همه بچه ها در زندگی فراز و نشیب های فراوانی دارند. از اختلالات خلقی دوره ای تا مشکل در روابط دوستی یا مشکلات درسی در دانشگاه. بسیاری از این مشکلات و اختلالات، نیاز به انجام کار خاصی ندارند و با مدارا و سپری کردن زمان دوره، مشکلات به خودی خود برطرف خواهند شد. اما مشکلات جدی تری نیز وجود دارند که نیازمند رسیدگی و درمان حرفه ای توسط یک دکتر روانشناس کودک دارد. اما چطور باید تشخیص دهیم که مشکلات کودک ما نیاز به دکتر روانشناس دارد یا خیر؟
برخی مشکلات کودکان طبیعی است
برخی از اختلالات خلقی، اضطراب، مشکلات اجتماعی و مسائل مربوط به مدرسه و غیره در فرآیند رشد کودکان طبیعی است و به عنوان دست انداز های مسیر رشد شناخته می شوند.
بیشتر این مشکلات و موانع به مهارت های فردی کودک بستگی دارد و با یادگرفتن چند مهارت جدید و دریافت حمایت از طرف خانواده و اطرافیان، می تواند به سلامت از این مراحل عبور کند.
وقتی که چنین مشکلاتی پیش بیاید، والدین بهتر است با گوش دادن به درد و دل های کودک و همچنین پشتیبانی کردن از تصمیماتش، به او کمک کنند تا تجربیات ارزشمندی در این دوره بدست بیاورد.
البته به عنوان والدین شاید بتوانید به راحتی مداخله کنید یا راه حل سریعی برای حل مشکل ارائه دهید اما کودکان در چنین مواردی دوست دارند شنیده شوند و درک شوند. بهتر است از جملاتی نظیر "من می فهمم که این چقدر برات می تونه سخت باشه" یا " توجه کردم که این اواخر چقدر درگیر بودی" استفاده کنید. شما با تایید کردن مشکلات کودک و دست کم نگرفتن آن ها، به کودک کمک می کنید که شنیده شود و بستر مناسبی فراهم می کنید تا در آینده هم در مواجهه با مشکلات، روی هم صحبتی شما حساب کند.
چه زمانی باید کودک را نزد دکتر روانشناس کودک ببرید
اما همین مشکلاتی که در حالت عادی فراز و نشیب های دوران کودکی هستند نیز می توانند تبدیل به مشکلات بسیار جدی شوند. پس اگر نشانه های زیر را در کودک دیدید حتما به دنبال یک دکتر روانشناس کودک خوب باشید:
1- اگر کودک در جنبه های متعددی از زندگی دچار مشکل شده است. جنبه هایی مثل روابط خانوادگی، مشکلات تحصیلی، فعالیت های تفریحی، روابط دوستی و غیره.
2- اگر کودک شما درباره خودش احساس حقارت می کند و حس می کند فرد بی ارزشی است.
3- درباره آینده نگرانی های شدیدی بروز می دهد.
4- ابراز ناامیدی شدید می کند.
5- از خانواده، دوستان یا فعالیت هایی که مورد علاقه او بوده است دوری می کند.
6- در برنامه خواب او تغییرات قابل توجهی به وجود آمده است.
7- بیشتر جذب فعالیت های منفی و ناسالم می شود.
8- رفتارهای خودآزاری مانند کشیدن موها یا زخمی کردن بدن انجام می دهد.
9- درباره ی آسیب رساندن به خودش صحبت می کند یا این کار را انجام می دهد.
10- جملاتی مثل " کاش اینجا نبودم" یا " اگه من برم برای هیچکس مهم نیست" رو به زبان می آورد.
11- صریحا درباره خودکشی صحبت می کند.
همچنین بهتر است به غریزه خود به عنوان والدین اعتماد کنید. اگر فکر می کنید که در رفتار کودک چیزی بیش از حد غیرطبیعی است بهتر است به یک دکتر روانشناس کودک مراجعه کنید تا کودک را ارزیابی کند. حتی اگر مشکل خاصی هم پیدا نشود، بهتر از این است که تمام مدت فکر شما درگیر این باشد که آیا کودک دچار اختلال روحی روانی شده است یا خیر.
چطور کودک را آماده رفتن پیش دکتر روانشناس کنیم
این سوال بسیاری از والدینی است که می خواهند برای هر موضوع، پیش دکتر روانشناس کودک مراجعه کنند. والدین دوست ندارند که کودکشان احساس کند که از لحاظ روحی یا از هر لحاظ مشکلی دارد و البته این موضوع کاملا طبیعی است، به همین علت بهتر است آموزش ببینیم که چطور به کودک بگوییم که قرار است نزد دکتر روانشناس برویم.
در بیشتر موارد، نگرانی والدین بیش از حد است و کودکانی که به یک مرکز مشاوره کودک مراجعه می کنند چندان احساس ناراحتی یا معذب بودن ندارند و درک خوبی نسبت به این قضایا دارند. اما با این وجود، کودکانی هم هستند که در برابر درخواست والدین برای مراجعه به یک دکتر روانشناس کودک جبهه گیری می کنند و دربرابر این خواسته مقاومت می کنند. در ادامه سعی می کنیم پیشنهاداتی ارائه دهیم تا بتوانید کودک را آماده رفتن پیش دکتر روانشناس کنید.
در لحظه ی مناسب با کودک صحبت کنید
معمولا والدین در شرایطی این موضوع را بیان می کنند که کودک در حالت ناآرام و آشفته قرار دارد و یا در میانه بحران مورد نظر است. در شرایطی که کودک ناراحت یا عصبانی است تحلیل گفته های شما برای او کار دشواری خواهد بود. همچنین اگر شما نیز عصبانی باشید، کودک فکر می کند که مراجعه به دکتر روانشناس به عنوان تنبیهی برای اوست و به همین علت بیشتر جبهه گیری خواهد کرد.
با کودک همدردی کنید
بهتر است در شرایط آرام و با گفتار خوش، به کودک بگویید که متوجه مشکلاتی که با آن درگیر است شده اید و درک می کنید که چقدر تحمل این مشکلات سخت است. همچنین اگر خودتان نیز درگیر مشکل مشابهی بوده اید، از خاطرات مربوط به آن برای کودک نقل کنید. مثلا " عزیزم می دونم که چقدر این اواخر احساس نگرانی می کنی، ما هم قبلا این احساس رو تجربه کردیم و می دونیم که چقدر سخته. هیچ کس دوست نداره که همیشه توی زندگی نگران بمونه." همچنین می توانید دنبال درمان رفتن را به عنوان یک نشانه از قدرت و سلامت در ذهن فرزند جایگذاری کنید. اگر دیگر اعضای خانواده هم نیاز است که به مرکز مشاوره مراجعه کنند، می توانید بگویید که آن ها نیز به دنبال درمان خودشان هستند.
روند درمان را توضیح دهید
بهتر است به کودک خود، متناسب با سن او، روند درمان یک دکتر روانشناس کودک را توضیح دهید. اگر کودک شما کم سن و سال است می توانید اینطور به او بگویید: " بعضی وقتها، وقتی بچه ها احساس نگرانی زیادی دارند، میرن پیش یه نفر که کارش کمک کردن به بچه هاست تا بتونن احساساتشون رو بهتر درک کنند و با صحبت کردن با اون حالشون خوب بشه. ما یه نفر رو میشناسیم که به بچه ها کمک می کنه تا نگرانی هاشون کم بشه. فکر کنم که بتونه به تو هم کمک کنه تا نگرانی هاتو کم کنی. همینطور به ما هم کمک کنه تا بفهمیم چطور می تونیم برای این کار بهت کمک کنیم." اگر دکتر روانشناس کودک شما وبسایت دارد، می توانید تصاویر دکتر و مرکز مشاوره ی محل فعالیت او را به کودک نشان دهید.
برای کودکان بزرگ تر و همچنین نوجوانان می توانید اینطور بیان کنید: " ما جدیدا متوجه شدیم که خیلی ناراحت به نظر می رسی و خیلی زیاد می خوابی. فکر می کنم که بهتره با یه روانشناس راجع به راه های کم کردن این ناراحتی ها و مدیریت احساساتت صحبت کنی. من یکی از بهترین دکتر های روانشناس رو پیدا کردم که فکر می کنم تو هم ازش خوشت بیاد. برای چهارشنبه باهاش وقت گرفتم." اگر کودک مقاومت نشان داد، می توانید به او وعده بدهید که پس از چند جلسه اول مشاوره، نظر او را راجع به ادامه دادن یا ندادن جلسات درمان جویا می شوید. به خاطر داشته باشید که هرچقدر از دست کودک عصبانی یا ناراحت هستید یا هرچه رفتار زننده ای نشان داده باشد، نباید مراجعه به دکتر روانشناس کودک را به عنوان یک تنبیه برای او تشریح کنید. در نهایت اگر هیچ کدام از این راه ها جواب نداد، می توانید به کودک بگویید که نزد دکتر روانشناس خانوادگی می روید که به هرکدام از اعضای خانواده کمک می کند تا همدیگر را بهتر بشناسند.
درمان روانشناسی را عادی سازی کنید
والدین نباید درمان روانشناسی را به شکل یک کار خجالت آور یا محرمانه نشان دهند. نباید به کودک گفت که برای درست شدن به دکتر روانشناس مراجعه می کنید زیرا در این صورت کودک تصور می کند که دچار اشکال شده است. بهتر است به کودک بگویید که مرکز مشاوره و روانشناسی، جایی است که کودکان و بزرگسالان به آن جا مراجعه می کنند تا بتوانند راهی برای درک بهتر از یکدیگر پیدا کنند و والدین پیش دکتر روانشناس، یاد می گیرند که چطور به نیازهای کودک توجه بهتری داشته باشند.
چه زمانی به کودک بگوییم که می خواهیم پیش دکتر روانشناس برویم
بسیاری از والدین به خاطر نگرانی های شخصی در مورد مراجعه به روانشناس یا ترس از واکنش نامناسب از طرف کودک، در راه رفتن پیش روانشناس به کودک این موضوع را می گویند. این کار بسیار اشتباه است به این دلیل که کودک نیاز به زمان دارد تا بتواند در این باره فکر کند و سوالاتی که درباره روانشناسی و دکتر روانشناس دارد را مطرح کند.
توصیه می کنیم که به کودکان کم سن و سال تر، خصوصا اگر اضطراب داشته باشند نهایتا از 2 روز قبل این موضوع گفته شود اما برای کودکان بزرگتر، توصیه ما این است که حداقل از 5 یا 7 روز قبل به کودک توضیح دهید تا فرصت مناسب برای فکر کردن و پردازش موضوع داشته باشد. مسلما اگر کودک خودش درخواست مشاوره یا دکتر روانشناس داشته باشد، باید در اولین فرصت با او صحبت کنید تا متوجه شود که درخواست او از نظر شما درست است و موضوع پیگیری خواهد شد.
راهکارهای شرح داده شده، برای بسیاری از والدین مراجعه کننده به کلینیک روانشناسی کارساز بوده است و مورد رضایت آن ها قرار گرفته است. اگر بتوانید خونسرد باشید و با همدلی پیش بروید، احساسات کودکتان نیز مشابه شما خواهد شد و حتی همین تلاش شما برای پیدا کردن بهترین روانشناس کودک برای او، می تواند باعث ایجاد آرامش در کودک شود.
**این محتوا تبلیغاتی است**