به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، در روزهای گذشته شاهد بروز درگیری سنگین بین دو کشور همسایه ایران یعنی جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان در یکی از مناطق مرزی دو کشور بودیم؛ مسئله ای که از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا به امروز این منطقه را هر از چندگاهی دچار تنش های شدید و تقابل مسلحانه می کند. اما تنش سال ۲۰۲۰ بین دو طرف از یک لحاظ بسیار قابل توجه بوده و آن هم حضور پر رنگ پهپادهای ساخت رژیم صهیونیستی در این نبرد بود؛ حضوری که البته آنچنان هم به نفع بازاریاب ها و مبلغان اسراییلی برای فروش های آینده نخواهد بود!

بیشتر بخوانید:

چتر پدافندی سپاه روی خلیج‌فارس و دریای عمان با «سوم خرداد دریاپایه» / شکارچی گلوبال هاوک مجهز به موشک جدید با جستجوگر ویژه شد +عکس

داغ آمریکا برای از دست دادن RQ-۱۷۰ در سالگرد شکار «گلوبال هاوک» زنده شد/ ادامه فرار جاسوس خجالتی سیا از چتر پدافندی سپاه +تصویر ماهواره‌ای

در چند سال اخیر بازار عملیات پرنده های بدون سرنشین در نقش های مختلف خصوصا شناسایی و رزمی و البته خرید و فروش آنها بسیار داغ بوده و برخی کشورهای صاحب فناوری به شدت به دنبال کسب سود بیشتر در این بازار هستند. ترکیه از جمله کشورهایی است که اخیرا با عملکرد پهپادهای مسلح خود در سوریه و لیبی تلاش کرده بازار صادراتی این محصول خود را گسترش دهد.

اما از سوی دیگر، جمهوری آذربایجان سالهاست که مشتری شماره ۱ محصولات ساخت رژیم صهیونیستی در بخش پرنده های بدون سرنشین بوده و به خصوصا در سالهای اخیر علاقه خاصی به مدل های انتحاری ساخت این رژیم علاقه نشان داده است. با آغاز درگیری بین آذربایجان و ارمنستان، ابتدا شاهد تصاویری از حملات و موفقیت های اولیه پهپادهای آذری بودیم اما به ناگاه مسیر درگیری در حوزه پهپاد عوض شد و مشتری اسراییلی ها، با سد محکمی از شبکه دفاع هوایی ارمنستان رو به رو و تصاویر زیادی از پهپاد های سرنگون شده اسراییلی متعلق به جمهوری آذربایجان منتشر شد.

رییس جمهور آذربایجان در کنار پهپاد هرمس ۹۰۰

نکته جالب و قابل توجه این که تعدادی از این پهپادها تقریبا سالم به دست ارمنی ها افتاده که نشان دهنده دخیل بودن سیستم های جنگ الکترونیک در این مبارزه و ضعف جدی پرنده های ساخت کمپانی های صهیونیستی در این بخش است. در عین حال یگان های دفاع هوایی ارمنستان در این درگیری مرزی، اقدامی کم سابقه را ثبت کرده و برای اولین بار به صورت رسمی، یک فروند پهپاد شناسایی هرمس ۹۰۰ ساخت اسراییل متعلق به جمهوری آذربایجان را با سامانه دفاع هوایی سام ۸ سرنگون کرده اند که تاکنون در هیچ نزاعی به ثبت نرسیده بود.

در ادامه ابتدا نگاهی به پهپادهای صهیونیستی رصد شده در این درگیری ها و نتایج به دست آمده از حملات آنها خواهیم داشت.

از هرمس تا از تا اسکای استرایکر؛ همه در اختیار باکو

بهترین گزینه برای شروع، می تواند هرمس ۹۰۰ باشد که به معنای الهه دزدها است. این پهپاد در حقیقت نسل بعدی پهپاد هرمس ۴۵۰ به حساب آمده و بر مبنای آن تکمیل شده است. یکی از اصلی ترین وظایف هرمس ۹۰۰ ثبت و ارسال تصاویر میدان نبرد و انتقال آن در زمان واقعی و به صورت زنده به فرمانده هان نظامی است. این پهپاد توانایی پرواز و فرود به صورت خودکار را داشته و می تواند در ارتفاع ۱۰ کیلومتری از سطح زمین پرواز کند.

کلیپ منتشر شده توسط ارمنستان درباره شکار هرمس ۹۰۰

این پهپاد دارای طول دهانه بالای در حدود ۱۵ متر بوده و می تواند محموله ای به وزن ۳۰۰ کیلوگرم را حمل کند. این پهپاد به دوربین های الکترواپتیکال و فروسرخ و همچنین سامانه های جمع آوری اطلاعات الکترونیکی و همچنین سیستم های مربوط به ارسال زنده اطلاعات به مراکز فرماندهی مجهز شده است. این پهپاد می تواند با سرعت ۲۲۰ کیلومتر بر ساعت پرواز کرده و ماندگاری آن در آسمان در حدود ۴۰ ساعت است.

در تصاویر دیگری که توسط ارمنی ها از پهپاد های به غنیمت گرفته شده یا شکار شده از ارتش آذربایجان دیده می شود، یکی دیگر از اعضای خانواده هرمس یعنی مدل هرمس ۱۸۰ هم وجود دارد. این پهپاد نیز از جمله پرنده های بدون سرنشین سبک تاکتیکی است که برای استفاده توسط یگان های کوچک نظامی برای اموری مثل شناسایی و جمع آوری اطلاعات به کار می رود. طول این پهپاد ۴.۴ متر، طول دهانه بال آن ۶ متر و وزن آن ۱۹۵ کیلوگرم است. برد این پهپاد ۱۵۰ کیلومتر بوده و توان پرواز ادامه دار به مدت ۱۰ ساعت را دارا می باشد. سرعت این پهپاد در حدود ۱۹۴ کیلومتر بر ساعت بوده و ارتفاع پرواز آن ۴۵۰۰ متر است.

هرمس ۱۸۰ آذری در اختیار ارتش ارمنستان

این پهپاد می تواند در امور شناسایی، تصحیح آتش توپخانه، تهیه تصاویر با کیفیت از سطح زمین و ارسال آنها در زمان واقعی مورد استفاده قرار گیرد. هرمس ۱۸۰ توان حمل محموله ای به وزن ۳۲ کیلوگرم را دارا می باشد. این پهپاد در نمایشگاه اخیر غنیمت های گرفته شده توسط ارتش ارمنستان به نمایش داده شده اما مشخص نیست حتما در درگیری اخیر به غنیمت گرفته شده باشد.

سامانه دیگر ساخت شرکت البیت سیستمز رژیم صهیونیستی که در این درگیری خبرساز شد، پهپاد انتحاری SkyStriker بود. این پهپاد انتحاری اسراییلی در حدود ۲۰ کیلومتر برد داشته و می توان آن را با سر جنگی به وزن های ۵ و ۱۰ کیلوگرمی مجهز کرد. در صورت مجهز شدن به سر جنگی ۵ کیلوگرمی این پهپاد بعد از رسیدن به محوطه هدف توان باقی ماندن در محل و چرخیدن و انتظار به مدت دو ساعت و در صورت استفاده از سر جنگی ۱۰ کیلوگرمی توان باقی ماندن در منطقه به مدت ۱ ساعت را دارد. در فاز شیرجه نهایی این سامانه توان رسیدن به سرعت ۵۵۵ کیلومتر در ساعت را دارد.

پهپاد انتحاری SkyStriker آذری که در ارمنستان ساقط شده

در بخش شناسایی، دو سامانه بدون سرنشین ساخت رژیم صهیونیستی در این درگیری ها دیده شده اند که یکی از آنها، مدل ThunderB است که توسط شرکت BlueBird Aero Systems ساخته شده است. این پهپاد سبک وزن ۳۲ کیلو وزن، ۱۲۰ کیلومتر برد و توان پایایی ۲۴ ساعته در آسمان را دارد. این پهپاد می تواند بیش از ۴ کیلومتر اوج گرفته و با سرعت نهایی ۱۳۴ کیلومتر در ساعت پرواز کند. این پرنده بدون سرنشین را می توان به انواع سیستم های تصویر برداری با توجه به سفارش مشتری تجهیز کرد.

پهپاد تاندر بی آذربایجان در اختیار ارمنستان

دیگر پهپاد بسیار سبک اسراییلی که توسط آذربایجان در این درگیری مورد استفاده قرار گرفته است مدل  ۳ Orbiter ساخت شرکت  Aeronautics Defense Systems است که این پهپاد کوچک شناسایی ۵  کیلوگرم وزن داشته و می تواند با کمک لینک کمکی انتقال داده، بردی در حدود ۱۵۰ کیلومتر و ماندگاری در حدود ۷ ساعت داشته باشد.

پهپاد ۳ Orbiter سقوط کرده در ارمنستان

سام ۸ و جنگال روسی به جنگ پهپادهای اسراییلی رفتند؟

در سوی دیگر میدان، با بررسی توان نظامی کشور مقابل به نظر می رسد ارمنی ها با سیستم های دفاع هوایی مثل سام ۸ و سامانه های جنگ الکترونیک به مقابله با پهپادهای آذری پرداخته اند. بر اساس تصاویر منتشر شده توسط ارمنستان، عمده پهپادهای تصرف شده تقریبا سالم بوده و به نظر بیشتر سیستم های جنگال در اختیار این کشور بوده اند که موفق به سرنگون کردن پهپادهای مهاجم و البته تقریبا سالم بدست آوردن آنها شدند. البته پهپاد هرمس ۹۰۰ آذری ها مشخصا بر اساس تصاویر موجود توسط سامانه دفاع هوایی سام ۸ ارمنی ها هدف قرار گرفته است.

به نظر میرسد این اولین بار در دنیا باشد که این مدل از پهپاد توسط آتش متقابل سرنگون شده باشد. ارمنی ها اعلام کرده اند که سامانه دفاع هوایی سام ۸ خود را به صورت بومی ارتقاء داده اند. این سیستم از اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی وارد خدمت شده و می تواند با اهدافی در فاصله ۱۵ کیلومتری و ارتفاع ۱۲ کیلومتری درگیر شود. ظاهرا در ماه آوریل سال جاری میلادی نیز در جریان نفوذ یک پهپاد ۳ Orbiter آذری به حریم ارمنستان، این سامانه موفق به سرنگونی آن شده بوده است.

سامانه سام ۸ ارتش ارمنستان

باقی مانده پهپاد ۳ Orbiter که بهار امسال توسط سام ۸ ارمنی نابود شده

یکی از سامانه های نسبتا قدیمی ارمنی ها در بخش جنگ الکترونیک R-۳۳۰P Piramida-I نام دارد که روی شاسی زره پوش سری MT-LB سوار شده است. این سیستم جنگ الکترونیک روی امواج باند وی اچ اف عمل کرده و بنا به اعلام ارمنستان در داخل این کشور مدرن سازی شده است.

دیگر سیستم جنگ الکترونیک در اختیار ارتش ارمنستان که جدیدتر بوده و ساخت روسیه است، مدل K۱Sh۱ UNSh-۱۲ نام دارد که روی شاسی یک زره پوش بی تی آر ۸۰ و در کنار کامیون های پشتیبانی کننده قرار دارد. این سیستم اخلالگر الکترونیکی مخصوص از کار انداختن ارتباطات مخابراتی دشمن بوده و در عین حال توانایی از بین بردن ارتباط های بی سیم در حد بمب های کنار جاده ای را نیز دارد.  

واحدهای دفاعی هوایی ارمنستان اعلام کرده اند که در درگیری اخیر، مجموع ارزش پهپادهای اسراییلی ساقط شده از طرف آذری ها، حدود ۱۵۰ میلیون دلار بوده و در عین حال آن ها از سال ۲۰۱۶ تا به امروز موفق به ساقط کردن ۴۰ فروند پرنده بدون سرنشین آذری شده اند.

سامانه اخلال گر K۱Sh۱ UNSh-۱۲ در خدمت ارتش ارمنستان

یک سامانه مهم دیگر که احتمال دارد نقش مهمی در برابر پهپادهای آذربایجانی برای ارمنستان ایفا کرده باشد Avtobaza-M است. این سامانه در حقیقت یک سیستم کشف اهداف به صورت غیرفعال در کنار توانایی های ELINT برای بحث شنود سیگنالی، است که می تواند با استفاده از دریافت امواج مختلفی مثل سیگنال های ماهواره ای، پادهای اخلالگر، سیگنالهای راداری از اهداف هوایی، دریایی یا زمینی، امواج سامانه های تشخیص دوست از دشمن IFF اهداف مورد نظر را خود را کشف کرده و در صورت لزوم اطلاعات را با واحدهای دفاع هوایی به اشتراک بگذارد.

سیستم Avtobaza M در خدمت ارتش ارمنستان

این سامانه در فرکانس های ۰.۲ تا ۱۸ گیگاهرتز فعالیت کرده و می تواند به صورت همزمان تا ۱۵۰ هدف را در فاصله تا ۴۰۰ کیلومتری کشف و رهگیری کند. در این فرکانس ها، سامانه Avtobaza M تقریبا قادر است تمام فرکانس های راداری مورد نظر را کشف کند. این سامانه ظرف ۴۵ دقیقه برپا شده و می تواند اطلاعات تا حدود ۲۰۰۰ هدف مختلف را در حافظه خود ذخیره کند.
این سامانه به صورت معمول شامل ۵ خودرو مختلف است که در فاصله ۲۰ الی ۳۰ کیلومتری از یکدیگر قرار گرفته و به عملیات می پردازند و با توجه به اینکه اطلاعات اندک و معدودی درباره شیوه کار و اجزا این سامانه تاکنون منتشر شده، از جمله سامانه های مرموز و خاص برای شناسایی انواع پهپادها و جنگنده های آمریکایی محسوب می شود.

آنچه در این درگیری به نظر مشخص شد این بود که پرنده های بدون سرنشین اسراییلی با وجود همه ادعا و تبلیغاتی که کمپانی های صهیونیستی و مسئولان آن رژیم برای آن مطرح می کنند، خود در صورتی که با یک سیستم پدافند هوایی مناسب مواجه شوند، به سرعت ضعف ها و مشکلات خود را عیان می کنند و علی رغم هزینه های فراوان کشورهایی چون جمهوری اذربایجان برای خرید محصولات اسراییلی، نتایج به دست آمده قطعا یک شکست بزرگ برای تکنولوژی و صنایع آنها محسوب شده و از این پس، این رژیم روزهای سختی برای فروش پهپاد و سایر محصولات خود در بازار پیش رو خواهند داشت!

از سوی دیگر با توجه به تبلیغات و شایعاتی که برخی رسانه های صهیونیستی مبنی بر حمله پهپادی به نطنز و بروز خسارت به تاسیسات آن مطرح می کردند -که متاسفانه برخی در داخل نیز فریب این شایعات را خورده اند- بهترین پاسخ برای این موضوع را می توان در عملکرد ضعیف و تلفات پرتعداد این پرنده ها در روزهای گذشته، جستجو کرد که قطعا سامانه های راداری، پدافنی د وجنگال کشورمان به مراتب در وضعیت و کیفیت بالاتری نسبت به ارمنستان قرار دارد.