به گزارش مشرق، همزمان با برگزاری نمایشگاه «اقتدار ۴٠»، نشست تخصصی «آسیب‌شناسی عکاسی جنگ و نقش عکاسان در روایت ۸ سال دفاع مقدس برای نسل امروز»، امروز با حضور عکاسان پیشکسوت جنگ در سالن هویزه باغ موزه دفاع مقدس با اجرای مهدی محمدی رییس فرهنگ سرای رسانه و به همت معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
سعید صادقی و علی فریدونی، از عکاسان برجسته دوران دفاع مقدس دو سخنران این نشست بودند که به درددل و بیان مشکلات در این حیطه پرداختند.
عکاسان جنگ اراده خلاقیت داشتند
صادقی در این نشست با اشاره به مخاطرات عکاسان جنگ و دردل های کنونی این قشر اظهار داشت: نسل ما امروز نیازمند درک و فهم نسل جوان است در حالیکه شاهد تحقق چنین امری نیستیم، ما پس از سه دهه از جنگ هیچ اتصالی به نسل جوان نداریم.
وی افزود: آنچه ما برای دفاع مقدس و از آن دوران جمع کردیم دارای سندیتی است که زیرپوست این جنگ شکل گرفته و دارای تاثیرگذاری بی نهایتی است اما این موانع همواره مانع از ارتباط نسل جوان با ما شده اند ، این درحالی است که اهتمامی از سوی رسانه ها هم دیده نمی شود و اراده خلاقیت از آنان نیز سلب شده در حالیکه نسل ما اراده خلاقیت داشت، عکاسان دوران جنگ در هر شرایطی حتی در فضای کشمکش های سیاسی به بهترین شکل درخشیدند.
این عکاس جنگ ادامه داد: نسل ما در شرایطی که انقلاب یک طفل یک ونیم ساله بود باید می ماند و خلاقیت به خرج می داد و این خلاقیت درونی خود ما بود که بهترین ها را خلق می کرد.
بهره برداری ابزاری از عکس های جنگ
صادقی با انتقاد از شرایط کنونی تبلیغاتی در سیمای شهری از نظر عکس های دفاع مقدس افزود: بهره برداری ابزاری امروز از عکس های دوران دفاع مقدس باعث آلودگی بصری شهرها شده غافل از این که این نوع شیوه تبلیغاتی که به عزت نفس آن دوران بی شک خلل وارد می کند، باعث تنفر در بسیاری از نسل جوان امروز شده است.
وی ادامه داد: عکاسان دوران جنگ با شور و عشق به میدان رفتند اما امروز تحقیر می شوند، رنج ها و زخم های جنگ حتی بیشتر از رزمندگان در درون ما می نشست چون این زخم ها با ما آمیخته می شد، جنگ اصلا زیبایی ندارد و برای هیچکس افتخار نمی آورد، ما به این نکته واقف بودیم که جنگ برای منافع ملی باید افتخار بیافریند به همین خاطر هم با اعتقاد کار می کردیم، در حالیکه همه دنیا از بعثی ها حمایت می کرد و هیچکس به خاطر نوع انقلاب ایران پشت سر انقلاب نبود، نسل من بخاطر صداقت و پاکی رفت.
عکس های جنگی نیازمند کارشناسی
این عکاس دوران دفاع مقدس عدم کارشناسی عکس های جنگ را یکی دیگر از غفلت های این عرصه برشمرد و ادامه داد: باید ماهیت عکس، عکاس و عکاسی جنگ را نقد و بررسی و پژوهش و چیدمان کرد، همانطور که ما در زمان جنگ چیدمان کردیم. عکاسی ما، عکاسی هنری نیست، عکاسی بیان تاریخ یک ملت است، تاریخ روایی چشمان ماست. دوربین جنگ نمی توانسته و نمی تواند دروغ بگوید، ولی نوشته ها چون خلق می شوند می توانند.
صادقی هویت بخشی به عکس های دفاع مقدس را بسیار مهم برشمرد و با بیان اینکه مهمترین امتیاز عکس های جنگ نشانه های فرهنگی است، گفت: باید به عکاسی جنگ براساس کارشناسی و نمره دهی امتیاز داد، نگاه عکاس جنگ ایران و عراق با جنگ ایران در سوریه متفاوت است و این نیز در کارشناسی نباید مورد غفلت قرار گیرد.
وی با بیان اینکه خاصیت عکاسی جنگ به دریافت و شناخت عکس های دوران جنگ است، گفت: ما نماینده و زبان شهدایی هستیم که زیر خاک اند، ما برای هر عکسمان درد و رنج کشیدیم، اما در روایت های امروز این نکته غایب است، عکاسان جنگ نسبت به فریم های خود بسیار حساسند و این حساسیت امروز نادیده گرفته می شود.
وی ضمن ابراز نارضایتی از وضعیت روایت عکس های جنگی امروز گفت: وظیفه عکاس مثل رزمنده ای است که شلیک می کند و حین شلیک نمی تواند شرایط را مدیریت کند، عکاس دروان جنگ نیز باید رد لحظه بدون مدیریت شرایط عکس می گرفت و این مساله باید در کارشناسی ها مدنظر قرار گیرد.
لزوم اتصال نسل امروز به نسل جنگ
صادقی با تاکید بر لزوم احترام به عکس و عکاس جنگ ادامه داد: نسل امروز از نظر فهم و شناخت و ادراک یک قرن از ما جلوترند و می توانند به کارشناسانه ترین و علمی ترین شکل عکس های جنگ را کارشناسی کنند اما این نسل از ما رانده شده است و این در شرایطی است که مطبوعات، رسانه ها و تلویزیون هم کارشناسی نمی کنند.
وی گفت: اینها باعث می شود عکاس جنگ مظلوم و ناشناس بماند در حالیکه ما با احساس مسوولیت و دغدغه به میدان جهاد رفتیم فاقد جایگاه و ارزشیم.
وی تاکید کرد: باید موانع در مسیر نقد جنگ برداشته شود، نسل ها باید نسبت به جنگ نقد و انتقاد و تحلیل کنند، ما عکاسان شاهدان شهدایی هستیم که امروز در بهشت زهرا خوابیده اند، به احترام این شهدا هم شده باید جایگاه نوع عکاسی و نقدش را مشخص کنیم، وظیفه ما این بود که تاریخ را ثبت کنیم اگر ما آن لحظات را ثبت نمی کردیم الان نمی توانستند در هفته دفاع مقدس نمایشگاه برپا کرده و یا کتابی با عکس چاپ کنند.
صادقی با تاکید بر این که نباید صحبت از عکاسی جنگ و خود جنگ فقط محدود به هفته دفاع مقدس و نمایشگاه شود افزود: هرچه عزت و شرف و آبرو داریم از دفاع مقدس است پس چرا نباید استفاده کنیم.
در مورد کتاب تصویری جنگ خساست به خرج می دهند
فریدونی دیگر عکاس جنگی نیز با طرح این سوال که «چرا ما عکاس جنگ شدیم» اظهار داشت: من و صادقی تنها عکاسانی بودیم که حتی در زمان حملات شیمیایی نیز جبهه را ترک نکردیم، ما بخاطر دفاع از وطن و ناموس از ابتدا جبهه را انتخاب کردیم و از روز اول به صورت داوطلب عازم منطقه شدیم، ما با رزمندگان زندگی کردیم ، عکس های ما اکثرا عاطفی است، ما تمام زندگی رزمندگان را تا خط مقدم ثبت کردیم بدون کلاه خود و جلیقه ضدگلوله و هیچ حفاظی.
وی با بیان اینکه ثبت جنگ فوق العاده سخت تر از جنگ یک بسیجی است، افزود: این در حالی است که در طول ۱۲ ماه از وضعیت عکاسان جنگ هیچ اسمی نمی برند، از ما به عنوان پله ترقی استفاده می شود در حالیکه هر زحمتی مزدی دارد، شهرداری بدون اسم بردن از عکاس جنگ و رعایت کپی رایت عکسش را در سطح شهر استفاده می کند، عکس هایی که زیر خمپاره گرفته شده است و این اجحاف در حق عکاس جنگ است.
فریدونی گفت: عکس های ما مستعد سنددهی هستند و بسیاری از مسئولان ما از آنها برای اثبات حرفهای خود استفاده کرده و می کنند اما متاسفانه مطبوعات ما ارزش عکس های ما را هنوز بعد از ۴۰ سال درک نکرده اند، در حالیکه خبر قابل تحریف است اما عکس نه.
وی با انتقاد از ارگان هایی که به رغم بودجه های کلان و برخورداری از غنی ترین آرشیو انقلاب و دوران اقدام به چاپ کتاب تصویری دفاع مقدس نمی کنند، افزود: اگر انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس نبود این چند جلد کتاب عکس جنگ هم چاپ نمی شد، در مورد کتاب عکس جنگ خساست به خرج می دهند در حالیکه عکس های جنگ زبان رزمندگان ما است و اثرگذاری عکس در مطبوعات دنیا قابل توصیف نیست.
