به گزارش مشرق، از نکات کلیدی که در زندگی خانوادگی و یا اجتماعی افراد، دارای اهمیت و تأثیرگذاری قابل توجّهی است، نحوه برخورد آنان با اطرافیان و کسانی است که با آنها تعامل دارند. خواسته یا ناخواسته انسان در طول شبانه‌روز و در فعالیت‌های روزانه با افراد مختلفی از دوستان و بستگان و یا حتی افراد غریبه مواجه خواهد شد، افرادی که دارای سلایق و ویژگی‌های متفاوت هستند و چاره‌ای نیست که با آنان تعامل صورت گرفته و هم صحبت و هم سخن شد، هم صحبت شدنی که می‌تواند تأثیر قابل توجّهی در وضعیت مادّی و یا روحی انسان داشته باشد.

لزوم دقت در سخن‌گفتن و کسب منافع بسیار

تأثیر در ابعاد مادی مانند این که فردی با خوش صحبتی بتواند رضایت‌مندی مسئول و یا ارباب رجوع و یا مشتری‌ که به او مراجعه کرده را بدست آورد و به دنبال آن به ارتقای سطح مادی برسد و در ابعاد روحی مانند این که با سخنی سنجیده از شکسته شدن دل عزیزان و یا ایجاد اختلاف در بین اطرافیان خود ممانعت به عمل آورد؛ چه بسیار زندگی‌ها و دوستی‌هایی که بواسطه کلام و یا برخوردی ناصحیح از هم متلاشی شده و چه بسیار روابط از هم گسسته‌ای که با کلامی سنجیده به هم پیوند خورده است؛ لذا در روایات متعددی سفارش شده که در نحوه سخن گفتن و تعامل برقرار کردن دقّت شود تا به منافع زیادی از طریق آن بتوان دست یافت.

با مردم، چه مؤمن و چه مخالف، به زبان خوش سخن بگویید

درباره این موضوع، در حدیثی زیبا امام حسن عسکری (ع) در تفسیر این آیه شریفه که خداوند می‌فرماید: «وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا [بقره/ ۸۳] و با مردم با خوش زبانی سخن گویید» وظیفه انسان متعهد را در برخوردهای اجتماعی چنین بیان می‌فرمایند: «با همه مردم، چه مؤمن و چه مخالف، به زبان خوش سخن بگویید. انسان مؤمن، به همفکران و هم مسلکان خود، روی خوش نشان می‌دهد و با مخالفان طریقت و خط فکری خود، با مدارا سخن می‌گوید تا به ایمان، جذب بشوند و حتّی اگر جذب نشدند، با این رفتار، از بدی‌های آنان در حقّ خود و برادران مؤمنش، پیشگیری کرده است.»

نباید از کنار این حقیقت به آسانی گذشت که انعکاس و آثار آنچه می‌گوییم و دیگران از ما می‌شنوند به خود ما و اطرافیان‌مان باز می‌گردد و می‌توان با انتخابی صحیح منفعت زیادی را برای خود ایجاد و یا مشکلات قابل توجهی را از خود و یا عزیزان‌مان دفع نماییم. پس چه زیبا می‌شد اگر در انتخاب واژگان و لحن صحبت‌ها دقت بیشتری می‌شد تا مبادا بهانه‌ای برای سوءبرداشت‌ها و ناراحتی‌ها پدید آید.

با سخن ناموزون فتنه و فساد ایجاد می‌شود

مطلبی که خداوند متعال اینگونه پیرامون آن می‌فرماید: «خداوند متعال وَقُلْ لِعِبَادِی یقُولُوا الَّتِی هِی أَحْسَنُ إِنَّ الشَّیطَانَ ینْزَغُ بَینَهُمْ إِنَّ الشَّیطَانَ کَانَ لِلْإِنْسَانِ عَدُوًّا مُبِینًا [إسراء/ ۵۳] به بندگانم بگو: سخنی بگویند که بهترین باشد! چرا که (بوسیله سخنان ناموزون)، میان آنها فتنه و فساد ایجاد می‌شود؛ همیشه شیطان دشمن آشکاری برای انسان بوده است!»

پی‌نوشت:
قُولُوا لِلنَّاسِ کُلِّهِمْ حُسْناً مُؤْمِنِهِمْ وَ مُخَالِفِهِمْ أَمَّا الْمُؤْمِنُونَ فَیَبْسُطُ لَهُمْ وَجْهَهُ وَ أَمَّا الْمُخَالِفُونَ فَیُکَلِّمُهُمْ بِالْمُدَارَاةِ لِاجْتِذَابِهِمْ إِلَی الْإِیمَان‏ فَإِنِ اسْتَتَرَ مِنْ ذَلِکَ بِکَفِّ شُرُورِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ وَ عَنْ إِخْوَانِهِ [مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۲۶۱، ح ۱۴۰۶۱]