استارتاپ‌ها و یا شرکت‌های نوپا مدت‌هاست که با خدمات متنوع خود، سبک زندگی مردم را تغیر داده و با پیوند تکنولوژی و راحت کردن امور روزمره مردم جای خود را در جامعه باز کردند. رکود اقتصادی، نوسانات ارز و تحریم‌های بانکی چند ساله اخیر باعث جلوگیری از ورود سرمایه خارجی به کشور موجب ایجاد مشکلات متعددی در مسیر رشد استارتاپ‌ها شد.
در اواخر سال ۹۸ ، شیوع ویروس کرونا تیر آخر را به خیلی از استارتاپ‌ها زد و شاهد توقف فعالیت، تعدیل و یا افت شدید سفارشاتشان بودیم. مدیرعامل شرکت سرآوا در این‌باره به نقل از شنبه‌مگ گفت: « ویروس کرونا به طور قطع به مرگ بعضی از کسب‌وکارهای نوپا و بعضی از شرکت‌ها منتج می‌شود. وقتی از شرکت‌ها حرف می‌زنیم، مثلا در صنعت گردشگری، شاید ۱۰ بازیگر اصلی وجود داشته باشد، هیچ اطمینانی وجود ندارد که همه این بازیگران زنده بمانند.»
علی فیاض در ادامه صحبت‌های خود گفت: «به نظر من شیوع کرونا، به‌ویژه در ایران که دچار رکود تورمی است، حاوی نشانه‌های جدی برای استارت‌آپ‌هاست که منابع مالی بزرگ قطعا کمرنگ خواهند بود. پس حتما باید به بازار سرمایه دست پیدا کنند. یعنی باید بتوانند از منابع خرد تامین مالی بگذرند و همیشه نباید به دنبال سرمایه‌گذارانی با توان مالی ۱۰۰ میلیارد تومانی و … باشند. پس باید برای حضور در بورس و بازار سرمایه خودشان را آماده کنند. در این صورت به جای اینکه دو یا سه سرمایه‌گذار جذب کنند، می‌توانند هزار، دو هزار یا حتی ۱۰ هزار سرمایه‌گذار با منابع مالی‌ای با اعداد کوچک داشته باشند که سرجمع به منبع مالی بزرگی تبدیل می‌شوند. در واقع شاید استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارها از این امر ناگزیر باشند و راه دیگری برای زنده‌ماندن پیش روی‌شان نباشد.»
در سال‌های اخیر صحبت ورود استارتاپ‌ها به بورس بود و چالش‌های زیادی داشت در سال ۹۷ امیر هامونی، مدیرعامل شرکت فرابورس ایران در مصاحبه‌ای گفته بود: «ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بازار سرمایه دو مانع و چالش بزرگ دارد که به تیم مدیریت مالی، حسابداری و ثبت حساب‌ها برمی‌گردد. معمولاً این موارد با استانداردهای حسابداری ایران و IFRS که حسابداری بین‌المللی است انجام نمی‌شود. سپس زمانی که می‌خواهند وارد فرابورس شوند، با یک چالش بزرگ برای تغییر و تحول در نظام حسابداری خود مواجه می‌شوند. در نتیجه لازم می‌شود تا همه‌چیز را از نو بسازند. این مشکل در واقع به خود استارت‌آپ‌ها برمی‌گردد و اگر از ابتدا فرایندها دقیق انجام می‌شد، ورود آنها به بازار فرابورس خیلی ساده‌تر بود.»
حال با انتشار خبر ورود ۴ استارتاپ دیجی¬کالا، کافه بازار، تپسی و شیپور به بورس، نقدها و طرح‌های زیادی را برای این اقدام به وجود آمده است. از انواع مدل قیمت گذاری برروی استارتاپ‌ها گرفته تا ایجاد تابلوی اختصاصی در بورس، و همچنان اطلاعات و روش دقیقی درباره نوع قیمت‌گذاری و راه حل ورود استارتاپ‌ها به بورس مشخص نشده است.
امید هاشمی، مدیر کسب‌وکارهای نوین اتاق بازرگانی تهران در گفت‌وگو با بورس‌نیوز گفت: «ارزش گذاری شیوه‌ها و اهداف متفاوتی دارد. در شرکت‌های تکنولوژی محور ارزش گذاری عمدتا ارزش برای سرمایه‌های خطر پذیر است. نکته واضح این است که با مفهوم سرمایه گذاری خطرپذیر نمی‌توان شرکت‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات را در بورس وارد کرد.»
او درباره از ارزش گذاری روی دیجی کالا سخن گفت و افزود: «ارزش گذاری روی دیجی¬کالا در سرمایه¬گذاری خطر پذیر باید با ریسک و رقم بالا صورت گیرد، اما اگر در بورس وارد شود نمی‌توان آن رقم‌های بالا را مبنا قرار داد و با کاهش روبرو می‌شود.»
رضا الفت نسب عضو هیات مدیره اتحادیه کشوری کسب‌وکار مجازی در رابطه با چالش‌های ورود استارتاپ‌ها به بورس به بانکی گفت: «ما هنوز تجربه کافی برای ورود استارتاپ‌های بزرگ به بورس را نداریم اما اگر اول این کرادفاندیگ‌ها با استفاده از سرمایه محدود و با وجود شرکت‌های نوپایی که هنوز در مرحله رشد خود هستند شروع به کار کنند، اتفاق بهتری رقم می‌خورد. با این کار هم می‌توان ارزیابی دقیق‌تری به این موضوع داشت و همچنین مردم با ماهیت استارتاپ‌ها بیشتر آشنا شده و می‌توانند با پول‌های کوچک استارتاپ‌ها را محک بزنند.»
مشکل دیگر استارتاپ‌ها عبور از قوانین سختگیرانه بورس شامل درآمد سالم، رشد مناسب و حجم بازار است؛ استارتاپ‌های تپسی و شیپور که به دلیل لیدر نبودن در بازار خود و داشتن حجم بازار کمتر، ممکن است نتوانند از این آزمون ورودی عبور کنند.
عادل طالبی، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی کسب و کارهای اینترنتی در گفت‌وگویی با عصرایران درباره ورود استارتاپ‌ها به بورس گفت: «برای ورود به بورس؛ شرکت ها باید حداقل سه سال سودده باشند. در این مورد برای استارتاپ‌ها تصمیم بر این شده که استثناهایی قابل شوند. در حالی که به اعتقاد من اگر قرار بر تغییر قوانین است، باید تغییرات برای همه شرکت‌ها (استارتاپ و غیر استارتاپی) اعمال شود. برای ورود شرکت‌ها قوانینی وجود دارد که شرکت‌ها باید به طور طبیعی طی کنند و از غربال‌ها بگذروند. اما استارتاپ‌ها به دلیل عدم پاس کردن این غربال‌ها؛ در تلاشی سه ساله هستند تا به هر نحوی بتوانند وارد بازار فرابورس شوند.»
۱۲:۵۰ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۰
