به گزارش مشرق، «گریگوری تروفیمچوک»، کارشناس مسائل بین‌المللی روس در تحلیلی به عواملی که موجب بی‌ثباتی در قرقیزستان می‌شود، اشاره کرد.

جمهوری قرقیزستان در فضای پس از اتحاد جماهیر شوروی تاحدودی با فضای بی‌ثباتی سیاسی شناخته شده است. دلیل این امر نیز فعالیت‌های قوی مدنی است که به ویژه در چارچوب مبارزات انتخاباتی در بالاترین سطح نمایان می‌شود.

بنابراین، هر بار افراد سعی می‌کند تا "مین"‌های مختلفی را لابلای روند این مبارزات قرار دهد، همانطور که اکنون پس از انتخابات پارلمانی جمهوری قرقیزستان اتفاق افتاده است.

ببینید:

عکس/ یورش معترضان به ساختمان پارلمان قرقیزستان

فیلم/ اعتراضات خیابانی بعد انتخابات پارلمانی قرقیزستان

جالب این است که در میان کسانی که می‌خواهند بی‌ثباتی را در این کشور وارد کنند، اغلب لیبرال‌های رادیکال و همچنین اپراتورهای غربی هستند که مستقیماً با آنها در ارتباط هستند.

البته کاملاً مشخص نیست که این تیم ناآرام دقیقاً چه چیزی می‌خواهند؟ گذشته از این، انتخابات در جمهوری قرقیزستان به طور منظم برگزار می‌شود و رئیس جمهور این کشور نیز در چارچوب همین در انتخابات برگزیده شده است.

احزاب سیاسی قرقیزستان از تنوع و تعدادی زیادی برخوردار است که هرگز در تاریخ  دموکراسی ایالات متحده و انگلیس چنین نبوده است. همین نکته را می‌توان عاملی برای ایجاد بی‌ثباتی در قرقیزستان عنوان کرد. این موضوع نه تنها در سخنان و شعارهایشان بلکه در اقدامات احزاب نمایان است.

در همین راستا و در آستانه انتخابات پارلمانی که در 4 اکتبر برگزار شد، «چارلز گرت» سفیر انگلیس در قرقیزستان تلاش کرد همه نیروهای معترض را متحد کند تا از پتانسیل به دست آمده علیه دولت فعلی استفاده کند.

هنگامی که بخش عمده‌ای از مردم محلی به خاطر ویروس کرونا، به اقدامات بهداشتی مشغول بودند، این دیپلمات انگلیسی بیکار ننشست و درگیر انتخاب معترضان نسبت به حکومت بود.

 از آوریل تا آگوست سال جاری، گرت مذاکرات و رایزنی‌های مخفیانه  با « آموربیک تکی‌بایف» رهبر حزب «آتا مکن»، «تورداقوا اف» رئیس صندوق پیشرفت و همچنین طرفداران «آتامبایف» و «اتون بایوا» رؤسای  جمهور سابق قرقیزستان انجام داد.

 نکته اصلی در این گفت ‌و گوها این بود که این دیپلمات انگلیس از آنان درخواست کرد نامزدهای مجلس از دولت فعلی را بی‌اعتبار جلوه دهند.

به نظر می‌رسد پیام آوران دموکراسی جهانی باید علناً از تنوع شگفت انگیز دموکراسی قرقیزستان استقبال کنند اما در عمل، تلاش‌های آنان در پشت صحنه مانند تأثیرگذاری منفی بر روند انتخابات آزاد و مستقل مشاهده می‌شود.

مثل همیشه، به سخنان اپراتورهای غربی پاداش‌های مالی هم داده می‌شود. به ابتکار همان سفیر انگلیسی، چارلز گرت، 3 میلیون دلار آمریکا به نمایندگی از «صندوق پیشگیری از درگیری، ثبات و امنیت» وزارت امور خارجه انگلیس و همچنین از طریق سازمان غیرانتفاعی موسسه جامعه باز برای فعالیت اپوزیسیون در قرقیزستان اختصاص یافت.

اما مقامات قرقیزستان که طی دهه‌های گذشته تجربه گسترده‌ای در نظارت بر تأثیر مخرب فعالیت‌های سازمان‌های غیردولتی داشتند، محدودیت قانونی در فعالیت این ساختارهای خارجی انجام دادند.

 بنابراین، بودجه‌های آنها به طور مخفیانه، غیر علنی و تحت عنوان کمک‌های بشردوستانه توزیع می‌شود.

در همان زمان، با درخواست همان دیپلمات‌ انگلیسی، کار جمع آوری مطالب ضد دولت فعلی سازمان یافت چرا که هر قدرتی در قرقیزستان باشد این گونه نیست که همیشه با دموکرات‌های رادیکال سازگار باشد.

بخش قابل توجهی از کارها در این زمینه توسط «آیدا سویوندووا» رئیس بنیاد «فعالیت مشترک» انجام می‌شود. برای این هدف این بنیاد، به اصطلاح، در یک مسابقه مقدماتی برای نظارت بر روند انتخاب نمایندگان پارلمانی برنده شد.

سازماندهی این مسابقه توسط همان چارلز گرت و «دونالد لو» سفیر ایالات متحده در جمهوری قرقیزستان انجام شد و مبلغ کل کمک هزینه برای نظارت حدود 1.2 میلیون دلار برآورد شد.

سویوندووا به طور تصادفی به عنوان برنده مسابقه انتخاب نشده است. این فعال پیش از مأموریت فعلی خود در سمت مدیر برنامه انجمن عمومی ائتلاف دموکراسی و جامعه مدنی را بر عهده داشت. فعالیت این انجمن به دلیل رسوایی‌های سیاسی و اقتصادی پی در پی، اختلاس مالی و پرونده‌های قضایی و غالباً با درگیری مقامات عالی رتبه قرقیزستان شناخته شده است.

جمع آوری اطلاعات برای اتهام به نمایندگان پارلمانی نه تنها توسط آیدا سویوندویوا انجام شد، بلکه در شعاع وسیع‌تری نیز در حال انجام است که در آن سیاستمداران محلی، مقامات و نمایندگان پارلمان هم دخیل هستند.

جمع آوری اطلاعات در این زمینه از طریق «الویرا سورابالدیوا» نماینده حزب آتا مکن، انجام می‌شود. وی به ویژه به این دلیل شناخته شده است که در زمانی که  عضو حزب «سوسیال دموکرات» طرفدار دولت  بود،به «رابین ارد اسمیت» سفیر وقت انگلیس در جمهوری قرقیزستان مدارکی که موجب اتهاماتی به «سورانبای جین بیک اف» رئیس جمهور فعلی و همکارانش می‌شود، ‌فرستاد. 

پس از آن هم  مطالب مشابه  علیه رئیس جمهور فعلی قرقیزستان را به چارلز گرت نماینده جدید انگلیس در خاک قرقیزستان در بسته‌ای با عنوان« به افسر اطلاعات پرسنلMI6» ارسال ‌کرد.

قرقیزستان یکی از مورد خاص در آسیای مرکزی است که مورد توجه سیاستمداران غربی است. بنابراین آنها یک کشور نسبتاً کوچک اما آرام را درگیر می‌کنند و همچنین برخی افراد که خود را دموکرات می‌خوانند، نمی‌خواهند کشوری آرام و شکوفا داشته باشند.