به گزارش مشرق، در پی شیوع ویروس کرونا در جهان، نتایج نظرسنجی جهانی در نظام آموزش عالی از حدود ۴ هزار دانشجو نشان داد که ۷۸ درصد دانشجویان معتقدند دانشگاه ها باید برای شهریه آموزش آنلاین تخفیف قائل شوند. 

تحلیلگران براساس نظام کیواس از دانشجویان پرسیدند که اگر قرار بود تحصیلات خود را به صورت آنلاین شروع کنند فکر می کردند این موضوع چقدر بر شهریه تاثیر می گذارد؟ ۷۸ درصد از دانشجویان در پاسخ به این سوال گفته اند دانشگاه ها باید در شهریه تخفیف قائل شوند. 

بیشتر بخوانید:

نامه پیرهادی به وزرای بهداشت و علوم درباره کنکور

فیلم/ ماجرای ثبت نام و شهریه مدارس

از این رو، تغییر شیوه آموزش از حضوری به مجازی در دوران شیوع کرونا، مسئله شهریه را به چالش بزرگ دانشجویان و دانشگاه ها نه تنها در ایران بلکه در جهان تبدیل کرده است. اما همچنان که از یک سوی دانشجوها کاهش شهریه را انتظار دارند؛ در مقابل مسوولان دانشگاه ها نظر مخالف دارند و حتی معتقدند که هزینه های آموزش تغییری نکرده است.

*۸۰ درصد دانشجوهای خارجی هم انتظار تخفیف شهریه دارند

وقتی تحلیلگران نظر دانشجویان درباره تخفیف شهریه ترم بعد را پرسیدند، نتایج این نظر سنجی رسمی به وضوح نشان داد که دانشجویان بین المللی در صورت شروع تحصیل به صورت آنلاین، انتظار دارند از تخفیف شهریه برخوردار شوند. ۸ درصد از دانشجویان هم گفتند شهریه ها باید همین طور بماند، ۱۳ درصد مطمئن نبودند که چه تغییری در شهریه ها ضروری است و یک درصد هم سایر موارد را انتخاب کردند.

میزان تخفیف مدنظر دانشجویان متفاوت است؛ ۲۱ درصد معتقدند که باید بین ۲۱ تا ۳۰ درصد تخفیف وجود داشته باشد، ۲۰ درصد معتقدند که باید بین ۴۱ تا ۵۰ درصد تخفیف داشته باشد و ۹ درصد هم معتقدند که باید بیش از ۷۰ درصد تخفیف شهریه وجود داشته باشد.

*امید دانشجوها به کاهش شهریه در نخستین ترم مجازی ناامید شد

نخستین ترم کرونایی بدون اتخاذ تصمیم هماهنگ در تخفیف شهریه و با اختیار عمل دانشگاه ها، گذشت؛ فقط اغلب دانشگاه ها هزینه درس حذف شده را از دانشجو نگرفتند. در این گزارش با واکاوی موضوع شهریه آموزش در ترم مجازی، به این سوال پرداخته ایم که در صورت تداوم شرایط شیوع ویروس کرونا در کشور، سرانجام چه زمانی می توان کاهش شهریه در آموزش غیرحضوری نسبت به آموزش حضوری را انتظار داشت؟

زمانی، دانشجوی پردیس دانشگاه دولتی در تهران درباره درخواست دانشجوهای شهریه پرداز برای تخفیف شهریه، گفت: از ابتدای ترم صحبت از تخفیف شهریه شد و گزینه های احتمالی را مطرح کردند اما ترم تمام شد و تخفیفی هم در کار نبود. اگر در این ترم تخفیفی برای شهریه می دادند برای تخفیف شهریه ترم بعد هم امیدی بود اما با این شرایط تصور نمی کنم تا پایان کرونا و پایان آموزش مجازی، شهریه ها تغییری کند. حتی شاید ترم بعد شرایط حذف درس هم سخت گیرانه تر شود و در نتیجه دانشگاه در بازگرداندن هزینه درس حذف شده مثل این ترم مماشات نکند.

پوریا، دانشجوی پردیس یک دانشگاه دولتی دیگر هم در این باره به خبرنگار فارس، گفت: هر سال حدود بیست درصد به شهریه ها اضافه می شود، با این شرایط اقتصادی برخی از دانشجوها نمی توانند هزینه یک ترم کامل دانشگاه را در ترم بعد بپردازند. دانشگاه هم پیش از آغاز ترم شهریه ثابت را می گیرد و اگر دانشجوی پردیس بخواهد حذف ترم کند پول بازگردانده نمی شود و برای ترم آینده هم منظور نمی شود. بنابراین از اکنون می دانیم که باید روی پرداخت کامل شهریه حساب کنیم.

*هزینه های دانشگاه در آموزش مجازی کاهش نیافت

اصرار دانشجوها برای کاهش شهریه در حالی است که همچنان مسوولان دانشگاه ها معتقدند که هزینه های آموزش تغییری نکرده است.

محمود فتوحی فیروزآباد، رئیس دانشگاه صنعتی شریف در پیگیری خبرنگار فارس از تخفیف و کاهش شهریه دانشگاه به دلیل برگزاری آموزش مجازی به جای حضوری، گفت: هزینه های دانشگاه در آموزش مجازی در زمان شیوع ویروس کرونا کاهش پیدا نکرده است.

وی گفت: کاهش هزینه ای نداشته ایم که بخواهیم تخفیفی قائل شویم. اگرچه تسهیلاتی را برای حذف ترم یا درس برای دانشجویان فراهم کرده ایم. البته وزارت علوم درباره شهریه دانشجویان شهریه پرداز پیشنهاداتی را به دانشگاه ها ارائه داده است.

*آموزش مجازی باری را هم به استاد و دانشگاه تحمیل کرد

محمود نیلی احمد آبادی رئیس دانشگاه تهران هم در این باره، گفت: موضوع شهریه یکی از چالش ‌های دانشگاه ها در نیم‌ سال جاری و ترم آینده در حوزه آموزش الکترونیکی است.

وی گفت: هزینه‌های دانشگاه در ترم کرونایی تغییری نداشته است و بر همین اساس هم شهریه‌ های دانشجویان به طور کامل دریافت می ‌شود. البته شهریه دروس یا ترم حذف شده به حساب دانشجو برای ترم بعد بستانکار می ‌شود.

نیلی احمد آبادی در پاسخ به این سوال که آموزش مجازی چقدر هزینه به دانشگاه تهران تحمیل کرده است؟ گفت: زمانی که اساتید در آموزش مجازی صرف می‌ کنند؛ خیلی بیشتر از گذشته است و تهیه محتوای آموزش مجازی، متفاوت و زمان بر است. علاوه بر این، ناچار به توسعه سامانه‌ های آموزش مجازی از جمله تامین سرور و پهنای باند بودیم که هزینه‌ زیادی داشت و در مجموع هزینه های زیادی را به دانشگاه تحمیل کرد.

*۴۰ و ۱۵ درصد افزایش حقوق کارکنان و اساتید در دو سال، مزید بر هزینه های آموزش شد

وقتی مسوولان دانشگاه از هزینه های دانشگاه صحبت می کنند پای عوامل متعددی به میان می آید که حقوق ها یکی از آنها است. امسال برخی از آیتم های هزینه ای دانشگاه ها از جمله حقوق کارکنان و اساتید رشد زیادی داشته است.

حمید رضا طیبی رئیس جهاد دانشگاهی کشور در پاسخ به انتظار دانشجویان از کاهش شهریه آموزش های مجازی به خبرنگار فارس، گفت: وقتی آموزش به صورت مجازی است حضور اساتید و کارکنان را دارید و هم هزینه های دیگری اضافه شده، هم دانشجو توقع دارد که چون آموزش به صورت مجازی است هزینه ها از آموزش حضوری کمتر باشد؛ در صورتی که در عمل اصلا این طور نیست؛ البته حجم تخفیف شهریه های موردی برای افرادی که مشکل دارند بسیار زیاد است.

وی گفت: در نتیجه نه تنها هزینه ها کمتر نشده است؛ علاوه بر آن، همه تورم موجود در جامعه را مشاهده می کنیم؛ از جمله اینکه در سال گذشته دانشگاه ها ۴۰ درصد افزایش حقوق داشته اند؛ امسال هم ۱۵ درصد افزایش حقوق داده اند. این افزایش حقوق ها در کار مجموعه جهاد دانشگاهی کشور تاثیر جدی می گذارد.

*تولید هر ساعت کلاس مجازی چند تمام می شود؟ 

اما اگر قرار باشد شرایط شیوع ویروس کرونا در کشور حداقل برای مدتی ادامه دار شود، سرانجام باید زمانی را برای رسیدن به نقطه سر به سر در هزینه ها و درآمد در آموزش مجازی متصور بود. زیرا یکی از اصول اساسی استفاده از سامانه های فناوری اطلاعات، کاهش هزینه ها در عین تسهیل دسترسی است.

محمد صادق بیجندی معاون آموزشی جهاد دانشگاهی به این سوال خبرنگار فارس پاسخ می دهد. او می گوید: در ترم گذشته و در ترم آینده هزینه ها نه تنها کاهش نداشته است بلکه تا ۱.۵ برابر افزایش پیدا کرد. اما اگر خدای نکرده شرایط شیوع ویروس کرونا در کشور ادامه داشت، ممکن است از ترم بهمن ۹۹ به بعد، کاهش هزینه ها معنی داشته باشد. معتقدم از بهمن ۹۹ به بعد می شود هزینه های آموزش در بستر مجازی را کاهش داد. 

وی توضیح داد: در ترم جاری و ترم بعد، زیرساخت لازم برای آموزش مجازی را نداشتیم و باید زیرساخت ها را تهیه می کردیم. در این دو ترم هزینه های بسیاری برای پهنای باند و تولید محتوای آموزشی صرف کردیم. برای مثال تولید محتوای آموزشی فوق العاده هزینه بر است و برای تولید هر یک ساعت محتوای درسی بیش از ۴.۵ میلیون تومان هزینه کرده ایم. این عدد فقط هزینه تولید است و هزینه مسائل دیگر سرجای خود باقی است. 

*وزارت علوم هم دستورالعملی برای تخفیف شهریه نداد و ترم کرونایی تمام شد

همه این ترم دانشجوها چشم انتظار وزارت علوم بودند که تصمیمی سراسری و واحد درباره موضوع تخفیف شهریه دانشگاه ها در کرونا اتخاذ کند که همه دانشگاه ها ملزم به اجرای دستور شوند، اما این طور نشد و ترم به پایان رسید. وزارت علوم اعلام کرد که نمی توان نسخه واحدی برای همه دانشگاه ها پیچید اما دانشگاه تا جای امکان با دانشجو مراعات کنند. این توصیه وزارت علوم الزام آور نبود اما در حد توصیه گره هایی را باز کرد.

همچنان که عبدالکریم عطار زاده معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه سوره به عنوان یکی از دانشگاه هایی که به طور مستقیم با شهریه دانشجوها اداره می شود،گفت: دستورالعملی در زمینه تخفیف شهریه از وزارت علوم نداریم و هیچ دانشگاهی در این زمینه تصمیم خاصی نگرفته است.

وی تاکید کرد: مجازی شدن کلاس ها هیچ سودی برای دانشگاه ها نداشته تا با توجه به آن بتواند شهریه را کاهش داد. حتی کلاس مجازی هزینه بیشتری برای دانشگاه دارد و زحمت اساتید، کارشناسان و مدیران برای آماده سازی محتوای درسی و زیرساخت فنی بیشتر شده است. حقوق اساتید و مسوولان دانشگاه هم به خاطر مجازی شدن کاهش نمی یابد و بیشتر شهریه دانشجویان صرف پرداخت حق التدریس اساتید می شود.

*افزایش شهریه های سال جدید چقدر است؟

در نهایت نخستین ترم کرونایی با همه ویژگی هایش تمام شد و اکنون صحبت برای ترم بعد است. ترم جدید به روال هر ساله با افزایش شهریه ها همراه می شود.

حمید رضا طیبی رئیس جهاد دانشگاهی کشور درباره افزایش شهریه ها در ترم بعد، گفت: افزایش هزینه ها معمولا بین ۱۵ تا ۲۰ درصد است و سقف افزایش ۲۰ درصد است.

وی گفت: از یک سو به شدت گفته می شود که در افزایش شهریه ها ملاحظه کنید و دانشجوها هم انتظار کاهش شهریه دارند؛ از سوی دیگر با تورم در جامعه و با افزایش حقوق ها به ویژه در دانشگاه ها، همه تحت فشار هستیم.