سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با  «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

*******

**ظریف:برخی نگرانند که مذاکره با آمریکا الان شروع شود

«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه در مصاحبه با روزنامه ایران گفت: «ما نباید دچار یک گرفتاری ادراکی شویم که آقای ترامپ و بایدن یکی هستند، نه؛ حتماً یکی نیستند...اگر آقای بایدن بخواهد تعهدات امریکا را اجرا کند، ما هم می‌توانیم فوراً به تعهدات برجامی خود به صورت کامل برگردیم - ما مخالف مذاکره نبودیم و نیستیم، مذاکره هم در چارچوب ۱+۵ امکان پذیر است - ما حاضریم گفت و گو کنیم که امریکا چگونه می‌تواند وارد برجام شود».

ظریف افزود: «متأسفانه برخی جناح‌های سیاسی به خاطر نگرانی‌های سیاسی داخلی که به نظر من کاملاً بی‌مورد است، نگران این هستند که این مذاکرات الان شروع شود. به نظر من هر زمانی که امریکا به تعهدات خود در ۲۲۳۱ برگردد، این به نفع امریکا و به نفع دنیا و به نفع ایران است و لذا نباید سایر ملاحظات را وارد کرد. هدف همگی ما باید کاهش فشار بر مردم ایران و آرامش در جهان و جلوگیری از پروژه تندروهای صهیونیست برای امنیتی‌سازی شرایط در منطقه باشد».

وی تاکید کرد: «اینکه آقای بایدن می‌خواهد به برجام برگردد خیلی هم خوب است، یک قسمت آن اجرای تعهداتشان به عنوان عضو ملل متحد است؛ باید تحریم‌ها را بردارند، باید اقدامات تخریبی که آقای ترامپ انجام داده و برخلاف قطعنامه ۲۲۳۱ بوده متوقف کنند...بایدن می تواند با سه فرمان اجرایی همه تحریم‌ها را لغو کند...در دوره آقای بایدن، رابطه معقول تری میان اروپا و امریکا وجود خواهد داشت. امریکا یکجانبه‌گرایی کمتری را اتخاذ می‌کند».

وزیر امور خارجه گفت: «آنچه در برجام است، حاصل مذاکرات طولانی است. آنهایی که در برجام مذاکره کرده‌اند کلمه به کلمه توافق را نه تنها خوانده‌اند بلکه بر سر هر کلمه بحث و چانه‌زنی کرده‌اند. انواع انتخاب‌ها برای هر کلمه وجود داشته  و بر سر هر موضوعی ساعت‌ها بحث شده است».

ظریف در بخش دیگری از این مصاحبه تاکید کرد: «زمانی که آمریکا به تعهدات خود بازگردد، ما هم برمی‌گردیم، عجله‌ای نیست. ولی سیاست تأخیری هم نداریم و نباید هم داشته باشیم... سیاست ما در مقاومت موفق بوده است، اما بالاخره به مردم ما فشار وارد شده، ما هم نیازمند تأخیر نیستیم. به نظر من باید این ملاحظات بچگانه کنار گذاشته شود».

آقای ظریف در این اظهارات، به صورت تلویحی تاکید کرده است که عده ای در داخل- که مقصود وی منتقدان دولت است- از کلیدخوردن مذاکرات پیش از انتخابات ۱۴۰۰ نگران هستند، متاسفانه ظریف در اقدامی مسبوق به سابقه سیاست خارجی را با مسائل جناحی و حزبی در داخل پیوند زده است.

محمد جواد ظریف -شهریور ۹۳- در شورای روابط خارجی آمریکا و درپاسخ هاله اسفندیاری-ضد ایرانی فعال در حوزه جنگ نرم- در اظهارنظری تأمل برانگیز گفت: «ما روندی را شروع کرده‌ایم که هدف از آن تغییر فضای سیاست خارجی کشور است. اگر با وجود تلاش‌های ما برای تعامل، این تلاش‌ها بی‌نتیجه بماند، مردم ایران این فرصت را خواهند داشت تا ۱۶ ماه دیگر که انتخابات پارلمانی (مجلس دهم) برگزار می‌شود، به این عملکرد ما پاسخ دهند. وقتی قبلاً در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، توافق‌هایی کردیم و تلاش‌های ما برای عملکرد شفاف، از جانب اتحادیه اروپایی رد شد،  مردم جواب ما را با انتخاب رئیس‌جمهوری متفاوت دادند که مرا هم زود بازنشسته کرد (!) حالا بار دیگر من زنده شده‌ام. به نظر من غرب در انتقال پیامی که می‌خواهد به ایران منتقل کند باید بسیار دقت کند».

آقای ظریف در این مصاحبه تاکید کرده است که «ترامپ و بایدن حتما یکی نیستند»؛ این اظهارنظر در حالی است که جمهوری خواهان و دموکرات ها در مسئله ایران دارای «وحدت استراتژیک» هستند. این دو حزب آمریکایی فقط در تاکتیک های رسیدن به «هدف مشترک»، دارای اختلاف سلیقه می باشند.

جالب اینجاست که در مسئله ایران، اتفاقا دموکرات ها کارنامه بدتری دارند. در همین رابطه روحانی در سال ۸۳- در مقطعی که دبیر شورای امنیت ملی بود- تاکید کرد که «ایران از دموکرات‌ها زیان بیشتری دیده است... ما ترجیح نمی‌دهیم دموکرات‌ها برنده شوند. آنها به طور تاریخی بیش از جمهوری‌خواهان به ایران صدمه زده‌اند».

لازم به ذکر است که در ۴۰ سال اخیر، دولت باراک اوباما- به معاون اولی جو بایدن- رکورددار تحریم های ضدایرانی است.

ظریف در این مصاحبه تاکید کرده که «اگر آقای بایدن بخواهد تعهدات امریکا را اجرا کند، ما هم می‌توانیم فوراً به تعهدات برجامی خود به صورت کامل برگردیم»؛ این اظهارنظر و ارائه تضمین به طرف بدعهد از موضع ضعف و نیاز، دقیقا از جنس اظهارات آقای ظریف در اوج مذاکرات هسته ای با دولت اوباما است. وی در آن مقطع در اظهارنظری عجیب گفت «امضای هر توافق، بهتر از عدم توافق است» ؛ این قبیل اظهارات که از موضع ضعف بیان می شود و ایران را مشتاق به مذاکره و توافق به هر قیمت نشان می دهد، طرف آمریکایی را در تشدید فشار گستاخ تر می کند.

جو بایدن با انتقاد از ترامپ صراحتا اعلام کرده که روش های هوشمندانه تری برای فشار و تحریم علیه ایران وجود دارد. وی صراحتا از جنایت دولت ترامپ علیه سردار قاسم سلیمانی حمایت کرده و ۱۲ شرط پمپئو برای مذاکره با ایران را تکرار کرده است، اما متاسفانه در این سو هنوز برخی تصور می کنند که امضای بایدن تضمین است!

** عباس آخوندی: مقایسه صنعت موشکی ایران با خودروسازی، مغلطه است

«عباس آخوندی» وزیر مستعفی راه و شهرسازی در دولت روحانی در یادداشتی در روزنامه همشهری نوشت: «از قضا امروز(سه شنبه) پس از چند سال میلم کشید که مذاکرات مجلس شورای اسلامی را مستقیم گوش کنم...آقای نماینده‌ای می‌گفت که چگونه است جوانان، دانشجویان و دانشمندان ایران می‌توانند زیردریایی، موشک و هواپیما ساخته و میمون به فضا ارسال کنند ولی نمی‌توانند ماشین تولید کنند. این چیزی نیست جز بی‌عرضگی دولت. و با صدای غرّا در ذمّ و بی‌کفایتی دولت سخن می‌گفت».

آخوندی در ادامه نوشت: «عجب مغلطه‌ای!...از صنایع نظامی که هزینه و فایده تولید آنها با معیارهای دفاعی و امنیت عمومی سنجیده می‌شوند، بگذریم. چون به‌هیچ‌وجه فرایندهای تولید، تامین و منطق حاکم بر سودمندی آنها با صنایع عادی مشابهتی ندارد...شایسته است به منطق این آقا و امثال او یک‌بار دیگر با دقت توجه کنیم. ایشان نمی‌گوید که تمام این وضعیت ناکارآمدی اقتصادی نتیجه «سیاست‌های عمومی» سترون و ضدتولیدی است که او و امثال او بر این ملت تحمیل کرده و خام‌ترین و غیربهداشتی‌ترین چلوکبابی است که آنان در ظرف یکبار مصرفِ غیرِشفاف، بسته‌بندی کرده و به زور به‌خورد مردم می‌دهند. او نمی‌گوید که خریدار آن خدمات و فناوری‌های پرتاب موشک به فضا و تولیداتی از آن دست، دولت بوده و طی فرایندی تولید شده‌اند که مجانی نبوده و هیچ خریداری هم به جز دولت ندارد».

چندی پیش «عباس عبدی» فعال سیاسی اصلاح طلب در یادداشتی با عنوان «تفاوت موشک و خودرو» نوشته بود: «آنان که می‌خواهند بدانند چرا موشک ساخته می‌شود ولی خودروی ما بی‌کیفیت است، باید توجه کنند که مساله ساخت و دانش فنی فقط جزیی از فرآیند تولید یک کالا است. فرآیندی که در موشک‌سازی وجود ندارد...موشک...متقاضی ندارد...هزینه تولید برایش مهم نیست...رقیب ندارد و... یکی از اینها برای توجیه تفاوت میان موشک و خودرو کافی است، چه رسد به اینکه این تفاوت‌ها ده تا باشند!! ».

عبدی پیش از این نیز در مطلبی مشابه نوشته بود: « تولید موشک…لزوماً اقتصادی نیست و اگر قرار باشد که همه کالاها از جمله کالاهای مصرفی نیز به این صورت تولید شود، کل اقتصاد کشور دچار بحران خواهد شد...بنابراین فرآیند تولید موشک از طریق غیراقتصادی و به کار گرفتن افراد و کارشناسان برجسته و با حقوق‌های بالا و غیررقابتی و بسیج تمام امکانات کشور برای تولید آن کالا و مستثنی بودن از تمامی مقررات، قابل تعمیم به تولید سایر کالاها نیست».

امثال آخوندی و عبدی از اینکه افکارعمومی پیشرفت های صنعت موشکی ایران را با وضعیت تأمل برانگیز صنعت خودروسازی در کشورمان مقایسه می کند، برآشفته می شوند. این طیف مدعی هستند که در صنعت موشکی، فاکتورهای اقتصادی به هیچ عنوان ملاک نیست.

امروز سؤال بسیاری از مردم این است که چگونه ایران می‌تواند به تکنولوژی پیچیده موشک‌های نقطه زن و یا ارسال ماهواره به فضا دست یابد و آن را بومی نماید، اما از ساخت یک خودروی ساده سواری ناتوان است!؟ پاسخ این سؤال جز این نیست که پیشرفت در صنعت موشکی و فضایی با تفکر جهادی و انقلابی و با اتکال به اراده الهی و توانمندی جوانان مومن و متخصص رخ داده ولی در صنایعی مثل خودروسازی رویکرد غربزده و نگاه به دست خارجی ها در کنار زد وبندهای مدیریتی و بده و بستان‌های سیاسی مانع از حضور جوانان شایسته و متخصص در این حوزه شده است و این قصور و تقصیرها به معیشت مردم نیز لطمه زده است.

لازم به ذکر است که جوانان غیور و متخصص حوزه دفاعی و نظامی در کشورمان در رقابتی ترین شرایط ممکن، در حال فعالیت و تولید هستند و فضای رقابتی آن، تهدیدات و هماوردی با نیروهای مسلح فرامنطقه ای است که جدیدترین و بهترین سامانه های آفندی و پدافندی جهان را در اختیار دارند. نکته دیگر اینکه بودجه نظامی ایران در مقایسه با کشورهای منطقه در کمترین مقدار قرار دارد، اما بیشترین بازده و نتیجه را داشته است.

امثال آقای آخوندی حتی در حد طبخ غذا هم به استعداد و توانایی های داخلی اعتقاد ندارد. برای نمونه، در سال ۹۵ و در زمان وزارت عباس آخوندی، یک کترینگ اتریشی فعالیت خود را در ایران آغاز کرد و در مراسمی با حضور وزیر راه و شهرسازی، اعلام شد که این کترینگ با سرآشپز اتریشی، وعده‌های غذایی راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و شرکت‌های وابسته را تا ١٠ سال آینده طبخ خواهد کرد.

تمام کشورهایی که امروزه حرفی برای گفتن در هر عرصه‌ای دارند، جز با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی خود به این جایگاه نرسیده‌اند. این همان رازی است که در فرهنگ ملی ما و با تعبیر رهبر حکیم انقلاب «اقتصاد مقاومتی» نامیده شد.

**آرمان: وضع فعلی اقتصادی نتیجه سوءمدیریت است

«بهمن‌ آرمان» اقتصاددان و معاون سابق بورس تهران در مصاحبه با روزنامه آرمان گفت: «اقتصاد و سیاست نقاط مشترک و خاکستری فراوانی با هم دارند. نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که همه مشکلات اقتصادی کشور متأثر از تحریم‌های بین‌المللی نیست. شاید ۴۰ درصد مشکلات اقتصادی ایران متأثر از تحریم‌ها باشد اما بقیه آن متأثر از سوءمدیریت، ضعف مدیریت در اقتصاد است».

این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: «به عنوان مثال اگر به بحران به وجود آمده در بورس توجه کنیم این بحران بیش از آنکه به سیاست خارجی ارتباط داشته باشد به ندانم‌کاری و نداشتن مدیریت کافی مدیران ارتباط پیدا می‌کند. ساختن مسکن و آزادراه‌ها در کشور که متأثر از تحریم‌ها نیست».

وی تاکید کرد: «قیمت کالاهای مورد نیاز مردم ارتباط مستقیمی به روند تحریم‌های بین‌المللی یا تغییر رئیس‌جمهور در آمریکا ندارد. افزایش قیمت کالاهای مورد نیاز مردم به دلیل سیاست‌های اشتباهی است که مسئولان تصمیم‌گیر اقتصادی انجام داده‌اند. اینکه خوراک دام مورد نیاز کشور وارداتی است ارتباطی به تغییر رئیس‌جمهور آمریکا ندارد. سوء‌مدیریت، سوء‌تدبیر و عدم ‌استفاده از دانش روز جهان باعث شده اقتصاد ایران به‌ چنین وضعیتی دچار شود».

کارشناسان اقتصادی- با گرایش های سیاسی مختلف- بارها تاکید کرده اند که تحریم ها نهایتا ۲۰ الی ۳۰ درصد در ایجاد مشکلات اقتصادی سهیم است و ۷۰ الی ۸۰ درصد مشکلات ناشی از سوءمدیریت و به عبارتی «تحریم داخلی» است.

با این وجود، جریان تحریف در پی آن است تا این نسبت را به صورت وارونه نمایش دهد. در حقیقت جریان تحریف با عملکرد خود، با تیز کردن تیغ تحریم‌ها، دشمن را به تشدید فشار تشویق می کند.در هفت سال اخیر هم‌پوشانی جریان تحریف و تحریم و نوع مواجهه دولت با این جریان، خسارات متعددی به کشور وارد کرد. کاهش ارزش پول ملی و کوچک شدن سفره مردم تنها بخشی از نتایج این هم‌پوشانی است.

رهبر معظم انقلاب تاکنون چندین بار درباره شرطی‌سازی اقتصاد ایران به‌واسطه گره زدن آن به سیاست خارجی تذکر داده‌اند.

جریان تحریف، با شرطی سازی اقتصاد کشور، و همچنین با کوچک‌نمایی توان داخلی و بزرگنمایی توان دشمن، جوانان و عموم مردم را در داخل مایوس و دشمن را نیز به تشدید فشار ‌ترغیب می‌کند. این رویکرد خسارت بار در نهایت به تیز شدن تیغ تحریم‌ها منجر می‌شود.