سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با   «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

*******

**پیش نیاز گشایش اقتصادی، اجرای برجام منطقه ای است

روزنامه آرمان در یادداشتی با عنوان «همه موانع پیش روی برجام» به قلم «علی بیگدلی» فعال سیاسی اصلاح طلب نوشت: «امروز فشارها برای اینکه ایران نتواند بار دیگر برجام را احیا کند از جهت‌های مختلف وارد می‌شود...برخلاف برجام اوباما، برجام امروز به مراتب پیچیده‌تر شده است و موانع بر سر مسیر آن بسیار هستند و اگر بخواهیم با طرف‌های مقابل به توافق برسیم باید در ابتدا در داخل به اجماع برسیم و سپس در منطقه نیز در برخی سیاست‌های خود تجدیدنظر کنیم».

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت: «ایران در راستای حل مشکلات باید مشکلات خود را با کشورهای همسایه حل کند و با آنها به توافق برسد تا حداقل در اطراف خود مخالف جدی نداشته باشد و سپس به سراغ حل مشکلات بزرگ‌تر برود...ایران هنوز هم می‌تواند با یک دیپلماسی خوب همه چیز را حل کند و روابط خود را با همسایگانش بهبود بخشد و فضا دست سایر کشورها ندهد... پس از این اتفاق نیز می‌توانیم به‌راحتی برجام را احیا کنیم و به سمت گشایش‌های اقتصادی گام برداریم».

در روزهای گذشته، «دانیل بناییم» مشاور و نطق‌نویس «جو بایدن» در زمان معاونت ریاست‌جمهوری و نامزد دولت او برای منصب «کارشناس ارشد حوزه خاورمیانه» در مصاحبه با ماهنامه جاکوبین گفت: «خروج ترامپ از برجام به اعتماد ایرانی‌ها ضربه‌ای ویرانگر زد و به منظور بازگرداندن آنها به میز مذاکره، باید امتیازات جذاب اما غیر راهبردی به ایران داده شود».

وی در ادامه تصریح کرد: «دادن "امتیازات جذاب اما غیر راهبردی به ایران"باید با حفظ ساختار تحریم‌ها و کارزار فشار حداکثری صورت گیرد».

این اظهارنظر و اظهارات مشابه از سوی مقامات آمریکایی، بیش از پیش بر این مسئله صحه می گذارد که تحریم از نگاه مقامات آمریکایی، یک ابزار قدرت است و واشنگتن به دلیل خوی زورگویی و غارتگری به هیچ عنوان حاضر نیست که این ابزار قدرت را کنار بگذارد.

در سوی مقابل برای دیگر کشورها دو راه وجود دارد، یا با مذاکره و توافق تحریم ها را لغو کنند و یا با زبان قدرت و اقتدار، تحریم ها را بی اثر کند. تجربه برجام در ایران و تجربه های مشابه از سوی دیگر کشورها ثابت کرده است که از طریق مذاکره و توافق با آمریکا و اجرای یکطرفه تعهدات هیچگاه نمی توان به لغو تحریم ها رسید.

در سوی مقابل تجربه ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس و نقش آن در بی اثر کردن تحریم بنزین ایران و همچنین ارسال چندین نفتکش حامل بنزین ایران به ونزوئلا و موارد مشابه دیگر ثابت کرد که با زبان اقتدار می توان تحریم ها را بی اثر کرد.

حالا با این وجود، حامیان برجام همچنان مدعی هستند که پیش نیاز گشایش اقتصادی در ایران، اجرای برجام منطقه ای است.

ایران در منطقه پیشتاز مبارزه با تروریسم است. در سوی مقابل برخی حکام مرتجع در منطقه حامی و پشتیبان و تجهیزکننده گروهک های تکفیری تروریستی هستند. بر همین اساس یکی از مضرات اجرای برجام منطقه ای، باز کردن پای تروریست ها در داخل کشور و کوچه و خیابان های شهرهایمان است.

این وضعیت هیچگاه به گشایش اقتصادی و لغو تحریم ها منجر نخواهد شد.

متاسفانه اصلاح طلبان اصرار دارند که خسارت محض برجام را انکار کرده و حتی این خسارت محض را به دیگر مولفه های قدرت کشورمان تعمیم دهند.

حامیان برجام دیروز معیشت مردم را به توافق و مذاکره گره زدند و امروز امنیت مردم را به برجام گره زده اند.

** حنای «خاتمی» دیگر برای مردم رنگی ندارد

روزنامه شرق در گزارشی با عنوان «اصلاح طلبان در رد و تمنای خاتمی» نوشت: «شورای عالی سیاست‌گذاری به‌عنوان یک تشکیلات اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان بعد از انتخابات مجلس دیگر جلسه‌ای برگزار نکرد تا این شائبه قوت یابد که اصلاح‌طلبان در انتخابات 1400 بدون هرگونه تشکیلات مرکزی وارد می‌شوند»

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت: «ورود مجمع روحانیون مبارز به انتخابات هم جالب توجه است، زیرا در چند دوره‌ای که خاتمی شخصا به موضوع انتخابات وارد شد، این تشکیلات به شکل کنونی اعلام حضور نکرد و مجموعه روحانیون مبارز ذیل نظر خاتمی حرکت کردند اما در این دوره پایگاه حزبی و تشکیلاتی خاتمی یعنی مجمع روحانیون به‌صورت مستقل وارد شده است و حتی این‌بار سید محمد موسوی‌خوئینی‌ها و نه خاتمی از اصلاح‌طلبان خواست که در انتخابات شرکت کنند. این گزاره نشان می‌دهد که شخص خاتمی هم چندان تمایل ندارد بازهم خود را خرج انتخابات کند، زیرا از یک‌سو ممکن است دیگر جامعه واکنش سراسر مثبت به درخواست او نشان ندهد و از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که حتی نیروهای اصلاح‌طلب هم بر خواست او به اجماع کامل نرسند».

شرق تصریح کرد: «با چنین اوصافی آنچه در مقطع کنونی برای اصلاح‌طلبان یک مخاطره مهم به نظر می‌رسد، آن است که اولا در چند قدمی انتخابات ریاست‌جمهوری هنوز یک تشکل وحدت‌بخش شکل نگرفته است؛ ثانیا اگر در گذشته این امید وجود داشت که خاتمی بتواند در نهایت به اختلاف‌نظرها پایان دهد و همه را بر یک موضوع واحد متفق‌القول کند، اکنون تصور چنین نقشی برای او در پرده ابهام است».

این روزنامه اصلاح طلب به دو مسئله مهم اذعان کرده است؛ اول اینکه خاتمی دیگر در میان افکارعمومی از اعتبار لازم برخوردار نیست و دوم اینکه خاتمی حتی در میان احزاب اصلاح طلب نیز دیگر مقبولیت سابق را نداشته و نمی تواند نقش لیدر اصلاحات را ایفا کند.  

این روزها از «محمد خاتمی» هیچ خبری نیست. وی در سالهای ۹۲ و ۹۶ با «تَکرار می کنم»، مردم را به رای دادن به روحانی تشویق کرد و تاکید کرد که با روحانی در میانه راه هستیم و باید «تا ۱۴۰۰ با روحانی» پیش برویم و اگر اینکار را انجام دهیم، هیچوقت «به عقب برنمی گردیم».

حالا این روزها که مردم به واسطه سیاستگذاری های نادرست «دولتِ اصلاح طلبان» با مشکلات عدیده اقتصادی دست و پنجه نرم می کنند، از خاتمی خبری نیست.

البته خاتمی وقتی به میدان می آید که دغدغه های قبیله ای و حزبی و باندی در میان باشد. برای نمونه وقتی «محمدعلی نجفی» سیاستمدار مشهور اصلاح طلب با سلاح غیرمجاز همسر دومش را به ضرب گلوله به طرز فجیعی به قتل رساند، خاتمی به سرعت به موضوع ورود کرد.

در آن مقطع فعالین اصلاح طلب با محوریت «محمد خاتمی»  به صورت تشکیلاتی و با استفاده ازپتانسیل مهره‌های استانی اصلاح طلب جهت اخذ رضایت از خانواده مقتول فعال شدند.

در اردیبهشت سالجاری نماینده دادستان گفت: «نجفی با پرداخت وجه المصالحه گزاف رضایت اولیا دم را اخذ کرده است و براساس آنچه شنیده ایم، با این مبلغ می توان نیمی از محکومان به قصاص در زندان رجایی شهر را که بخاطر خشم آنی مرتکب قتل شدند، آزاد کرد».

لیدر جریان اصلاحات، نقش تعیین کننده ای در جمع آوری این پول برای نجات «قاتلِ یک زن» ایفا کرد و در نهایت اصلاح طلبان حدود ۱۰ میلیارد تومان برای نجات نجفی هزینه کردند.

خاتمی یکی از بانیان اصلی وضع موجود اقتصادی است اما وی هیچگاه مسئولیت اقدامات خود را نپذیرفته و با بی اعتنایی نسبت به مردم، صرفا مشغول رسیدگی به امور قبیله ای و حزبی است.

** خرازی: طرح مجلس به سود دولت است

«سید محمدصادق خرازی» دیپلمات سابق و از فعالین اصلاح طلب در یادداشتی در روزنامه ایران با عنوان «فرصتی برای دیپلماسی» نوشت: «تجربه نشان داده هرگاه در برابر طرف مقابل با قاطعیت وارد میدان شوید، عقب می‌نشیند و اگر ببیند طرحی جدی در اختیار دارید که می‌تواند محاسباتش را به هم بریزد حاضر می‌شود امتیاز دهد و شما را راضی کند که معادلات بازی را حفظ کنید».

خرازی در ادامه نوشت: «طرح اخیر مجلس می‌تواند اهرم فشاری در اختیار دستگاه سیاست خارجی کشورمان قرار دهد تا طرف غربی را وادار کند به برجامی که خود نقض کرده، پایبند بماند و به طور جدی خواسته اصلی ایران را که همان رفع واقعی تحریم‌هاست، محقق کند. هنر دیپلماسی استفاده بهینه از فرصت‌ها و تبدیل موقعیت‌ها و احیاناً تهدیدها به فرصت است. اگر از این دریچه به موضوع نگاه شود، می‌توان گفت که طرح مجلس می‌تواند به سود مذاکره‌کنندگان ما باشد».

پس از تصویب طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران» در مجلس شورای اسلامی، برخی دولتمردان در کنار فعالین اصلاح طلب به این طرح حمله کرده و آن را مانعی در مقابل سیاست خارجی دولت قلمداد کردند. در ادامه، بیانیه دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی نشان داد که دولتمردان پیش از این در جریان جزییات این طرح بوده اند.

همزمان، کارشناسان و صاحبنظران تاکید کردند که این طرح، ابزاری مفید در دست دولت و وزارت خارجه قرار می دهد و محاسبات طرف عهدشکن را بر هم می ریزد.

آمریکا- هم دموکرات ها و هم جمهوری خواهان- در کنار تروئیکای اروپایی به این نتیجه رسیده بودند که بی عملی و عهدشکنی آنان، پاسخ متقابلی از سوی دولت روحانی و وزارت خارجه به ریاست ظریف، نخواهد داشت.

اما طرح اخیر مجلس، این پیام را به طرف غربی می دهد که دیگر بی عملی و عهدشکنی بدون هزینه نخواهد بود.

دولت و وزارت امور خارجه می بایست فارغ از مسائل جناحی و سیاسی، با اجرای دقیق طرح اخیر مجلس، پاسخ قاطعی به طرف عهدشکن داده و آنها را از ادامه گستاخی و عهدشکنی بازدارد.