به گزارش مشرق، جواد حسین زاده، رئیس مرکز آمار ایران در گفتگویی با روزنامه ایران انجام داده است که مهترین بخش‌های آن در ادامه آمده است.

- در مرداد امسال با یک تورم 3.5 درصدی مواجه شدیم که برای خوراکی‌ها 3.6 درصد و برای غیرخوراکی‌ها 3.4 درصد بود. تورم نقطه‌ای 30.4 درصد بود که برای خوراکی‌ها 26 درصد و برای غیرخوراکی‌ها 32.6 درصد بوده است. برای تورم 12 ماهه منتهی به مرداد ماه امسال تورم کل 25.8 درصد، خوراکی‌ها 22.1 درصد و غیرخوراکی‌ها 27.6 درصد بوده است که این اعداد برای مناطق شهری و روستایی متفاوت است که در گزارش‌های منتشر شده جزئیات آن اعلام می‌شود.

- هرچند تورم ماهانه مرداد نسبت به تیرماه 3.4 درصد کاهش یافته است، اما همچنان این نرخ، تورم بالایی محسوب می‌شود. چرا که اگر هر ماهه تورم 3.5 درصدی تکرار شود در کل سال با تورم بسیار بالایی مواجه خواهیم شد.

بیشتر بخوانید:

افزایش تورم در ۵ ماهه سال ۹۹ رکورد زد +نمودار

- اگر بخواهیم تورم سالانه کشور تک رقمی شود باید تورم ماهانه زیر 8/. درصد باشد. این درحالی است که در تیرماه 6.4 درصد و در مرداد 3.5 درصد بوده است.

- وقتی که از تورم خوراکی‌ها صحبت می‌کنیم طیف گسترده‌ای از کالاها را بررسی می‌کنیم که نرخ تورم هر یک از آنها متفاوت است. برای مثال تورم روغن‌ها و چربی‌ها در مرداد 5.4 درصد بوده است. در زیر گروه غیرخوراکی‌ها نیز تورم پوشاک و کفش تورم ماهانه 3.3 درصد، مسکن، آب و برق و سوخت تورم 2.2 درصد داشته است. ولی مبلمان 5.9 و حمل‌ونقل 5.7 درصد بوده است.

- حداقل سه نوع تورم ماهانه، نقطه به نقطه و سالانه داریم که وقتی وارد زیرگروه‌ها می‌شویم تفاوت زیادی با هم دارد. هم اکنون 475 قلم کالا در سبد تورم کشور قرار دارد که هر یک از این کالاها وزن و ضریب اهمیت خاص خود را دارد که این کالاها برای تمام مردم در تمام مناطق جغرافیایی در نظر گرفته شده است. بنابراین وقتی از تورم حرف می‌زنیم منظور متوسط تغییر قیمت کالاهای موجود در سبد تورم در یک دوره زمانی خاص است.

- یک شاخص مرکزی مانند تورم وقتی که واریانس آن بالا باشد یعنی باورپذیری آن کم می‌شود. برای مثال در زیرگروه کالاهای تورم مرداد ماه امسال، اختلاف زیادی دارد، از تورم 50 درصد تا تورم 13 درصد در تورم سالانه داریم که واریانس بالایی دارد. حال با بررسی زیرگروه کالاها تفاوت بیشتر نمایان می‌شود.

- اکنون در دوره‌ای هستیم که واریانس و اختلاف تورم در بخش‌های مختلف بالاست. بررسی تورم دهک‌های مختلف به روشنی این موضوع را نشان می‌دهد چرا که اختلاف زیادی با هم دارند.

- هر ایرانی نرخ تورم مخصوص به خود را دارد. اگر شما هزینه گروه‌های مختلفی که در تورم مورد استفاده قرار می‌گیرد مانند هزینه مسکن، آب و برق و سوخت یا نان و گوشت را محاسبه و براساس وزن و ضریب اهمیت محاسبه کنید تورم شخص شما به دست می‌آید. این موضوع برای 26 میلیون خانوار کشور نیز صادق است و هر خانوار بسته به میزان و نوع مصرف کالا و خدمات تورم خاص خود را دارد که با سایر خانوارها اختلاف دارد. حال اگر سبد مصرفی خانوار یا فرد اختلاف زیادی با سبد میانگین داشته باشد و نوسان قیمتی این کالاها نیز در کشور بالا باشد، به طور حتم باورپذیری آن کمتر می‌شود.

- مردم بدرستی تورم را احساس می‌کنند و پرسشی که درخصوص اختلاف تورم وجود دارد کاملاً به جاست. خود من هم که خرید می‌کنم همین حس را دارم.

- آنچه مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند قیمت کف بازار است که البته مرکز آمار این قیمت‌ها را نیز منتشر می‌کند.

- نکته‌ای که وجود دارد این است که افراد به طور عمده کالاهایی را که اخیراً خریداری کرده و با افزایش قیمت مواجه شده به کل تعمیم می‌دهند و مواردی که افزایش قیمت نداشته است، تعمیم نمی‌دهند و کمتر توجه می‌کنند. چرا که برخی از کالاها افزایش قیمت نداشته‌اند مانند بنزین که ماه هاست تغییر نداشته است و میانگین این نوع کالاها با کالاهایی که افزایش قیمت داشته‌اند تورم را تشکیل می‌دهند. یا قیمت آب، برق و گاز در دوره‌های زمانی مشخص با تغییر قیمت مواجه می‌شوند و هرماهه افزایش ندارند.

- برای بررسی دقیق‌تر باید تورم هرکالا به‌صورت جزئی مورد توجه قرارگیرد. برای مثال در مرداد ماه تورم نقطه به نقطه تخم مرغ 47.9 درصد، برنج خارجی 108.5 درصد، عدس 136.1 درصد بوده است ولی رب گوجه فرنگی تورم منفی داشته است، ولی افراد کالاهایی را که با رشد قیمت همراه بوده‌اند تعمیم می‌دهند. این هم یکی از دلایلی است که تورم حسی با تورم واقعی اختلاف پیدا می‌کند.

- در تورم مصرفی، بار کالاهای مصرفی خیلی پررنگ است درحالی که کالاهای سرمایه‌ای که به طور معمول با رشد قیمت بیشتری مواجه می‌شوند مورد توجه قرار نمی‌گیرد. وقتی نرخ ارز افزایش می‌یابد با یک فاصله زمانی روی کالاهای مصرفی تأثیر می‌گذارد. یا رشد قیمت سهام در بورس، مسکن به‌عنوان کالای سرمایه‌ای، سکه و طلا که نقش حفظ ارزش پول را دارند و روی آنها سفته بازی نیز صورت می‌گیرد در نرخ تورم مصرفی لحاظ نمی‌شود درحالی که عمده احساس تورم به رشد این دسته از کالاها ارتباط دارد.

- در برنامه داریم تا درآینده تورم کالاهای سرمایه‌ای هم درکنار سایر شاخص‌ها به‌صورت رسمی منتشر شود.

- گزارش‌های نرخ تورم به گونه‌ای تدوین و منتشر می‌شود که به خودی خود، موارد مهم را هشدار می‌دهد. تنها کافی است که به جداول آن نگاهی بیندازیم. اگر سیاستگذار قصد داشته باشد کاهش قدرت خرید دهک‌های پایین را جبران کند می‌تواند به کالاهایی که بیشترین سهم را در سبد مصرفی خانوار دارد تمرکز کند.

- محاسبه و انتشار خط فقر جزو وظایف مرکز آمار ایران نیست. در تقسیم‌بندی که وجود دارد به‌صورت تلویحی انتشار خط فقر جزو وظایف وزارت رفاه گذاشته شده است. البته مسئولان وزارت رفاه هم اعتقاد دارند که این وظیفه به‌صورت شفاف به آنها واگذار نشده است.

- در خصوص آمارهای مربوط به جمعیت کارهای بسیار خوبی انجام شده است. یکی از مهم‌ترین شاخص‌های مربوط به جمعیت نرخ باروری است. درگذشته نرخ باروری تنها در سرشماری‌ها محاسبه می‌شد که انتشار آن فاصله زمانی زیادی داشت این درحالی است که بررسی روند تغییرات جمعیتی نیازمند آمارهای به روزتر از نرخ باروری است.

- آخرین عدد نرخ لاروری 1.8 درصد است که پایین‌تر از نرخ جایگزینی است. این درحالی است که اگر با فاصله زیادی این نرخ اعلام می‌شد همچنان فکر می‌کردیم که نرخ قابل قبولی داریم.

- پنجره جمعیتی موضوع بسیار مهمی است که در کنار سود جمعیتی باید مورد توجه قرارگیرد. پنجره جمعیتی به شرایطی گفته می‌شود که دو سوم جمعیت کشور بین 15 تا 64 سال و در سن کار باشند. چند سالی است که ایران در این پنجره قرار دارد و حدود 70 درصد جمعیت کشور در سن کار هستند که می‌تواند مزیت‌های خوبی داشته باشد.

- پنجره جمعیتی تا سال 1430 بسته می‌شود. درآن بازه زمانی سهم سالمندان به گونه‌ای است که وارد سالمندی جمعیت و البته نه پیری می‌شویم. هم اکنون در وضعیت میانسالی هستیم و میانگین سن در کشور به 31 سال می‌رسد.

- اگر نرخ طبیعی جمعیت را محاسبه کنیم حدود 94/. درصد و کمتر از یک درصد است. البته میان نرخ رشد طبیعی جمعیت و نرخ رشد جمعیت تفاوت وجود دارد. اگر نرخ موالید را از نرخ مرگ و میر کم کنیم نرخ رشد طبیعی جمعیت است که در آن مهاجرت درنظر گرفته نشده است و با لحاظ آن مهاجرت نرخ رشد جمعیت به دست می‌آید.

- هیچ آمار پنهانی در مرکز نداریم. گاه برخی از پژوهش‌ها و تحلیل‌ها برای مسئولان ارسال می‌شود ولی آمارها براساس تقویم زمانی و به‌صورت شفاف منتشر می‌شود.

- وقتی درخصوص آمار رسمی صحبت می‌کنیم تنها مرکز آمار دخیل نیست. آمارهایی مانند نقدینگی و پایه پولی و غیره توسط نهادهای دیگر منتشر می‌شود. دراین زمینه یک خلأ وجود داشت. خوشبختانه فهرست تمام آمارهای رسمی و دستگاه تولید کننده آن تدوین شده و قرار است در شورای عالی آمار به تصویب برسد که پس از آن تقویم انتشار کل آمارها به مردم اعلام می‌شود.

- شورای عالی آمار به‌عنوان بالاترین مرجع آماری کشور درسال گذشته مصوب کرد که تورم و رشد اقتصادی باید توسط مرکز آمار منتشر شود و بانک مرکزی باید محاسبات خود را برای انتشار حساب‌های ملی دراختیار مرکز آمار قراردهد. از قبل هم همین‌طور بوده است چرا که سایر دستگاه‌ها هم باید همکاری کنند برای مثال بخشی از آمارهای بخش کشاورزی از وزارت کشاورزی دریافت می‌شود.

- از نگاه ما آمار رسمی توسط مرکز آمار ایران منتشر می‌شود. هرچند نهادهای دیگری این آمار را منتشر کند ولی آمار رسمی به دلایل فنی و اداری متعلق به مرکز آمار است. در دنیا نیز از آمار مراکز آمار استفاده می‌کنند.