه قابلیت رهاسازی به طبیعت را دارند یا ندارند، مجدد به چرخه قاچاق برگشت داده می‌شوند.

یکتانیک با بیان اینکه تحویل گونه‌های جانوری به باغ وحش‌ها با توجیه استفاده از ظرفیت بخش خصوصی ادعای بی‌معناست می‌گوید: اکثر باغ وحش‌ها در سایه نظارت بسیار ضعیف سازمان محیط زیست مراکزی هستند که صرفا نام باغ وحش را یدک می‌کشند و محل اصلی درآمدشان از خرید و فروش غیر قانونی گونه های مختلف حیوانات داخلی و خارجی است.

وی اضافه می‌کند: تا به امروز حیواناتی که توسط یگان حفاظت محیط زیست از قاچاقچیان ضبط می‌شدند در مرکز حیات وحش پارک پردیسان تهران مورد بازپروری قرار می گرفتند و در صورت امکان در طبیعت رهاسازی می‌شدند، اما حالا که بناست همه حیوانات آسیب‌دیده و یا ضبط‌شده به باغ وحش‌ها منتقل شوند دیگر هیچ شانسی برای رهاسازی آن‌ها وجود نخواهد داشت. چه آنکه هیچ باغ وحش و کلینیک دامپزشکی نیز حاضر نخواهد بود در راه رضای خدا ماهانه میلیون‌ها تومان صرف اقدامی کند که وظیفه قانونی یک نهاد دولتی است.

این کارشناس محیط زیست انتقال حیوانات توقیف شده به باغ وحش‌ها را چراغ سبزی به قاچاقچیان حیات وحش دانسته و می‌گوید: با این رویه، باغ وحش‌داران می‌دانند که اگر حیوانی در سطح استان از قاچاقچیان ضبط شود به باغ وحش آن‌ها منتقل خواهد شد. بدین ترتیب انگیزه برای قاچاق وحش بیش از پیش افزایش می‌یابد.

وقتی تصمیمات سلیقه‌ای مدیران محیط زیست تلاش‌ها را به باد می‌دهد

یکتانیک با انتقاد از تصمیمات سلیقه‌ای مدیران سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید: متاسفانه یک مدیر در سازمان حفاظت محیط زیست به سادگی می‌تواند با یک تصمیم سلیقه‌ای نادرست زحماتی که سال‌ها برای ایجاد روندی کارشناسانه برای بازپروری حیات وحش به ثمر رسیده است را به باد دهد.

این فعال محیط زیست ادامه می‌دهد: نتیجه این تصمیمات سلیقه‌ای این است که در حال حاضر با اخراج کارکنان کلینیک بازپروری حیات وحش پردیسان حیوانات این مرکز گرسنه و بدون رسیدگی خواهند ماند. حیواناتی که طی همین چند روز برخی از آن‌ها تلف شده و از سرنوشت برخی دیگر اطلاعی در دست نیست.

اعتماد عمومی نسبت به روند بازپروری حیات وحش را زایل نکنید

یکتانیک با بیان اینکه در این اثنی اعتماد مردمی نیز نسبت به سازمان حفاظت محیط زیست به شدت زائل خواهد شد، می‌گوید: اشخاصی که نسبت به حفاظت از حیات وحش احساس مسئولیت می‌کنند با مشاهده شانه خالی کردن تنها سازمان متولی حفاظت از حیات وحش از پذیرش گونه های حیات وحش و هدایتشان به باغ وحش های مخروبه بیش از پیش دلسرد خواهند شد و این موضوع تبعات منفی اجتماعی متعددی را در پی خواهد داشت.

وی اضافه می‌کند: هیچ یک از تیمارگران حیات وحش، فعالان و کارشناسان محیط زیست کشور هرگز مخالف و منکر استفاده از ظرفیت های مردمی در ارتباط با پاسداشت محیط زیست و حیات وحش نیستند، اما ادعا و توجیهات اخیر مدیرکل دفتر حیات وحش و اقدامات اجرایی شده ایشان با مفهوم استفاده از ظرفیت های مردمی و بخش خصوصی مغایرت بنیادی دارد.

یکتانیک در پایان می‌گوید: تقاضا و درخواست عاجزانه ما ورود هر چه سریعتر سازمان بازرسی کشور، دادستانی و حراست به این رویکرد ویرانگر، پر ابهام و غیرکارشناسی اخیر دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست است تا بیش از این در حق وظیفه همگانی که حفاظت و پاسداشت میراث بی قیمت طبیعی و محیط زیست کشورمان است ظلم و بی عدالتی روا نشود.