به گزارش مشرق، یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مسائل و موضوعاتی که نقش بسیار مهم و چشمگیری در سعادت و خوشبختی انسان دارد، انتخاب الگو و اسوه نمونه است. افرادی که در حیات مادی و دنیوی خود توانسته‌اند با درایت و هوشمندی اسوه‌های برتر خوشبختی را شناسایی کرده و سبک و سیاق زندگی آن‌ها را چراغ راه زندگی خود قرار دهند، به خوبی توانسته‌اند خود را به قله‌های سعادت و خوشبختی نزدیک کنند.

زیباترین و برترین اسوه زندگی در دنیای مدرن

در دنیایی که بسیاری سعی دارند در قالب‌هایی همچون سلبریتی (Celebrity) خود را الگو و نماد برتر زندگی موفق و نمونه معرفی کنند، بیش از ۱۴۰۰ سال قبل خدای متعال آب پاکی را روی دست همه انسان‌ها ریخته و پرده از چهره‌ای برداشت که تبعیت و پیروی از سبک و سیاق زندگی او ضامن سعادت، کمال و خوشبختی در حیات دنیوی و اخروی است. خدای متعال در قرآن کریم این شخصیت ممتاز و نمونه را این چنین به همگان معرفی می‌فرماید: «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کانَ یَرْجُوا اللَّهَ وَ الْیَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَکَرَ اللَّهَ کَثیراً»؛(۱) مسلّماً برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بود، برای آن‌ها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد می‌کنند.

بیشتر بخوانید

علت هجمه غرب به پیامبر اسلام (ص) چیست؟

جلوه‌ای از ویژگی‌های برترین الگوی زندگی

۱ـ عبودیت و بندگی حق تعالی

یکی از بهترین و زیباترین ویژگی پیامبر مهربانی‌ها، که موجب لزوم پیروی از ایشان شده شاخص عبودیت و بندگی ایشان است. پیامبراکرم (ص) به معنای واقعی عبد باری تعالی به شمار می‌آید و عبودیت و بندگی حق تعالی را در زندگی خود آشکار کرده است. در دنیایی که انسان‌ها روی زمین تنها بت‌ها و مستکبران عالم را شایسته پرستش می‌پنداشتند، رسول مهربانی‌ها خط بطلان روی این تفکر جاهلی کشیده و حق تعالی را یگانه معبود عالم هستی معرفی کرده و او را شایسته پرستش می‌دانستند:

«قُلْ إِنَّ صَلاتی‏ وَ نُسُکی‏ وَ مَحْیایَ وَ مَماتی‏ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ، لا شَریکَ لَهُ وَ بِذلِکَ أُمِرْتُ وَ أَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمینَ»؛(۲) بگو: نماز و تمام عبادات من و زندگی و مرگ من، همه برای خداوند پروردگار جهانیان است. همتایی برای او نیست و به همین مأمور شده‌‏ام و من نخستین مسلمانم!

۲ـ بهره‌مندی از مدل اخلاق‌مداری

در دنیایی که سلبریتی‌ها در فضای مجازی و حقیقی به رنگ و لعاب‌های مادی و دنیوی خود می‌نازند و هر چهره‌ای به خاطر داشتن موقعیت‌هایی همچون ثروت، مقام و جایگاه دنیوی، خود را شایسته برتری و الگو بودن معرفی می‌کند، خدای متعال برترین الگوی زندگی را با چهره اخلاق‌مداری به جامعه انسانی معرفی می‌فرماید: «وَ إِنَّکَ لَعَلی‏ خُلُقٍ عَظیمٍ»؛(۳) و تو اخلاق عظیم و برجسته‌ای داری‏.

به واقع گمشده مهم دنیوی امروزی نیز عنصر اخلاق‌مداری در دنیای مدرن است؛ موضوعی که اگر جامعه بشری می‌توانست آن را پیدا کرده و در زندگی فردی و اجتماعی خود آن را به کار ببندد، هیچ حقی در بین مردم مورد اجحاف و دست درازی قرار نمی‌گرفت و انسان‌ها طعم شیرین عدالت و آسایش را به معنای واقعی تجربه می‌کردند.

۳ـ دلسوز و مهربان نسبت به جامعه انسانی

بسیاری از افراد در جامعه نسبت به نجات دیگران بی‌تفاوت و خنثی هستند و رستگاری دیگران برایشان هیچگونه اهمیتی ندارد. این در حالی است که دغدغه نجات جامعه انسانی از جهالت و نادانی یکی مهم‌ترین خصوصیات ممتاز و طلایی پیامبر گرامی اسلام به شمار می‌آید. ایشان با دلسوزی و مهربانی تمام، به دنبال نجات جامعه انسانی بودند تا اینکه جامعه بشری در مسیر هدایت و رستگاری قرار گیرد.

حضرت محمد (ص) در این مسیر بیشترین سختی‌ها و مشقت را متحمل شدند تا اینکه افراد از تاریکی جهالت و نادانی نجات پیدا کنند و به جاده سعادت و خوشبختی پای بگذارند: «لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَریصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنینَ رَؤُفٌ رَحیمٌ»؛(۴) به یقین، رسولی از خود شما به سویتان آمد که رنج‌های شما بر او سخت است و اصرار بر هدایت شما دارد و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است.

۴ـ خوشخو و خوش‌برخورد

یکی از عناصر موفقیت و پیروزی پیامبر گرامی اسلام در امر تبلیغ، بهره‌مندی از ویژگی نرم‌خویی بود. خدای متعال در قرآن کریم این چنین از این ویژگی ممتاز پیامبر می‌گوید: «فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِک»‏؛(۵) به (برکت) رحمت الهی، در برابر آنان (مردم‏) نرم (و مهربان) شدی! و اگر خشن و سنگدل بودی، از اطراف تو، پراکنده می‏‌شدند.

«فظ» در لغت به معنی کسی است که سخنانش تند و خشن است و غلیظ القلب به کسی می‌گویند که سنگدل است و عملاً انعطاف و محبتی نشان نمی‏‌دهد. بنابراین، این دو کلمه گرچه هر دو به معنی خشونت است، اما یکی غالباً در مورد خشونت در سخن و دیگری در مورد خشونت در عمل به کار می‏‌رود و به این ترتیب و با سلب این موارد خداوند اشاره به نرمش کامل پیامبر (ص) و انعطاف او در برابر افراد نادان و گنهکار می‌کند.

۵ـ صبر و استقامت

انسان برای دستیابی به قله‌های رفیع سعادت و خوشبختی در تمام ابعاد زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی و اقتصادی نوعاً با مشکلات، موانع و سختی های فراوانی مواجه می‌شود. از این رو بدون بهره‌مندی از عناصری همچون صبر و استقامت نمی‌تواند به موفقیت مورد انتظار دست یابد.

این عنصر ارزشمند همواره در زندگی قرآنی پیامبر گرامی اسلام نمودار بوده است، در اهمیت و ارزش این ویژگی ممتاز همین بس که یکی از سفارش‌های مهم خدای متعال همین موضوع است: «فَاسْتَقِمْ کَما أُمِرْتَ وَ مَنْ تابَ مَعَکَ وَ لا تَطْغَوْا إِنَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ»(۶) پس همان‏گونه که فرمان یافته‌ای، استقامت کن و همچنین کسانی که با تو به سوی خدا آمده‌‏اند (باید استقامت کنند) و طغیان نکنید که خداوند آنچه را انجام می‌دهید، می‌‏بیند.

پی‌نوشت‌ها:

۱ـ سوره احزاب، آیه ۲۱.
۲ـ سوره انعام، آیات۱۶۲ و۱۶۳.
۳ـ سوره قلم، آیه ۴.
۴ـ سوره توبه، آیه ۱۲۸.
۵ـ سوره آل عمران، آیه ۱۵۹.
۶ـ سوره هود، آیه ۱۱۲.