به‌گزارش مشرق، «بودجه چوب ادب سیاست‌مداران است» این تازه‌ترین اظهارات جهانگیری است؛ معاون اول دولتی که آخرین بودجه‌اش بالغ بر صدهزار میلیارد تومان کسری داشت! البته که بسیاری از گرفتاری‌های معیشتی مردم ناشی از همین کسری‌ها است. برای همین مطالبه اصلاح ساختار بودجه میان افکار عمومی داغ شده است.
اصلاح ساختار بودجه؛ از مجلس اصرار، از دولت انکار!
اصلاح ساختار بودجه‌ریزی کشور البته که ضرورت است. عمده بودجه‌های سال‌های گذشته سرشار از درآمدهای موهومی و حسابی تورم‌زا بودند؛ خاصه در دولت روحانی در همین یکی‌دو سال اخیر. مثلاً در بودجه همین امسال روی ۱ میلیون بشکه نفت ۴۰ دلاری در روز برنامه‌ریزی کرده بودند. یا فروش ۵۰هزار میلیارد تومان از املاک دولت. مواردی که البته هیچ‌کدامشان محقق نشد! برای آشنایی بیشتر با شاهکار بودجه‌نویسی آقای نوبخت این گزارش را بخوانید.
حالا اصلاح ساختار بودجه «انتخاب» نیست؛ ضرورت است. نمی‌توان اجازه داد کشور ۱۴۰۰ را هم درگیر مشکلات ناشی از کسر بودجه دولت باقی بماند. برای همین نمایندگان مردم دست به کار شدند. طرح اصلاح احکام ساختار بودجه با همین انگیزه از سوی نمایندگان ارائه شد. طرحی که تاکنون مفادی چند از آن تصویب شده و مابقی در دست بررسی است. اطلاعات بیشتر درباره جزئیات این طرح اینجا.
گوش دولتی‌ها اما چندان بدهکار نیست؛ اخبار متشره حکایت از نهایی شدن لایحه بودجه سال آینده در سازمان برنامه و بودجه دارد. لایحه‌ای که آن‌طور که معاون امور پارلمانی رئیس‌جمهور می‌گوید نیمه آذر به مجلس ارائه خواهد شد. براساس شنیده‌ها مدل تأمین مالی این بودجه نیز تفاوتی با سال‌های گذشته ندارد؛ پیش‌بینی فروش نفت، بعلاوه حتی پیش‌فروش نفت در قالب اوراق! جزئیات بیشتر درباره لایحه دولت اینجا.
از شفافیت تا افزایش اعتبارات عمرانی؛ مهم‌ترین انتظارات مردم از بودجه ۱۴۰۰ چیست؟
۱۴۰۰ آخرین سال دولت روحانی است؛ عمده بودجه آینده را در حقیقت دولت بعد اجرا خواهد کرد. همین اهمیت لایحه امسال را بیشتر از همیشه می‌کند. بعلاوه سیلاب مشکلات اقتصادی باعث شده مردم بیشتر از همیشه در فشار باشند. مشکلاتی که عمدتاً ناشی از ندانم‌کاری دوستان در بستن بودجه‌های تراز است. بودجه‌های سراسر کسری با درآمدهای موهومی. همین موارد بهرحال ماجرای بودجه را حسابی در میان افکار عمومی داغ کرده است.
گروهی از مخاطبان مثلاً با تأسیس یک کمپین خواستار شفاف‌سازی هرچه بیشتر درباره بودجه سال آینده شدند. در پویش آنها آمده است: «باتوجه به پیشرفت تکنولوژی خواهشمندیم وب‌سایتی راه‌اندازی شود تا تمام بودجه کشور و هزینه‌کردهای آن به صورت آنلاین و شفاف روی وب‌سایت قرار بگیرد. شفافیت باعث افزایش اعتماد مردم به دولت و برطرف شدن بسیاری از سوءتفاهم‌ها می‌شود.»
بالای ۷۵ درصد بودجه عمومی هرسال برای شرکت‌های دولتی است. موضوعی که باعث شده بررسی آنها اهمیت ویژه‌ای برای نمایندگان مردم پیدا کند. گروهی از مخاطبان با اشاره به همین موضوع خواستار بررسی بودجه این شرکت‌ها در بهارستان شده‌اند. آنها نوشته‌اند: «از نمایندگان در مجلس یازدهم تقاضا داریم که بودجه شرکت‌های دولتی را بررسی کنند.»
تحرکات دشمنان ایران عزیز اطراف جغرافیای کشور درحال افزایش است. اخبار مرتبط با شهادت مرزبانان در درگیری با تروریست‌ها کام همه را تلخ کرده. گروهی از مردم با اشاره به همین موارد با تشکیل یک کمپین خواستار افزایش بودجه مرزبانی شده‌اند. در این پویش آمده است: «با توجه به ضرورت ارتقای تجهیزات مرزبانان، از نمایندگان شهرهای خود این موضوع را مطالبه می‌کنیم که برای مدافعان امنیت کشورمان، بودجه مرزبانی را افزایش دهند.»
طبعاً هرچه به فصل بودجه نزدیک‌تر می‌شویم، ضرورت بررسی و اعتنای به این مطالب هم بیشتر خواهد شد. پیگیری همین موارد در دستور کار همکاران من در گروه‌های مختلف خبرگزاری قرار خواهد گرفت.
پیگیری مطالبات بودجه‌ای شما از اهالی بهارستان
البته که مطلب مهمی است؛ هرچه به روزهای بررسی بودجه عمومی ۱۴۰۰ در بهارستان نزدیک می‌شویم، پیگیری مطالبات شما اهمیت بیشتری هم خواهد یافت. مطالباتی که می‌تواند درصورت تحقق نقش بی‌بدیلی در رشد اقتصاد کشور و خروج آن از تورم و رکود داشته باشد. برای همین مطالبات مختلف شما درباره لایحه بودجه را از نمایندگان مردم پیگیری کردیم. آنچه در ادامه می‌آید چکیده‌ای از همین پیگیری‌ها تا این لحظه است:
اول| بودجه شرکت‌های دولتی؛ بالغ بر ۷۰ درصد بودجه عمومی هرسال به شرکت‌های دولتی اختصاص می‌یابد. از بانک و بیمه گرفته تا شرکت ملی نفت! موضوعی که خیلی از اوقات به‌علت کمبود وقت در مجلس شورا مورد بررسی قرار نمی‌گیرد. با این همه موشکافی آنها مطالبه جدی مردم برای اصلاح ساختار بودجه است. موضوعی که در طرح احکام کلی اصلاح ساختار بودجه هم آمده است. همین مطالبه را با اهالی بهارستان در میان گذاشتیم؛
علیرضا نظری نماینده مردم خمین معتقد است یکی از اصلی‌ترین ارکان اصلاح ساختار بودجه، بررسی دقیق بودجه شرکت‌های دولتی است. وی در این‌باره به خبرنگار ما می‌گوید: «بیش از ۳۰۰ شرکت دولتی در کشور وجود دارد. بعضی از آنها ۱۰۰ درصد سهامشان متعلق به دولت است. این شرکت‌ها عملاً تبدیل به حیات خلوت، محل نفوذ، رانت، امضاهای طلایی و سواستفاده برخی افراد شده است.»
وی تصریح کرد: «متأسفانه در مجلس و در سنوات قبل به پایه بودجه شرکت‌های دولتی در سال گذشته آن توجه شده و گفته می‌شود که چند درصد به آن اضافه شود. در حالی‌که این روش غلط بوده و هیچگاه به صورت کارشناسی مدل بودجه‌بندی و بودجه‌ریزی شرکت‌های دولتی را اصلاح اساسی نکرده‌ایم. ضمن اینکه نظارتی هم بر هزینه‌کرد بودجه در شرکت‌های دولتی و گزارش‌گیری درست نداریم.»
نماینده مردم خمین درنهایت معتقد است دیوان محاسبات به عملکرد تک‌تک شرکت‌های دولتی باید ورود کند. حتی آنها که درصد سهام دولت کمتر از ۵۰ درصد است. چرا که هر مجموعه‌ای حتی اگر ریالی بودجه از دولت دریافت می‌کند، باید پاسخگو باشد.
دوم| اصلاح نظام یارانه‌ها؛ موضوعی که در صورت تحقق می‌تواند علاوه بر آزادسازی منابع به برقراری عدالت در جامعه کمک شایانی کند. برای همین موضوع را با حجت‌الاسلام موسوی لارگانی از اعضای هیأت رئیسه مجلس در میان گذاشتیم. وی می‌گوید برنامه‌های خوبی برای اصلاح یارانه‌ها در خانه ملت وجود دارد؛ برنامه‌هایی که می‌تواند کمی از فشار معیشت را از اقشار آسیب‌پذیر جبران کند.
لارگانی درباره برنامه‌های مجلس برای اصلاح یارانه‌ها گفت: «ما بنا داریم پیشنهاد حذف یارانه ثروتمندان را به طور جدی در لایحه بودجه ۱۴۰۰ در مجلس مطرح کنیم. این بار این تأکید و برنامه ما جدی است. برای اجرای آن مصمم هستیم. حرف ما این است که فردی که به طور مثال ماشین چند میلیاردی سوار می‌شود، قطعا نباید یارانه دریافت کند. لذا ما موضوع الزام دولت به قطع یارانه ثروتمندان را به طور جدی دنبال خواهیم کرد.»
سوم| اصلاح درآمدهای نفتی؛ دولت در بودجه امسال هم روی فروش یک‌میلیون بشکه نفت در روز حساب کرده بود. البته که محقق نشد. گفته می‌شود این میزان برای بودجه سال آینده ۶۵۰ هزار بشکه در روز به‌قیمت ۴۰ دلار است. درآمدی که باتوجه به شرایط اقتصاد ایران اصلاً گارانتی نیست. یکی از مطالبات جدی افکار عمومی حالا رها کردن زلف اقتصاد ایران از نفت است. همین موضوع را با نمایندگان مجلس در میان گذاشتیم.
جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه معقتد است عدد ۶۵۰ هزار بشکه چندان در دسترس نیست.
وی می‌گوید: «به نظرم این کار را باید با پایین‌ترین نرخ در نظر بگیریم. به همین دلیل از مجلس می‌خواهم تمام تلاش خود را برای این هدف به کار بندد. ضمن اینکه هدف‌گذاری میزان فروش بشکه‌های نفت را هم به حداقل برسانیم.»
